အၾကမ္းဖက္ပဋိပကၡေတြ ဖန္တီးျပီး ဒီမိုကေရစီကို ပ်က္ရယ္ျပဳေနတာလား

ဘာသာေရးအေၾကာင္းျပကာ ျဖစ္ပြားလာသည့္ အၾကမ္းဖက္ပဋိပကၡႀကီးမ်ား ျမန္မာႏိုင္ငံေနရာအႏွံ႔ ျဖစ္ပြား ခဲ့ၿပီးေနာက္ပဋိပကၡမ်ားထပ္မံျဖစ္ပြားႏုိင္မည္ဟူေသာ သတင္းစကားမ်ားက ေကာလာဟာလ အသြင္ေဆာင္ ကာ လူထုအၾကား ပ်ံ႕ႏွံ႔လ်က္ရွိသည္။

ေကာလာဟာလမ်ားျဖစ္ေပၚၿပီး ရက္ပိုင္းအတြင္းမွာပင္ အမွန္တကယ္ ျဖစ္ပြားလာခဲ့ျပန္သည္။ မၾကာမီက မႏၱေလးၿမိဳ႕တြင္ ရာဇ၀တ္မႈတစ္ခုကို အေၾကာင္းျပဳကာ အၾကမ္းဖက္ပဋိပကၡႀကီး ျဖစ္ပြားခဲ့သည္။ ဘာသာတိုင္း မလိုလားသည့္ အေၾကာင္း ကိစၥရပ္မ်ားကို အေျခခံၿပီး လူအမ်ား နာၾကည္းေစႏိုင္သည့္ လုပ္ရပ္မ်ားကို အေၾကာင္းျပဳဖန္တီးကာ ဘာသာေရး၊ လူမ်ဳိးေရး ပဋိပကၡေခါင္းစဥ္တပ္လာခဲ့ၾကသည္။

အရပ္ဘက္ လူမႈအဖြဲ႕အစည္းမ်ားမွ ဖြဲ႕စည္းထားသည့္ ဘာသာေပါင္းစံု ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအဖြဲ႕ အျမဳေတအဖြဲ႕၀င္ ဟာဂ်ီ ဦးေအးလြင္က “အခုျဖစ္တဲ့ ပဋိပကၡေတြက ဘာသာႀကီးႏွစ္ခုရဲ႕ပေယာဂေၾကာင့္ မဟုတ္ဘူး။ ဖန္တီးခ်င္တဲ့သူေတြက တမင္အကြက္ခ်ၿပီးလုပ္ေနတာ။ ဘာသာေရးကို အေၾကာင္းျပၿပီး မသမာသူေတြက အသံုးခ်ေနတာ” ဟု ဆိုသည္။

တမင္ဖန္တီးတဲ့ အၾကမ္းဖက္ပဋိပကၡေတြဘာေၾကာင့္ ဆက္တိုက္ျဖစ္ေန တာလဲ

ထိုအၾကမ္းဖက္မႈမ်ား စစ္အစိုးရ လက္ထက္က ဘာေၾကာင့္ မျဖစ္ခဲ့သနည္း။

ထိုပဋိပကၡမ်ား၏ ေနာက္ကြယ္တြင္ လူတစ္စု၊ အဖြဲ႕အစည္းတစ္ခု ပါ၀င္ပတ္သက္ေနသည္ဆိုသည္ကိုပင္ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ကိုယ္တိုင္ ထုတ္ေဖာ္ေျပာၾကားလိုက္ၿပီ ျဖစ္သည္။

“အခု မႏၱေလးၿမိဳ႕မွာ လတ္တေလာ ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ ပဋိပကၡမ်ားဟာ လူတစ္စု၊ အဖြဲ႕အစည္းတစ္ခုက ရည္ရြယ္ခ်က္ရွိရွိ တမင္ဖန္တီး လုပ္ေဆာင္ျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း ရွင္းလင္းစြာ ေတြ႕ျမင္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္”ဟု သမၼတ၏ ဇူလိုင္ ၇ ရက္မိန္႔ခြန္းတြင္ အတိအလင္း ထုတ္ေဖာ္ေျပာၾကားခဲ့သည္။

ပဋိပကၡတိုင္းတြင္ လူတစ္စုက အကြက္က်က် ဖန္တီးေနသည္ဆိုသည္ကိုေတာ့ အဖြဲ႕အစည္းတုိင္း၊ လူထု အမ်ားစုက လက္ခံထားၿပီ ျဖစ္သည္။

