“ႏုိင္ငံသားတုိင္းလြတ္လပ္စြာမဲေပးႏုိင္ဖုိ့အတြက္ ေကာ္မရွင္မွာတာ၀န္ရွိတယ္”

ကၽြန္ေတာ္တို႔ႏုိင္ငံမွာ သိပ္မၾကာေသးခင္က တစ္ႏုိင္ငံလံုး သန္းေခါင္စာရင္းေကာက္ၿပီးသြားၿပီး ျဖစ္တယ္။ သန္းေခါင္စာရင္းနဲ႔ရလဒ္ေတာ္ေတာ္မ်ား မ်ားကုိ ထုတ္ျပန္ၿပီးသြားပါၿပီ။ အဲဒီလုိအေျခအေန မ်ဳိးမွာ တုိင္းျပည္ မွာရွိတဲ့ ျပည္သူလူထုရဲ႕ မဲေပးပုိင္ခြင့္ ရွိတဲ့ ျပည္သူလူထုရဲ႕ရလဒ္က လြဲမွားဖုိ႔မေကာင္းဘူး လုိ႔ျမင္တယ္။ သန္းေခါင္စာရင္းကေန ေကာက္ယူ ရရွိတဲ့အခ်က္အလက္ေတြနဲ႔ ျပည္ေထာင္စုေရြး ေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ ဘယ္လုိခ်ိတ္ဆက္ၿပီး ပူးေပါင္း လုပ္ေဆာင္တယ္ဆုိတာကုိ ေသခ်ာမသိဘူး။ ဒါေပမဲ့ တုိင္းျပည္တစ္ခုမွာ အခ်က္အလက္တစ္ခုတည္းရွိရ မယ္။ 

လူဦးေရနဲ႔ဆုိင္တဲ့ အခ်က္အလက္ေတြဟာ မဲေပးပုိင္ခြင့္ရွိတဲ့ အခ်က္အလက္ေတြမွာ အေထာက္ အကူျဖစ္ ရမယ္။ အဲဒါမွသာ အခ်က္အလက္ေတြ ဟာ မွန္ကန္မယ္၊ တိက်မယ္၊ ေနာက္တစ္ခ်က္က မဲစာရင္း အလြဲအမွားေတြကုိ တမင္မ်ားထုတ္ေပး သလားလုိ႔ သံသယရွိတယ္။ ဘာျဖစ္လုိ႔လဲဆုိေတာ့ လူေတြက ေရြးေကာက္ပြဲမတုိင္ခင္မွာ မဲစာရင္းစစ္ ေဆးရတာေတြနဲ႔ အလုပ္ေတြ႐ႈပ္ၿပီးေတာ့ က်န္တဲ့ ေရြးေကာက္ ပြဲေအာင္ႏုိင္ေရးကိစ္ၥ၊ ပါတီစည္း႐ံုးေရး ကိစၥေတြကုိမလုပ္ႏုိင္ေအာင္ တမင္သက္သက္ ရည္ ရြယ္ခ်က္ရွိရွိနဲ႔ အမွားအယြင္းမ်ားတဲ့ မဲစာရင္းမ်ားကုိ ထုတ္ေပးၿပီးေတာ့ အလုပ္႐ႈပ္ေအာင္လုပ္ေနသလားလုိ႔ သံသယျဖစ္ မိတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဒီမဲစာရင္းကုိ စိစစ္၊ စစ္ေဆးဖုိ႔ကိစၥမွာ အဓိကတာ၀န္ရွိတာက အစုိးရနဲ႔ ေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္မွာတာ၀န္ရွိတယ္။ ႏုိင္ငံ သားတိုင္းဟာ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒပါတဲ့ အခြင့္ အေရးအရ မဲေပးပုိင္ခြင့္ရွိတယ္။ အဲဒီမဲေပးပိုင္ခြင့္ကုိ ဆံုး႐ႈံးရင္ အဲဒီႏုိင္ငံသားဟာ အစုိးရနဲ႔ ေကာ္မရွင္ကုိ တရားစြဲလုိ႔ရ တယ္။ 

