ဦးတင္ေအး ဦးစီးက်င္းပမယ့္ ၂၀၁၅ ေရြး ေကာက္ပြဲ တရားမွ်တႏိုင္ပါ့မလား

စစ္အစိုးရလက္ထက္မွာ ထိပ္တန္းဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး တဦးအျဖစ္ တာဝန္ထမ္း ေဆာင္ခဲ့ၿပီး ျပည္ေထာင္စု ႀကံ့ ခိုင္ေရး နဲ႔ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရး ပါတီရဲ႕ တံတားဦးၿမိဳ႕နယ္ ျပည္သူ႕လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္အျဖစ္ ေရြးေကာက္ ခံခဲ့ရတဲ့ ဦးတင္ေအး ဥကၠ႒အျဖစ္ ေဆာင္ရြက္တဲ့ ျပည္ေထာင္စု ေရြးေကာက္ပြဲေကာင္မရွင္က ဦးစီးက်င္းပ မယ့္ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲဟာ တရားမွ်တၿပီး လြတ္လပ္ႏိုင္ ပါ့မလား ဆိုတဲ့ ေဝဖန္သံုးသပ္ ေမးခြန္းထုတ္မႈ ေတြက ေရြးေကာက္ပြဲနီးကပ္ လာတာနဲ႔အမွ် ပိုၿပီး က်ယ္က်ယ္ ေလာင္ေလာင္ ေပၚထြက္ လာေနပါတယ္။

ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတလည္းျဖစ္၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ေဟာင္း လည္းျဖစ္တဲ့ ဦးသိန္းစိန္နဲ႔ စစ္တကၠသိုလ္ ဗိုလ္သင္တန္း အပတ္စဥ္ ၉ အတူတူ တက္ေရာက္ သင္တန္း ဆင္းခဲ့တဲ့ ဦးတင္ေအး ဥကၠ႒အျဖစ္ ေဆာင္ရြက္တဲ့ ျပည္ေထာင္စု ေရြး ေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္က အမွီအခို လံုးဝကင္းတဲ့ ျပည္ေထာင္စု ေရြး ေကာက္ပြဲ ေကာ္မ ရွင္ျဖစ္ရဲ႕လား၊ ေကာ္မရွင္ဥကၠ႒ တင္မဟုတ္ဘဲ ေကာ္မရွင္အဖြဲ႕ ဝင္ေတြနဲ႔ ေကာ္မရွင္ ယႏၱရားႀကီးတခုလံုး က ဘယ္ေလာက္ သမာသမတ္ က်ႏိုင္မလဲဆိုတဲ့ ေမးခြန္းေတြက ျပည္တြင္းျပည္ပ ႏိုင္ငံေရးအသိုင္းအဝိုင္း နဲ႔ ေရြးေကာက္ပြဲ ေစာင့္ ၾကည့္ ေလ့လာေရးအဖြဲ႕ေတြ စိတ္ဝင္တစား ရွိတဲ့ ေမးခြန္းေတြျဖစ္ပါတယ္။

ဦးတင္ေအးကို ျပည္ေထာင္စု ေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္ဥကၠ႒အျဖစ္ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္မွာ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္က ခန္႔အပ္ခဲ့တာျဖစ္ၿပီး သူ႕ကို စတင္ ခန္႔အပ္ ခ်ိန္ကတည္းက ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္မွာ စစ္တပ္က ေရႊ႕ေျပာင္း လာတဲ့ အရာရွိေတြ အေတာ္ မ်ားမ်ားကို ေကာ္မရွင္ယႏၱရားထဲမွာ ထည့္သြင္း ခဲ့ပါတယ္။ ထင္သာျမင္သာ ေျပာင္းေရႊ႕မႈတခုကေတာ့ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္ အတြင္းမွာ စစ္တပ္မွ အၿငိမ္းစားယူ လာတဲ့ ဗိုလ္မွဴး၊ ဗိုလ္ႀကီး စတဲ့ အရာရွိ ၆၀ ေက်ာ္ ကို ခ႐ိုင္၊ ၿမိဳ႕နယ္ေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္ ဥကၠ႒ ေတြအျဖစ္ တာဝန္ေပး ခန္႔အပ္ခဲ့ပါတယ္။

ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြအမ်ားစုက ျပည္ေထာင္စု ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ ဥကၠ႒ကို ႏိုင္ငံေရးပါတီ တခုရဲ႕ လႊမ္းမိုးမႈ မရွိတဲ့ အမ်ားျပည္သူေလးစား ၾကည္ညိဳတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ကိုသာ ခန္႔အပ္ေပးဖို႔ အစဥ္ တစိုက္ ေတာင္းဆို ခဲ့ေပမယ့္ ၂၀ဝ၈ ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒအရ သမၼတက ေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္ကို ဖြဲ႕စည္းေပးပိုင္ခြင့္ အာဏာအျပည့္ အဝ ရွိတာမို႔ ပါတီေတြရဲ႕ ေတာင္းဆိုမႈက မေအာင္ျမင္ခဲ့ ပါဘူး။

ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္ ဥကၠ႒ အပါအဝင္ ေကာ္မရွင္ ယႏၱရားတခုလံုးရဲ႕ ၃ ပံု ၁ ပံုက စစ္တပ္ အၿငိမ္းစား အရာရွိ ေတြျဖစ္ေနၿပီး အဲဒီ စစ္အရာရွိေတြက ေကာ္မရွင္မွာ အဓိကက်တဲ့ ၿမိဳ႕နယ္၊ ခ႐ိုင္၊ တိုင္းဥကၠ႒ ရာထူးေတြကို ရယူထား တာျဖစ္ပါတယ္။

“ဦးတင္ေအးသည္ပင္ အၿငိမ္းစား ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး တဦး ျဖစ္တယ္။ ၿပီးေတာ့ တခ်ိန္က ႀကံ့ခိုင္ဖြံ႕ၿဖိဳးေရး ပါတီရဲ႕ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ အႏိုင္ရခဲ့တဲ့ ပုဂၢိဳလ္ တေယာက္ဆိုေတာ့ ဘယ္လိုပဲျဖစ္ျဖစ္ ႏိုင္ငံေရးပါတီ တခုနဲ႔ ဆက္စပ္ ပတ္သက္ေနတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ တေယာက္ ျဖစ္တယ္။ ဒီလို တပ္ကလာတဲ့ အၿငိမ္းစားေတြ၊ တနည္းနည္းနဲ႔ ႀကံ့ခိုင္ ေရးပါတီနဲ႔ ပတ္သက္မႈ ရွိေန တဲ့ ေကာ္မရွင္အဖြဲ႕ဝင္ေတြ၊ တိုင္းအဆင့္၊ ခ႐ိုင္ အဆင့္ေတြမွာ ရွိေနျခင္းကို က်ေနာ္တို႔က သံသယ ရွိတယ္”လို႔ ရခိုင္အမ်ိဳးသားပါတီ ဗဟိုအလုပ္အမႈ ေဆာင္ ဦးေအးသာေအာင္က ေျပာပါတယ္။

ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ဥကၠ႒ ဦးတင္ေအးကေတာ့ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲဟာ လြတ္လပ္ၿပီး တရားမွ်တတဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲ ျဖစ္ရ မယ္လို႔ မၾကာခဏဆိုသလို ေျပာဆိုထားေပမယ့္ သူရဲ႕ ေျပာဆိုခ်က္ ေတြကို ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြနဲ႔ ေရြးေကာက္ပြဲေလ့လာေစာင့္ၾကည့္သူေတြက သံသယနဲ႔ ေစာင့္ၾကည့္ေနဆဲျဖစ္ ပါတယ္။

ေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္မ်ားကိုေလ့လာျခင္း

၁၉၆၂ ခုႏွစ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေနဝင္းဦးေဆာင္တဲ့ ေတာ္လွန္ေရးေကာင္စီက အာဏာသိမ္းၿပီးတဲ့ေနာက္ ျမန္မာႏိုင္ငံ မွာ ၂၆ ႏွစ္ေက်ာ္ၾကာေအာင္ ဒီမိုကေရစီ ဆိတ္သုဥ္းၿပီး အာဏာရွင္စနစ္ ေအာင္ပြဲခံခဲ့တာမို႔ တရားမွ်တတဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္ေတြရဲ႕ အခန္းက႑ ေမွးမွိန္ခဲ့ရပါတယ္။ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္ ၈ ေလးလံုး ဒီမိုကေရစီအေရး ေတာ္ပံုႀကီးေပၚေပါက္ လာခ်ိန္မွာေတာ့ ၁၉၉၀ ျပည့္ႏွစ္ ပါတီစံုဒီမို ကေရစီ ေရြးေကာက္ပြဲ ႀကီးက်င္းပမယ့္ အဖြဲ႕ဝင္ ၅ ဦးပါတဲ့ ေကာ္မရွင္တရပ္ ေပၚေပါက္လာခဲ့ပါတယ္။

ပါတီစံု ဒီမိုကေရစီ အေထြေထြေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပဖို႔ ျမန္မာ့ဆိုရွယ္လစ္ လမ္းစဥ္ပါတီ(မဆလ) လႊတ္ေတာ္က ၁၉၈၈ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာလ ၁၁ ရက္ ေန႔မွာ အဖြဲ႕ဝင္ ၅ ဦး ပါ ေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္တရပ္ဖြဲ႕စည္းေပးခဲ့ၿပီး ဦးဘေဌး၊ ဦးစန္း ေမာင္၊ ဦးေက်ာ္ညြန္႔၊ ဦးေစာၾကာဒိုး၊ ဆရာခ်ယ္ တို႔ပါဝင္ပါ တယ္။ အဲဒီေနာက္ ဦးဘေဌးကို ေကာ္မ ရွင္ ဥကၠ႒ အျဖစ္ အဖြဲ႕ဝင္ေတြက တင္ေျမႇာက္ခဲ့ၾကၿပီး ဥကၠ႒ ဦးဘေဌးဟာဆိုရင္ ႏိုင္ငံေရးပါတီအဖြဲ႕ဝင္ မဟုတ္တဲ့ အၿငိမ္းစား ျပည္သူ႔ဝန္ထမ္းအရာရွိ ေဟာင္းႀကီးတဦး ျဖစ္ပါတယ္။ ေကာ္မရွင္အဖြဲ႕ဝင္ ေတြမွာလည္း မဆလ လႊတ္ေတာ္အမတ္ ဆရာခ်ယ္ တဦးကလြဲရင္ က်န္သူေတြဟာ မဆလအုပ္ခ်ဳပ္ေရး အာဏာပိုင္အဖြဲ႕နဲ႔ ကင္းလြတ္သူေတြလည္း ျဖစ္ပါ တယ္။

ေကာ္မရွင္အဖြဲ႕ဝင္ ဦးေစာၾကာဒိုးဟာ ကရင္ တိုင္းရင္းသားျဖစ္ၿပီး ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ေဟာင္းဦးႏုႏွင့္ အတူ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ေနဝင္း အစိုးရကို လက္နက္ ကိုင္ေတာ္လွန္ခဲ့ဖူးသူလည္းျဖစ္ပါတယ္။ ၁၉၉၀ ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္က လြတ္လပ္ၿပီး အမွီ အခို ကင္းတဲ့ ေကာ္မရွင္တရပ္လို႔ဆိုႏိုင္ၿပီး ေကာ္မရွင္ နဲ႔ပတ္သက္လို႔ ေမးခြန္းထုတ္မႈ အေတာ္ကို နည္းပါး ခဲ့ပါတယ္။