ဤအေၾကာင္းကို ျဖစ္ပြားခဲ့သည့္ ျဖစ္ရပ္မ်ားက သက္ေသထူလ်က္ ရွိသည္။

ဆက္တိုက္ျဖစ္လာတဲ့ အၾကမ္းဖက္ပဋိပကၡမ်ား

၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ဇြန္လအတြင္း ျဖစ္ေပၚခဲ့သည့္ ရခိုင္ျပည္နယ္ ေက်ာက္နီေမာ္တြင္ ျဖစ္ပြားခဲ့သည့္ မသီတာေထြးျဖစ္စဥ္ႏွင့္ အစျပဳဆက္စပ္ကာ ေတာင္ကုတ္ၿမိဳ႕တြင္ အစၥလာမ္ဘာသာေရးေခါင္းေဆာင္ ၁၀ ဦး သတ္ျဖတ္ခံခဲ့ရသည္။ ထို႔ေနာက္ ေမာင္းေတာၿမိဳ႕သို႔ အဆိုပါပဋိပကၡမွာ ကူးစက္ပ်ံ႕ႏွံ႔ခဲ့ၿပီး အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္မ်ားက ဗုဒၶဘာသာဘုန္းႀကီးေက်ာင္းမ်ားကို ဖ်က္ဆီးရာမွ ဘာသာႏွစ္ခုၾကား အမုန္းတရားမ်ား ပိုမိုႀကီးထြား က်ယ္ျပန္႔လာခဲ့သည္။ ထိုျဖစ္စဥ္မ်ားကပင္ စနစ္တက် ခ်ိန္ကိုက္ လုပ္ေဆာင္ေနသည့္အလား ရက္မျခား ဆက္တိုက္ဆိုသလို ျဖစ္လာခဲ့သည္။

အၾကမ္းဖက္ ပဋိပကၡတိုင္းတြင္ ထိလြယ္ရွလြယ္သည့္ ကိစၥရပ္မ်ားကုိ အေျခခံၿပီး ျဖစ္ပြားလာသည္။ လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာ အၾကမ္းဖက္မႈႏွင့္ လူသားတိုင္း နာၾကည္းမုန္းတီးေစမည့္ လူသတ္မႈမ်ားသာမက ဘာသာေရးဆိုင္ရာ ထိခိုက္လြယ္သည့္ အေၾကာင္းအရာကို အသံုးခ်ကာ ပဋိပကၡ က်ယ္ျပန္႔ေစရန္ႏွင့္ ႀကီးထြားေစရန္ လႈံ႔ေဆာ္မႈမ်ားမွ တစ္ဆင့္ ျဖစ္ပြားလာခဲ့သည္။

၂၀၁၃ ခုႏွစ္၊ မတ္လ ၂၀ ရက္က မိတၳီလာၿမိဳ႕ ေရႊဆိုင္တစ္ခုတြင္ လူမႈေရးကိစၥအေၾကာင္းျပဳကာ အျငင္းပြားမႈမွစတင္ၿပီး အဓိက႐ုဏ္း အသြင္ေဆာင္သည့္ အၾကမ္းဖက္မႈႀကီးတြင္ ေဒသခံမ်ားမဟုတ္သူ မ်က္ႏွာစိမ္းမ်ားက ဦးေဆာင္ပါ၀င္ခဲ့ၿပီးေနာက္ ေဒသခံမ်ား ပါ၀င္လာေစရန္ လႈံ႔ေဆာ္ခဲ့သည္။

ထုိသူမ်ားက ပဋိပကၡႀကီးထြားေစရန္ ႏွင့္ ကူးစက္ပ်ံ႕ႏွံ႔ေစရန္ လုပ္ေဆာင္ခဲ့သည္ဟု ပဋိပကၡေလ့လာ ေစာင့္ၾကည့္သူမ်ားက သံုးသပ္ၾကသည္။ ထိုမိတၳီလာအေရးက ၿမိဳ႕နယ္ႀကီး ငါးခုသို႔ ကူးစက္ခဲ့သည္အထိ ႀကီးမားခဲ့သည္။

