ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႔ တ႐ုတ္ျပည္ခရီးစဥ္ကို ဘယ္လိုအဓိပၸာယ္ဖြင္႕ႏိုင္သလဲ

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕တ႐ုတ္ျပည္ ခရီးစဥ္ ဟာထူးျခားပါတယ္။ အေၾကာင္းကေတာ့ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံဟာ ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ အေတာ္မ်ားမ်ားမွာ စစ္ အစိုးရဘက္က ရပ္တည္ေပးခဲ့ပါတယ္။ (ကုလသမဂၢ လံုၿခံဳေရးေကာင္စီမွာ ဗီတိုသံုးကာကြယ္ ေပးမႈေတြအျပင္ အျခားစီးပြားေရး၊ ဖြံ႕ ၿဖိဳးေရး၊ ေခ်းေငြ ေထာက္ပံ့ေပးမႈ ေတြအမ်ားအျပား ရွိခဲ့ပါတယ္။ တစ္ခ်ိန္တုန္းက ျမန္မာႏိုင္ငံကို စစ္လက္နက္အ ႀကီးအက်ယ္ေရာင္းခ်ေပးခဲ့ပါေသးတယ္။) ျမန္မာဒီမိုက ေရစီအတိုက္အခံေတြနဲ႔ေတာ့ ခပ္ကင္းကင္းေနခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဝါဒေရးရာအရ တစ္ခ်ိန္တုန္းကေတာ့ ဗမာျပည္ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီကို အႀကီးအက်ယ္ေထာက္ပံ့ေပးခဲ့တာ ရွိပါ တယ္။ သို႔ေသာ္လည္း ၁၉၇ဝေႏွာင္းပိုင္းေတြက စလို႔ရပ္စဲခဲ့ပါတယ္။ ခုအခါမွာ ေဒၚစုကို တ႐ုတ္ျပည္ကို ဖိတ္တယ္။ ထူးျခားတာက ၂ဝ၁၅ ခုႏွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲ ကို နီးကပ္လာတဲ့ကာလမွာမွ ဖိတ္ၾကားတာျဖစ္ပါတယ္။

သူ႔ကို တ႐ုတ္ျပည္သမၼတရွီက်င့္ပင္နဲ႔ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ လီကု ခ်န္းတို႔ကိုယ္တိုင္ ေတြ႕ဆံုမယ္ဆိုတာက ထူးျခားပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ သူတို႔ဘက္ကေတာ့ 'ပါတီခ်င္းဆက္ဆံေရး'လို႔သာေျပာဆိုပါတယ္။ 

တခ်ဳိ႕သတင္းသံုးသပ္ခ်က္ေတြကေတာ့ ျမန္ မာအစိုးရကိုစိတ္ပ်က္လာတဲ့အတြက္ ေဒၚစုကိုေျပာင္း ၿပီး ဆက္ဆံတယ္ဆိုတာမ်ဳိးအသားေပးေဖာ္ ျပပါတယ္။

အထူးသျဖင့္ ကိုးကန္႔တိုက္ပြဲေတြက စလို႔၊ တ႐ုတ္နယ္ စပ္မွာ က်ည္ဆန္က်ေရာက္တာေတြ၊ တင္းမာမႈေတြက စလို႔ ျမန္မာအစိုးရနဲ႔ ဆက္ဆံေရးတင္းမာမႈရွိေနတယ္ လို႔သံုးသပ္ၾကပါတယ္။ ဒီထက္ေတာ့ အဓိပၸာယ္ပိုမိုဖြင့္ ဆိုႏိုင္တယ္ထင္ပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ အျခားအေျခခံ အခ်က္ေတြပါထည့္သြင္းစဥ္းစားသင့္ပါတယ္။ အခု ကြၽန္ေတာ္ေဖာ္ျပလိုတဲ့ အခ်က္ေတြကေတာ့ တ႐ုတ္ အာဏာပိုင္တခ်ဳိ႕၊ အစိုးရနဲ႔သီးျခားလြတ္လပ္တဲ့ ပညာ ရွင္တခ်ဳိ႕နဲ႔ ေဆြးေႏြးခ်က္ေတြအေပၚအေျခခံတာပါ။

