မီဒီယာမ်ား ၿခိမ္းေျခာက္ခံရမႈ အစိုးရ ကိုင္တြယ္ရန္ လို

မႏၱေလးျဖစ္စဥ္ႏွင့္ ပက္သက္ၿပီး သတင္းသမားမ်ားအေပၚ ၿခိမ္းေျခာက္မႈမ်ား ပိုမိုမ်ားျပားလာသည့္အတြက္ အစိုးရအေနျဖင့္ ထိေရာက္ေသာ ကိုင္တြယ္မႈမ်ား ျပဳလုပ္ရန္ လိုအပ္လာၿပီျဖစ္ေၾကာင္း မီဒီယာအသိုင္း အ၀ိုင္းက ေျပာဆိုၾကသည္။

အခင္းျဖစ္ရပ္မ်ားသို႔ ေရာက္ရွိေနေသာ သတင္းသမားမ်ားကို ၿခိမ္းေျခာက္မႈမ်ား ရွိေနသည့္အျပင္ သတင္း ဌာနမ်ားသို႔ တိုက္႐ိုက္ ခ်ိန္းေျခာက္မႈမ်ား၊ လူမႈကြန္ရက္မ်ားတြင္ သတင္းသမားမ်ားကို ဦးတည္ပစ္မွတ္ ထားကာ အၾကမ္းဖက္ တိုက္ခိုက္ရန္ လံႈေဆာ္မႈမ်ား ရွိလာသျဖင့္ အစိုးရက ထိေရာက္စြာ ကိုင္တြယ္ေဆာင္ ရြက္ရန္ လိုအပ္လာၿပီျဖစ္ေၾကာင္း ျမန္မာ ဂ်ာနယ္လစ္မ်ားကြန္ရက္ (MJN) မွ အတြင္းေရးမွဴးျဖစ္သူ ဦးျမင့္ေက်ာ္က ဧရာ၀တီသို႔ ေျပာသည္။

လမ္းေပၚတြင္ ဓား၊ တုတ္မ်ား ကိုင္ေဆာင္ၿပီး အၾကမ္းဖက္မႈမ်ားကို ေဖာ္ထုတ္ အေရးမယူႏိုင္ခဲ့သည့္ အတြက္ေၾကာင့္ ျပည္သူမ်ားအေပၚ ျဖစ္ရပ္မွန္မ်ား တင္ျပေပးႏိုင္ရန္ ႀကိဳးစားသည့္ သတင္းသမားမ်ားေပၚ လည္း ပစ္မွတ္ထားလာျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း ၎က ဆိုသည္။

“အြန္လိုင္းေတြမွာ ေတာ္႐ံုေျပာတာကို ထားပါ။ သတ္္ၾက၊ ျဖတ္ၾက ဆိုတဲ့ ပံုစံမ်ိဳးအထိ ေျပာေနၾကတဲ့ သူေတြကို  ေဖာ္ထုတ္အေရးယူဖို႔ လိုအပ္လာၿပီ။ အဲဒါေတြ မလုပ္သမွ် ကာလပတ္လံုး ဒီ့ထက္ ပိုဆိုးဖို႔ပဲရွိတယ္။ လူမႈကြန္ရက္ေတြမွာ ဆူပူ ေအာင္လံႈ႔ေဆာ္ေနတာကို အေရးယူဖို႔ အစိုးရမွာ နည္းလမ္းေတြ ရွိပါတယ္။ တခ်ိဳ႕ ေဖ့စ္ဘုတ္ အေကာင့္ပိုင္ရွင္ေတြက နာမည္ အစစ္ေတြ။ အဲဒီလူေတြကို ေခၚေမး။ ဒီအေကာင့္မွာ ဒီလိုေျပာတာ ဟုတ္၊ မဟုတ္ စစ္ေပါ့၊ မဟုတ္ရင္လည္း မဟုတ္ေၾကာင္း ျပန္ေၾကညာေပါ့။ တကယ္တမ္း ေျပာရရင္ အစုိးရရဲ႕ ကိုင္တြယ္ပံုပဲ။ တကယ့္ ျပည္သူေတြရဲ႕ လံုၿခံဳေရးကိုေတာင္ အျပည့္အ၀ တာ၀န္မယူႏိုင္ခဲ့တာ သတင္းသမားေတြဆို ေျပာစရာမလုိေတာ့ဘူး” ဟု ဦးျမင့္ေက်ာ္က ဆက္ေျပာသည္။