ဟာဂ်ီဦးေအးလြင္က “အစုတစ္စုက စနစ္တက် ဒါကို လုပ္တယ္။ ရခိုင္တုန္းကေတာ့ အျငင္းပြားဖြယ္ရာေတြ ရွိေတာ့ နားလည္ေပးစရာရွိတယ္။ မိတၳီလာမွာက်ေတာ့ ေတာ္ေတာ္ေလးကို စဥ္းစားစရာ ျဖစ္လာတယ္။ က်ဴးလြန္တဲ့သူေတြက လူစိမ္းေတြ ျဖစ္ေနတယ္။ ဒါေပမဲ့ လူစိမ္းေတြကို အတြင္းက လူတခ်ဳိ႕ကေတာ့ ပူးေပါင္းပါ၀င္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒါဘယ္သူ႕ဆိုင္၊ ဒါဘယ္သူ႔အိမ္ဆိုတာ သိတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ အစုအဖြဲ႕ တစ္ခုက ေသခ်ာလုပ္တယ္ဆိုတာ ေျပာႏိုင္တာပါ” ဟု ေျပာသည္။

မိတၳီလာႏွင့္ ဆက္စပ္ၿမိဳ႕ႀကီးမ်ားတြင္ ျဖစ္ပြားေနသည့္ အဓိက႐ုဏ္းမ်ား မတည္ၿငိမ္ေသးမီမွာပင္ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္၊ ဧၿပီလ ၃၀ ရက္ ဥကၠံၿမိဳ႕တြင္ျဖစ္ပြားသည့္ ဗုဒၶဘာသာ ကိုရင္တစ္ပါးႏွင့္ အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္ အမ်ဳိးသမီးတစ္ဦးတုိ႔ ၀င္တိုက္မိရာက စတင္ေသာ ဘာသာမတူသည့္ လူမ်ဳိးစုႏွစ္စု အၾကား အဓိက႐ုဏ္း ျဖစ္ပြားခဲ့သည္။

၂၀၁၃ ခုႏွစ္၊ စက္တင္ဘာ ေနာက္ဆံုး ပတ္အတြင္း ရခိုင္ျပည္နယ္၊ သံတြဲၿမိဳ႕တြင္ ဘာသာျခားတစ္ဦး၏ အိမ္ေရွ႕တြင္ သာသ နာ့အလံစိုက္ထူထားေသာ ဆိုင္ကယ္ရပ္ ရာမွ အခ်င္းမ်ားကာ အျခားေက်းရြာမ်ားသို႔ ကူးစက္ပ်ံ႕ႏွံ႔ခဲ့ျပန္သည္။ ထို ပဋိပက္ၡတြင္ လည္း ေဒသခံမ်ားမပါ၀င္ဘဲ မ်က္ႏွာစိမ္း လူတစ္စုက ဦးေဆာင္ ခဲ့သည္ဟု ေဒသခံ မ်ားက ဆိုၾကျပန္သည္။

ထိုနည္းတူစြာပင္ ၂၀၁၄၊ မတ္လ ၂၆ ရက္က ျဖစ္ပြားခဲ့သည့္ ရခိုင္ျပည္နယ္ စစ္ေတြၿမိဳ႕တြင္ မာေတဇာ (Malteser)အမည္ရွိ ႏိုင္ငံတကာအကူအညီေပးေရး အဖြဲ႔မွ အမ်ဳိးသမီးတစ္ဦးက သာသနာ့အလံကို ခါးေအာက္ပိုင္းတြင္ ပတ္သည္ဟုဆိုကာ အျငင္းပြားမႈ ျဖစ္ေပၚခဲ့ၿပီး လူအုပ္စုဖြဲ႕ တိုက္ခိုက္အၾကမ္းဖက္မႈမ်ား ျဖစ္ေပၚခဲ့ျပန္သည္။

ဘာသာႏွစ္ခု လူမ်ဳိးစုၾကားတြင္ ျဖစ္ပြားခဲ့သည့္ ပဋိပကၡမ်ားသည္ ရခိုင္ျပည္နယ္ ေနရာအႏွံ႔အျပား၊ မိတၳီလာၿမိဳ႕ႏွင့္ ဆက္စပ္ၿမိဳ႕နယ္ ငါးခု၊ လား႐ႈိး၊ ကန္႔ဘလူ၊ ဥကၠံ၊ မႏၱေလးၿမိဳ႕ႀကီးမ်ားတြင္ ႏွစ္ႏွစ္တာကာလအတြင္း ဆက္တိုက္ဆိုသလို ေပၚေပါက္ခဲ့သည္။

