အပစ္ရပ္ေစာင့္ၾကည့္ေရးတြင္ တ႐ုတ္နိုင္ငံ ပါဝင္ရန္ ေျမာက္ပိုင္းေလးဖြဲ႕ကလိုလားေနၿပီး ပဋိပကၡ ေျဖရွင္းေရးယႏၲရား ဟူေသာအမည္ျဖင့္ ဆက္လက္ေဆြးေႏြးရန္ အစိုးရႏွင့္ေျမာက္ပိုင္းေလးဖြဲ႕ သေဘာတူ း

ပစ္ခတ္တိုက္ခိုက္မွု ေစာင့္ၾကည့္ေရးတြင္ တ႐ုတ္နိုင္ငံက ပါဝင္ရန္ ေျမာက္ပိုင္း မဟာမိတ္ေလးဖြဲ႕က လိုလားေနၿပီး အဆိုပါကိစၥႏွင့္ပတ္သက္၍ ပဋိပကၡေျဖရွင္းေရး ယႏၲရားဟူေသာ အမည္ျဖင့္ ဆက္လက္ေဆြး ေႏြးရန္ အစိုးရႏွင့္ ေျမာက္ပိုင္းမဟာမိတ္ ေလးဖြဲ႕တို႔ သေဘာတူခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။

အစိုးရႏွင့္ ေျမာက္ပိုင္းမဟာမိတ္ေလး ဖြဲ႕ျဖစ္သည့္ ကခ်င္အဖြဲ႕ (KIA)၊ တအာင္း အဖြဲ႕ (TNLA)၊ ကိုးကန႔္အဖြဲ႕ (MNDAA)၊ ရခိုင္အဖြဲ႕ (AA) တို႔ စက္တင္ဘာ ၁၇ ရက္ တြင္ ရွမ္းျပည္နယ္ (အေရွ႕ပိုင္း) ၊ က်ိဳင္းတုံၿမိဳ႕ တြင္ Bilateral လက္မွတ္ေရးထိုးရန္ ေတြ႕ဆုံ ေဆြးေႏြးခဲ့ၿပီး အထက္ပါအခ်က္ အပါအဝင္ ေရွ႕ဆက္ေဆြးေႏြးရန္ သေဘာတူညီခ်က္ (၇) ခ်က္ကို ရရွိခဲ့ေၾကာင္း နိုင္ငံေတာ္ အတိုင္ပင္ခံ႐ုံးဝန္ႀကီးဌာန ညႊန္ၾကားေရးမွူးခ်ဳပ္ ဦးေဇာ္ေဌးက ေျပာၾကားသည္။ 

“ေစာင့္ၾကည့္ေရးေကာ္မတီ၊ ကၽြန္ေတာ္ တို႔ ေစာင့္ၾကည့္ေရးေကာ္မတီ အပိုင္းေပါ့ေနာ္။ ေစာင့္ၾကည့္ေရးေကာ္မတီအပိုင္းမွာေတာ့ အခု ကၽြန္ေတာ္တို႔ သေဘာတူတာက ေစာင့္ၾကည့္ေရး ယႏၲရားမဟုတ္ဘူး။ ပဋိပကၡ ေျဖရွင္းေရး ယႏၲရား။ ဟိုဟာကေတာ့ ပစ္ ခတ္တိုက္ခိုက္မွု ေစာင့္ၾကည့္ေရးေပါ့ေနာ္။ေစာင့္ၾကည့္ေရး ယႏၲရားကို အစကေဆြးေႏြး တယ္။ ဒါေပမဲ့ ႏွစ္ဖက္ေဆြးေႏြးၿပီးေတာ့ အခုေနာက္ဆုံး ကၽြန္ေတာ္တို႔ သေဘာတူလိုက္တာက ပဋိပကၡေျဖရွင္းေရးေပါ့ေနာ္။ တကယ္လို႔ ကၽြန္ေတာ္တို႔ႏွစ္ဖက္ၾကားမွာ  အျငင္းပြားမွုေတြ ျဖစ္လာၿပီဆိုရင္ ဘယ္လို ေျဖရွင္းၾကမလဲ။ အဲဒီေျဖရွင္းတဲ့စနစ္ေပါ့ ေနာ္။ အဲဒါကို ကၽြန္ေတာ္တို႔ သေဘာတူလိုက္ ၿပီ။ ေစာင့္ၾကည့္ေရးမဟုတ္ဘူး။ ဟိုလိုမ်ိဳး ပူးတြဲေစာင့္ၾကည့္ေရးမဟုတ္ဘူး။ အဲဒါက်ေတာ့ NCA က်ရင္ပါသြားမွာ။ JMC တို႔ ဘာတို႔ေပါ့။ ဒီၾကားကာလမွာျဖစ္လာတဲ့ အျငင္းပြားမွု ေတြေပါ့ေနာ္။ အဲဒါၿပီးရင္ေတာင္မွ ဟိုဘက္ဒီဘက္ စည္းမ်ဥ္း သတ္မွတ္ခ်က္ေတြနဲ႔ အျငင္းပြားလာရင္ ဘယ္လိုေျဖရွင္းမလဲ ဆိုတဲ့ Conflict Resolution Mechanism ။ ဒါကို ကၽြန္ေတာ္တို႔ သေဘာတူလိုက္တာ”ဟု ဦးေဇာ္ေဌးက ေျပာၾကားသည္။

အဆိုပါ ေစာင့္ၾကည့္ေရးေကာ္မတီတြင္ တ႐ုတ္နိုင္ငံက ပါဝင္ရန္ ေတာင္းဆိုမွု ႏွင့္ပတ္သက္၍ သတင္းမီဒီယာမ်ား၏ ေမးျမန္းမွုအေပၚ တအာင္းလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕ (TNLA) အေထြေထြအတြင္းေရးမွူး ဗိုလ္မွူးခ်ဳပ္ တားဘုန္းေက်ာ္ကေဆြးေႏြးဆဲကာလျဖစ္၍ ရွင္းျပရန္ ခက္ခဲေၾကာင္း ေျဖၾကားခဲ့သည္။

