EITI အဖြဲ႔၀င္ေလာင္းအျဖစ္ ျမန္မာကိုလက္ခံ

Mexico City မွာက်င္းပခဲ့တဲ့ EITI သဘာ၀တြင္းထြက္ သယံဇာတမ်ား ပြင့္လင္းျမင္သာမႈအဖြဲ႔ ညီလာခံမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံကို အဖြဲ႔၀င္ေလာင္းအျဖစ္ လက္ခံအတည္ျပဳလိုက္ပါၿပီ။ ဒီညီလာခံကို ျမန္မာအစိုးရ ကိုယ္စားလွယ္ေတြ အရပ္ဖက္ဆုိင္ရာ အဖြဲ႔အစည္း စတာေတြက တက္ေရာက္ခဲ့ၾကပါတယ္။ အေသးစိတ္ကို ဆက္သြယ္ေမးျမန္းထားတဲ့ ဦးစံမိုးေ၀က တင္ျပထားပါတယ္။

မကၠဆီကိုႏုိင္ငံ Mexico City မွာ က်င္းပခဲ့တဲ့ EITI သဘာ၀တြင္းထြက္ သယံဇာတမ်ား ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ ေဖာ္ေဆာင္ေရးအဖြဲ႔ရဲ႕ ၂၇ ႀကိမ္ေျမာက္ အစည္းအေ၀းမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံကို အဖြဲ႔ေလာင္းႏုိင္ငံအျဖစ္ လက္ခံလုိက္ပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံအေနနဲ႔ ၄၄ ႏုိင္ငံပါ၀င္တဲ့ အဲ့ဒီအဖြဲ႔ႀကီးမွာ ပူးေပါင္းဖို႔အတြက္ လက္မွတ္ေရးထုိးခ့ဲပါတယ္။ အဲ့ဒီသေဘာတူညီမႈမွာ ႏုိင္ငံအတြင္း ေရနံ၊ သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႔နဲ႔ တျခား တြင္းထြက္ သယံဇာတပစၥည္းေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ EITI ရဲ႕ စံႏႈန္းေတြနဲ႔အညီ ေဖာ္ထုတ္ေၾကညာ အသိေပးဖို႔ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ အျပည့္အ၀ရွိဖို႔ စတဲ့အခ်က္ေတြ ပါ၀င္ပါတယ္။

ဒီ ၃ ရက္ၾကာ အစည္းအေ၀းကို တက္ေရာက္ေနတဲ့ ျမန္မာအရပ္ဖက္ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းကုိယ္စားလွယ္ ကို္ယ္စားျပဳသူ ေရႊဂတ္စ္ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရးအဖြဲ႔က ကို၀မ္းေအာင္က ျမန္မာႏုိင္ငံအေနနဲ႔ EITI အဖြဲ႔၀င္ႏုိင္ငံျဖစ္ေရးအတြက္ အစိုးရ၊ အရပ္ဖက္ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းနဲ႔ လုပ္ငန္းရွင္ေတြက အခ်ိန္ယူၿပီးေတာ့ ျပင္ဆင္ခဲ့ၿပီး ၿပီးခဲ့တဲ့ ေမလအတြင္းမွာ ေလွ်ာက္ထားခဲ့တာျဖစ္တယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။

“အဲ့ဒီအခြင့္အေရးကို ေလွ်ာက္တာက က်ေနာ္တုိ႔ ဒီ EITI လုပ္ငန္း စီမံခ်က္ေတြကို အေကာင္အထည္ ေဖာ္တဲ့ေနရာမွာ အဓိကက်တဲ့ က်ေနာ္တုိ႔ ဒီ အစိုးရလည္းပါတယ္၊ ေနာက္ အရပ္ဖက္ လူမႈအဖြဲ႔အစည္းေတြလည္း ပါတယ္။ ေနာက္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္ေတြလည္းပါတယ္။ ၃ ပြင့္ေပါ့ multi-stakeholder group ထဲက ေလွ်ာက္လႊာတင္သြင္းႏုိင္ဖုိ႔အတြက္ လိုအပ္ခ်က္ေတြကို ၿပီးခဲ့တဲ့ ၃၊ ၄ လေလာက္ကတည္းက က်ေနာ္တုိ႔ ျပင္ဆင္မႈေတြ လုပ္ၿပီးေတာ့ လိုအပ္တဲ့ လုပ္ငန္းအစီအမံေတြ၊ တျခားလိုအပ္တဲ့ က်ေနာ္တုိ႔ လိုက္နာရမယ့္ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းေတြကို ခ်မွတ္ၿပီးေတာ့ ေမလ ၇ ရက္ေန႔မွာပဲ အ့ဲဒီ ၃ ဖြဲ႔ေပါင္းၿပီးေတာ့ေပါ့ေနာ္ က်ေနာ္တုိ႔ ဒီ EITI အတြင္းေရးမွဴး႐ံုးအဖြဲ႔ကို တင္သြင္းလို႔ရွိတာ ျဖစ္ပါတယ္ခင္ဗ်။”

