လူကုန္ကူးမႈတုိက္ဖ်က္ေရး ႀကိဳးပမ္းမႈ ျမန္မာအားနည္း

လူကုန္ကူးမႈတိုက္ဖ်က္ေရး ေဆာင္ရြက္မႈေတြ တုိးတက္လာေအာင္ ျမန္မာအစိုးရက အားထုတ္ေဆာင္ ရြက္ေနတဲ့ တခ်ိန္တည္းမွာပဲ စစ္တပ္နဲ႔ လက္နက္ကိုင္အဖဲြ႔ေတြဘက္က အဓမၼ အလုပ္ခိုင္းေစမႈန႔ဲ ကေလး စစ္သားစုေဆာင္းမႈေတြ လုပ္ေနဆဲပဲလို႔ လူကုန္ကူးမႈတိုက္ဖ်က္ေရး ေဆာင္ရြက္ေနတဲ့ အေမရိကန္အစိုးရ တာဝန္ရွိသူက ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

အေမရိကန္ အထက္လႊတ္ေတာ္ ႏိုင္ငံျခားဆက္ဆံေရးေကာ္မတီရဲ႕ အေရွ႕အာရွနဲ႔ ပစိဖိတ္ေရးရာ ဆပ္ေကာ္မတီမွာ အေရွ႕အာရွနဲ႔ ပစိဖိတ္ေဒသမွာ အဓမၼလုပ္အားေပးနဲ႔ ေခတ္သစ္ေက်းကၽြန္သဖြယ္ ခိုင္းေစခံေနရမႈ တိုက္ဖ်က္ေရးဆိုင္ရာ ၾကားနာပြဲမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံနဲ႔ပတ္သက္လို႔ အခုလို ေဆြးေႏြးသြား ခဲ့ၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။

လူကုန္ကူးမႈတိုက္ဖ်က္ေရးနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ Tier 2 ေစာင့္ၾကည့္အဆင့္မွာရွိေနတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံအပါအဝင္ ႏိုင္ငံေတြအေနနဲ႔ တိုးတက္မႈ မရွိဘူးဆိုရင္ Tier 3 အဆင့္ကို ေလွ်ာ့ခ်မယ္လို႔ ၾကားနာပြဲသဘာပတိကလည္း ေျပာၾကားသြားပါတယ္။ အျပည့္အစံုကို မစုျမတ္မြန္က တင္ျပထားပါတယ္။

အေမရိကန္အထက္လႊတ္ေတာ္ ႏိုင္ငံျခားဆက္ဆံေရးေကာ္မတီရဲ႕ အေရွ႕အာရွနဲ႔ပစိဖိတ္ေရးရာ ဆပ္ေကာ္ မတီမွာ အေရွ႕အာရွနဲ႔ ပစိဖိတ္ေဒသတြင္း အဓမၼလုပ္အားေပးနဲ႔ ေခတ္သစ္ေက်းကၽြန္သဖြယ္ ခိုင္းေစခံေန ရမႈ တိုက္ဖ်က္ေရးဆိုင္ရာ ၾကားနာပြဲကို အဂၤါေန႔က ျပဳလုပ္ခဲ့ပါတယ္။ လူကုန္ကူးမႈဟာ ေခတ္သစ္ေက်း ကၽြန္အျဖစ္ သြတ္သြင္းမႈျဖစ္ၿပီး၊ ေက်းကၽြန္ေတြသဖြယ္ ခိုင္းေစခံေနရတဲ့ အျဖစ္ေတြဟာ ကမာၻတဝွမ္းမွာ ဆက္လက္ရွိေနတဲ့အတြက္ ဒီလိုျဖစ္ေနတာေတြကို ဘယ္လိုမွ လက္မခံႏိုင္ဘူးလို႔ ၾကားနာပြဲ သဘာပတိ အျဖစ္ေဆာင္ရြက္တဲ့ ဒီမိုကရက္ အထက္လႊတ္ေတာ္အမတ္ Benjamin Cardin က ေျပာၾကားခဲ့ ပါတယ္။