မႏၱေလးအဓိက႐ုဏ္း အဆိုးရြားဆံုးျဖစ္

မၾကာမီရက္ပိုင္းကပင္ ျဖစ္ေပၚခဲ့သည့္ မႏၱေလးၿမိဳ႕ အၾကမ္းဖက္မႈႀကီးသည္ ပဋိပကၡမ်ား ျဖစ္စဥ္မ်ားတြင္ အဆိုးရြားဆံုး ျဖစ္ရပ္တစ္ခုဟု စာေရးဆရာေအာင္ခ်ိန္ဘြားက မွတ္ခ်က္ျပဳသည္။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ မႏၱေလးပဋိပကၡတြင္ ေဒသဆိုင္ရာ ရဲတပ္ဖြဲ႕က လူအုပ္စုႀကီး၏ ဖ်က္ဆီးမႈမ်ားတြင္ ဟန္႔တားမႈ တစ္စံုတစ္ရာ လုပ္ေဆာင္ျခင္း မရွိဘဲ အမိန္႔ေစာင့္ဆိုင္းေနသည္ဆိုသည့္ အေျဖအေပၚ အဆုိးရြားဆုံးလုပ္ရပ္ဟု ဆိုေလသည္။

“အေမရိကန္က ဒီႏွစ္ စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔ အေရးယူမႈတိုးျမႇင့္ရတဲ့ အေၾကာင္းထဲမွာလည္း ျပည္တြင္းက လူမ်ဳိးေရး၊ဘာသာေရး ပဋိပကၡေတြကို အခ်ိန္မီ မေျဖရွင္းႏိုင္တဲ့အတြက္ ထပ္တိုးတယ္လို႔ ဆိုထားတယ္။ လူေသၿပီးမွ ပဋိပကၡေတြ ၿငိမ္သြားတာက အစိုးရရဲ႕ လုပ္ေဆာင္မႈ ေႏွးလို႔ဆိုတာ သိသာေနတယ္” ဟု ၎က သံုးသပ္သည္။

ဒီမိုကေရစီစနစ္ကို အျပစ္ဆိုေစခ်င္တာလား

ဘာသာေရးအေၾကာင္းျပဳ အၾကမ္းဖက္ ပဋိပကၡမ်ားကို ေသြးထိုးလႈံ႔ေဆာ္ေနသည္ဟု အစိုးရက အတိအလင္း ထုတ္ေဖာ္ေျပာၾကားေသာ္လည္း ထိေရာက္သည့္ ကိုင္တြယ္ ေျဖရွင္းမႈမ်ား ယေန႔ထိတိုင္ လုပ္ေဆာင္ျခင္းမရွိသည့္အေပၚ အေျဖတစ္ခုထုတ္ရန္ လိုအပ္ေနၿပီ ျဖစ္သည္။

ဇူလိုင္ ၁ ရက္က ျဖစ္ပြားခဲ့သည့္ မႏၱေလး အၾကမ္းဖက္ပဋိပကၡႏွင့္ပတ္သက္၍ သမၼတဦးသိန္းစိန္က “ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး ကာလအတြင္း လူမ်ဳိးေရး၊ ဘာသာေရးပဋိပကၡ စိန္ေခၚမႈမ်ားႏွင့္ ရင္ဆိုင္ႀကံဳေတြ႕ခဲ့ရၿပီး ပဋိပကၡအခ်ဳိ႕ကျဖင့္ ဒီမိုကေရစီ ရွင္သန္ ထြန္းကားေရးကို ဖ်က္ဆီးလိုသည့္ သေဘာျဖင့္ ရည္ရြယ္ခ်က္ရွိရွိ လႈံ႔ေဆာ္ေနသည္ကို ေတြ႕ရသည္” ဟု ဆိုထားသည္။

ဒီမိုကေရစီ မလိုလားသူမ်ားက အေၾကာင္းျပ ဖန္တီးေနတာလားဟု စဥ္းစားရမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ဟာဂ်ီ ဦးေအးလြင္က “ဒီမိုကေရစီပြင့္လင္းတဲ့ လူ႔အဖြဲ႕အစည္း မတိုင္ခင္မွာတုန္းက ဒီလုိဟာမ်ဳိးျဖစ္ရင္ ခ်က္ခ်င္း ထိန္းသြားတယ္။ အဲဒါ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုရင္ ဗဟိုခ်ဳပ္ကိုင္မႈေၾကာင့္။ ဗဟိုခ်ဳပ္ကိုင္မႈက ဘယ္သူ႔မ်က္ႏွာမွ ၾကည့္ေနစရာ မလိုဘူး။ တစ္ေသြး တစ္သံ တစ္မိန္႔ပဲ။ အဲေတာ့ ဒီမိုကေရစီရဲ႕ ဆိုးက်ဳိးေတြဆိုၿပီး ျပခ်င္တယ္။ ဒီမိုကေရစီလိုခ်င္ၾကတဲ့သူေတြ နင္တို႔ ဒါေတြအတြက္ ျပင္ဆင္ထားဆိုတဲ့ဟာမ်ဳိး ျပခ်င္တာ။ အဲေတာ့ဒီ ဒီမိုကေရစီစနစ္ကိုမ်ား အျပစ္ေျပာလို႔ရေအာင္ သက္ေသထူခ်င္လို႔မ်ား လုပ္ေနတာလားဆိုတဲ့ သီအိုရီ တစ္ခုေတာ့ ရွိေနတယ္” ဟု ဆိုေလသည္။

