ျမန္မာ ကက္သလစ္ဂိုဏ္းခ်ဳပ္ ဆရာေတာ္ ခ်ားလ္စ္ ေမာင္ဘုိ ဗာတီကန္ အမတ္ ျဖစ္ၿပီ

ကက္သလစ္ ခရစ္ယာန္ သာသနာပုိင္ခ်ဳပ္ ပုပ္ရဟန္းမင္းႀကီး ဖရန္စစ္က ဗာတီကန္ နန္းေတာ္ ရဟန္း အမတ္(Cardinal) ၂၀ ကုိ ဇန္န၀ါရီလ ၄ ရက္ေန႔တြင္ ေရြးခ်ယ္ခဲ့ရာ ျမန္မာႏုိင္ငံမွ  ကက္သလစ္ ခရစ္ယာန္ ဘာသာ ရန္ကုန္ဂုိဏ္းခ်ဳပ္ သာသနာ ဆရာေတာ္ႀကီး ခ်ားလ္စ္ေမာင္ဘုိ လည္း ပါ၀င္ခဲ့သည္။

ျမန္မာႏုိင္ငံသား ကက္သလစ္ ခရစ္ယာန္ဘာသာ၀င္ ဆရာေတာ္တပါး ပထဆုံးအႀကိမ္ ရဟန္းအမတ္ ကာဒီနယ္ အျဖစ္ အေရြးခံရျခင္းျဖစ္သည္။ 

အဆိုပါသတင္းကို ၾကား၍ ျမန္မာကက္သလစ္ ခရစ္ယာန္အသိုင္း အဝိုင္းတြင္ ဂုဏ္ယူစရာ သတင္း ျဖစ္လာခဲ့ျပီး သာသနာဆရာေတာ္ႀကီး ခ်ားလ္စ္ေမာင္ဘုိ၏ ႐ုံးခန္းတြင္လည္း လာေရာက္ဂုဏ္ျပဳသူမ်ားႏွင့္ စည္ကားေနခဲ့သည္။

ကက္သလစ္ ခရစ္ယာန္ ယံုၾကည္ကိုးကြယ္သူမ်ားသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ လူဦးေရ စုစုေပါင္း ၅၁ သန္း၌ တစ္ရာခိုင္ႏႈန္းသာ ရွိသည္။ ေရာမျမိဳ႕ရွိ ပုပ္ရဟန္းမင္း သီတင္းသုံးရာ ဗာတီကန္ နန္းေတာ္တြင္ ကာဒီနယ္ ေခၚ ရဟန္းအမတ္မ်ားကို ပုပ္ရဟန္းမင္းၾကီးက တိုက္႐ိုက္ခန္႕အပ္ျပီး ပုပ္ရဟန္းမင္း ပ်ံေတာ္မူလ်င္ ကာဒီ နယ္မ်ားက ပုပ္ရဟန္းမင္းေနရာအတြက္ မိမိတို႕ထဲမွ တပါးကို ေရြးခ်ယ္ျပီး တင္ေျမႇာက္ခြင့္ႏွင့္မဲေပးခြင့္ ရွိေၾကာင္း သိရွိရသည္။

“ကမၻာႀကီးမွာ ေနထုိင္ေနၾကတဲ့သူအားလုံးက မိသားစု၀င္ေတြပဲ။ အခ်င္းခ်င္းကူညီၾကမယ္။ ပံ့ပုိးၾကမယ္။ ေအးအတူ ပူအမွ် ျဖစ္ေစရမယ္။ အဲဒီသေဘာမ်ဳိးနဲ႔ ျမန္မာကုိ ကမၻာက အေရးေပးဖို႔အတြက္ ေရြးခ်ယ္တာ လည္း ပါပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ကက္သလစ္ ဘာသာ၀င္ အေရအတြက္အေနနဲ႔ ရွစ္သိန္းေလာက္ပဲ ရွိပါတယ္။ ဘန္ေကာက္နဲ႔စာရင္ေတာ့ ႏွစ္ဆေလာက္ ပုိမ်ားတယ္။ အေရးေပးခ်င္တာ အခ်က္တခ်က္ရယ္၊ ပုပ္ရဟန္းမင္းႀကီး ဖရန္စစ္က ဒုကၡေရာက္တဲ့သူေတြကို ပုိၿပီးေတာ့ သနားညႇာတာၿပီး ဦးစားေပးတယ္။ ခ်စ္တယ္။ ျမန္မာျပည္အေနနဲ႔ ဒီမုိကေရစီစနစ္ကုိ ေလွ်ာက္လွမ္းေနတဲ့အခ်ိန္မွာ သူ႕အေနနဲ႔ ဦးစားေပးတယ္ ဆုိတဲ့ အေၾကာင္းလည္း ပါပါတယ္” ဟု ခ်ားလ္စ္ေမာင္ဘုိက ျမန္မာ့သတင္းစဥ္ႏွင့္ေတြ႕ဆုံ ေမးျမန္းခန္းတြင္ ေျပာဆုိေၾကာင္း ဇန္န၀ါရီလ ၇ ရက္ေန႔ထုတ္ ေၾကးမုံသတင္းစာတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။