တခ်ိဳ႕ေနရာမ်ားတြင္ သတင္းသမားမ်ားကို တိုက္႐ိုက္ ၿခိမ္းေျခာက္ ေျပာဆုိျခင္းမ်ား မရွိေသာ္လည္း သတင္းသမားမ်ားကို ဓာတ္ပံု ျပန္႐ိုက္သြားျခင္းမ်ိဳးလည္း ရွိေၾကာင္း၊ သတင္းသမားမ်ား ေရာက္လာလွ်င္ ရန္ျပဳမည့္အသြင္မ်ား ေတြ႔ရေသာေၾကာင့္ သတင္းမွတ္တမ္းမ်ား မ႐ိုက္ကူးရဲေတာ့သည့္ ျဖစ္ရပ္မ်ိဳးလည္း ေတြ႔ရေၾကာင္း မႏၱေလးအေျခစိုက္ ဓာတ္ပံုသတင္းေထာက္တဦးက ေျပာသည္။

ညဥ့္အခ်ိန္တြင္ အခင္းျဖစ္ပ်က္သည့္အတြက္  အေမွာင္ထဲတြင္ သတင္းလိုက္ၾကရေသာ သတင္းသမားမ်ား ၏ အကာအကြယ္ ဆိုသည္က ဘယ္မွာလဲ၊ ဘာလဲဆိုသည့္ ေမးခြန္းမ်ား ေမးရေတာ့မည့္ အေနအထား မ်ိဳးျဖစ္ေၾကာင္း ႏိုင္ငံျခားသတင္းဌာနတခုမွ သတင္းသမားတဦးကလည္း ေမးခြန္းထုတ္လိုက္သည္။

“၃၅ လမ္းနဲ႔ ၈၄ လမ္းေထာင့္က ဗလီနဲ႔ ဆိုင္ခန္းတခ်ိဳ႕ကို ခဲေတြနဲ႔ေပါက္၊ တုတ္ေတြနဲ႔ ႐ိုက္ေနတာ ကိုေတြ႔ေတာ့ က်ေနာ္တို႔ ဓာတ္ပံုေတြ ႐ိုက္ေနတုန္း၊ အဲဒီလူစုထဲက သံုး၊ ေလးေယာက္က က်ေနာ္တို႔ဘက္ ကိုလာၿပီး ေဟ့ေကာင္ေတြ ဘာတုန္းကြ ဆိုၿပီး ေအာ္ေတာ့ က်ေနာ္တို႔လည္း ဆိုင္ကယ္ေမာင္းေျပးခဲ့ရတယ္။ ဒီလိုပဲ ဟိုေနရာမွာေတာ့ လူေတြစုေနၿပီ၊ ဒီေနရာမွာေတာ့ ခဲေတြနဲ႔ပစ္ေနတယ္ စသျဖင့္ သတင္းေတြ ေရာက္ေရာက္လာတိုင္း အခင္းျဖစ္ေနရာေတြကို သြားၾကည့္တဲ့ အခါမွာလည္း ရန္လိုလာတဲ့ လူအုပ္ၾကီးနဲ႔ တိုးလို႔ ျပန္လွည့္ေျပးခဲ့ရတာ ႏွစ္ႀကိမ္ထက္ မနည္းပါဘူး”  ဟု ျပည္တြင္း သတင္းသမားတဦးက ဆိုသည္။

