သမၼတဦးသိန္းစိန္ မိန္႔ခြန္းကုိ သံသယႏွင့္ ႀကိဳဆုိ

ဇူလိုင္လ (၇) ရက္ေန႔က သမၼတဦးသိန္းစိန္ေျပာသြားတဲ့ အေရးေပၚမိန္႔ခြန္းထဲမွာ လက္ရွိ မႏၱေလးၿမိဳ႕ရဲ႕ အေျခအေနေတြကို ထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ေနေၾကာင္းနဲ႔ အၾကမ္းဖက္မႈေတြထဲမွာ ပါ၀င္သူေတြကို စံုစမ္းေဖၚထုတ္ၿပီး ျပင္းျပင္းထန္ထန္ အေရးယူသြားမယ္လို႔ ေျပာသြားပါတယ္။ ဒီေျပာဆိုခ်က္အေပၚ ႀကိဳဆို ၾကေပမယ့္ တကယ္ပဲ ထိထိေရာက္ေရာက္ အေရးယူႏိုင္ပါ့မလားဆိုတာကို ႏိုင္ငံတကာ လူ႔အခြင့္အေရး အဖဲြ႔ေတြနဲ႔ ျမန္မာ့အေရးေစာင့္ၾကည့္ေနသူေတြက သံသယရွိေနၾကပါတယ္။ 

သမၼတဦးသိန္းစိန္ရဲ႕မိန္႔ခြန္းမွာ မႏၱေလးၿမိဳ႕မွာ အၾကမ္းဖက္က်ဴးလြန္သူေတြကို တည္ဆဲဥပေဒနဲ႔အေရးယူ သြားမယ္လို႔ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ သတိေပးေျပာသြားပါ တယ္။

“လက္ရွိမွာ မႏၱေလးၿမိဳ႕ တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းေရးအတြက္ လိုအပ္တဲ့အဖဲြ႔အစည္းမ်ား ျဖည့္ဆီးထားၿပီး ျဖစ္ပါ တယ္။ လံုၿခံဳေရးအဖဲြ႔အစည္းမ်ားရဲ႕ အကူအညီကိုရယူၿပီး လိုအပ္တဲ့ စီမံခန္႔ခဲြမႈမ်ားကို စနစ္တက် လုပ္ေဆာင္ လွ်က္ရွိပါတယ္။ အၾကမ္းဖက္မႈအတြင္းမွာ ပါဝင္ခဲ့ၾကသူမ်ားနဲ႔ ပဋိပကၡ ျဖစ္ေပၚေစဖို႔ ရည္ရြယ္ခ်က္ရွိရွိ ဖန္တီး ခဲ့သူမ်ားကိုလည္း စံုစမ္းေဖာ္ထုတ္ၿပီး ျပတ္ျပတ္သားသားနဲ႔ ထိထိေရာက္ေရာက္ အေရးယူ ေဆာင္ရြက္သြား မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေသြးထုိးလႈံ႔ေဆာ္မႈမ်ားနဲ႔ အၾကမ္းဖက္ ဖ်က္ဆီးမႈမ်ားကိုလည္း ႏိုင္ငံေတာ္အေနနဲ႔ လံုးဝ သည္းခံမွာ မဟုတ္ဘဲ ခ်က္ျခင္း ျပင္းျပင္းထန္ထန္ အေရးယူ ေဆာင္ရြက္မွာ ျဖစ္တဲ့အေၾကာင္း ထပ္ေလာင္း ေျပာၾကားအပ္ပါတယ္။”

ဒါ့အျပင္ ဒီလိုအၾကမ္းဖက္လုပ္ရပ္ေတြေၾကာင့္ ႏိုင္ငံတကာအလယ္မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ဂုဏ္သိကၡာ က်ဆင္း ခဲ့ရၿပီး အမုန္းတရားျဖန္႔ျဖဴးမွဳေတြကို ရပ္တန္႔ေအာင္ အေရးယူေဆာင္ရြက္သြားလို႔လည္း သမၼတကေျပာ ပါတယ္။