၁၉၉၀ ေရြးေကာက္ပြဲကို လြတ္လပ္ၿပီး တရား မွ်တတဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲအျဖစ္ ႏိုင္ငံတကာက အသိ အမွတ္ျပဳၿပီးအမ်ိဳးသား ဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ (NLD) က မဲအျပတ္အသတ္အႏိုင္ရရွိခဲ့ပါတယ္။

၁၀ စုႏွစ္တခုေက်ာ္အၾကာ ၂၀၁၀ ခုႏွစ္မွာ ေရြးေကာက္ပြဲတခုက်င္းပဖို႔ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီးသန္းေရႊ ဦးေဆာင္တဲ့ စစ္အစိုးရက ေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္ မရွင္တရပ္ ဖြဲ႕စည္းေပးခဲ့ၿပီး အဲဒီေကာ္မရွင္မွာ ဥကၠ႒အျဖစ္ စစ္ဥပေဒခ်ဳပ္ အျဖစ္ တာဝန္ထမ္း ေဆာင္ေနတဲ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေဟာင္း ဦးသိန္းစိုးကို တာဝန္ ေပးအပ္ခဲ့ပါတယ္။ ေကာ္မရွင္အဖြဲ႕ဝင္ ေတြအျဖစ္ ခန္႔အပ္ခံရသူေတြက လည္း စစ္အစိုးရ စိတ္ႀကိဳက္ ေရြးခ်ယ္ထားသူေတြျဖစ္လို႔ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ ပြဲ ေကာ္မရွင္က လြတ္လပ္တဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ အျဖစ္ မရပ္တည္ႏိုင္ ခဲ့ဘဲ စစ္အစိုးရ အလိုက် လုပ္ေဆာင္ ခဲ့ရပါတယ္။

၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ မဲခိုးမႈေတြ၊ မဲမသာမႈ ေတြ ေတာက္ေလ်ာက္ေပၚ ေပါက္ခဲ့ၿပီး ျပည္ေထာင္စု ႀကံ့ခိုင္ေရးနဲ႔ ဖြံ႕ၿဖိဳး ေရး ပါတီက မဲအမ်ားစု မသမာ တဲ့နည္းလမ္းနဲ႔ အႏိုင္ရခဲ့တာမို႔ လြတ္လပ္ၿပီး တရားမွ်တတဲ့ ေရြးေကာက္ ပြဲ အျဖစ္ ႏိုင္ငံတကာ အလယ္မွာ ရပ္တည္ႏိုင္ခဲ့ျခင္းမရွိပါဘူး။

၂၀၁၁ ခုႏွစ္မွာေတာ့ ဦးတင္ေအး ဥကၠ႒အျဖစ္ ေဆာင္ရြက္တဲ့ ျပည္ေထာင္စု ေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္ မရွင္တရပ္ ေပၚထြန္းလာၿပီး ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ၾကားျဖတ္ ေရြးေကာက္ပြဲကို က်င္းပေပးခဲ့ပါတယ္။ ၾကားျဖတ္မဲ ဆႏၵနယ္ ၄၅ ခု အတြက္က်င္းပတဲ့ ၾကားျဖတ္ ေရြး ေကာက္ပြဲမွာ မဲဆႏၵနယ္ ၄၃ ခု NLD က အႏိုင္ရရွိ ခဲ့တာမို႔ တရားမွ်တတဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲတခုအျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳမႈ ရရွိခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ၾကားျဖတ္ ေရြးေကာက္ပြဲက NLD အတြက္ အေရးႀကီးေပမယ့္ လႊတ္ေတာ္ကို ႀကီးစိုးထားတဲ့ ျပည္ေထာင္စု ႀကံ့ခိုင္ ေရးနဲ႔ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးပါတီအတြက္ သိပ္ၿပီး အေရးမပါဘဲ ႏိုင္ငံေရးအားစမ္းမႈတခု အျဖစ္ စမ္းသပ္တဲ့ ေရြးေကာက္ ပြဲတခုျဖစ္လို႔ လြတ္လပ္ၿပီး တရားမွ်တတာ ျဖစ္တယ္ ဆိုတဲ့ သံုးသပ္မႈေတြ ေပၚထြက္ခဲ့ပါတယ္။

