၆၉ ႀကိမ္ေျမာက္ ကုလသမဂၢ အေထြေထြညီလာခံရဲ႕ ျမန္မာ့အေရးဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို လူ႔အခြင့္အေရးအဖဲြ႔ေတြ က ႀကိဳဆိုလိုက္ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ လူမ်ဳိးေရး၊ ဘာသာေရးအေပၚ ခဲြျခားဆက္ဆံတဲ့ မူ၀ါဒကို အဆံုးသတ္ ဖို႔ ျမန္မာအစိုးရကို ကုလသမဂၢက တိုက္တြန္းလိုက္တာ ျဖစ္တယ္လို႔ HRW လူ႔အခြင့္အေရးအဖဲြ႔က ေျပာပါ တယ္။
၆၉ ႀကိမ္ေျမာက္ ကုလသမဂၢ အေထြေထြညီလာခံရဲ႕ ဆံုးျဖတ္ခ်က္မွာ ႐ိုဟင္ဂ်ာ မူဆလင္လူနည္းစုေတြကို ႏိုင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ အျပည့္အ၀ေပးဖို႔နဲ႔ ႏိုင္ငံအတြင္း လြတ္လပ္စြာ သြားလာခြင့္ေပးဖို႔ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ႐ိုဟင္ဂ်ာဒုကၡသည္ေတြကို သူတို႔ေနရပ္မွာ ျပန္လည္ ေနရာခ်ထားေရး ေဆာင္ ရြက္ေပးဖို႔လည္း ပါ၀င္ပါတယ္။
ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ ႐ိုဟင္ဂ်ာဦးေရ ၁ သန္းေက်ာ္ဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံ ဥပေဒအရ ႏိုင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ ပယ္ခ်ခံထား ရၿပီး ႏိုင္ငံမဲ့ဘ၀နဲ႔ အခြင့္အေရးေတြ ဆံုး႐ႈံးေနတယ္လို႔ ေရးသားထားပါတယ္။ အခုလို ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြအေပၚ ခဲြျခားဆက္ဆံတာကို အဆံုးသတ္ဖို႔ ကုလသမဂၢရဲ႕ ဆံုးျဖတ္ခ်က္မွာ အေနာက္ႏိုင္ငံ ေတြတင္ မဟုတ္ဘဲ၊ အာဖရိကနဲ႔ အာရွႏိုင္ငံေတြကပါ တညီတညြတ္တည္း ေထာက္ခံခဲ့ၾကတာ ျဖစ္တယ္ လို႔ HRW လူ႔အခြင့္အေရး ေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖဲြ႔ႀကီးရဲ႕ အာရွေရးရာတာ၀န္ခံ Brad Adams က ဗီြအိုေအကို ေျပာပါတယ္။
“ကုလသမဂၢရဲ႕ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို HRW အေနနဲ႕ အျပည့္အ၀ ေထာက္ခံပါတယ္။ ဒီအထဲမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံ အနာဂတ္အတြက္ အေရးပါတဲ့ အခ်က္ ၂ ခ်က္ကို ေတြ႔ရပါတယ္။ ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြဟာ ႏိုင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ အျပည့္အ၀ ရွိတယ္လို႔ ကုလသမဂၢက ေျပာပါတယ္။ ႏိုင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ကို လူမ်ဳိးေရး၊ ဘာသာေရးအေပၚ ၾကည့္ၿပီး ခဲြျခားဆံုးျဖတ္တဲ့ ႏိုင္ငံမ်ဳိး ဆက္ၿပီး ျဖစ္ခ်င္တယ္ဆိုရင္ ဒီဆံုးျဖတ္ခ်က္ဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ တကယ့္ အခက္အခဲႀကီး ျဖစ္မွာပါ။ ႐ိုဟင္ဂ်ာ လူနည္းစုေတြအေပၚ ခဲြျခားအုပ္ခ်ဳပ္တဲ့ မူ၀ါဒကို ျမန္မာအစိုးရ အေနနဲ႔ အဆံုးသတ္ဖို႔ ႏိုင္ငံေပါင္းစံု ပါ၀င္တဲ့ ကုလသမဂၢက ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်ခဲ့တာပါ။”
ကုလသမဂၢရဲ႕ ျမန္မာ့အေရး ဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ ရခိုင္ျပည္မွာရွိတဲ့ ႐ိုဟင္ဂ်ာျပႆနာကို မေျဖ ရွင္းႏိုင္တာဟာ ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီ အသြင္ကူးေျပာင္းေရးကိုပါ ထိခိုက္ေစတယ္လို႔ ႏိုင္ငံတကာ အသိုင္း အ၀ိုင္းကျမင္ေၾကာင္း ေတြ႔ရတယ္လို႔ အမ်ဴိးသမီးေရးနဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး လႈပ္ရွားေနတဲ့ Women’s Peace Network-Arakan ကို ဦးေဆာင္ေနသူ မေ၀ေ၀ႏုက ေျပာပါတယ္။