ထို႔အျပင္ ဇူလိုင္ ၆ ရက္ေန႔က 7 Day သတင္းစာ၏ ႐ံုးအီးေမလ္းအတြင္းသို႔ ၿခိမ္းေျခာက္သည့္ စာမ်ားေပးပို႔မႈကို ႀကံဳေတြ႔ခဲ့ရေၾကာင္း၊ ‘သတင္းစာက်င့္၀တ္မ်ားကို မေျပာေနႏွင့္၊ ဘက္လိုက္မည္ဆိုလွ်င္ အေၾကာင္းသိေစရမည္’ ဟု ေရးသားခဲ့ေၾကာင္း 7 Day သတင္းစာ၏ အမႈေဆာင္ အယ္ဒီတာ ကိုအားမာန္က ဧရာ၀တီသို႔ ေျပာသည္။

ဘာသာေရး၊ လူမ်ိဳးေရး ပဋိပကၡျဖစ္ေစရန္ လံႈေဆာ္ေပးေနသူမ်ားက သတင္းသမားမ်ားအေပၚ ပစ္မွတ္ထားလာသည္ ဟုလည္း ယူဆရေၾကာင္း၊ မိမိတို႔ထံ ပို႔ခဲ့ေသာ အီးေမလ္းကိစၥႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး ျပည္ထဲေရး ဝန္ႀကီးဌာနသုိ႔ ေပးပို႔ရန္ စီစဥ္ေနေၾကာင္း ၎က ဆက္ေျပာသည္။

ကိုအားမာန္က “အခုျဖစ္ေနတာက သူတို႔လုပ္လိုက္တာက အျပစ္မဟုတ္ဘူး။ မီဒီယာေတြက ေဖာ္ျပေတာ့မွ သူတုိ႔အျပစ္ ျဖစ္ရတယ္၊ ေဖာ္ျပမႈေတြက တဖက္ေစာင္းနင္း ျဖစ္ေနတယ္၊ က်ေနာ္တုိ႔က ၂ ဖက္စလံုးကို ေဖာ္ျပေပမယ့္ ဒါကို သူတို႔ နားမလည္ဘူး၊ သူတို႔ ၾကားထဲမွာ ျဖစ္ေနသလုိမ်ိဳး တဖက္သတ္ပဲ ေဖာ္ျပရမယ္၊ အဲဒီလို မေဖာ္ျပေတာ့ ေဒါသထြက္ၿပီး ျပန္ရန္မူဖို႔ လုပ္လာတာ။ ဒါကို အာဏာပိုင္ဘက္က တကယ့္ ထိေရာက္ေအာင္ မလုပ္ဘူးဆိုရင္ စာေပလြတ္လပ္ခြင့္ ေပးၿပီးေနာက္ပိုင္း အာဏာပိုင္ေတြဘက္က ၿခိမ္းေျခာက္လာတာနဲ႔၊ ပဋိပကၡေတြ မၾကာခဏ ျဖစ္ေနတဲ့အခ်ိန္မွာ သတင္းေထာက္ေတြကို ပိုပစ္မွတ္ထား လာတာနဲ႔ ေနာက္ပိုင္းမွာ ေတာ္ေတာ္ေလး လုပ္ရကိုင္ရ ခက္လာမယ့္ အေနအထားပဲ” ဟု ဆိုသည္။