တ႐ုတ္ျပည္က ၿပီးခဲ့တဲ့သံုးေလးႏွစ္တာ ျမန္ မာျပည္ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးေတြအေပၚ 'ထိတ္လန္႔မွင္ တက္မိတယ္ (Shock and awe )လို႔ ပီကင္းတကၠသိုလ္ က ပါေမာကၡတစ္ဦးကေျပာပါတယ္။ ဧရာဝတီျမစ္ဆံု ဆည္တည္ေဆာက္ေနမႈကို ဆိုင္းငံ့လိုက္တဲ့ကိစၥလည္း အပါအဝင္ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့သူက သံုးသပ္တာတ ခ်ဳိ႕ပညာရွင္၊သံုးသပ္သူမ်ားကဆိုသလို ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ တ႐ုတ္ျပည္အတြက္ပထဝီအရအေရးပါ-မဟာဗ်ဴဟာ က်တဲ့ နယ္ေျမ (geostrategical assets )တစ္ခု ဆံုး႐ႈံး သြားရတယ္လို႔ သူမယူဆပါဘူးလို႔ ဆိုပါတယ္။ တခ်ဳိ႕က ေတာ့ ျမန္မာဟာ အေရွ႕ကိုခြာ၊ အေနာက္က ပိုးပန္း တာကို လက္ခံလိုက္တယ္ဆိုၿပီး ေျပာဆိုမႈေတြရွိပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဒီေနရာမွာတ႐ုတ္ျပည္အတြက္ လံုးဝဆံုး႐ႈံးသြား တာေတာ့မဟုတ္ပါဘူး။ တခ်ဳိ႕ကိစၥေတြက ေအာင္ျမင္ ပါတယ္။ (ေက်ာက္ျဖဴေရနက္ဆိပ္ကမ္း)၊ တခ်ဳိ႕ကိစၥေတြ က ရလဒ္က ေဝေဝဝါးဝါး ရွိေနဆဲပါ။

(အေသအခ်ာ ျပန္လည္စဥ္းစားၿပီး၊ ပိုမိုေကာင္းမြန္တဲ့ ညိႇႏိႈင္းအႀကံ ျပဳခ်က္ေတြ လုပ္ရလိမ့္မယ့္ကိစၥေတြရွိတယ္လို႔လည္း)ဆိုပါတယ္။

တ႐ုတ္နဲ႔ ျမန္မာအစိုးရဆက္ဆံေရးက လံုးဝ ပ်က္ျပားသြားတာမဟုတ္ပါဘူး။

တ႐ုတ္-ျမန္မာဆက္ဆံ ေရးကိုၾကည့္မယ္ဆိုရင္၊ တ႐ုတ္ဘက္က အဆင့္ေျခာက္ခု ခြဲျခားၿပီးဆက္ဆံေနပါတယ္။ ဒါကို သိထားသင့္ပါတယ္။ 

- ပထမတစ္ခုက အဆင့္ျမင့္အရာရွိမ်ားရဲ႕ အလည္ အပတ္ခရီး (ံငါ့ သ္္ငခငေူ လင်ငအ်)ပါ။ ၂ဝ၁၁ခုႏွစ္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အေျပာင္းအလဲေတြ ျဖစ္စဥ္ကစလို႔ ျမန္မာဘက္က အဆင့္ျမင့္အာဏာပိုင္ေတြ တ႐ုတ္ ကိုလာေရာက္လည္ပတ္မႈရွစ္ႀကိမ္အထက္ရွိခဲ့ ပါတယ္။ တ႐ုတ္ဘက္ကလည္း အျပန္အလွန္အ ဆင့္ျမင့္ေခါင္းေဆာင္ေတြလာေရာက္လည္ပတ္ မႈေတြရွိေနပါတယ္။ 