အစုိးရနဲ႔ေကာ္မရွင္က ျပဳစုတဲ့ စာရင္းက မွားယြင္းတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ မဲမေပးရဘဲ က်န္ခဲ့တဲ့ႏုိင္ငံသားေတြရွိ ရင္ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ မွာ ျပ႒ာန္းထားတဲ့ ႏုိင္ငံသားအခြင့္အေရးကုိ စြဲကုိင္ ၿပီးေတာ့ အစိုးရနဲ႔ျပည္ ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲေကာ္ မရွင္ကုိ တရားစြဲလုိ႔ရတယ္။ တရားစြဲသင့္တယ္လုိ႔ လည္းျမင္တယ္။ ေနာက္ တစ္ခ်က္က အဲဒီမဲစာရင္း ေတြမွန္ကန္ဖို႔အတြက္ ႏုိင္ငံေရးပါတီေတြ၊ အရပ္ဘက္ အဖြဲ႕အစည္းအေတြက လည္း အင္တုိက္အားတုိက္ ၀ုိင္းလုပ္ရမယ့္အေနအထားမ်ဳိးျဖစ္ေနတယ္။ ေျပာရ ရင္ေတာ့ လက္ရွိအေန အထားက အေမကယ္ပါ၊ အဘကယ္ပါအေနအထားမ်ဳိး ျဖစ္ေနတယ္လုိ႔ ျမင္ တယ္လုိ႔ ေျပာခ်င္တယ္။

ဦးေဒးဗစ္လွျမင့္(၁၉၉၀ေရြးခ်ယ္ခံကုိုယ္စားလွယ္)

