Thursday, January 01, 2015

ျမန္မာ့ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး ေဖာ္ေဆာင္သူေတြဘက္ အေမရိကန္ရပ္တည္


အေမရိကန္သမၼတ ဘရက္ခ္ အိုဘားမားက သူ႔ရဲ႕သမၼတသက္တမ္း ေနာက္ဆံုး ၂ ႏွစ္ကို ခ်ဥ္းနင္း ၀င္ေရာက္လာခ်ိန္မွာ ၂၀၀၉ ခု သူ သမၼတတာ၀န္ ထမ္းေဆာင္စဥ္ကထက္ အခုဆုိရင္ ႏုိင္ငံရဲ႕စီးပြားေရးဟာ အားေကာင္းလာ ေနတာ ေတြ႔ရတဲ့အတြက္ ျပည္တြင္းနဲ႔ ႏုိင္ငံျခားေရးရာမွာ ေရရွည္ဦးစားေပး လုပ္ေဆာင္ရမယ့္ ကိစၥရပ္ေတြကို သူ႔အေနနဲ႔ အေလးေပး လုပ္ေဆာင္ခြင့္ ရလာတယ္လို႔ ေျပာခဲ့ပါတယ္။
NPR အသံလႊင့္ဌာနနဲ႔ ေတြ႔ဆံုေမးျမန္းခန္းမွာ သမၼတက ႏုိင္ငံတကာေရးရာနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ဒီမိုကေရစီ ေဖာ္ေဆာင္ေရးမွာ ျမန္မာနဲ႔ တူနီးရွားတို႔ကုိလည္း ဥပမာေပးသြားပါတယ္။ ဒီအေၾကာင္း ဗြီအိုေအသတင္းေထာက္ ဗစ္တာ ဘီတီ ေပးပို႔ထားတဲ့သတင္းကို ေဒၚလွလွသန္းက တင္ျပထားပါတယ္။

NPR ေခၚ National Public Radio အသံလႊင့္ဌာနရဲ႕ Morning Edition မနက္ခင္းသတင္းအစီအစဥ္ရဲ႕ ပင္တုိင္အစီအစဥ္မွဴး Steve Inskeep နဲ႔ ေတြ႔ဆံုေမးျမန္းခန္းမွာ သမၼတ အိုဘားမားက မၾကာေသးခင္ သီတင္းပတ္ ေတြအတြင္း လူ၀င္မႈႀကီးၾကပ္ေရးအျပင္ က်ဴးဘားနဲ႔ သမၼတဆက္ဆံေရး ျပန္လည္ထားရွိဖို႔ သူ႔ရဲ႕အေရးယူေဆာင္ရြက္မႈေတြဟာ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာက လုပ္ခဲ့တဲ့ ႀကိဳးပမ္းမႈေတြေၾကာင့္ ျဖစ္တယ္လို႔ ေျပာၾကားသြားပါတယ္။

ဒါ့အျပင္ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္ဟာ သူ႔အတြက္ ေအာင္ျမင္မႈလမ္းစေတြ ရခဲ့တဲ့ႏွစ္ျဖစ္ၿပီး၊ ၆ ႏွစ္ၾကာ သမၼတသက္တမ္းမွာ ထမ္းေဆာင္ ခဲ့ၿပီးတဲ့ေနာက္ စီးပြားေရးဟာ ျပန္အားေကာင္းလာတဲ့အတြက္ သူ႔အေနနဲ႔ အခုဆုိရင္ ေရရွည္စီမံကိန္းေတြကို ဦးစားေပးဖို႔ အခ်ိန္ရလာၿပီလို႔ ေျပာခဲ့ပါတယ္။

“၂၀၁၄ ခုႏွစ္အကုန္မွာ ျပန္ၾကည့္ရင္ က်ေနာ္ေျပာခ်င္တာက စီးပြားေရးအရ က်ေနာ္တုိ႔ႏုိင္ငံဟာ အေျခအေနေကာင္းေနၿပီး ကမၻာတ၀ွမ္းမွာ အေမရိကန္ႏုိင္ငံရဲ႕ ေခါင္းေဆာင္မႈကို အရင္ကထက္ လုိအပ္ေနတာကို ေတြ႔ရပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ လြတ္လပ္ခြင့္ ရရွိေရးနဲ႔ပတ္သက္လို႔ က်ေနာ္တို႔ လုပ္ေဆာင္ခဲ့တာေတြဟာ အခု အသီးအပြင့္ေတြ ေပၚထြက္လာေနတာကို ေတြ႔ေနရပါၿပီ။ ဒါေၾကာင့္လည္း က်ေနာ့္သမၼတသက္တမ္း ေစာေစာပိုင္းတုန္းက အခ်ိန္မေပးႏုိင္ခဲ့တဲ့ တခ်ိဳ႕အကဲစမ္းမႈေတြကို က်ေနာ္ ဦးစားေပး ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ခြင့္ ရလိမ့္မယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။”

အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုအေနနဲ႔ ကမၻာတ၀ွမ္း ဒီမိုကေရစီနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရး အတြက္ ႀကိဳးပမ္းရာမွာ လစ္ဗ်ား၊ ဆီးရီးယားနဲ႔ အီရတ္တို႔မွာ အခက္အခဲေတြ ရိွခဲ့ေပမဲ့ တူနီးရွားကို ဥပမာေပးၿပီး ဒီမိုကေရစီ ေဖာ္ေဆာင္ေရးဟာ အဆံုးမွာ သက္ဆုိင္ရာ ႏုိင္ငံေတြရဲ႕ ႏုိင္ငံသားေတြအေပၚမွာပဲ အေျခခံတယ္လို႔ ေျပာခဲ့ပါတယ္။

“ဒီမိုကေရစီ၊ လူ႔အခြင့္အေရးနဲ႔ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရး၊ ပီျပင္တဲ့ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ေပၚထြန္းလာဖို႔အတြက္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုက ေျခလွမ္းေတြယူခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အဆံုးမွာ ဘယ္လိုေျခလွမ္းေတြပဲ ယူယူ၊ လက္ေတြ႔ ေအာင္ျမင္မယ္၊ မေအာင္ျမင္ဘူး ဆုိတာကေတာ့ အဲ့ဒီသက္ဆုိင္ရာ ႏုိင္ငံေတြက လူေတြကိုယ္ တုိင္ ႀကိဳးပမ္းၾကမွသာ ျဖစ္ႏုိင္မယ္ဆိုတဲ့ ခံယူခ်က္ကို က်ေနာ္တုိ႔ နားလည္ သေဘာေပါက္ထားဖို႔က အေရးႀကီးတယ္ဆိုတဲ့ အခ်က္ပါပဲ။ ဒီမိုကေရစီ ေဖာ္ေဆာင္တဲ့ေနရာမွာ ႏုိင္ငံေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာ တစ္ကေန ျပန္စရတာ မ်ားပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ဘက္က လုပ္ႏုိင္တာက ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး ေဖာ္ေဆာင္ဖို႔၊ တကယ္ႀကိဳးပမ္းလိုၾကတဲ့ ႏုိင္ငံေတြမွာ က်ေနာ္တုိ႔ဘက္က တတ္ႏုိင္သ၍ အကူအညီေပးဖုိ႔ပါပဲ။ တူနီးရွားႏုိင္ငံဟာ ဥပမာေပးဖို႔ေကာင္းတဲ့ ႏုိင္ငံတခုပါ။ အားလံုး ေျခာက္ပစ္ကင္း သဲလည္းစင္ မဟုတ္ေပမဲ့ အႏၱရာယ္ ရွိေနဆဲ၊ ျပႆနာေတြ ရွိေနဆဲပါပဲ။ ဒါေပမဲ့ အေျခခံ လူ႔အဖြဲ႔အစည္း အားေကာင္းပါတယ္။ ေရြးေကာက္ပြဲေတြ က်င္းပတယ္။ 

ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒေတြ ေရးဆြဲတယ္။ အစြန္းေရာက္ေတြက ႏုိင္ငံေရးပိုင္းၿပီး ၀င္ၿပီးေတာ့ ေဆာင္ရြက္ၾကတယ္။ ႏုိင္ငံတုိးတက္ဖို႔၊ စီးပြားေရး၊ လူမႈေရး၊ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြ လုပ္ေဆာင္ေနၾကတယ္။ ဒါမ်ိဳး လစ္ဗ်ားႏုိင္ငံမွာ မေတြ႔ရပါဘူး။”