- ဒုတိယတစ္ခုကေတာ့ အမ်ဳိးမ်ဳိးေသာ သင္တန္းအ စီအစဥ္ေတြပါ။ ခုတိုင္ မရပ္မနားဆက္လက္လုပ္ ေဆာင္မႈေတြရွိပါတယ္။ တ႐ုတ္ျပည္ကြန္ျမဴနစ္ ပါတီနဲ႔ ျမန္မာအစိုးရဝန္ႀကီးဌာနေတြအၾကား သေဘာတူညီမႈနဲ႔ လုပ္ေဆာင္ေနၾကတာပါ။ အထူး သျဖင့္ ဒီသင္တန္းေတြမွာ အစိုးရအရာရွိေတြမ်ား ပါတယ္။ ရဲသင္တန္း၊ အဓိက႐ုဏ္းကိုင္တြယ္ႏွိမ္ နင္းေရးကေန စလို႔ အား/ကာ သင္တန္းေတြအထိ ပါဝင္ပါတယ္။ 

- တတိယဆက္ဆံေရးကေတာ့ တ႐ုတ္နဲ႔ ျမန္မာစစ္ တပ္ေတြအၾကားဆက္ဆံေရးျဖစ္ပါတယ္။ ၁၉၈၉ ကေနစလို႔ယခုတိုင္ အဆင့္ျမင့္အရာရွိမ်ား အ လည္အပတ္ခရီးေတြကေန သင္တန္း၊ လက္နက္ ေရာင္းဝယ္မႈေတြရွိခဲ့၊ ရွိေနပါတယ္။ 

- စတုတၳအမ်ဳိးအစား ဆက္ဆံေရးကေတာ့ အရပ္ ဘက္လူမႈအဖြဲ႕အစည္းေတြနဲ႔ဆက္ဆံေရးပါ။ တ႐ုတ္ျပည္က အရွိတရားကိုအရွိတရားအတိုင္း လက္ခံခဲ့တယ္လို႔ဆိုပါတယ္။

တ႐ုတ္ဘာသာစ ကားမွာ အင္န္ဂ်ီအိုကို ဘာသာျပန္ဆိုၾကတာ နည္း နည္းျပႆနာရွိပါတယ္။ သူပုန္ဆန္ဆန္အဓိပၸာယ္ ထြက္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့အခုေနာက္ပိုင္းမွာ တ႐ုတ္ ႏိုင္ငံက ျမန္မာျပည္က အရပ္ဘက္လူမႈအဖြဲ႕မ်ား စြာကို တ႐ုတ္ျပည္ကို ဖိတ္ေခၚတာေတြရွိပါတယ္။ အဲဒါအျပင္ (High official visits) တ႐ုတ္ေပါင္း ကူးတံတား'ေခၚတဲ့ တ႐ုတ္ဘာသာစကားကြၽမ္း က်င္မႈဆုေပးတာေတြရွိေနပါတယ္။

သိသာတာက တ႐ုတ္သံ႐ံုး(ျမန္မာျပည္)က ၈၈-ပြင့္လင္း၊ အျခား တက္ၾ<ြကလႈပ္ရွားသူမ်ား၊ ဒီမိုကေရစီအင္အားစု ေတြနဲ႔ ထိေတြ႕ဆက္ဆံမႈေတြစတင္လာခဲ့တာပါ။ 

- ပၪၥမအမ်ဳိးအစား ဆက္ဆံေရးကေတာ့ ျပည္နယ္ အဆင့္ခ်င္း (ေဒသဆိုင္ရာ) ဆက္ဆံေရးလို႔ေခၚပါ တယ္။ ယူနန္တကၠသိုလ္က ပါေမာကၡလီခ်န္ယန္း (Chinese bridge) တည္းျဖတ္တဲ့ စာအုပ္တစ္အုပ္မွာ အခု'ဝ'ေဒသ၊ နယ္စပ္ေဒသက တိုင္းရင္းသား ေခါင္းေဆာင္ေတြကို တစ္စံုတစ္ရာတည္ၿငိမ္လို႔၊ ေရြးေကာက္ပြဲေတြ မလုပ္ႏိုင္ခင္အထိ၊ ေဒသဆိုင္ ရာေခါင္းေဆာင္မ်ားအျဖစ္ တ႐ုတ္ဘက္ကသေဘာ ထားဆက္ဆံတယ္လို႔ ေဖာ္ျပထားတာဖတ္ဖူးပါ တယ္။ တ႐ုတ္ဘက္ကေတာ့ သူတို႔ဆီကတဲ့ဟုန္ တိုင္းတို႔၊ ယူနန္ျပည္နယ္တို႔၊ ဆစ္ေဆာင္ပဏၰား ျပည္နယ္တို႔ကလို ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအဆင့္ မ်ဳိးေပးတာလို၊ ျမန္မာျပည္က တိုင္းရင္းသားေတြ လည္း တစ္စံုတစ္ရာကိုယ္ပိုင္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးေပး သင့္တယ္လို႔ျမင္ၾကပါတယ္။ ဒီလို ဆက္ဆံေရး မွာေတာ့ ပညာေရး၊ သိပၸံဆိုင္ရာသုေတသန၊ အ လုပ္အကိုင္ရွာေဖြေပးေရး၊ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ ေရး ဖိုရမ္ေတြပါဝင္ပါတယ္။ တ႐ုတ္ဘက္ကေတာ့ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရး ဖိုရမ္ေတြကို အေတာ္အ ေလးထားပါတယ္။ (ကုန္စည္ျပပြဲေတြကစလို႔… အျခားနယ္ပယ္စံု ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရးကိစၥ ေတြျဖစ္ပါတယ္။