“ရခိုင္ျပည္က ျပႆနာကို မေျဖရွင္းဘူး ဆိုလို႔ရွိရင္ ျမန္မာျပည္ရဲ႕ ဒီမိုကေရစီက ေရွ႕မတိုးႏုိင္ဘူး။ ဘယ္လို ပဲျဖစ္ျဖစ္ ဒီကိစၥဟာ ေျဖရွင္းဖုိ႔ လိုအပ္တယ္။ မေျဖရွင္းဘူးဆုိရင္ ဒီဟာက အၿမဲတမ္း ျပႆနာတခုကို ေမြးထားသလိုျဖစ္ေနၿပီး တျခားေနရာေတြကိုပါ အၿမဲတမ္း ဂယက္႐ိုက္ေနတာမ်ိဳး ျဖစ္ေနမယ္။ ဒါဟာ သိပ္အႏၱရာယ္ႀကီးတယ္။ ေနာက္တခုက အစိုးရအေနနဲ႔လည္း သူတို႔ အသံုးခ်ခ်င္တဲ့အခ်ိန္မွာ အခ်ိန္မေရြး အသံုးခ်လို႔ရတယ္။ သူက ေျဖရွင္းဖုိ႔လိုတယ္ ဒီတခ်က္။ ေနာက္တခ်က္က်ေတာ့ UN ရဲ႕ Resolution ကို ျဖစ္သင့္တယ္လို႔ ျမင္တယ္ေလ။”
၂၀၁၂ ခုႏွစ္ကစၿပီး ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ အသိုင္းအဝိုင္းႏွစ္ခုၾကား ပဋိပကၡေတြ ျဖစ္ပြားၿပီးေနာက္ပိုင္း ႐ိုဟင္ဂ်ာ ၁ သိန္းခြဲေလာက္ဟာ စားနပ္ရိကၡာ လံုလံုေလာက္ေလာက္ မရတဲ့ ဒုကၡသည္စခန္းေတြမွာ က်ပ္သိပ္ၿပီး ေနထိုင္ေနၾကရတာပါ။ ျမန္မာအစိုးရကေတာ့ သူတို႔ေတြကို ႐ိုဟင္ဂ်ာလို႔ အသိအမွတ္မျပဳခ်င္ဘဲ ဘဂၤါလီ ဆိုတဲ့အမည္ကို တရား၀င္သံုးဖို႔ လိုလားေနၿပီး အိမ္နီခ်င္း ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံက တရားမ၀င္ ခိုး၀င္လာၾက သူေတြျဖစ္တယ္လို႔လည္း ေျပာပါတယ္။
ျမန္မာအစိုးရကေတာ့ ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ ေရာက္ရွိေနတဲ့ ဘဂၤါလီေတြကို ႏိုင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ျပဳေရးနဲ႔ ပတ္သက္ လို႔ ၁၉၈၂ ခုနွစ္ ႏိုင္ငံသားဥေဒအရ စိစစ္ၿပီးေတာ့ ေဆာင္ရြက္ေပးသြားမယ္လို႔ ႏိုင္ငံတကာ အသိုင္းအ၀ိုင္း ကို တုံ႔ျပန္ေျပာဆိုထားပါတယ္။
၂၀၁၄ ခုနွစ္ ကုလသမဂၢ အေထြေထြညီလာခံရဲ႕ ျမန္မာ့အေရးဆံုးျဖတ္ခ်က္မွာ မတရားဖမ္းဆီးထိန္းသိမ္း မႈေတြ၊ အတင္းအဓမၼ အိုးအိမ္ေရႊ႕ေျပာင္းခုိင္းတာေတြ၊ လိင္မႈဆိုင္ရာ အၾကမ္းဖက္မႈေတြ၊ လူမဆန္တဲ့ ညႇဥ္းပမ္းမႈေတြနဲ႔ အဓမၼေျမယာသိမ္းဆည္းမႈေတြ အပါအဝင္ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြကို အဆံုး သတ္ဖို႔ ျမန္မာအစိုးရကို တိုက္တြန္းထားပါတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံ လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနဆိုင္ရာ ဆံုးျဖတ္ခ်က္မူၾကမ္းကို ကုလသမဂၢ အေထြေထြညီလာခံရဲ႕ တတိယ ေကာ္မတီ၀င္ေတြျဖစ္တဲ့ အီးယူ ဥေရာပသမဂၢနဲ႔ ျမန္မာ့အေရး ေဆာင္ရြက္ေနတဲ့ ႏိုင္ငံေတြက ေရးဆဲြခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ အေထြေထြညီလာခံရဲ႕ ဆံုးျဖတ္ခ်က္မွာ လက္ရွိ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ႏိုင္ငံေရး၊ စီးပြား ေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြ ေဆာင္ရြက္ေနတာကို ကုလသမဂၢအေနနဲ႔ ႀကိဳဆိုေၾကာင္း ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
ဒါ့အျပင္ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ ကုလသမဂၢ အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္႐ံုးကေန သံုးစဲြဖို႔ ေနာက္ထပ္ ဘတ္ဂ်က္လ်ာ ထားေငြ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၁.၁၆ သန္းကို အတည္ျပဳခဲ့သလို ေနာက္ႏွစ္ ကုလသမဂၢ အေထြေထြညီလာ ခံမွာ ဒီအသံုးစရိတ္နဲ႔ ပတ္သက္လို႔ အစီရင္ခံတင္ျပရမွာျဖစ္တယ္လို႔ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
VOA
No comments:
Post a Comment