ျမန္မာ့ဒီမုိကေရစီေရး စိန္ေခၚမႈ Forum 2000 မွာ ေဆြးေႏြး

ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီ အသြင္ကူးေျပာင္းေရးမွာ ႀကီးမားတဲ့စိန္ေခၚမႈေတြ အခက္အခဲေတြရွိေနဆဲပဲလို႔ ခ်က္သမၼတႏိုင္ငံမွာ က်င္းပေနတဲ့ Forum 2000 ညီလာခံမွာ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးနဲ႔လူထုအေျချပဳအဖြဲ႔ ဦးေဆာင္သူေတြက တင္ျပခဲ့ၾကပါတယ္။ ေအာက္တိုဘာလ ၁၂ ရက္ေန႔က ၁၅ ရက္ေန႔ထိ က်င္းပေနတဲ့ (၁၈) ႀကိမ္ေျမာက္ Forum 2000 ညီလာခံ အေၾကာင္း အျပည့္အစံုကိုေတာ့ မအင္ၾကင္းႏိုင္က တင္ျပေပးထားပါတယ္။

ဒီႏွစ္က်င္းပတဲ့ Forum 2000 ညီလာခံမွာ ဒီမိုကေရစီေဖၚေဆာင္မႈနဲ႔ ဒီမိုကေရစီအေပၚမေက်နပ္ခ်က္မ်ား ဆိုတဲ့ေခါင္းစဥ္ နဲ႔ အဓိကထားေဆြးေႏြး ခဲ့တာပါ။ စေနေန႔က ခ်က္သမၼတႏိုင္ငံ ၿမိဳ႕ေတာ္ Prageu မွာ က်င္းပတဲ့ ဖြင့္ပဲြအခမ္းအနားမွာ လည္း ဒီႏွစ္ညီလာခံမွာ ဒီမိုကေရစီေျပာင္းလဲမႈေတြနဲ႔ ျပႆနာေတြကို အဓိက ေဆြးေႏြးမွာျဖစ္တယ္လို႔ Forum 2000 အမႈေဆာင္ညြန္ၾကားေရးမႉး Jakub Klepalက အခုလိုေျပာပါတယ္။

“က်ေနာ္တို႔အေနနဲ႔ စိုးရိမ္မကင္းျဖစ္မႈေတြ၊ မေက်မနပ္ျဖစ္မႈေတြကို နက္နက္နဲနဲ ေဝဖန္ဆန္းစစ္ဖို႔ လိုအပ္သလို က်ေနာ္ တို႔ထားရွိတဲ့ရည္မွန္း ခ်က္ေတြ၊ ေရြးလမ္းေတြ၊ ဗ်ဴဟာေတြ၊ လုပ္ရပ္ေတြ၊ လစ္ဟင္းမႈေတြကို ျပန္လည္ သံုးသပ္ဖို႔လိုပါ တယ္။ တခ်ိန္တည္းမွာပဲ အခုလို မေက်နပ္မႈေတြ၊ စိုးရိမ္ မကင္းျဖစ္မႈေတြကို ေဆြးေႏြးၾကတဲ့အခါမွာ မေမ့အပ္ဘူးလို႔ က်ေနာ္တို႔ ခံယူထားတဲ့အခ်က္က ဒီမိုကေရစီနဲ႔ ဒီမိုကေရစီစံထားခ်က္ေတြဟာ ဘယ္ေလာက္ မွန္ကန္သလဲ၊ ဘယ္ေလာက္ စြမ္းပကားႀကီးသလဲ၊ ဒီမိုကေရစီဟာ ဘယ္ေလာက္ သတိထားကိုင္တြယ္ဖို႔ အေရးႀကီးသလဲဆိုတဲ့ အခ်က္ေတြပါပဲ။ ဒါ့အျပင္ ဒီမိုကေရစီဆိုတာ ခံႏုိင္ရည္စြမ္းလည္း ရွိတယ္ဆိုတာ မေမ့အပ္ပါဘူး။”