ဒီၾကားနာပြဲမွာ အေမရိကန္ႏိုင္ငံျခားေရးဌာန အေရွ႕အာရွနဲ႔ ပစိဖိတ္ေရးရာ အႀကီးတန္းလက္ေထာက္ႏိုင္ ငံျခားေရးဝန္ႀကီး Scott Marciel နဲ႔ အေမရိကန္ ႏိုင္ငံျခားေရးဌာနရဲ႕ လူကုန္ကူးမႈတုိက္ဖ်က္ေရး အထူး သံတမန္ Luis CdeBaca တုိ႔က လူကုန္ကူးမႈတိုက္ဖ်က္ေရး အေမရိကန္အစိုးရရဲ႕ ေဆာင္ရြက္ခ်က္ေတြ၊ ေတြ႔ရွိခ်က္ေတြကို ထြက္ဆို တင္ျပခဲ့ၾကပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံက လူကုန္ကူးမႈ တိုက္ဖ်က္ေရး ေဆာင္ရြက္ မႈေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ေတာ့ ေရာေထြးေနတာ ေတြ႔ရတယ္လို႔ အထူးသံတမန္ CdeBaca က အခုလို ထြက္ဆုိ ခဲ့ပါတယ္။

“လူကုန္ကူးမႈ ပေပ်ာက္ေရး တံု႔ျပန္ေဆာင္ရြက္မႈေတြ တိုးတက္မႈရွိဖုိ႔ ျမန္မာအစိုးရက အားထုတ္ ေဆာင္ ရြက္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ စစ္တပ္အရာရွိတခ်ဳိ႕နဲ႔ လက္နက္ကိုင္အဖဲြ႔ေတြက အရပ္သားေတြကို အဓမၼ အလုပ္ ခိုင္းေစတာ ကေလးေတြကို စစ္သားအျဖစ္ စုေဆာင္းတာေတြ ဆက္ၿပီး ရွိေနဆဲျဖစ္ပါတယ္။ သင္တန္းေပး မႈေတြ၊ ၂ ႏိုင္ငံ ပူးတြဲ အစီအစဥ္ေတြလုပ္ၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ လူကုန္ကူးမႈ တိုက္ဖ်က္ေရး ေဆာင္ရြက္မႈေတြ ကို အေမရိကန္အစိုးရက အကူအညီ ေပးေနပါတယ္၊” အေမရိကန္အစိုးရဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံနဲ႔ စစ္ဖက္ ဆက္ဆံေရးတိုးျမႇင့္ဖုိ႔ စဥ္းစားေနခ်ိန္မ်ဳိးမွာ ကေလးစစ္သားေတြကို စစ္တပ္က အသံုးျပဳေနဆဲ ျပႆနာကို အေမရိကန္က ျမန္မာအစိုးရကို ေထာက္ျပ ေဆြးေႏြးခဲ့သလား ဆိုတာကုိလည္း ၾကားနာပြဲမွာ ဖေလာ္ေရ ဒါျပည္နယ္ Republican အထက္လႊတ္ေတာ္အမတ္ Marco Rubio က ေမးပါတယ္။

အေမရိကန္ႏိုင္ငံျခားေရးဌာန အေရွ႕အာရွနဲ႔ ပစိဖိတ္ေရးရာ အႀကီးတန္း လက္ေထာက္ ႏိုင္ငံျခားေရး ဝန္ႀကီး Scott Marciel ကေတာ့ ဒီျပႆနာကို အေမရိကန္က အေလးအနက္ ထားတယ္ဆုိတာ အေသအခ်ာ သိေအာင္ ေျပာထားပါတယ္လို႔ ျပန္လည္ ေျဖၾကားပါတယ္။

“ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ေဆြးေႏြးပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ က်ယ္ျပန္႔တဲ့ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈအတြက္ အားထုတ္တဲ့ေန ရာမွာ ျမန္မာစစ္တပ္ကို က်ေနာ္တုိ႔ လုပ္ေစခ်င္တာေတြ အမ်ားႀကီးပါ။ ကေလးစစ္သားအသံုးျပဳမႈနဲ႔ အဓမၼ အလုပ္ခိုင္းေစေနတဲ့ ျပႆနာေတြကို အဓိကထားၿပီး သူတို႔ကို ေျပာခဲ့ပါတယ္။ အေျပာင္းအလဲတခ်ဳိ႕ ရွိလာ တာကိုလည္း ျမင္ရပါတယ္။ ျပန္လႊတ္ေပးခဲ့တဲ့ ကေလးစစ္သား ရာနဲ႔ခ်ီရွိမယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။ ေနာက္ ဒီကိစၥနဲ႔ပတ္သက္လို႔ လိုလိုလားလား ေဆြးေႏြးခ်င္တာ ေတြ႔ရပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အမ်ားႀကီးလုပ္ဖုိ႔ လိုတာေတြ ရွိေနပါေသးတယ္။”

လူ႔အခြင့္အေရးဆိုင္ရာ လက္ေထာက္ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး Tom Malinowski နဲ႔ ပစိဖိတ္ေဒသဆိုင္ရာ အေမရိကန္ ဒုတိယတပ္မွဴး ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး Anthony Crutchfield တုိ႔ မၾကာခင္ကပဲ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ စစ္တပ္ တာဝန္ရွိသူေတြနဲ႔ ေတြ႔ဆံုၿပီး ဒီအေၾကာင္းေတြ အပါအဝင္ လူ႔အခြင့္အေရးဆိုင္ရာ ကိစၥေတြကို က်ယ္ က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကတာကိုလည္း လက္ေထာက္ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး Marciel က ၾကားနာပြဲမွာ ေျပာျပသြားပါတယ္။

ကေလးစစ္သားအသံုးျပဳမႈ၊ အဓမၼ အလုပ္ခိုင္းေစမႈေတြဟာ အေမရိကန္က အင္မတန္ အေလးထားတဲ့ ျပႆနာေတြျဖစ္လို႔ ဒီျပႆနာကို ဆက္ၿပီး ကိုင္ကြယ္ေျဖရွင္းသြားမယ္ဆိုတာကို ျမန္မာစစ္တပ္ကို ရွင္းရွင္း လင္းလင္း အသိေပးထားတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ လူကုန္ကူးမႈတိုက္ဖ်က္ေရး အားထုတ္မႈေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံကို အေမရိကန္အစိုးရက Tier 2 ေစာင့္ၾကည့္အဆင့္မွာ ေလာေလာဆယ္ သတ္မွတ္ထား ပါတယ္။ တကယ္လို႔ အားထုတ္ေဆာင္ရြက္မႈေတြမွာ တုိးတက္မႈ မရွိဘူးဆိုရင္ Tier 3 အဆင့္ကို ေလွ်ာ့ခ် မွာျဖစ္တယ္ဆိုတာကိုလည္း ၾကားနာပြဲ သဘာပတိ မယ္ရီလန္းျပည္နယ္ အထက္လႊတ္ေတာ္အမတ္ Benjamin Cardin က အခုလို ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

“Tier 2 အဆင့္မွာပဲရွိေနၿပီး အဆင့္မတက္တဲ့ ႏိုင္ငံ ၁၀ ႏိုင္ငံ ရွိပါတယ္။ ဘာတုိးတက္ေျပာင္းလဲမႈမွ မရွိ ပါဘူး။ Tier 2 ေစာင့္ၾကည့္အဆင့္မွာ ရွိေနတဲ့ ႏိုင္ငံကေတာ့ ၄ ႏိုင္ငံ ရွိပါတယ္။ အဲဒါကလဲ ဘာမွ အေျပာင္း အလဲ မရွိပါဘူး။ ျမန္မာ၊ ကေမၻာဒီးယား၊ Marshall ကၽြန္းႏိုင္ငံနဲ႔ Solomon ကၽြန္းႏိုင္ငံေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီႏိုင္ငံေတြအေနနဲ႔ ေနာက္ထပ္တိုးတက္မႈေတြ ရွိမလာဘူးဆိုရင္ေတာ့ ဥပေဒအရ Tier 3 အဆင့္ကို ေလွ်ာ့ခ်ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။”