မဲစာရင္းမွားတယ္ဆုိတာ မွားသင့္မွားထုိက္တဲ့ ကိစ္ၥေတာ့မဟုတ္ဘူး။ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ မဲတစ္ျပား က အေရးႀကီးတယ္။ အစုိးရတစ္ခုရဲ႕ အေျပာင္းအလဲ၊ ႏုိင္ငံတစ္ခုရဲ႕အေျပာင္းအလဲျဖစ္သြားေအာင္ လုပ္ ႏုိင္တာက မဲတစ္ျပားရဲ႕တန္ဖုိးပဲ။ မဲစာရင္းေတြက ေနရာတုိင္းမွာ မွားယြင္းေနတာကေတာ့ လက္ရွိ မဲစာရင္းကုိျပဳစုတဲ့သူေတြမွာ အဓိကတာ၀န္ရွိသလုိ ေရြးေကာက္ပြဲကုိက်င္းပေပးမယ့္ ေကာ္မရွင္အေနနဲ႔ ေသခ်ာစိစစ္ဖုိ႔ေတာ့ လုိပါတယ္။ အဲဒီလုိမဟုတ္ဘဲနဲ႔ ေနရာတုိင္းမွာ မဲစာရင္းေတြ မမွန္မကန္ျဖစ္လာ တယ္။ မပါသင္တဲ့သူေတြပါေနၿပီး မဲေပးခြင့္ရွိသူေတြ မပါဘဲျဖစ္ေနရင္ေတာ့ ေရြးေကာက္ပြဲရလဒ္သည္ မွန္မွန္ကန္ကန္ရလာမွာမဟုတ္သလုိ ေရြးေကာက္ပြဲ သည္လည္း တရားမွ်တတဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲျဖစ္လာမွာ မဟုတ္ဘူး။ ဒီေရြးေကာက္ပြဲမွာ အဓိကက်တဲ့သူေတြ က မဲေပးမယ့္သူေတြပါ။ မဲေပးခြင့္ရွိတဲ့သူေတြက သူ တုိ႔ရဲ႕ဆႏ္ၵအစစ္အမွန္ကုိ ေဖာ္ထုတ္ခြင့္မရဘဲ က်န္ခဲ့ မယ္။ မပါတာေတြျဖစ္ေနမယ္ဆုိရင္ ထြက္ေပၚလာ မယ့္ေရြးေကာက္ပြဲရလဒ္ကလည္း မွန္ကန္တဲ့ေရြး ေကာက္ပြဲရလဒ္မျဖစ္ေပၚလာႏုိင္ေတာ့ဘူး။ လက္ရွိ အေျခအေနမွာ ဒီလုိျဖစ္ေပၚေနတာက မျဖစ္သင့္တဲ့ ကိစ္ၥပါ။ အဓိကတာ၀န္ရွိတာက ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္ မရွင္မွာတာ၀န္ရွိတယ္။ ေရြးေကာက္ပြဲကုိက်င္းပေပး မယ့္အစုိးရမွာလည္း တာ၀န္ရွိတယ္။ ဒီလုိမဲစာရင္း ကြာျခားတဲ့ကိစၥေတြက ေရြးေကာက္ပြဲမတုိင္ခင္မွာ ျဖစ္လာတဲ့အတြက္ ဒါေတြကုိ ေသခ်ာျပန္စိစစ္ၿပီး ေတာ့ အားလံုးပါ၀င္ႏုိင္တဲ့ မဲေပးခြင့္ရွိသူတိုင္း ပါ၀င္ တဲ့စာရင္းဇယားေတြကုိ ထုတ္ျပန္ေပးဖုိ႔လုိအပ္တယ္။ အဲဒီလုိမဟုတ္ဘဲ ဒီအတုိင္းပဲဆက္ၿပီးေတာ့ လုပ္ေန မယ္ဆုိရင္ေတာ့ ဒီေရြးေကာက္ပြဲက တရားမွ်တမွာ မဟုတ္သလုိ ဒီလုပ္ရပ္ေတြက ႐ုိး႐ုိးသားသား မွား ယြင္းတယ္လုိ႔ ေျပာလုိ႔မရေတာ့ဘူး။ တမင္တကာ ခ်န္ခဲ့သလားဆုိတာကုိ စဥ္းစားစရာျဖစ္လာပါလိမ့္ မယ္။ တကယ္႐ုိး႐ုိးသားသား မွားယြင္းခဲ့တာဆုိရင္ ေတာ့ မဲစာရင္းေတြကုိ ေသခ်ာစိစစ္ၿပီး ျဖည့္သြင္း ရမယ့္ကိစ္ၥကုိ သူတို႔ကုိယ္တိုင္လုပ္ရပါလိမ့္မယ္။ မဲေပးမယ့္သူေတြပဲ လံုးလံုးသက္ဆုိင္ေနတာမဟုတ္ ဘူး။ မဲစာရင္းျပဳစုတဲ့သူေတြမွာလည္း တာ၀န္ရွိတယ္။ မဲစာရင္းထုတ္ျပန္ေပးမယ့္ လူတုိင္းလူတုိင္းဟာ ကုိယ့္ အလုပ္နဲ႔ကုိယ္႐ႈပ္ေနတဲ့အတြက္ သြားမၾကည့္ႏုိင္ဘူး။ သြားၾကည့္ႏုိင္တဲ့သူက အနည္းအက်ဥ္းသာရွိပါလိမ့္ မယ္။ မဲေပးတဲ့ေန႔က်မွ ကိုယ့္အမည္မပါဘူးဆုိတာ ျဖစ္လာႏုိင္ပါတယ္။ အဓိကလုပ္ေဆာင္ေပးရမွာက ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္နဲ႔ ၿမိဳ႕နယ္မဲစာရင္းထုတ္ျပန္ ေပးတဲ့အဖြဲ႕မွာသာ အဓိကတာ၀န္ရွိတယ္။ မဲစာရင္း က ေရြးေကာက္ပြဲတစ္ခုမွာ လြတ္လပ္ၿပီး တရားမွ်တ တယ္ဆုိတဲ့အခ်က္ထဲမွာ ဒါလည္းပါ၀င္ေနတဲ့အတြက္  မဲေပးပိုင္ခြင့္ရွိသူေတြ၊ မဲေပးႏုိင္ဖုိ႔ အေရးႀကီးပါတယ္။

ဦးျမင့္ေအး(လူ႔အခြင့္အေရးကာကြယ္ျမႇင့္တင္ေရးအဖြဲ႕)