- ဆ႒မအမ်ဳိးအစား ဆက္ဆံေရးကေတာ့ ယဥ္ေက်း မႈ၊ဘာသာကိုးကြယ္ယံုၾကည္မႈကိစၥ ဆက္ဆံေရး ျဖစ္ပါတယ္။ တ႐ုတ္ျပည္ဘက္က စာေရးဆရာ၊ သတင္းေထာက္မ်ား၊ ႐ုပ္ရွင္အသင္းေတြ ျမန္မာ ျပည္ကိုလာလည္ၾကသလို ျမန္မာဘက္က စာေရး ဆရာေတြ၊ သတင္းေထာက္ေတြကိုလည္း ဖိတ္ ပါတယ္။ မၾကာေသးမီကပဲ ဆင္ဟြာသတင္းဌာန ကေန စာဖတ္သူနည္းလွတဲ့ ျမန္မာဘာသာနဲ႔ တိုး ခ်ဲ႕တင္ဆက္မႈေတြရွိလာခဲ့ပါတယ္။ ဘာသာကိုး ကြယ္မႈကိစၥကေတာ့ ဗုဒၶျမတ္စြယ္ေတာ္ကို ျမန္မာ ျပည္ကိုပို႔လို႔ ခ်စ္ၾကည္ေရးလုပ္တာမ်ဳိးပါ။

ဒီလိုဆက္ဆံေရးကိစၥေတြက ပံုမွန္ဆက္ရွိ ေနပါတယ္။

ဒါေပမဲ့ တခ်ဳိ႕အလြတ္သေဘာ ေျပာဆိုမႈ ေတြမွာေတာ့ ၂ဝ၁၁ခုႏွစ္ ျမန္မာႏိုင္ငံ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲ မႈေတြကစလို႔ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံရဲ႕ ျမန္မာျပည္ထဲရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံ မႈေတြက သိသိသာသာက်ဆင္းသြားပါတယ္လို႔ ဆိုပါ တယ္။ အေၾကာင္းကေတာ့ ဧရာျမစ္ဆံုစီမံ ကိန္းရပ္ဆိုင္း လိုက္တဲ့အေပၚ တ႐ုတ္ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံသူေတြအၾကား ဂ ယက္ထေစပါတယ္။ အဲဒါအျပင္ အစိုးရအသစ္၊ အခင္း အက်င္းအသစ္ကို ေစာင့္ၾကည့္လိုေနၾကတာေၾကာင့္ လည္းျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ က်န္အခ်က္တစ္ခုကေတာ့ ႏိုင္ငံ တကာရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈေတြ ႏိႈင္းယွဥ္ခ်က္အရတက္လာ ေတာ့ ရာခိုင္ႏႈန္းအားျဖင့္ တ႐ုတ္ဘက္ကက်သြားတာ ျဖစ္ႏိုင္သလို တ႐ုတ္ဘက္က ျမန္မာျပည္ထဲ ေဒသခံေတြ ကတစ္ဆင့္ (Locally) ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံၾကတာလည္း ျဖစ္ ႏိုင္ပါတယ္။