ျပတ္ျပတ္သားသား ကိုင္တြယ္ခဲ့ႏိုင္လား

ရည္ရြယ္ခ်က္ရွိရွိ လူ႔အသိုက္အ၀န္းၾကား အမုန္းတရားမ်ား ျပန္႔ပြားေစရန္ ေသြးထိုးလႈံ႔ေဆာ္ ဖန္တီးသူမ်ားကို ျပတ္ျပတ္သားသားကိုင္တြယ္ၿပီး ျပင္းျပင္းထန္ထန္ အေရးယူသြားမည္ဟု သမၼတႀကီးက အၾကမ္းဖက္ ပဋိပကၡမ်ား ၿပီးဆံုးတုိင္း ေျပာၾကားသည့္ မိန္႔ခြန္းတိုင္းတြင္ ထည့္သြင္း ေျပာၾကားခဲ့သည္။

သမၼတဦးသိန္းစိန္အစုိးရက ေသြးထိုး လႈံ႔ေဆာ္အၾကမ္းပဋိပကၡမ်ား ဖန္တီးသူမ်ားကို အမွန္တကယ္ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ အေရးယူႏိုင္ခဲ့ပါသလား။ အၾကမ္းဖက္ ပဋိပကၡမ်ားကို လူအေသအေပ်ာက္မရွိမီ လက္ဦးမႈ ရယူႏိုင္ခဲ့ပါသလား။ ပဋိပကၡ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ား ၿပီးဆုံးသည့္တုိင္ ေသြးထိုးလႈံ႔ေဆာ္သူမ်ားႏွင့္ အၾကမ္းဖက္ လူတစ္စုကို ထိေရာက္သည့္ အေရးယူမႈမ်ား ျပဳလုပ္ႏိုင္ခဲ့ပါသလားဆိုသည္ကိုေတာ့ အစိုးရကို တာ၀န္ခံရသည့္ သမၼတဦးသိန္းစိန္အေပၚ ျပန္လည္ေမးခြန္းထုတ္ရမည္ ျဖစ္သည္။

Hard power ႏွင့္ Soft power အစိုးရ ဘယ္လိုသံုးမလဲ

ႏိုင္ငံေရး ေလ့လာသံုးသပ္ခ်က္ စာေပမ်ား အစဥ္တစိုက္ ေရးသားလ်က္ရွိသည့္ စာေရးဆရာ ဦးေက်ာ္၀င္းက အစုိးရတစ္ရပ္သည္ ပါ၀ါအမာ (hard power)ႏွင့္ ပါ၀ါအေပ်ာ့ (soft power)ႏွစ္မ်ဳိးစလံုးျဖင့္ ေျဖရွင္းရမည္ျဖစ္ၿပီး ရာဇ၀တ္မႈေျမာက္သည့္ ပဋိပကၡမ်ားကို လႈပ္ရွားမႈမ်ား ျဖစ္ခဲ့ပါက hard power ကို သံုးရမည္ ျဖစ္သည္ဟု ဆိုသည္။ သို႔ေသာ္ ျဖစ္ပြားသည့္ ပဋိပကၡမ်ား၊ ျပႆနာရပ္မ်ားကို က်ယ္ျပန္႔မလာေစရန္ ျပႆနာ၏ မူလဇာစ္ျမစ္ကို ေျဖရွင္းရာတြင္ သိမ္သိမ္ေမြ႕ေမြ႕ ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းႏိုင္ရန္ soft power ကို အသံုးျပဳရမည္ဟု ဆိုသည္။