အေမရိကန္ ႏိုင္ငံျခားေရးဌာနက လူကုန္ကူးမႈနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ႏွစ္ပတ္လည္ အစီရင္ခံစာထုတ္ျပန္တဲ့ ၂၀၀၁ ခုႏွစ္ကစလို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ Tier 3 အဆိုးဆံုးအဆင့္မွာ သတ္မွတ္ခံခဲရၿပီးေတာ့ လြန္ခဲ့တဲ့ ၃ ႏွစ္ကမွ Tier 2 ေစာင္ၾကည့္ခံအဆင့္ကို တိုးျမႇင့္ခံခဲ့ရတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံ အပါအဝင္ နီေပါလ္၊ ကေမၻာဒီးယား၊ အင္ဒိုနီးရွား စတဲ့ အာရွေဒသတြင္းက ဆင္းရဲတဲ့ ႏိုင္ငံေတြကလူေတြဟာ လစာ ေကာင္းေကာင္း ရပါမယ္ဆိုတဲ့ အလိမ္အညာ အာမခံခ်က္ေတြနဲ႔ အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံေတြက အျမတ္ထုတ္တဲ့ အလုပ္ရွင္ေတြဆီမွာ ေရာင္းစားခံရတာ၊ အလုပ္ရွင္ေတြဆီမွာ အေႂကြးေတြ နစ္ေနတာမ်ဳိးနဲ႔ ႀကံဳၾကတာ ကိုလည္း ေနရပ္ေျပာင္းေရႊ႕မႈနဲ႔ လူကုန္ကူးမႈဆိုင္ရာ စင္တာက အႀကီးတန္း ကၽြမ္းက်င္သူ Neha Misra ကလည္း ၾကားနာပဲြမွာ လာေရာက္ ထြက္ဆိုခဲ့ပါတယ္။

ဒီလိုျဖစ္ေနတဲ့ ျပႆနာေတြကို အာဆီယံအသင္းႀကီးအေနနဲ႔ ပို ေျဖရွင္းႏိုင္သလို ေျဖရွင္းဖုိ႔္လည္း သင့္တယ္လို႔ အေရွ႕အာရွနဲ႔ ပစိဖိတ္ေရးရာ အႀကီးတန္း လက္ေထာက္ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး Scott Marciel က ေျပာပါ တယ္။ လူကုန္ကူးမႈတုိက္ဖ်က္ေရးနဲ႔ ေဒသတြင္းေဆာင္ရြက္ရမယ့္ အစီအစဥ္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ စာခ်ဳပ္ တခုကို အာဆီယံက ေရးဆြဲေနတာမွာ အေမရိကန္အစိုးရက ေထာက္ပံ့ကူညီမႈေတြ ေပးေနတယ္လို႔လည္း အေရွ႕အာရွနဲ႔ ပစိဖိတ္ေဒသတြင္း အဓမၼ လုပ္အားေပးနဲ႔ ေခတ္သစ္ေက်းကၽြန္သဖြယ္ ခိုင္းေစခံေနရမႈ တိုက္ဖ်က္ေရးဆိုင္ရာ ၾကားနာပြဲမွာ Mr. Marciel က ေျပာၾကားသြားခဲ့ပါတယ္။

ကမၻာေပၚမွာ အဓမၼ လုပ္အားေပး ခိုင္းေစခံရသူေပါင္း ၂၀ ဒႆမ ၉ သန္းရွိတာမွာ အာရွ-ပစိဖိတ္ေဒသက ၁၁ ဒႆမ ၇ သန္းရွိေနပါတယ္။ အခုလို အာရွ-ပစိဖိတ္ေဒ သက တဝက္ေက်ာ္ရွိေနတဲ့အတြက္ ကမၻာတဝွမ္း လူကုန္ကူးမႈတုိက္ဖ်က္ေရး အတြက္ အေမရိကန္အစိုးရရဲ႕ အားထုတ္မႈေတြဟာ ထိေရာက္မႈ ရွိရဲ႕လား ဆိုၿပီး ဒီၾကားနာပြဲမွာ ျပန္လည္ သံုးသပ္ခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။

VOA