ေယဘုယ်အားျဖင့္ အခုအခ်ိန္မွာေတာ့ တ႐ုတ္ ျပည္က ေသြးလန္႔မွင္တက္မႈမရွိေတာ့ပါဘူး။ ခသသူငညါ ဏနမငသိ လို႔ေျပာပါတယ္။ ေအးေအးေဆးေဆးနဲ႔အေျခ အေနကိုျပန္စဥ္းစားႏိုင္ၿပီလို႔ဆိုခ်င္တာပါ။ ပိုၿပီး'သိမ္ေမြ႕ နက္နဲ႐ႈပ္ေထြးမႈ'ေတြကို လက္ခံလာပါတယ္။ ျမန္မာ အစိုးရနဲ႔ပိုင္ရင္ၿပီးေရာဆိုတာ မဟုတ္ဘူးလို႔ ျမင္လာပါ တယ္။ ေရရွည္အနာဂတ္ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈလုပ္ မယ္ဆိုရင္ ေသခ်ာျပင္ဆင္ရမယ္ဆိုတာ စဥ္းစားလာတဲ့ ကာလပါ။ 

တစ္ဖက္မွာလည္း တ႐ုတ္ပညာရွင္ေတြက ျမန္မာအစိုးရကို အလြတ္သေဘာေဝဖန္ေျပာဆိုတာေတြ ရွိပါတယ္။ ျမန္မာဟာကိစၥမ်ားစြာမွာ'အိႏၵိယ' နဲ႔သိပ္ တူပါသတဲ့။ ဘယ္လိုတူတယ္ဆိုတာေတာ့ ေသခ်ာရွင္း လင္းစြာမသိရပါဘူး။

ယူဆရတာကေတာ့ သံသယႀကီး တာ၊ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္အထင္ႀကီးတာမ်ဳိးျဖစ္ႏိုင္ပါ တယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံက 'မဟာဗ်ဴဟာေျမာက္မိတ္ဖက္ ဆက္ဆံေရး' (strategic partnership)ဆိုတာ ေသခ်ာ သေဘာမေပါက္ၾကဘူးတဲ့။ ဘက္စံုမဟာ ဗ်ဴဟာေျမာက္ မိတ္ဖက္ဆက္ဆံေရး သေဘာတူညီခ်က္ကို ျမန္မာအ စိုးရသစ္တက္လာၿပီး ၂ဝ၁၁ခုႏွစ္ ေမလမွာ လက္မွတ္ ေရးထိုးခဲ့ၾကပါတယ္။ (ဗီယက္နမ္နဲ႔ ၂ဝဝ၈ ခုႏွစ္၊ လာအို နဲ႔ ၂ဝဝ၉ခုႏွစ္၊ ကေမၻာဒီးယား နဲ႔၂ဝ၁ဝမွာအလားတူ သေဘာတူညီခ်က္ေတြ တ႐ုတ္က လက္မွတ္ေရးထိုး ထားပါတယ္)။ ဒီသေဘာတူညီခ်က္အရ ေဒသဆိုင္ရာ ဆက္ဆံေရး၊ နယ္နိမိတ္ကိစၥေတြမွာ ျမန္မာဘက္က 'တည္ၿငိမ္မႈ'နဲ႔ 'သဟဇာတျဖစ္မႈ'ကို တ႐ုတ္ကလိုခ်င္ ပါတယ္။

ဒါဟာ တ႐ုတ္ျပည္ႀကီးဖြ႔ံၿဖိဳးတိုးတက္ေရး အတြက္ မရွိမျဖစ္တဲ့ အေျခအေနလို႔ ယူဆထားပါတယ္။ ဒါဆိုရင္ ခုလိုနယ္စပ္မတည္ၿငိမ္မႈေတြက စိတ္အေႏွာင့္ အယွက္ျဖစ္ေစမွာ အေသအခ်ာပါ။ ထူးျခားမႈကေတာ့ တ႐ုတ္ကျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ အထူးသံတမန္တစ္ဦး ခန္႔အပ္ၿပီး တိုက္႐ိုက္ကိုင္တြယ္ေစသလို အရင္ကပတ္ သက္မႈမရွိခဲ့တဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္ေတြမွာ အျပဳ သေဘာနဲ႔ ပါဝင္ေဆာင္ရြက္မယ္ဆိုၿပီး ေျပာဆိုတာေတြ ရွိလာခဲ့ပါတယ္။