မႏၱေလး ပဋိပကၡ ျဖစ္စဥ္အတြင္း မႏၱေလးသို႔ အလုပ္ကိစၥျဖင့္ ေရာက္ရွိေနသည့္ ပုဂၢလိက ခရီးသြားလုပ္ငန္းတခုမွ တာဝန္ရွိသူတဦးက “ရဲေတြက ေသနတ္ကို ေနာက္ပစ္လြယ္ထားတယ္၊ ဆိုင္ကယ္နဲ႔ တိုးလာတဲ့ လူအုပ္ကို ဒိုင္းေတြနဲ႔ ပိတ္ကာထားတယ္။ ဆိုင္ကယ္တစီးကို ၃ ေယာက္ေလာက္ စီးလာၿပီး တုတ္ေတြ၊ ဓားေတြ ကိုင္ထားတယ္။ ဆိုင္ကယ္စီး ရမ္းကားတဲ့သူေတြက ဆိုင္ကယ္နဲ႔ ရဲေတြရဲ႕ ဒိုင္းေတြကို တိုးတာ မခံႏိုင္လို႔ ရဲက လမ္းဖယ္ေပးလိုက္ရတယ္။ ရဲက ထိထိေရာက္ေရာက္ ဘာမွ မလုပ္ဘူး။ တုတ္ေတြကိုင္ထားတဲ့ လူတခ်ိဳ႕ကလည္း ကင္မရာနဲ႔ ဓာတ္ပံု႐ိုက္တဲ့ေကာင္ဆို ခ်ကြာ၊ ႐ိုက္ကြာဆိုၿပီး ေျပာေနတာေတြ ေတြ႔ရတယ္” ဟု ေျပာသည္။

မႏၱေလးၿမိဳ႕တြင္ ပဋိပကၡ စတင္ျဖစ္ပ်က္သည့္ ညအခ်ိန္က သတင္းဓာတ္ပံု ႐ိုက္ယူေနစဥ္ ရဟန္းတခ်ိဳ႕ႏွင့္ ပဋိပကၡျဖစ္စဥ္တြင္ ပါ၀င္ေနသူတခ်ိဳ႕တို႔က ၀ိုင္းလာေသာေၾကာင့္ ကင္မရာထဲမွ Memory Card ထုတ္ေပးလုိက္မွ ေၾကေအးသြားၾကေၾကာင္း ကိုယ္တိုင္ႀကံဳေတြ႔ခဲ့ရသည့္ မႏၱေလး အေျခစိုက္ သတင္းေထာက္တဦးက ဧရာ၀တီကို ေျပာသည္။

“ပထမညက သူမ်ားေတြလည္း ႐ိုက္ၾကေတာ့ က်ေနာ္လည္း ဖုန္းနဲ႔ အရင္႐ိုက္တယ္။ ဖုန္းကဓာတ္ပံုက မေကာင္းေတာ့ ကင္မရာထုတ္ၿပီး ႐ိုက္တာမွာ သကၤန္း၀တ္နဲ႔ သံဃာတပါးက မင္းလုပ္တာလဲ၊ ငါ့ပံုေတြဖ်က္ဆိုၿပီး စျဖစ္တယ္။ ေနာက္ေတာ့ လူအုပ္ပါ ၀ိုင္းလာတယ္။ က်ေနာ္က သတင္းအတြက္ ႐ိုက္တာပါ၊ မ်က္ႏွာေတြလည္း သိပ္မေပၚပါဘူးဆုိၿပီး ပံုေတြကို ျပန္ျပတယ္။ အဲဒီမွာ တခ်ိဳ႕က သတင္းသမားမွန္း သိေတာ့ မွားမယ္၊ မလုပ္ၾကနဲ႔လို႔ ေျပာၿပီးတားတယ္။ တခ်ိဳ႕ကေတာ့ ဟာ … ႐ိုက္ကြာ၊ ကင္မရာကို ႐ိုက္ခြဲကြာဆိုၿပီး ျဖစ္ေနတာ။ ေနာက္ဆံုး က်ေနာ္က ကင္မရာထဲက Memory Card ကို ထုတ္ေပး လိုက္ရတယ္” ဟု ၎က ဆိုသည္။

လူမ်ိဳးေရး၊ ဘာသာေရး ပဋိပကၡျဖစ္ေနခ်ိန္တြင္ သတင္းသမားမ်ားကို ရန္ျပဳ အၾကမ္းဖက္ျခင္းသည္ ယခုအႀကိမ္ႏွင့္ ဆိုလွ်င္ ဒုတိယေျမာက္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ မိတၳီလာၿမိဳ႕တြင္ ပဋိပကၡ ျဖစ္ပြားခ်ိန္ကလည္း  ထိုကဲ့သုိ႔ သတင္းသမားတခ်ိဳ႕ အၾကမ္းဖက္ ခံခဲ့ရေသးေၾကာင္း သိရသည္။