အေျခခံမဲစာရင္းျပဳစုတာက လ၀ကမဲနဲ႔ အုပ္ ခ်ဳပ္ေရးမွဴးျဖစ္တယ္။ မွားႏုိင္တာက လ၀ကုိ မဲနဲ႔ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴးျဖစ္တယ္။ ႏုိင္တာက လ၀ကကုိ အုပ္ ခ်ဳပ္ေရးမွဴးေတြက ဖြားေသစာရင္းကုိ မတုိင္တာမ်ဳိး လည္းႏုိင္တယ္။ ရပ္ေက်းအုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴးက ေသဆံုး ေၾကာင္းလုပ္တာေတြ မရွိဘူးေပါ့ဗ်ာ။ မရွိတာေတာ့ ဟုတ္တယ္။ ဒါေပမဲ့ လုိအပ္တာထက္ အမွားေတြ မ်ားေနတယ္။ ေထာက္ျပဖုိ႔နဲ႔ ျပင္ဆင္ခြင့္ဆုိတဲ့ အဲဒီ အခြင့္အေရးေတာ့ ရွိတယ္ေပါ့ဗ်ာ။ သိတဲ့အတိုင္းပဲ။ လူေတြက မဲစာရင္းကုိသြားမၾကည့္တာမ်ဳိးေတြနဲ႔ စိတ္ ၀င္မ၀င္စားတာေတြ ရွိေနတယ္။ စီးပြားေရးေတြ က်ပ္တည္းေနၾကတယ္။ အဓိကကေတာ့ ေရႊ႕ေျပာင္း အလုပ္သမားကိစ္ၥ၊ အညာေဒသေတြမွာဆုိရင္ အရြယ္ ေကာင္းေတြမရွိေတာ့ဘူး။ ျပည္ပႏိုင္ငံေတြနဲ႔ ရန္ကုန္၊ မႏ္ၲေလးလုိ ၿမိဳ႕ႀကီးေတြမွာရွိႏုိင္တယ္။ သူတို႔က ဘယ္မွာမဲေပးရမယ္ဆုိတာကုိ အသိေပးရွင္းလင္း ျခင္းမရွိဘူး။ မဲစာရင္းကုိ ေထာက္၊ ဖ်က္၊ ျပင္ေပါ့ဗ်ာ။ (၁၄)ရက္ဆီ (၁၄)ရက္နဲ႔ ေနာက္တစ္ပတ္အတြင္း ျပင္ၿပီးရင္ အဲဒါေတြကအတည္ျဖစ္သြားမယ္။ ဒါေပမဲ့ အဲဒီသြားၿပီး ျပင္ဆင္တဲ့သူကနည္းေနတာကုိ ေတြ႕ရ တယ္။ ျပင္ႏုိင္ေအာင္လည္း အသိေပးျခင္း၊ လႈံ႔ေဆာ္ ျခင္းကုိ ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္က လုပ္မထားဘူး။ ေမးလုိက္ရင္လည္း ကၽြန္ေတာ္တုိ႔က လူအင္အား နည္းေနပါတယ္။ ရွိတဲ့သူနဲ႔လုပ္ေနရပါတယ္လုိ႔ေျပာ တယ္။ ဒါက သူတို႔ေပးတဲ့အေၾကာင္းျပခ်က္ျဖစ္ တယ္။ ေနာက္တစ္ခ်က္ စဥ္းစားလုိ႔ရတာက သူတို႔ ဘက္က မ႐ုိးသားဘူးလုိ႔ျမင္တယ္။ ေကာ္မရွင္ကုိယ္ တုိင္က ကၽြန္ေတာ္တို႔ေျပာေနတဲ့ အၿငိမ္းစားတရား သူႀကီးေတြမဟုတ္ဘူး။ စစ္ဗုိလ္ခ်ဳပ္တစ္ျဖစ္လည္း ၾကံ့ခုိင္ေရးနဲ႔ပါတီက တစ္ျဖစ္လည္းေတြျဖစ္ေနတယ္။ အဲဒီလူေတြက ေန႔ခ်င္းညခ်င္းေကာ္မရွင္ လူႀကီးခန္႔ ထားတာကုိ ေတြ႕ရတယ္။ ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ ကိုယ္တုိင္က ဘက္လုိက္မႈကင္းရဲ႕အားလုိ႔ ေမးခြန္း ထုတ္စရာရွိတယ္။ အဓိကကေတာ့ တကယ္ေစတနာ မွန္ရင္ ဆႏ္ၵမဲေပးခြင့္ဆုိတာ လႈံ႔ေဆာ္မႈေတြလုပ္ရ တယ္။ အဲဒီလုိလႈံ႕ေဆာ္မႈေတြက ျမန္မာျပည္မွာ မရွိ ဘူး။ NGO ေတြကုိ လုပ္ခုိင္းတယ္လုိ႔ ေျပာတယ္။ NGO ေတြမွာ ဘတ္ဂ်က္မရွိဘူးလုိ႔သိရတယ္။ ဘတ္ ဂ်က္မရွိေတာ့ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔မလုပ္ႏုိင္ေတာ့ မည္ကာမတ္ၱလုပ္ေနတယ္။ ေလ့လာေစာင့္ၾကည့္ မယ္။ သေဘာေတာ့ရွိပါတယ္။ ဒီမဲစာရင္းကြာဟမႈ အေပၚ ခ်ဳပ္ေျပာရမယ္ဆုိရင္ ႐ုိးသားမႈနည္းတယ္လုိ႔ ထင္ပါတယ္။