“မိမိတို႔ရဲ႕ ကုိယ္က်ဳိးစီးပြားကို ေရွ႕႐ႈၿပီး အတၱကို ေရွ႕တန္းတင္ လုပ္ေဆာင္ၾကသူမ်ားရဲ႕ ေသြးထုိးလႈံ႔ေဆာ္မႈ မ်ားေၾကာင့္ အျပစ္မဲ့ျပည္သူမ်ား နာက်င္ ခံစားေစရၿပီး ႏိုင္ငံတကာမွာ တုိင္းျပည္ရဲ႕ပံုရိပ္နဲ႔ ဂုဏ္သိကၡာကို ညႇိဳးႏြမ္းေစခဲ့ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ရည္ရြယ္ခ်က္ရွိရွိနဲ႔ လူ႔အသိုက္အဝိုင္းမ်ားအၾကားမွာ အမုန္းတရားမ်ား ျပန္႔ပြားၿပီး ပဋိပကၡျဖစ္ေအာင္ ေသြးထိုးလႈံ႔ေဆာ္ ဖန္တီးမႈမ်ားဟာ တုိင္းျပည္ကို ဖ်က္လိုဖ်က္ဆီး ျပဳလုပ္တာ ပဲျဖစ္ၿပီး လူမ်ဳိး၊ ဘာသာမေရြး မိမိိတို႔ လူ႔အဖဲြ႔အစည္းတခုလံုးကို အႏၱရာယ္က်ေရာက္ေစမယ့္ လုပ္ရပ္မ်ားျဖစ္ တဲ့အတြက္ ျပတ္ျပတ္သားသားကိုင္တြယ္ၿပီး ျပင္းထန္စြာ အေရးယူ ေဆာင္ရြက္သြားရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။”

မၾကာခဏျဖစ္ေနတဲ့အၾကမ္းဖက္မႈေတြကို ျမန္မာအစိုးရက ႏိုင္ႏိုင္နင္းနင္း မထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္ဘူးဆိုရင္ ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးလုပ္ငန္းစဥ္ေတြဟာ ေရွ႕ဆက္ တိုးႏိုင္မွာမဟုတ္ဘူးလို႔ မႏၱေလးၿမိဳ႕က အဓိက႐ုဏ္း အၾကမ္းဖက္မႈေတြကို အနီးကပ္ေစာင့္ၾကည့္ေနတဲ့ HRW ႏိုင္ငံတကာ လူ႔အခြင့္အေရးအဖဲြ႔ အာရွေရးရာညြန္ၾကားေရးမႉး Brad Adams ကေျပာပါတယ္။

“ဒီလိုအၾကမ္းဖက္မႈေတြဟာ မေကာင္းဘူးလို႔ ျမင္ေနၾကတဲ့သူေတြေတာင္ ဒီလိုက်ဴးလြန္မႈေတြကို ရပ္သြားေအာင္မလုပ္ႏိုင္ပါဘူး။ ရခိုင္ျပည္နယ္အပါအ၀င္ အျခားနယ္ေတြမွာ ျဖစ္ခဲ့တဲ့ အၾကမ္းဖက္ လုပ္ရပ္ေတြမွာလည္း လံုၿခံဳေရးရဲ အင္အားေတြကို လမ္းေပၚေတြမွာ ခ်ထားတယ္ဆိုေပမယ့္ လူအုပ္နဲ႔ မီး႐ိႈ႕ ဖ်က္ဆီးတာေတြကို တားဆီးတာ ထိထိေရာက္ေရာက္မလုပ္ခဲ့ပါဘူး။ ေနာက္ၿပီး ေသဆံုးခဲ့ရတဲ့သူေတြ အတြက္လည္း ဘယ္သူေတ ြက်ဴးလြန္ခဲ့သလဲဆိုတာ ေဖၚထုတ္အေရးယူတာမ်ဳိးလည္း မေတြ႔ရပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ျမန္မာအစိုးရဟာ ဒီအၾကမ္းဖက္မႈေတြကို တကယ္ပဲ ရပ္တန္႔ေစခ်င္သလားဆိုတာ ေမးခြန္း ထုတ္စရာ ျဖစ္ေနပါတယ္။"

အခုလို ႏိုင္ငံတကာအသိုင္းအ၀ိုင္းက ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ အေျခအေနေတြကို ေစာင့္ၾကည့္ေနခ်ိန္မွာ ႏိုင္ငံအႏွံ႔ အမုန္းတရားျပန္႔ပြားေရးကို ေျပာင္ေျပာင္တင္းတင္း က်ဴးလြန္ေနသူေတြကို ထိထိေရာက္ေရာက္နဲ႔ ထင္ သာျမင္သာျဖစ္ေအာင္ အေရးယူဖမ္းဆီးတာမ်ဳိး အခုခ်ိန္ထိမရွိေသးဘူးလို႔ သတင္းစာဆရာ ဦးစည္သူ ေအာင္ျမင့္ က ေထာက္ျပပါတယ္။  