“ႏွစ္ခုလံုး သံုးေျဖရွင္းရမွာပဲ။ hard power သံုး ေျဖရွင္းရင္လည္း ဒီမိုကေရစီ စနစ္နဲ႔ လိုက္ေလ်ာညီေထြျဖစ္မွာ မဟုတ္ဘူး။soft power တစ္ခုတည္းသံုးရင္လည္း ထိေရာက္တဲ့ ေျဖရွင္းမႈမ်ိဳးျဖစ္မွာ မဟုတ္ဘူး။ ႏွစ္ခုလံုးနဲ႔ သြားရမွာပဲ” ဟု ၎က ဆိုသည္။ အစုိးရက ပဋိပကၡကုိင္တြယ္ ေျဖရွင္းရာတြင္ ေႏွးေကြးခဲ့သည္ဟု ျမန္မာႏိုင္ငံ အမ်ဳိးသားလူ႔အခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္ အတြင္းေရးမွဴးဦးစစ္ၿမိဳင္က သံုးသပ္ထားသည္။ ပဋိပကၡျဖစ္ေပၚလာပါက အစိုးရက အျမန္ဆံုး အေရးယူေဆာင္ရြက္ရန္လိုအပ္သည္ဟု ဆိုသည္။

ႏိုင္ငံတကာအၾကမ္းဖက္မ်ား၏ ပေယာဂကိုလည္း သတိခ်ပ္ဖို႔လို

ဆရာဦးေက်ာ္၀င္းက “လူတစ္စုက ဖန္တီးတယ္ဆိုတဲ့ သမၼတရဲ႕စကားကေတာ့ ျဖစ္ႏိုင္ေျခ မ်ားေနၿပီ။ ဒီေလာက္ ခပ္စိတ္စိတ္ျဖစ္ေနတာ ျပင္ပပေယာဂ ပါေနတယ္။ ဘယ္သူလဲဆိုတာေတာ့ မသိဘူး။ တစ္ဖက္ကလည္း အစိုးရပေယာဂပါတယ္လို႔ စြပ္စြဲတယ္။ တစ္ဖက္ကလည္း အတိုက္အခံ ပေယာဂပါတယ္လို႔ စြပ္စြဲတယ္”ဟု ျပည္တြင္းပဋိပကၡကို ဖန္တီးေနျခင္းသည္ ပေရာဂ မကင္းေၾကာင္း ဆိုသည္။

သို႔ေသာ္ ျပည္တြင္းပေယာဂဟု ႏိုင္ငံေရးအင္အားစုမ်ားအၾကား အျပန္အလွန္ လက္ညႇိဳးထိုးေနၾကေသာ္လည္း သတိမမူမိသည့္အခ်က္ျဖစ္သည့္ ကမၻာတြင္ ျဖစ္ေပၚေနသည့္ အၾကမ္းဖက္လုပ္ရပ္မ်ားတြင္ ပါ၀င္ေနသည့္ ႏိုင္ငံတကာ အၾကမ္းဖက္မ်ား၏ ပေယာဂပါ၀င္ျခင္း ရွိ၊မရွိ ဆိုသည္ကလည္း အေရးႀကီးသည့္ကိစၥ ျဖစ္သည္ဟု ဆိုသည္။

“အားလံုး မ်က္ျခည္ျပတ္ေနတာ တစ္ခုရွိတယ္ အဲဒါက ႏိုင္ငံတကာ အၾကမ္းဖက္မႈရဲ႕ပေယာဂ ပါ၊မပါ အဲဒါက အေရးႀကီးတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ကေတာ့ အေထာက္အထားမရွိဘဲ မေျပာႏုိင္ဘူး။ ဘယ္သူ႔ ပေယာဂ ပါ၊မပါ ဆိုတာေတာ့ မသိဘူး။ ပေယာဂပါတယ္ဆိုတာေတာ့ သိတယ္” ဟု ျပည္တြင္းအၾကမ္းဖက္ ပဋိပကၡမ်ားတြင္ ပေယာဂ ပါ၀င္ေနသည္ဟု ဆရာဦးေက်ာ္၀င္းက သံုးသပ္သည္။ ဆက္တိုက္ဆိုသလို ျဖစ္ေပၚေနသည့္ အၾကမ္းဖက္ပဋိပကၡမ်ားတြင္ ၾသဇာ၊ အာဏာႀကီးမားသည့္ အဖြဲ႕အစည္း၊ ဥပေဒအထက္တြင္ရွိေနသည့္ အဖြဲ႕အစည္းကသာ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္သည္ဟုလည္း ဟာဂ်ီ ဦးေအးလြင္က မွတ္ခ်က္ျပဳထားသည္။