လက္ရွိ ပုပ္ရဟန္းမင္းၾကီးသည္ အာဂ်င္တီးနားမွ ဖရန္စစ္သည္ ယခုကဲ့သို႕ ျမန္မာ၊ ဗီယက္နမ္အစရွိေသာ အာရွႏိုင္ငံမ်ား ႏွင့္ အာဖရိကႏိုင္ငံမ်ားတြင္လည္း ကာဒီနယ္မ်ား ခန္႕အပ္ျခင္းသည္ ကမၻာအရပ္ရပ္ရွိ ကြဲျပားျခားနားေသာ ေဒသမ်ားသို႕ ကက္သလစ္ဘာသာ ပ်ံ႕ႏွံ႕ေနမႈကို ထင္ဟပ္ေစသည္။

အသက္ ၆၆ ႏွစ္ရွိ ျမန္မာဆရာေတာ္ ခ်ားလ္စ္ေမာင္ဘုိသည္ ေဖေဖာ္ဝါရီလ ၁၄ ရက္ေန႕တြင္ ဗာတီကန္ နန္းေတာ္၌ အျခားကာဒီနယ္မ်ားႏွင့္အတူ တရားဝင္ အသိအမွတ္ျပဳခံရမည္ျဖစ္သည္။

ရန္ကုန္ဂုိဏ္းခ်ဳပ္ သာသနာဆရာေတာ္ႀကီး ခ်ားလ္စ္ဘုိကုိ  အဖ ဦးဂြ်န္ အမိ ေဒၚေအးတင္တုိ႔မွ ၁၉၄၈ ခု ေအာက္ တုိဘာ ၂၉ ရက္ေန႔တြင္ ေရႊဘုိခရုိင္ ေရဦးၿမိဳ႕ မုံလွရြာတြင္ ေမြးဖြားခဲ့သည္။ မုံလွရြာဆုိသည္မွာ ေရဦးၿမိဳ႕ အေနာက္ဖက္ ၁၄မုိင္ခန္႔ အကြာတြင္တည္ရွိၿပီး ၁၆၃၅ ခုႏွစ္ သာလြန္မင္းလက္ထက္ အင္းဝရွိ ေပၚတူဂီမ်ားကုိ ခ်င္းတြင္းျမစ္ႏွင့္ မူးျမစ္ၾကား ပုိ႔ေဆာင္ခဲ့သည့္ ရြာ ၁၃ ရြာတြင္ တရြာအပါ အ၀င္ျဖစ္၏။ ယေန႔တုိင္ မုံလွ၊ ခ်မ္းသာ ၊ ေမဂြန္၊ နဘက္၊ ေခ်ာင္းဦး စသည္ရြာမ်ားတြင္ ေပၚတူဂီအႏြယ္၀င္ ကက္သလစ္ ခရစ္ယာန္ ဘုရားေက်ာင္းႀကီးမ်ား အထင္အရွား ရွိေနေသး၏။