“က်ေနာ္တို႔ ေသခ်ာေပါက္ ေျပာႏိုင္တာတခုက ရခုိင္ျပည္နယ္မွာ စၿပီး ျဖစ္ခဲ့စဥ္ကတည္းက ဒီေန႔အခ်ိန္အထိ အခ်ိန္ကာလ ေတာ္ေတာ့္ကို ၾကာသြားၿပီ။ ေနာက္ ရခုိင္ကေန တဆင့္ တဆင့္ ကူးစက္လာလုိက္တာ ရွမ္းျပည္တို႔၊ ရန္ကုန္တုိင္းတို႔ ၊ ပဲခူးတုိင္းတို႔၊ မႏၱေလးတုိင္းတို႔ အကုန္လံုး အခု မႏၱေလးၿမိဳ႕တို႔မွာေတာင္ ျဖစ္တာေပါ့ေနာ္။ ဆိုေတာ့... ဒီဟာေတြမွာ က်ေနာ္တို႔ ေသခ်ာေပါက္ ေျပာႏုိင္တာတခုက အစိုးရက ေကာင္းေကာင္းမကိုင္တြယ္ဘူး ဆိုတာေတာ့ အရမ္းရွင္းလင္းတယ္။ ဥပမာ အမုန္းတရားနဲ႔ ပတ္သက္ တဲ့ဟာဆိုရင္ ဘာမွသြားေတာင္မွ တို႔တာထိတာမလုပ္ေတာ့ ပိုၿပီးေတာ့ ဆိုးလာတယ္။ ပိုၿပီးေတာ့မွ ၾကမ္းတမ္းလာတာေပါ့။ ေျပာတာဆိုတာ လႈံ႔ေဆာ္တာေတြက ပိုၿပီးေတာ့ ေျဗာင္က်လာတယ္။”

တဆက္တည္းပဲ သမၼတဦးသိန္းစိန္ေျပာဆိုခဲ့တဲ့မိန္႔ခြန္းနဲ႔ ပတ္သက္လို႔လည္း သူ႔ရဲ႕အျမင္ကို အခုလိုေျပာ ပါတယ္။

“သမၼတက သူေျပာတာ အႀကိမ္ေရက မ်ားေနၿပီေလ၊ မ်ားေနေတာ့ သာမန္ျပည္သူေတြကေတာ့ ဘယ္သူမွ ယံုတယ္ဆိုတာ သိပ္ၿပီးေတာ့ မေတြ႔ရဘူး၊ ဒါ တႀကိမ္၊ ႏွစ္ႀကိမ္၊ သံုးႀကိမ္၊ ေလးႀကိမ္ ရွိသြားၿပီေပါ့။ ဒီတႀကိမ္မွာ တကယ္မလုပ္ဘူးဆိုရင္ေတာ့ သူ႔အတြက္လည္း နာမည္ပ်က္စရာျဖစ္မယ္၊ ဒုတိယတခုကေတာ့ အမုန္းတရား လႈံ႔ေဆာ္ေနတယ္ဆိုတာက facebook တခုတည္းမွာ မဟုတ္ပါဘူး၊ တကယ့္တကယ္က်ေတာ့ စာရြက္ေတြနဲ႔လည္း ကမ္းတာရွိတယ္။ ၿပီးေတာ့မွ ဘီႏိုင္းႀကီးေတြ ေထာင္ၿပီးေတာ့မွ လုပ္တာေတြရွိတယ္။ လူထုၾကားထဲမွာ ေျပာင္ေျပာင္တင္းတင္း ေဟာတာေတြ ရွိတယ္။ ေနာက္ အဲဒီ ေဟာေျပာခ်က္ေတြကို အသံဖုိင္ေတြ၊ ဗီြဒီယို ဖုိင္ေတြနဲ႔ ၊ ဓာတ္ျပားေတြနဲ႔ ေသေသခ်ာခ်ာ ျဖန္႔ျဖဴးတာေတြ ရွိေနတယ္။ အဲဒါေတြအကုန္လံုးကို အေရးယူ ေဆာင္ရြက္မႈ မလုပ္ဘဲနဲ႔ေတာ့ ဒီမီးပြားႀကီးဟာ ေပ်ာက္မသြားဘူး။”

ဇူလိုင္လ (၁) ရက္ေန႔က စတင္ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ မႏၱေလးၿမိဳ႕က အၾကမ္းဖက္ ပဋိပကၡေတြမွာ သံသယရွိသူ ၁၆ ဦး အပါအ၀င္ ပုဒ္မ ၁၄၄ ညမထြက္ရအမိန္႔ကုိ ေဖာက္ဖ်က္သူ စုစုေပါင္း ၃၆၂ ဦးကုိ ဖမ္းဆီးခဲ့တဲ့အေၾကာင္း မႏၱေလးတုိင္း ရဲတပ္ဖဲ႔ြက ေျပာပါတယ္။ လူသတ္မႈ (၂) မႈ၊ နာက်င္ေစမႈ (၃) မႈ၊ မီး႐ိႈ႔မႈ (၁) မႈေတြအတြက္ သံသယရွိသူေတြကုိေတာ့ အာဏာပုိင္ေတြက စုံစမ္းေနဆဲ ျဖစ္တယ္လုိ႔လည္း သတင္းထုတ္ျပန္ထားတာပါ။ ဒီအၾကမ္းဖက္မႈမွာ လူႏွစ္ဦး ေသဆံုးၿပီး လူ ၁ ဒါဇင္ေက်ာ္ ထိခိုက္ဒဏ္ရာရခဲ့ပါတယ္။

VOA