Forum 2000 ညီလာခံကို တက္ေရာက္လာတဲ့ ျမန္မာလူထုအေျချပဳအဖြဲ႔ အစည္းေတြကလည္း ျမန္မာဒီမိုကေရစီ အသြင္ကူေျပာင္းေရးမွာ အလားအလာနဲ႔ စိန္ေခၚခ်က္မ်ားဆိုတဲ့ ေခါင္းစဥ္နဲ႔ ေဆြးေႏြးတင္ျပခြင့္ရခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီမွာ ဦးေဆာင္ေဆြးေႏြးသူတဦးျဖစ္တဲ့ ယံုၾကည္ရေသာ ေရြးေကာက္ပဲြမ်ား ေပၚေပါက္ေရး ျပည္သူမ်ားပူးေပါင္းလႈပါရွားမႈအဖြဲ႔ ညြန္ၾကားေရးမႉး စိုင္းရဲေက်ာ္စြာျမင့္က အခုလိုေျပာျပပါတယ္။

“အဓိကအားျဖင့္ က်ေနာ္ကက်ေတာ့ လက္ရွိအေနအထားဟာ ေခ်ာေမြ႔တယ္ဆို တာကို ျငင္းစရာမရွိဘူး၊ သို႔ေပမယ့္ လည္း က်ေနာ္တို႔မွာ ႀကီးမားတဲ့ စိန္ေခၚ မႈေတြ ရွိတယ္။ လက္ရွိ ရွိေနတဲ့ ျပႆနာေတြ၊ တုိင္းရင္းသားျပႆနာ၊ ဘာသာေရး ျပႆနာ၊ အဲဒီျပႆနာေတြကို ေျဖရွင္းဖို႔အတြက္ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ အတိုက္အခံဘက္ကေရာ၊ အတိုက္အခံ ႏုိင္ငံေရးပါတီေတြဘက္ ကေရာ၊ အတုိက္အခံ ႏုိင္ငံေရးအင္အားစုေတြ၊ အရပ္ဘက္ လူ႔အဖဲြ႔ အစည္းေတြ ဘက္ကေရာ ျပတ္ေတာက္ေနတဲ့ ကြင္းဆက္ေတြရွိတယ္။ ႏုိင္ငံကို၊ ျပည္သူလူထုကို ႏိုင္ငံေရးထဲမွာ သာမန္အားေပး႐ံု မဟုတ္ဘဲနဲ႔၊ ေလးစားၾကည္ ညိဳ အားေပး႐ံုမဟုတ္ဘဲနဲ႔ ႏိုင္ငံေရးမွာ တကယ့္ကို နားလည္မႈနဲ႔ အသိပညာရွင္ နဲ႔ ပါဝင္မႈျဖစ္လာေအာင္ ဘယ္လိုလုုပ္သင့္ လဲဆိုတဲ့ ကြင္းဆက္မ်ဳိးေပါ့ေလ၊ အဲလိုကြင္းဆက္မ်ဳိးကို ျပန္ဖန္တီးဖို႔လိုတယ္ဆိုတာကို ေဆြးေႏြးျဖစ္ပါတယ္။”

ေနာက္ ဦးေဆာင္ေဆြးေႏြးသူတဦးျဖစ္တဲ့ Women Peace Network Arakan ရဲ႕တာ၀န္ခံ မေ၀ေ၀ႏုကလည္း ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစိီ အသြင္ကူးေျပာင္းေရး ကာလမွာဘာသာေရးပဋိပကၡေတြဖန္တီးျဖစ္ေပၚလာတဲ့အေျခအေနေတြ နဲ႔ပတ္သက္လို႔ Forum 2000 ညီလာခံမွာ တင္ျပခဲ့တယ္လို႔ေျပာပါတယ္။