ထုိအခ်ိန္ကတည္းကပင္ ၎ရြာမ်ားရွိ  ေပၚတူဂီမ်ားႏွင့္ ဘရင္ဂ်ီဘာသာ ၀င္မ်ားကုိ  ဘာသာေရးအရ ထိန္းသိမ္းေစာင့္ ေရွာက္ရန္  ပုပ္ရဟန္းမင္းႀကီး၏ ေရာမသာသနာမွ ေပၚတူဂီ၊ အီတလီ၊ ျပင္သစ္ ဆရာေတာ္မ်ားႀကီးကုိ ေစလႊတ္ကာ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့ၾကရာ ၁၉၆၂ ခုႏွစ္က ေတာ္လွန္ေရးေကာင္စီ အာဏာသိမ္း သည့္အခ်ိန္အထိျဖစ္သည္။

ဆရာေတာ္ ခ်ားလ္စ္ဘိုသည္ မွန္သည္ထင္ရာကို ေျပာတတ္သူ၊ ကြဲျပားျခားနားမႈေပါင္းစုံႏွင့္ သပၸါယ မွ် တေအာင္ ေနတတ္သူ တဦးအျဖစ္ လူသိမ်ားသည္။

ျဗိတိန္အေျခစိုက္ ဘာသာေရး လြတ္လပ္ခြင့္အဖြဲ႕ Christian Solidarity Worldwide မွ Benedict Rogers က “ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ့ လူ႕အခြင့္ အေရး၊ ဘာသာေရး လြတ္လပ္ခြင့္၊ ဒီမိုကေရစီ၊ ဆင္းရဲမြဲေတမႈ၊ လူကုန္ကူးမႈနဲ႕ မတရားမႈ ေတြအေၾကာင္း ေျဗာင္ေျပာၾကတဲ့ ဘာသာေရးေခါင္းေဆာင္ေတြထဲက ေရွ႕တန္းေရာက္သူတဦး ပါ”ဟု မွတ္ခ်က္ေပး ေၾကာင္း AP သတင္းတပုဒ္တြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။

ဆရာေတာ္ ခ်ားလ္စ္ဘုိအား ယခုကဲ့သုိ႔ ရဟန္းအမတ္ ကာဒီနယ္ အျဖစ္ အေရြးခံရျခင္းသည္ အညာေဒသရွိ မုံလွရြာ အတြက္ ဂုဏ္ယူစရာ ျဖစ္သည္။ဆရာေတာ္ ခ်ားလ္စ္ဘုိသည္ ဇာတိ မုံလွရြာ မူလတန္းေက်ာင္းတြင္ ပညာသင္ၾကားၿပီး ေနာက္ ၁၉၆၂ ခုႏွစ္တြင္ ျပင္ဦး လြင္ၿမိဳ႕ အနီးစခန္းရွိ နာဇရက္ ဆေလးရွင္း ရဟန္းျဖစ္ သင္ေက်ာင္းတြင္ တက္ေရာက္ သင္ၾကားခဲ့သည္။

ထုိစဥ္က ဆရာေတာ္ ခ်ားလ္စ္ဘုိ၏ အသက္မွာ ၁၄ ႏွစ္ပင္ရွိေသး၏။ ထုိေနာက္ ၁၉၇၆ခုႏွစ္ ဧၿပီလ ၉ ရက္ေန႔တြင္ လားရႈိးၿမိဳ႕ ၌ ရဟန္းသိကၡာခံယူ၏။၁၉၈၁ ခုႏွစ္အထိ ေက်ာင္းထုိင္ဘုန္းႀကီးအျဖစ္ တာ၀န္ ထမ္းေဆာင္ရာမွ ၁၉၈၅- ၁၉၈၆ ခုႏွစ္တြင္ လားရႈိးသာသနာ၏ အုပ္ခ်ဳပ္ စီမံခန္႔ခြဲေရးမႉးျဖစ္လာသည္။ ၁၉၉၀ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာတြင္ လားရႈိး သာသနာ ဆရာေတာ္အျဖစ္ သိကၡာခံယူၿပီး၊ လားရႈိးသာသနာတာ၀န္ခံ အႀကီး အမႉး မြန္ဆီေညွာ္အျဖစ္ တာ၀န္ယူခဲ့၏။