ဥပေဒအထက္မွာရွိတဲ့ အဖြဲ႕အစည္းက ေဆာင္ရြက္ေနတာလား

“ငါတို႔ရွိမွ ျဖစ္မယ္။ ဒီမွာ ျပႆနာ ျဖစ္ေနၿပီ။ ထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္တာ ငါတို႔ပဲ ထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္မယ္။ မင္းတို႔ ဒီမိုကေရစီလိုခ်င္ရင္ ဒီလိုပဲျဖစ္မွာပဲ။ ဒီမိုကေရစီနည္းနဲ႔ ဒီလိုဟာေတြ ေျဖရွင္းလို႔ မရႏိုင္ဘူး” ဆိုတာ သက္ေသထူလိုက္တာလား စဥ္းစားစရာပင္ ျဖစ္သည္။

အၾကမ္းဖက္ပဋိပကၡမ်ားကို ဖန္တီးသူ လူတစ္စု၊ အဖြဲ႕အစည္းတစ္ခုက ဒီမိုကေရစီစနစ္ကို မလိုလား၍ ဒီမိုကေရစီစနစ္ကို ျပက္ရယ္ျပဳျခင္းေပလား။

ဦးေက်ာ္ေက်ာ္(စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္)

ပဋိပက္ၡေတြမွာ လူအုပ္စုႀကီးေရာက္လာတယ္လို႔ ေျပာၾကတယ္။ အဲဒီလူအုပ္စုႀကီးက တိုင္းျပည္ကို ပ်က္ေစခ်င္တဲ့ လူတစ္စုကလည္း အဲဒီေဒသမွာရွိေနမယ္။ အဲလိုအခ်ိန္မ်ဳိးကို စနက္တန္ကို မီး႐ႈိ႕ေပး လိုက္သလိုျဖစ္ၿပီး ေပါက္ကြဲမယ္။ အလကားေနရင္း ေသြးႂကြေနသူေတြ၊ ေဆးသမားေတြ၊ လုခ်င္ယက္ခ်င္သူေတြပါ ပါလာၿပီး အၾကမ္းဖက္မႈေတြျဖစ္လာတယ္လို႔ ျမင္တယ္။ ဒါမ်ဳိးေတြက ျဖစ္ေနဦးမွာပဲ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ ေရြးေကာက္ပြဲနီးေလ ပံုစံအမ်ဳိးမ်ဳိးနဲ႔ တိုင္းျပည္ဆူပူေအာင္ လုပ္မယ့္ကိစ္ၥေတြက ခပ္စိပ္စိပ္ ျဖစ္ေနဦးမယ္လို႔ ထင္တယ္။ ဘာသာေရးအေၾကာင္းျပ ပဋိပကၡေတြကို ထပ္ဖန္တီးလို႔မရေတာ့ဘူးလို႔ ျမင္တယ္။ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ အားလံုးက ဖန္တီးေနတယ္ဆိုတာ သိေနၾကၿပီ။ ဒါေၾကာင့္ ဖန္တီးမယ့္ သူေတြက တင္းမာတဲ့အုပ္စုေတြကို ရွာေဖြစံုစမ္းၿပီး ျဖစ္ႏိုင္တဲ့ေနရာေတြကို ဖန္တီးေနၾကဦးမွာပဲ။ ဒါကို သတိရွိၾကဖို႔လိုပါတယ္။

ဦးလွသိန္း (ဒုခ်ရားတန္း စံုစမ္းစစ္ေဆးေရးေကာ္မရွင္အဖြဲ႔၀င္)

လူမ်ဳိးစြဲ ဘာသာစြဲရွိသူေတြကို တခ်ဳိ႕ ႏိုင္ငံေရးသမားေတြက အသံုးခ်သြားတာေတြလည္း ရွိတယ္။ အခ်ဳိ႕ေနရာေတြမွာ လမ္းပန္းဆက္သြယ္ေရး ခက္ခဲတဲ့အတြက္ လံုၿခံဳေရး အခ်ိန္မီ မေရာက္တာလည္း ရွိတယ္။ အခ်ိန္မီ မထိန္းႏိုင္ေတာ့ ျပႆနာေတြပိုႀကီးတာေပါ့။

မသက္ထား(သာေကတၿမိဳ႕နယ္)

၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲ နီးလာတဲ့အတြက္ ေနရာဖယ္မေပးခ်င္လို႔ အကြက္ေရႊ႕ေနတယ္လို႔ ျမင္တယ္။ ပဋိပကၡအျပင္ အခုဆိုရင္ သတင္းေထာက္ေတြကို ေထာင္ခ်တာေတြကလည္း အကြက္ေရႊ႕ေနတဲ့ လုပ္ရပ္ေတြပဲလို႔ ျမင္တယ္။