တရားဝင္ရဲ႕လား

စစ္အစိုးရက ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ ဥပေဒကို ျပ႒ာန္းၿပီး ဦးသိန္းစိုး ဥကၠ႒အျဖစ္ ေဆာင္ ရြက္တဲ့ ေရြး ေကာက္ ပြဲ ေကာ္မရွင္ဖြဲ႕စည္းခဲ့ပါတယ္။ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲရလဒ္အရ ေပၚထြက္လာတဲ့ သမၼတဦးသိန္းစိန္ အစိုးရ စတင္ အာဏာရယူလာခ်ိန္ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္မွာပဲ မူလ ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ ကို ဖ်က္သိမ္းၿပီး ဦးတင္ေအး ဥကၠ႒အျဖစ္ ေရြးေကာက္ ပြဲေကာ္မရွင္တရပ္ ထပ္မံ ဖြဲ႕စည္းခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပ မယ့္ ဦးတင္ေအးဦးစီးတဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္ မရွင္ကို ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ ဥပေဒအရ ဖြဲ႕စည္းခဲ့တာျဖစ္ၿပီး အဲဒီဥပေဒက ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီး သန္းေရႊ လက္မွတ္ေရးထိုး ထုတ္ျပန္ခဲ့တဲ့ ဥပေဒ ျဖစ္ပါတယ္။

၂၀၁၂ ခုႏွစ္မွာ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ ဥပေဒကို လႊတ္ေတာ္က ပယ္ဖ်က္လိုက္ၿပီး ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္ဥပေဒသစ္ကို ျပ႒ာန္းလိုက္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဥပေဒေဟာင္းနဲ႔ ဖြဲ႕စည္းထားတဲ့ ဦးတင္ေအး ဦးစီးတဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္ မဖ်က္ေသးဘဲ ဒီအတိုင္းပဲ ဆက္ထား တာက ဥပေဒကို ဆန္႔က်င္ရာေရာက္တယ္လို႔ ဥပေဒပညာရွင္ေတြက ေဝဖန္ေျပာဆိုပါတယ္။

တရားလႊတ္ေတာ္ ေရွ႕ေန ဦးကိုနီက “ ေရြး ေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္ဥပေဒသစ္ ေပၚလာရင္ လက္ရွိ ေကာ္မရွင္ကို ထားလို႔မရဘူး။ ဖ်က္ၿပီး အသစ္ျပန္ဖြဲ႕ ရမယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ အသစ္ျပ႒ာန္းလိုက္တဲ့ ၂၀၁၂ ေရြး ေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္ ဥပေဒ ပုဒ္မ ၅ မွာ ေကာ္မရွင္ကို ဘယ္လိုလူမ်ိဳးေတြနဲ႔ ဖြဲ႕ရမယ္ ဆိုတာ တိတိက်က် ျပ႒ာန္းထားတယ္”လို႔ ဆိုပါ တယ္။

ဦးတင္ေအး ဦးစီးတဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္က ၂၀ဝ၈ ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒနဲ႔ မကိုက္ညီတဲ့အျပင္ တည္ဆဲ ဥပေဒ ျဖစ္တဲ့ ၂၀၁၂ ျပည္ေထာင္စု ေရြး ေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္ ဥပေဒနဲ႔လည္း မညီတဲ့အတြက္ ဥပေဒနဲ႔ညီတဲ့ ေကာ္မရွင္ျပန္ဖြဲ႕ေပးဖို႔ လိုအပ္တယ္ လို႔ တရားလႊတ္ေတာ္ေရွ႕ေနဦးကိုနီက ဆက္လက္ ေျပာဆိုပါ တယ္။ ေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္အသစ္ ျပန္လည္ မဖြဲ႕စည္းဖူးဆိုရင္ေတာ့ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ ပြဲက တရားမွ်တ ၿပီး လြတ္လပ္ဖို႔ လမ္းမျမင္ဘူးလို႔ သူက ဆိုပါတယ္။