၁၉၉၆ ခုႏွစ္တြင္ ပုသိမ္သာသနာသုိ႔ ေျပာင္းေရြ႕ကာ တာ၀န္ယူရျပန္သည္၊ ၂၀၀၂ ခုႏွစ္တြင္ အထက္ျမန္ မာ ႏုိင္ငံ မႏၲေလးဂုိဏ္းအုပ္ သာသနာ စီမံခန္႔ခြဲေရး တာ၀န္စတင္ထမ္းေဆာင္ ခဲ့သည္။ ထုိေနာက္ ၂၀၀၃ ခုႏွစ္ ဇြန္လမွ စတင္ကာ ရန္ကုန္ကစ္သလစ္သာသနာ ဂုိဏ္းခ်ဳပ္ဆရာေတာ္ျဖစ္လာခဲ့ရာ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ တြင္ ရဟန္းအမတ္ (ကာဒီနယ္) အျဖစ္ ပုပ္ရဟန္းမင္းႀကီး ဖရန္စစ္က ေရြးခ်ယ္ခဲ့ေလသည္။

Reuters သတင္းတပုဒ္တြင္ ဆရာေတာ္သည္ ဗုဒၶဘာသာအမ်ားစုေနထိုင္သည့္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ဘာသာ ေရး အစြန္းေရာက္မႈမ်ား ေခါင္းေထာင္လာျခင္းသည္ တိုင္းျပည္ကအမွန္တကယ္လိုအပ္ေနေသာ အေျပာင္း အလဲမ်ားကို တုန္႕ေႏွးေစေၾကာင္း ေျပာဆိုသတိေပးသည္ဟု ေရးထားသည္။ ဗုဒၶဘာသာ အမ်ိဳးသားေရးဝါဒီ မ်ား၏ ျပည္တြင္းေန အစၥလာမ္ဘာသာဝင္မ်ားအေပၚ ခြဲျခားႏွိပ္ကြပ္ေနျခင္းမ်ားသည္ အရွည္တြင္ အျပည္ ျပည္ဆိုင္ရာအၾကမ္းဖက္ ဝါဒီမ်ား၏ “လက္စားေခ် တုန္႕ျပန္မႈ”ကို ျဖစ္လာႏိုင္ေစေၾကာင္း ေျပာသည္။

“အခုအခ်ိန္ထိေတာ့ သူတို႕ ျငိမ္ေနၾကတယ္။ သူတို႕ တကယ္လုပ္လာရင္ ေသြးထြက္သံယို အၾကမ္းဖက္ တာေတြ၊ အေသခံ ဗုံးခြဲတာေတြ ျဖစ္လာႏိုင္တယ္” ဟု ဆရာေတာ္ ခ်ားလ္စ္ဘိုက Reuters သတင္းဌာနကို ေျပာသည္။

ဆရာေတာ္ႀကီး ခ်ားလ္စ္ဘုိ ကာဒီနယ္အျဖစ္ ေရြးခ်ယ္ခံရခ်ိန္သည္ ကက္သလစ္ခရစ္ယာန္သာသာနာ ျမန္မာေျမ ေရာက္ျခင္း ႏွစ္ ၅၀၀ ျပည့္ အထိမ္းအမွတ္ႏွင့္လည္း တုိက္ဆုိင္ေနသည္။

ဆရာေတာ္ႀကီး ခ်ားလ္စ္ဘုိသည္ ကာဒီနယ္တာ၀န္မ်ားကုိ လာမည့္ ေဖေဖၚ၀ါရီလတြင္ စတင္တာ၀န္ထမ္း ေဆာင္မည္ ျဖစ္ၿပီး၊ ျမန္မာႏုိင္ငံႏွင့္ ပုပ္ရဟန္းမင္းႀကီး၏ ဗာတီကန္ သမၼတႏုိင္ငံတုိ႔မွာ သံတမန္အဆက္အ သြယ္ မရွိသည့္အတြက္ ထုိင္းႏုိင္ငံအေျခစုိက္ ဗာတီကန္သမၼတႏုိင္ငံ၏ ရုံးတြင္ သြားေရာက္အေျခခ် တာ၀န္ ထမ္းေဆာင္ဖြယ္ရွိသည္ဟု သိရသည္။

ဧရာ၀တီ