EITI အဖြဲ႔ ဥကၠဌ Clare Short ကေတာ့ EITI အဖြဲ႔အတြင္း ျမန္မာ၀င္ေရာက္လာခ်ိန္ဟာ အေရးႀကီးတဲ့ အခ်ိန္ ျဖစ္တဲ့အေၾကာင္း၊ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕သဘာ၀အရင္းအျမစ္ေတြ ထုတ္ယူဖုိ႔အတြက္ ႏုိင္ငံျခား ရင္းႏွီး ျမဳပ္ႏွံေရး ကုမၸဏီေတြကို ခြင့္ျပဳေနတဲ့အခ်ိန္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ အစိုးရရဲ႕ လုပ္ေဆာင္ေနမႈေတြဟာ ျမန္မာႏုိင္ငံ သားေတြအတြက္ ျဖစ္ရမွာျဖစ္သလို၊ ဘယ္လိုဘယ္ပံု လုပ္ေဆာင္ေနတယ္ဆုိတာကို ႏုိင္ငံသားေတြ သိရွိဖို႔ လိုအပ္တဲ့အေၾကာင္း အဲ့ဒီလို ပြင့္လင္းျမင္သာ လုပ္ကိုင္ႏုိင္ဖို႔အတြက္ EITI က အားေပးေဆာင္ရြက္ မွာျဖစ္တယ္လို႔ ေျပာၾကားပါတယ္။

အခုလို ျမန္မာႏုိင္ငံဟာ သဘာ၀သယံဇာတ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈဆုိင္ရာ ႏုိင္ငံတကာ အဖြဲ႔အစည္းရဲ႕ အဖြဲ႔ ၀င္ႏုိင္ငံတႏုိင္ငံအျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳလိုက္ၿပီဆုိေတာ့ ျမန္မာအစိုးရရဲ႕ သဘာ၀သယံဇာတဆုိင္ရာ စီမံခန္႔ခြဲ မႈေတြကို အတည္ျပဳေပးလိုက္သလိုမ်ား ျဖစ္မေနဘူးလား။ အဆိုးအေကာင္း ဘယ္လိုရွိသလဲဆုိတာကို ေမးၾကည့္တဲ့အခါမွာေတာ့ ကို၀မ္းေအာင္ က အခုလို ေျပာျပပါတယ္။

“သူတို႔အေနနဲ႔လည္း က်ေနာ္တုိ႔ ၾကားသိရသေလာက္ေတာ့ ေဆြးေႏြးခ်က္ေတြမွာေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ အေနအထားတခုဟာဆိုရင္ျဖင့္ အာဖရိကႏုိင္ငံတခ်ိဳ႕ေတြနဲ႔ ႏုိင္ငံေရးအရ တူေနတဲ့ဟာေတြရိွတယ္။ တျခား က်ေနာ္တုိ႔ fragile ေပါ့ ထိလြယ္ရွလြယ္တဲ့ အခင္းအက်င္းတခုကိုေတာ့ သူတို႔ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား condition အေျခအေနတခုအေပၚမွာေတာ့ ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာမယ့္ အေနအထားတခုေတာ့ ရွိပါတယ္။ ဒုတိယတခုကေတာ့ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား သူတို႔အေနနဲ႔ ၂၀၁၃ EITI က ျပဌာန္းထားတဲ့ စံခ်ိန္စံႏႈန္းအရ လုပ္ကိုင္ေဆာင္ရြက္ရမယ့္ အခင္းအက်င္းတခုမွာေတာ့ ျမန္မာအစိုးရအေနနဲ႔ ဒီဟာေတြကိုေပါ့ေနာ္ အရွိန္ အဟုန္ ျမႇင့္တင္ၿပီးေတာ့ ပိုၿပီးေတာ့ အဓိပၸါယ္ရွိတဲ့ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြကို မလုပ္ဘူးဆုိရင္ သူတို႔အေနနဲ႔ ေရွ႕ဆက္လုပ္ေဆာင္ရမယ့္ ဒီ ႏွစ္ႏွစ္ခြဲ ကာလအတြင္းမွာေပါ့ လုပ္ေဆာင္ရမယ့္ အခင္းအက်င္း တခုမွာေတာ့ ပိုၿပီးေတာ့ အထင္ေသး အျမင္ေသး ခံရတာေတြ၊ ေနာက္ၿပီးေတာ့ အဖြဲ႔၀င္ေလာင္းအျဖစ္ ကေနၿပီးေတာ့ ရပ္ဆုိင္းတာမ်ိဳးေတြ၊ ေနာက္ တျခားအျပစ္ေပးမႈေတြကိုလည္း သူတို႔အေနနဲ႔ ခံရႏုိင္ဖြယ္ရွိ တယ္လို႔ က်ေနာ့္အေနနဲ႔ကေတာ့ မွတ္ခ်က္ေပးခ်င္ပါတယ္။”

ဒီအစည္းအေ၀းကို ျမန္မာအစိုးရဘက္က သတၳဳတြင္း၀န္ႀကီးဌာန ညႊန္ၾကားေရးမွဴး ဦး၀င္းထိန္၊ EITI နဲ႔ အစိုးရလုပ္ငန္း ညိႇႏိႈင္းေရးတာ၀န္ခံျဖစ္တဲ့ သမၼတအႀကံေပး ေဒါက္တာေဇာ္ဦးတို႔လည္း တက္ေရာက္ခဲ့ တယ္လို႔ သိရပါတယ္။

VOA