“တရားမွ်တၿပီး လြတ္လပ္ေအာင္ လုပ္ေပးဖို႔ မျဖစ္ႏိုင္ဘူး။ ဖြဲ႔ထားတဲ့လူကို ၾကည့္ရင္ ထိပ္တင္ မဟုတ္ဘူး၊ ေအာက္ေျခမွာလည္း စစ္အရာရွိေဟာင္း ေတြ နည္းနည္းေနာေနာ မဟုတ္ဘူး။ ျပည္ခိုင္ၿဖိဳး ပါတီ (ျပည္ေထာင္ စုႀကံ့ခိုင္ေရးနဲ႔ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးပါတီ) ဆိုတာ စစ္တပ္က ေထာင္ထားတဲ့ ပါတီ။ ျပည္ခိုင္ၿဖိဳး ပါတီေခါင္းေဆာင္ေတြ အားလံုးဟာလည္း စစ္သား ေတြခ်ည္းပဲ။ အဲဒီေတာ့ အခ်င္းခ်င္းကေတာ့ အနည္းနဲ႔အမ်ား ေဖးမမွာပဲ။ ဥပေဒေၾကာင္း အရ ေျပာရရင္ ဦးတင္ေအးဟာ လံုးဝ တရားဝင္ ဥကၠ႒ မဟုတ္ဘူး။ သူ႔အဖြဲ႕တဖြဲ႕လံုးကို တရားဝင္တဲ့ အဖြဲ႕လို႔ ေျပာဖို႔ အေတာ္ခဲယဥ္းတယ္။ ဥပေဒေဟာင္းကို ဖ်က္ၿပီး အသစ္ျပန္ျပ႒ာန္းရင္ အဲဒီအသစ္နဲ႔ညီတဲ့ ေကာ္မရွင္တရပ္ကို ဖြဲ႕ေပးဖို႔ဟာ သမၼတတာဝန္ပဲ။ ျပ႒ာန္း ထားတဲ့ ဥပေဒနဲ႔အညီ ျဖစ္ေအာင္လုပ္ပါလို႔ အဓိက ေျပာခ်င္တာ။ အဲဒီေလာက္ ဥပေဒနဲ႔မညီတာ သိသိႀကီးနဲ႔ေတာင္ ဆက္ၿပီး ေတာ့ ထားတယ္ဆိုေတာ့ တရားမွ်တမလားဆိုတာ ေျဖစရာေတာင္ မလိုေတာ့ ဘူး”လို႔ ဆိုပါတယ္။

၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲ အလားအလာ

ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီ အေျပာင္းအလဲနဲ႔ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲေရးအတြက္ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲက အင္မတန္မွ အေရးႀကီးတဲ့ အခန္းက႑တခုအျဖစ္ ရပ္တည္ေနပါတယ္။ ႏိုင္ငံတကာအသိုင္းအဝိုင္း ကလည္း ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲ အလားအလာ ေပၚမွာမူတည္ၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံနဲ႔ ႏိုင္ငံေရး ၊ စီပြား ေရး ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရး ဆံုးျဖတ္ဖို႔ ေစာင့္ၾကည့္ ေနၾကပါတယ္။

ျပည္တြင္းႏိုင္ငံေရးအသိုင္းအဝိုင္းနဲ႔ တိုင္းရင္း သားေတြဘက္ကလည္း ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲရဲ႕ ေပၚထြက္လာတဲ့ ရလဒ္ေပၚမူတည္ၿပီး ၿငိမ္းခ်မ္း ေရး ၊ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးနဲ႔ ႏိုင္ငံအနာဂတ္အတြက္ ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္မႈေတြ၊ စိုးရိမ္ပူပန္မႈေတြ ရွိေနပါ တယ္။

၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲ တရားမွ်တလြတ္လပ္လို႔ အတိုက္အခံႏိုင္ငံေရးသမား ေတြ အႏိုင္ရသည့္တိုင္ အာဏာလႊဲေပးပါ့မလား ဆိုတဲ့ စိုးရိမ္ပူပန္မႈေတြ တိုင္းရင္းသားေတြဆီမွာ ရွိေနပါတယ္။

“ဒါ သက္သက္ ေျပာေနတာမဟုတ္ဘူး။ ၉၀ တုန္းက က်ေနာ္တို႔ အေတြ႕ အႀကံဳ ရွိတယ္။ ၉၀ တုန္းက သူတို႔ ေမွ်ာ္မွန္းထားတဲ့ တစညပါတီ ႏိုင္ မယ္လို႔ ထင္ခဲ့တယ္။ ခြက္ခြက္လန္ေအာင္ ႐ံႈးၿပီး ၁၀ ေနရာေလာက္ရေတာ့ အာဏာ လႊဲေျပာင္းဖို႔ သေဘာထား မရွိေတာ့ဘူး” လို႔ ရခိုင္အမ်ိဳးသားပါတီမွ ဦးေအး သာေအာင္က ေျပာပါတယ္။

၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲတုန္းကလို မဲလိမ္၊ မဲခိုးမႈေတြ ျဖစ္လာရင္ ေရြးေကာက္ ပြဲမွာ မသမာတဲ့ နည္းလမ္းအမ်ိဳးမ်ိဳး သံုးလာရင္ ေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္ အေနနဲ႔ သမာသမတ္က်က် ဘယ္လို အေရးယူ ေဆာင္ရြက္မလဲ၊ တကယ္ပဲ ေရြးေကာက္ ပြဲေကာ္မရွင္က မွ်မွ်တတ ဘယ္သူ႕မ်က္ႏွာမွ မၾကည့္ဘဲ ျပည္သူ႕ဆႏၵကို အေလးထား ပါ့မလား ဆိုတဲ့ ေမးခြန္းေတြကေတာ့ ေရြးေကာက္ပြဲ နီးလာ ေလေလ ပိုက်ယ္က်ယ္ေလာင္ေလာင္ ထြက္ေပၚ လာ ေလေလ ျဖစ္ေနပါတယ္။

ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္၊ ႏိုင္ငံ ေရးပါတီဌာနခြဲမွ ဒုတိယ ၫႊန္ၾကားေရးမွဴး ဦးလွေမာင္ ခ်ိဳကေတာ့ “လြတ္လပ္ၿပီး တရားမွ်တတဲ့ ေရြး ေကာက္ပြဲကို ဥပေဒနဲ႔အညီပဲ ေဆာင္ရြက္လို႔ရပါ တယ္။ သတ္မွတ္ထားတဲ့ ဥပေဒကို က်ေနာ္တို႔က ေလးစားသလို၊ သက္ဆိုင္ရာ ပါတီေတြကလည္း ေလးစားသလို၊ ဆႏၵမဲေပးမယ့္ ျပည္သူေတြကိုယ္တိုင္ လည္း ဥပေဒေတြကို နားလည္ သိရွိဖို႔ လိုပါတယ္။ Free and Fair ျဖစ္တယ္ မျဖစ္ဘူးဆိုတာကေရြး ေကာက္ပြဲလုပ္တဲ့ အခ်ိန္မွသိမွာ။ အခု က်ေနာ္လည္း မေျပာႏိုင္ေသးဘူး။ ဒါေပမယ့္ က်ေနာ္တို႔ ေရြး ေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္အေနနဲ႔က ဘယ္သူ႔ဘက္မွ မလိုက္ပါဘူး။ ဥပေဒအတိုင္း ေဆာင္ရြက္ သြားပါ မွာပါ” လို႔ ဆိုပါတယ္။