တူနီးရွားနည္းတူ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး ေဖာ္ေဆာင္မႈကိုလည္း သမၼတက ထည့္သြင္းေျပာၾကားခဲ့ၿပီး ႏွစ္ေပါင္း ၄၀ ေက်ာ္ၾကာ ဖိႏွိပ္တဲ့ စစ္အာဏာရွင္ အစိုးရလက္ေအာက္မွာ ေနခဲ့ရၿပီးတဲ့ေနာက္ ပထမဦးဆံုး အႀကိမ္အျဖစ္ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ အခြင့္အလန္းေတြ ပြင့္လာတဲ့အေၾကာင္းနဲ႔ ဒီပြင့္လာတဲ့အခြင့္အလန္းကိုအေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုက အမိအရ ဆုပ္ကိုင္ခဲ့ၿပီး အကူအညီေတြ ေပးခဲ့တဲ့အေၾကာင္း၊ ႏိုဘဲလ္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆုရွင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အျပင္ သမၼတဦးသိန္းစိန္နဲ႔ပါ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္ စုက လက္တြဲ ေဆာင္ရြက္ခဲ့တဲ့အေၾကာင္း သမၼတက ေျပာၾကားသြားပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ႏုိင္ငံမွာ လႊတ္ေတာ္ေရြးေကာက္ပြဲေတြကိုပထမဆံုးအႀကိမ္ က်င္းပေပးႏုိင္ခဲ့ၿပီး၊ သမၼတ အိုဘားမားအေနနဲ႔လည္း ပထမဦးဆံုး အေမရိကန္ သမၼတတဦးအေနနဲ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံကို သြားေရာက္ႏုိင္ခဲ့တဲ့အေၾကာင္းနဲ႔ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒျပင္ဆင္ဖုိ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ႀကိဳးပမ္းေနၿပီး၊ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲေတြ က်င္းပဖို႔လည္း စီစဥ္ေနတဲ့အေၾကာင္း သမၼတက ေတြ႔ဆံုေမးျမန္းခန္းမွာ ေထာက္ျပေျပာၾကားသြားတာ ျဖစ္ပါတယ္။

အခုလို ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး ေဖာ္ေဆာင္ရာမွာ အားရေက်နပ္မႈေတြ ေတြ႔ေနရေပမဲ့လို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ျပႆနာေပါင္းစံု ရင္ဆုိင္ေနရတဲ့အေၾကာင္း သမၼတက ၀န္ခံေျပာၾကားသြားၿပီး ႏုိင္ငံေရးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမွာ အခ်ိန္မေရြး ပ်က္သုဥ္းသြားႏိုင္တဲ့အေၾကာင္း သမၼတက သတိေပး ေျပာၾကားသြားပါတယ္။ ျပည္တြင္းမွာ တုိင္းရင္းသားအုပ္စုေတြနဲ႔ အမ်ိဳးသားျပန္လည္ရင္ၾကားေစ့ေရး ႀကိဳးပမ္းမႈကလည္း ေအာင္ျမင္ခ်င္မွ ေအာင္ျမင္မွာျဖစ္တဲ့အေၾကာင္း စစ္တပ္ကလည္း သူတို႔ရထားတဲ့ အခြင့္အေရးနဲ႔ အာဏာကို လက္လႊတ္ခ်င္မွ လက္လႊတ္မွာျဖစ္တဲ့အေၾကာင္း သမၼတက သတိေပးသြားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အခုလို အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုဘက္က ကမ္းလွမ္းခဲ့တဲ့ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး ေဖာ္ေဆာင္ဖို႔ အခြင့္အေရးကို ယူတတ္တဲ့ဘက္မွာ သူ႔အေနနဲ႔ ရပ္တည္သြားမွာ ျဖစ္တဲ့အေၾကာင္းနဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံ အသြင္ကူးေျပာင္းေရးအတြက္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုရဲ႕ လုပ္ေဆာင္မႈေတြအေပၚလည္း သူအားရေက်နပ္မိတဲ့အေၾကာင္း သမၼတက ေျပာၾကားသြားပါတယ္။

ဒါေပမဲ့လို႔လည္း အခုလို ႀကိဳးပမ္းမႈေတြဟာ ေအာင္ျမင္မယ္၊ မေအာင္ျမင္ဘူး ဆုိတာ သူ႔အေနနဲ႔ အာမခံခ်က္ မေပးႏုိင္ေၾကာင္းနဲ႔ အခုလို ေပၚေပါက္လာတဲ့ အခြင့္အေရးကို ယူတတ္ဖို႔က ျမန္မာျပည္သူေတြနဲ႔ ျမန္မာေခါင္းေဆာင္ေတြရဲ႕ အေပၚမွာသာ မူတည္တဲ့အေၾကာင္း သမၼတ အိုဘားမားက NPR နဲ႔ ေတြ႔ဆံု ေမးျမန္းခန္းမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ သူ႔ရဲ႕အျမင္ကို ထည့္သြင္းေျပာၾကားခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။

VOA

No comments:

Post a Comment

My Blog List