ဦးေက်ာ္ထြန္း (သံတြဲၿမိဳ႕ေဒသခံ)

ကၽြန္ေတာ္တို႔ဆီမွာ ရဟန္းသံဃာေတြကို ႐ိုေသေလးစားၾကတယ္။ ဒီလိုျပႆနာမ်ဳိးေတြျဖစ္ခဲ့ရင္ အုပ္ခ်ဳပ္သူေတြနဲ႔အတူ ရဟန္းသံဃာေတြ ၿမိဳ႕မိၿမိဳ႕ဖေတြက ၀ိုင္း၀န္းထိန္းသိမ္း ေပးသင့္တယ္။ လူငယ္ေတြက ေသြးဆူတယ္။ လူႀကီးေတြက ထိန္းဖို႔လိုတယ္။ အစိုးရနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ မေျပာတတ္ဘူး။

ကိုသူရ(မႏၲေလးေဒသခံ)

အမွန္ကေတာ့ ဥပေဒစိုးမိုးရင္ ဘာမွျဖစ္စရာမရွိပါဘူး။ ဘယ္ဘာသာ၀င္ ဘယ္လူမ်ိဳးမဆို မိမိေနထိုင္တဲ့ တိုင္းျပည္နဲ႔ လူမ်ိဳးကုိ ေလးစားရမယ္။ အဓိကက အစိုးရက တာ၀န္အရွိဆံုးပါ။အျပစ္လုပ္တဲ့လူ အျပစ္ ေပးလိုက္ရင္ အခုလို လူမ်ိဳးေရးေတြပါလာမွာ မဟုတ္ဘူး။ အခုဟာက လုပ္တဲ့လူက တျခားခံရတဲ့လူက တျခားေလ။ အခုျဖစ္တဲ့ ျပႆနာမွာ သိရသေလာက္ ေတာ့ တစ္ ၿမိဳ႕လံုးမပါဘူး။ လူအသတ္ ခံလိုက္ရတာ တစ္ခုေၾကာင့္ေတာ့ ႏွစ္ဖက္လံုးက စိတ္ထိခိုက္သြားပါတယ္။ အျမင္အားျဖစ္  ေျပာရရင္ေတာ့ လူမ်ိဳးေရး ဘာသာေရး ပဋိပကၡကို လက္မခံပါဘူး။ အျပစ္လုပ္တဲ့ လူသာ ထိေရာက္စြာ အျပစ္ ေပးသင့္ပါတယ္။ အစိုးက ကိုင္တြယ္ ပံုေႏွးေကြးတယ္လို႔လဲျမင္ပါတယ္။ သူတို႔သာ တရားခံကို ခ်က္ခ်င္း ဖမ္းႏိုင္ခဲ့ရင္ ဒီေလာက္ထိမႀကီးထြားလာႏိုင္ဘူးဆိုတာပါပဲ။

မခိုင္ခိုင္(အိမ္ရွင္မ)

အေၾကာင္းစံုေတာ့ ေသခ်ာမသိေပမယ့္ လူလူခ်င္းျပႆနာကို ဘာသာေရးပဋိပကၡေတြ အထိျဖစ္လာတာ မ်ဳိးေတာ့ မေကာင္းဘူးလို႔ ျမင္တယ္။ ေရွ႕မွာျဖစ္တဲ့ ျပႆနာေတြကို အေၾကာင္းျပဳၿပီး ေခါက္႐ိုးက်ဳိးေနတဲ့ အေတြးအေခၚေတြေၾကာင့္ ဒီလိုထပ္ျဖစ္တယ္လို႔ ထင္တယ္။ ဒီပဋိပကၡေတြကို ဖန္တီးၿပီး လုပ္ေနတယ္လို႔ေတာင္ စဥ္းစားမိတယ္။ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ တမင္ဖန္တီးတာေရာ၊ တိုက္ဆိုင္တာေရာ ျဖစ္ေနသလို ျဖစ္ေနတယ္။ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ ထစ္ခနဲရွိ ျဖစ္လိုက္ရင္ ဗမာနဲ႔ မူဆလင္နဲ႔ပဲ ႀကံဳေနေတာ့ စဥ္းစားစရာပဲေလ။ မျဖစ္ျဖစ္ေအာင္ တမင္လုပ္ေနတာလားလို႔ စဥ္းစားေနတာ။

Mizzima - News in Burmese