ဦးေစာေက်ာ္ေက်ာ္မင္း(အမ်ဳိးသားဒီမုိကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္၊ ေျမာက္ပိုင္းခ႐ိုင္အတြင္းေရးမွဴး)

ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ၿမိဳ႕နယ္၊ ရပ္ကြက္ေတြကုိဆင္း ၿပီးေတာ့ အေျခခံမဲစာရင္းကုိ ေလ့လာၾကည့္တဲ့အခါ မွာကြာဟခ်က္ေတြ မမွားသင့္မမွားထုိက္တဲ့ အမွား ေတြအမ်ားႀကီးပါေနတယ္။ ရပ္/ေက်းေကာ္မရွင္၊ ေက်းရြာေကာ္မရွင္ေတြကုိ ေတြ႕တဲ့အခါမွာ ေမး ၾကည့္ေတာ့ သူတို႔ေတြအေနနဲ႔ မဲစာရင္းေတြကုိ ျပဳစု တင္ေပးလုိက္တယ္လုိ႔ေျပာတယ္။ ၿမိဳ႕နယ္က ျပန္က် လာတဲ့အခါမွာ ကြာဟေနတယ္ဆုိၿပီး ျပန္ရွင္းျပ တယ္။ ဒီလုိျဖစ္ေနတာေတြနဲ႔ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ေမး ခြန္းထုတ္စရာ ရွိလာတာက ဒါေတြက သေဘာ႐ုိးနဲ႔ ကြာဟတာလား၊ သေဘာ႐ုိးမဟုတ္ဘဲနဲ႔ ကြာဟတာ လားဆုိတာကုိ ေမးခြန္းထုတ္စရာရွိလာတယ္။ ကၽြန္ ေတာ့္အျမင္ေျပာရရင္ေတာ့ ကြန္ပ်ဴတာမွားတယ္ဆုိ ရင္လည္း (၃၀)ရက္ (၆)လျဖစ္ေနတာ ဘာေၾကာင့္ ျဖစ္ေနတာလဲဆုိတာကုိေတာ့ ကၽြမ္းက်င္တဲ့ ကြန္ပ်ဴ တာပညာရွင္ေတြဆုိရင္ သိပါတယ္။ ဒီလုိျဖစ္ေနတာ ေတြက ေသေသခ်ာခ်ာ စိစစ္ေဆာင္ရြက္မႈမရွိဘဲနဲ႔ ရည္ရြယ္ခ်က္ရွိရွိနဲ႔ မွားေအာင္လုပ္ထားတာလား ဆုိတာကုိေတာ့ ေမးခြန္းထုတ္စရာျဖစ္ေနတယ္လုိ႔ ေျပာခ်င္တယ္။

ေဒၚ၀ါ၀ါ(ေျမာက္ဥက္ၠလာပ)

မဲစာရင္းေၾကညာတဲ့အထဲမွာ ကၽြန္မတို႔မပါတဲ့ အတြက္ ရပ္ကြက္႐ံုးကုိသြားေမးၾကည့္ေတာ့ မဲစာရင္း ေကာက္တဲ့အခ်ိန္မွာ ကၽြန္မတို႔မိသားစုက စာရင္း ေကာက္ယူတဲ့အခ်ိန္မွာ အိမ္မွာလူမရိွလုိ႔ မပါသြား တာလုိ႔ ရွင္းျပတယ္။ တစ္လမ္းလံုးမွာ ကၽြန္မတို႔ တစ္အိမ္ထဲမပါဘူးျဖစ္တယ္။ ကြန္ပ်ဴတာ႐ုိက္တဲ့ သူရဲ႕အားနည္း ခ်က္ေၾကာင့္ ျဖစ္ႏုိင္တယ္။ စာရင္း ေကာက္တဲ့အခါမွာ အိမ္ေတြက တံခါးပိတ္ထားတယ္ လုိ႔ေျပာတယ္။ ကၽြန္မတို႔အိမ္မွာ လူက အျမဲရွိတယ္။ ဒီလုိက်န္ခဲ့တာကေတာ့ ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္က လူေတြရဲ႕ အားနည္းခ်က္လုိ႔ျမင္တယ္။

Hot News Journal