“ဘာသာႏွစ္ခု၊ လူမ်ဳိးႏွစ္ခု၊ ဒါမ်ဳိးျဖစ္ေနလို႔ နဂိုရ္ကတည္းက မုန္းေနလို႔ ဒါမ်ဳိးျဖစ္လာတဲ့ဟာမ်ဳိး မဟုတ္ပါဘူးေပါ့ေနာ္- က်မတို႔ဘာသာေတြ ဗမာျပည္ဟာ ဆိုလို႔ရွိရင္ ဗုဒၶဘာသာ ႏိုင္ငံတခုျဖစ္တယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ က်မတို႔လည္း အစၥလာမ္ဘာသာဝင္ေတြအေနနဲ႔လည္း ဗုဒၶဘာသာႏုိင္ငံတခုမွာ က်မတို႔ေနခဲ့ရတာကို ဂုဏ္ယူခဲ့တယ္ေပါ့ေနာ္။ ဒီလို အေနအထားမ်ိဳး၊ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ဘာသာေပါင္းစံု ရင္းရင္းႏွီးႏွီး က်မတို႔ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ ေနထုိင္ခဲ့တယ္။ ျပည္သူေတြ အားလံုးဟာ အရင္တုန္းက သူငယ္ခ်င္းေတြလို၊ မိတ္ေဆြေတြလို ေလးနက္တဲ့ဆက္ဆံေရးေတြနဲ႔ အေနအထားေတြနဲ႔ ေနထုိင္ခဲ့ၾကတာေလ။ ဘာေၾကာင့္ အခုမွ ဒီလိုမ်ဳိးျဖစ္ေနရမွာလဲ၊ မၾကည့္ႏုိင္၊ မျမင္ႏုိင္ျဖစ္ေနရမွာလဲ။ တေယာက္နဲ႔ တေယာက္ သံသယေတြ ျဖစ္ေနရမွာလဲ။ ဒါေတြ အားလံုးဟာ က်မ highlight လုပ္တာက စနစ္တက်နဲ႔ ဖန္တီးခံရတဲ့ အရာတခုလို႔ ျမင္တယ္ေပါ့ေနာ္။”

Forum 2000 ညီလာခံကိုတက္ေရာက္လာတဲ့ ဘေလာ့ဂါ ကိုေနဘုန္းလတ္က လည္း ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ခိုင္မာတဲ့ ဒီမိုကေရစိစနစ္ျဖစ္လာဖို႔ ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒျပင္ဆင္ေရးဟာ အဓိကအေရးပါတဲ့အေၾကာင္းတင္ျပခဲ့သလို အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ကုိယ္စားလွယ္တဦးျဖစ္တဲ့ ကိုႏိုင္ငံလင္းကလည္း

“က်ေနာ္တို႔ကေတာ့ က်ေနာ္တို႔ႏုိင္ငံမွာရွိတဲ့ လူငယ္ေတြက ႏုိင္ငံေရးမွာ အရမ္းတက္ႂကြတဲ့အေၾကာင္းရယ္၊ ေနာက္ၿပီး ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားရွိတ့ဲ လူထုလႈပ္ရွားမႈေတြ အားလံုးကိုလည္း လူငယ္ေတြပဲ ဦးေဆာင္တယ္ေပါ့ေနာ္”

မႏွစ္က က်င္းပတဲ့ Forum 2000 အခမ္းအနားကို ျမန္မာ့ႏိုဘဲလ္ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ဆုရွင္ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကိုယ္တိုင္ တက္ေရာက္ခဲ့သလို ကမၻာ့ ေခါင္းေဆာင္ေတြ၊ ႏုိဘဲလ္ဆုရွင္ေတြနဲ႔ ပညာရွင္ေတြလည္း ႏွစ္စဥ္တက္ေရာက္ေလ့ရွိ ပါတယ္။ အခုလို ကမၻာ့ဒီမိုကေရစီေရးကို ေထာက္ခံ အားေပးေနတဲ့ Forum 2000 ညီလာခံကို ကြယ္လြန္သြားၿပီးျဖစ္တဲ့ ကမၻာ့ဒီမိုကေရစီေခါင္းေဆာင္တဦးျဖစ္သူ ခ်က္သမၼတေဟာင္း ဗားကလပ္္ ဟားဗဲလ္၊ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံက လူမႈေရးအက်ဳိး ေတာ္ေဆာင္ Yohei Sasakawa နဲ႔ ႏိုဗယ္လ္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆုရွင္ Elie Wiesel တို႕ဦးေဆာင္ၿပီး ၁၉၉၆ ခုႏွစ္မွာ စတင္ၿပီး ခ်က္သမၼတ ႏိုင္ငံမွာ စတင္ၿပီး ႏွစ္စဥ္က်င္းပခဲ့ပါတယ္။

VOA