တိုင္းျပည္ရဲ႕ အနာဂတ္က ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ ပြဲရလဒ္ေပၚမွာမူတည္ ေနေပမယ့္ တကယ္တန္း ႏိုင္ငံ့ ေခါင္းေဆာင္ ေနရာရယူေနတဲ့ စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ေဟာင္းေတြသာ ေစတနာအစစ္အမွန္နဲ႔ တိုင္းျပည္ အတြက္ ေျပာင္းလဲမယ္ ဆိုရင္ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ ပြဲကို ေမွ်ာ္ေနစရာမရွိဘူးလို႔ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္း သားေဟာင္း တဦးျဖစ္တဲ့ ဦးညိဳထြန္းက ေျပာပါတယ္။

“တကယ္ေတာ့ တိုင္းျပည္တခုမွာ တပ္မေတာ္ ကဝင္ၿပီးလႊမ္းမိုးတာ လံုးဝမသင့္ဘူး။ တပ္မေတာ္က တပ္မေတာ္ေနရာမွာပဲ ရွိသင့္တယ္။ တိုင္းျပည္ရဲ႕ အာဏာကိစၥေတြ၊ ေရြးေကာက္ပြဲကိစၥေတြမွာ မပါ ရင္ေတာ့ ပိုေကာင္းတာေပါ့။ လာမယ့္ ေရြးေကာက္ပြဲ ကို ဘယ္ေလာက္ထိ လြတ္လပ္တရားမွ်တတဲ့ ေရြး ေကာက္ပြဲ ျဖစ္ေအာင္လုပ္ေပးႏိုင္မလဲ ဆိုတာေတာ့ သူတို႔ ေပၚမွာပဲမူတည္တယ္။ တကယ္တိုင္းျပည္ကို ခ်စ္တယ္၊ တကယ္ဒီမိုကေရစီ Mindest ေတြ ေျပာင္းသြားၿပီဆိုရင္ ေထာက္ခံရမွာပဲ။ ဘယ္ေလာက္ ထိ ေအာင္ျမင္မယ္၊ မေအာင္ျမင္ဘူးဆိုတာကေတာ့ ခန္႔မွန္းရခက္ပါတယ္။ ေစာင့္ၾကည့္ ရမွာပါပဲ” လို႔ ဦးညိဳထြန္းက ဆိုပါတယ္။

ႏိုင္ငံေရးေလ့လာသူ ေဒါက္တာရန္မ်ိဳးသိမ္း ကေတာ့ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲ က လြတ္လပ္ၿပီး တရားမွ်တဖို႔ လမ္းမျမင္ဘဲ အဓိကအားျဖင့္ ေရြးေကာက္ ပြဲေကာ္မရွင္ဥကၠ႒ ဦးတင္ေအးရဲ႕ အခန္းက႑ေၾကာင့္ ေရြးေကာက္ပြဲ တရားမွ်တမႈ မရွိႏိုင္ဘူးလို႔ သံုးသပ္တာျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာဆိုပါ တယ္။

“ေကာ္မရွင္တခုလံုးကိုၿခံဳၾကည့္ရင္ တပ္မေတာ္ အရာရွိေဟာင္းေတြ ျဖစ္ေန တယ္။ ျပည္ေထာင္စု ေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္ တခုတည္း မဟုတ္ဘူး။ တိုင္းေဒသႀကီးနဲ႔ ျပည္နယ္ေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္ မွာလည္း အစိုးရ အရာရွိေဟာင္းေတြပဲ။ အဲလို အေနအထားေတြေအာက္မွာ လုပ္ရမယ့္ ေရြး ေကာက္ပြဲ။ ဦးတင္ေအးလိုလူမ်ိဳး ဦးေဆာင္လုပ္မယ့္ ေရြးေကာက္ပြဲက လြတ္လပ္ၿပီး တရားမွ်တႏိုင္ေျခ နည္းတယ္” လို႔ ေဒါက္တာရန္မ်ိဳးသိမ္းက သံုးသပ္ပါတယ္။

ဧရာ၀တီ