“အကုန္လုံးပါပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္ထင္တယ္။ ဒီအခ်ိန္မွာ ကၽြန္ေတာ္တို႔ေဆြးေႏြးေနဆဲ ကာလျဖစ္တာေၾကာင့္ အမ်ားႀကီးေတာ့ ရွင္းျပဖို႔ခက္မယ္”ဟု တားဘုန္းေက်ာ္က ေျပာၾကားသည္။

ထို႔ျပင္ ေစာင့္ၾကည့္ေရး ယႏၲရားတြင္ တ႐ုတ္နိုင္ငံပါဝင္မွုႏွင့္ ပတ္သက္၍ ေအာက္တိုဘာလတြင္ ျပန္လည္ေတြ႕ဆုံမည့္ ေဆြးေႏြးပြဲ၌ အေသးစိတ္ ေဆြးေႏြးမည္ျဖစ္ေၾကာင္း လက္ရွိတြင္ မည္သို႔ သြားမည္ဆို သည့္ နည္းလမ္းကိုသာ ေဆြးေႏြးျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း ဦးေဇာ္ေဌးက ဆိုသည္။

Bilateral ေရးထိုးျပဳလုပ္မည္ဆိုပါက အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးမပ်က္စီးေအာင္ ဒိုင္လူႀကီးလိုၿပီး ထိုသို႔လိုအပ္မွုအေပၚမည္သို႔ထားမည္ကို ေဆြးေႏြးရာတြင္ ေျပလည္မွုမရွိေၾကာင္း TNLA အဖြဲ႕ အတြင္းေရးမွူး တားဘုန္းေက်ာ္က ေျပာၾကားသည္။

“အဓိက အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး လုပ္မယ္ဆိုရင္ ေစာင့္ၾကည့္မယ္အဖြဲ႕ထားဖို႔သင့္ မသင့္ ကၽြန္ေတာ္တို႔က ထားခ်င္တယ္။ အစိုးရဘက္ကပုံစံတစ္မ်ိဳး အဲဒါေတြေဆြးေႏြးညႇိႏွိုင္းလို႔ ခက္ခဲတဲ့အခ်က္အလက္ေတြ ျဖစ္တယ္။ အဓိကေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တို႔က အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး စာခ်ဳပ္လုပ္ၿပီဆိုရင္  စာခ်ဳပ္က ဒီအတိုင္းပဲမၿပီးဘူး။ အသက္ဝင္ဖို႔ လိုတယ္။ ႏွစ္ဖက္လိုက္နာဖို႔လိုတယ္။ အဲဒါ ကိုဘယ္သူကေစာင့္ၾကည့္မလဲ။ ကၽြန္ေတာ္ တို႔လိုခ်င္တဲ့ပုံစံေပါ့။ ဒါေပမဲ့ အခုကၽြန္ေတာ္ တို႔ ေဆြးေႏြးတဲ့ပုံစံက အဲဒီအဆင့္အထိ မေရာက္ဘူး။ အခက္အခဲေတြ ရွိေနဆဲပဲ။ အဲဒါကို ေနာက္တစ္ႀကိမ္အစည္းအေဝးမွာ ထပ္ေျဖရွင္းဖို႔လိုတယ္”ဟု တားဘုန္းေက်ာ္က ေျပာၾကားသည္။

ယခု ျပဳလုပ္ခဲ့သည့္ က်ိဳင္းတုံ ေဆြးေႏြး ပြဲသို႔ တက္ေရာက္လာသည့္ ေျမာက္ပိုင္း ေလးဖြဲ႕ႏွင့္အတူ တ႐ုတ္နိုင္ငံမွ တာဝန္ရွိသူ အခ်ိဳ႕ လိုက္ပါလာခဲ့ၿပီး ေဆြးေႏြးပြဲျပဳလုပ္သည့္ ဟိုတယ္သို႔ ေရာက္ရွိခ်ိန္တြင္ ေဆြးေႏြး ပြဲအတြင္း ဝင္ေရာက္ေဆြးေႏြးမွု မရွိဘဲ သီးသန႔္အခန္းတစ္ခုတြင္ ေစာင့္ဆိုင္းခဲ့ၿပီး ေဆြး ေႏြးပြဲ ေခတၱနားခ်ိန္တြင္ ေျမာက္ပိုင္းေလးဖြဲ႕ ႏွင့္ အဆိုပါ တ႐ုတ္ကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႕တို႔ သီးသန႔္ေတြ႕ဆုံမွုမ်ား ျပဳလုပ္သည္ကို ေတြ႕ရသည္။

သို႔ရာတြင္ တ႐ုတ္နိုင္ငံ ပါဝင္မွုႏွင့္ ပတ္သက္၍ ေတြ႕ဆုံေဆြးေႏြးပြဲအၿပီး မီဒီယာမ်ား၏ ေမးျမန္းမွုအေပၚ ညႊန္ၾကားေရးမွူးခ်ဳပ္ ဦးေဇာ္ေဌးက တ႐ုတ္နိုင္ငံအေနျဖင့္ ေဆြးေႏြးပြဲတြင္ ပါဝင္ျခင္း မရွိဘဲ ေျမာက္ပိုင္း အဖြဲ႕မ်ား သြားလာေရးႏွင့္ ေနထိုင္ေရးအတြက္ကိုသာ ေဆာင္ရြက္ေပးျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာၾကားသည္။

Eleven Media Group