ျမန္မာ-တ႐ုတ္ကြက္ကြက္ေလးမၾကည့္ဘဲ အေျခအေနတစ္ခုလံုးကိုလည္း ၿခံဳၾကည့္ဖို႔လိုအပ္လာ ပါတယ္။ မၾကာေသးမီက တ႐ုတ္-႐ုရွားဘက္စံုပူးေပါင္း ဆက္ဆံေရးပိုလို႔တိုးလုပ္လာပါတယ္။ ကာလအေတာ္ ၾကာအထိ တ႐ုတ္ျပည္ဟာ ပင္လယ္ျပာထြက္ႏိုင္တဲ့ ေရတပ္အိပ္မက္(Blue Navy) မရွိခဲ့ေပမယ့္ ခုကာ လမွာေတာ့ ေလယာဥ္တင္သေဘၤာေတြ စတင္တည္ ေထာင္လာခဲ့ပါတယ္။ ေနာက္အခ်က္တစ္ခုကေတာ့ ၂ဝ၁၄ႏွစ္ကုန္ပိုင္းေလာက္မွာ တ႐ုတ္ျပည္ရဲ႕ႏိုင္ငံျခား ေရးမူဝါဒအေလးေပးကိစၥေတြ ေျပာင္းလဲလာခဲ့ပါတယ္။ ၂ဝ၁၄ႏွစ္ကုန္ပိုင္းေလာက္မွာက်င္းပတဲ့ ႏိုင္ငံျခားဆက္ ဆံေရးဆိုင္ရာ ဗဟိုခ်က္မလုပ္ငန္းမ်ားညီလာခံ(Central works Conference on Foreign Relations)က စတင္တာပါ။ ဒီညီလာခံဆံုးျဖတ္ခ်က္အရဆိုရင္ နယ္ စြန္ဖ်ားႏိုင္ငံေတြနဲ႔ ဆက္ဆံေရးကို ဦးစားေပးျမႇင့္တင္ဖို႔ ပါ။

တ႐ုတ္ႏိုင္ငံျခားေရးမူမွာ တိန္႔ေရွာင္ဖိန္လက္ ထက္ကစလို႔ အင္အားႀကီးႏိုင္ငံမ်ား (great powers) (daguo) ၊ အစြန္အဖ်ားအိမ္နီးခ်င္းမ်ား (zhoubian) ၊ ဖြံ႔ၿဖိဳးဆဲႏိုင္ငံမ်ား (fazhan zhong de guojia)လို႔ ခြဲျခားခဲ့ပါတယ္။ အင္အားႀကီးကေတာ့ အေမရိကန္နဲ႔ အေနာက္အုပ္စုပါ။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ျမန္မာကေတာ့အစြန္ အဖ်ားအိမ္နီးခ်င္းမွာ ပါဝင္ပါလိမ့္မယ္။ ဒါေပမဲ့ ၂ဝဝ၂ ခုႏွစ္ (၁၆)ႀကိမ္ေျမာက္ ကြန္ဂရက္မွာ သမၼတက်န္ဇီ မင္းလက္ထက္မွာေတာ့ ႏိုင္ငံစံုအဖြဲ႕မ်ား(multilateral organizations))ဆိုတဲ့ အမ်ဳိးအစားကို ထပ္ျဖည့္ခဲ့ပါ တယ္။ ကုလသမဂၢ၊ WTO တို႔လိုအဖြဲ႔အစည္းေတြပါ။

သမၼတဟူက်င္ ေတာင္းလက္ထက္မွာေတာ့(ူငညါပက)ဆိုတဲ့ 'ျပည္သူ႔သံတမန္ေရး'ဆိုတာကို (၁၈)ႀကိမ္ေျမာက္ ကြန္ဂရက္မွာထပ္ျဖည့္ခဲ့ပါတယ္။ ၂ဝ၁၄ေႏွာင္းပိုင္း ဆံုးျဖတ္ခ်က္အရေတာ့ အစြန္အဖ်ားအိမ္နီးခ်င္းေတြ နဲ႔ ဆက္ဆံေရးျမႇင့္တင္ဖို႔ပါ။ ျမႇင့္တင္ဖို႔ဆိုတာကလည္း တ႐ုတ္ျပည္နဲ႔ အေရွ႕အာရွ၊ အေရွ႕ေတာင္အာရွကုန္ သြယ္ေရးဟာ တစ္ႏွစ္ကို ၁ဒသမ ၄ထရီလီယံ ေဒၚလာ ရွိပါတယ္။ ဒီပမာဏကအေမရိကန္နဲ႔ အီးယူအေပါင္း ကုန္သြယ္မႈထက္ကိုမ်ားပါတယ္။ တ႐ုတ္ျပည္ရဲ႕ ထိပ္ တန္းကုန္သြယ္မႈ မိတ္ဖက္ႏိုင္ငံတစ္ဝက္ဟာ အာရွမွာ ရွိပါတယ္။ တ႐ုတ္ျပည္ကထြက္သြားတဲ့ ပင္လယ္ရပ္ျခား ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈေတြရဲ႕ရာခိုင္ႏႈန္း ၇ဝေက်ာ္ဟာ အာရွထဲ မွာပဲရွိပါတယ္။ ဒီေတာ့အစြန္အဖ်ားနားႏိုင္ငံ (အိမ္နီး ခ်င္း)မ်ားနဲ႔ ဆက္ဆံေရးျမႇင့္တင္ဖို႔က သဘာဝက်ပါ တယ္။ ဒီကိစၥမွာေတာ့ ပိုးလမ္းမႀကီး၊ ပင္လယ္ေရေၾကာင္း ပိုးလမ္းမႀကီး၊ အာရွတစ္လႊားအေျခခံအေဆာက္အအံု စီမံကိန္းေတြမွာ တ႐ုတ္ကဦးေဆာင္ပါလိမ့္မယ္။

သိပ္ မၾကာခင္ႏွစ္ေတြမွာေတာင္ ထိုင္းႏိုင္ငံမွာ က်ည္ဆန္ ရထားကို တ႐ုတ္အကူအညီနဲ႔ ျမင္ရဖို႔ ရွိႏိုင္ပါတယ္။

သည္ဒီပလိုမက္ဂ်ာနယ္က စာေရးသူတင္မို သီဟိသ္ကေတာ့ ဒီအေျခအေနဟာတ႐ုတ္ႏိုင္ငံအက်ဳိး စီးပြားေတြမွာ အေနာက္ႏိုင္ငံကစြက္ဖက္တာကို ပိုၿပီး သည္းညည္းခံလိုစိတ္နည္းလာတယ္။ သူ႔ရဲ႕ထိန္းခ်ဳပ္မႈ ကို ပိုမိုက်စ္လ်စ္ေစဖို႔ ပိုၿပီးယံုၾကည္မႈျပည့္လာတယ္။ ႏိုင္ငံတကာ အခင္းအက်င္းေတြကို ျပန္ၿပီးဖြဲ႔စည္းဖို႔ ေတာင္းဆိုမႈေတြ ရွိလာတယ္လို႔ သံုးသပ္ထားပါတယ္။ ဒီအေျခအေနေတြထဲမွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို တ႐ုတ္ျပည္ကို ဖိတ္ၾကားတာ၊ အဆင့္ျမင့္ေခါင္းေဆာင္ ေတြနဲ႔ ေတြ႕ဆံုမယ္ဆိုတာက ပိုလို႔စိတ္ဝင္စားဖြယ္ျဖစ္ ေနရပါေၾကာင္း။

1. "China’s Big Diplomacy Shift", Timothy Heath, The Diplomat, December 22, 2014. 

2. LI, Chenyang (2012), China–Myanmar Comprehensive Strategic Cooperative Part- nership: A Regional Threat?, in: Journal of Current Southeast Asian Affairs, 31, 1, 53-72http://www.burmalibrary.org/docs14/JCSAA31-01-Li.pdf 

3. "New Russia-China alliance latest diplomatic, strategic blow to Obama", David R. Sands - The Washington Times - Thursday, April 30, 2015.

ေအာင္သူၿငိမ္း

Yangon Media Group