Marn Htan Myo အမည္ရွိ ေဖ့စ္ဘုတ္ အေကာင့္ပိုင္ရွင္သည္ ဧရာ၀တီ၊ မဇိၥ်မ၊ ကမာရြတ္မီဒီယာ စေသာ သတင္းဌာနမ်ားမွ သတင္းသမားမ်ား၏ ေဖ့စ္ဘုတ္အေကာင့္မ်ား၊ ဓာတ္ပံုမ်ားကိုျဖန္႔ေ၀ကာ အၾကမ္းဖက္၊ တိုက္ခိုက္ရန္ လံႈေဆာ္ေနမႈမ်ားကိုလည္း ေတြ႔ရသည္။

ထို႔အျပင္ သံဃာေတာ္မ်ား၏ ဘြဲ႔အမည္၊ ဓာတ္ပံုမ်ား၊ ပ႐ိုဖိုင္းမ်ား အကာအကြယ္ယူ တင္ထားကာ လံႈ႔ေဆာ္မႈ မ်ားလည္း ရွိေနသည္။

မႏၱေလးၿမိဳ႕ ျဖစ္စဥ္ႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႔ခ်ဳပ္ (NLD) ၏ ထုတ္ျပန္ ေၾကညာခ်က္ကို ျပဳျပင္ ျဖတ္ေတာက္ကာ “ရဲေသြး” ဆိုသူက လူမ်ိဳးေရး၊ ဘာသာေရး ရန္မီးပြားေအာင္ အင္တာနက္ေပၚတြင္ လံႈ႔ေဆာ္ခဲ့မႈႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး ျပစ္မႈဆိုင္ရာ ပုဒ္မ ၄၁၇၊ အီလက္ထေရာနစ္ ဆက္သြယ္ေရး ဥပေဒပုဒ္မ ၃၄ (က) တို႔ႏွင့္ ၿငိစြန္းေၾကာင္း၊ ျပစ္မႈက်ဴးလြန္သူမ်ားကို အာဏာပိုင္မ်ား အေနျဖင့္ လ်င္ျမန္စြာ ေဖာ္ထုတ္ၿပီး ထိထိေရာက္ေရာက္ အေရးယူေပးရန္ လိုအပ္ေၾကာင္း ဇူလိုင္ ၇ ရက္ ေန႔စြဲျဖင့္ NLD က ထုတ္ျပန္ေၾကညာခဲ့သည္။

“ေဖ့စ္ဘုတ္ေတြမွာက တခ်ိဳ႕က ပ႐ိုဖို္င္းအစစ္အမွန္ တင္ထားတာမဟုတ္ဘဲနဲ႔ သတင္းသမားေတြကို ၿခိမ္းေျခာက္တာမ်ိဳး၊ လမ္းမွာေတြ႔ရင္ ဘာညာဆိုတာမ်ိဳးေတြ လုပ္လာတယ္။ အခင္းျဖစ္တဲ့ေနရာေတြမွာ ႀကံဳေတြ႔လိုက္ရတာေၾကာင့္ တခ်ိဳ႕ သတင္းသမားေတြဆိုရင္ အျပင္ သိပ္မထြက္ရဲေတာ့တာမ်ိဳးေတာ့ ရွိတယ္။ ဒီေန႔အထိေတာ့ အျပင္မွာ ကိုယ္ထိလက္ေရာက္ လာက်ဴးလြန္တာမ်ိဳးေတာ့ မေတြ႔ရေသးဘူး။ တျခား သတင္းသမားေတြ ဆီကလည္း မၾကားမိေသးဘူး” ဟု မႏၱေလး အေျခစိုက္ ႏိုင္ငံျခား သတင္းေထာက္ တဦးက ဆိုသည္။

ယခု မႏၱေလး ပဋိပကၡျဖစ္စဥ္ကို ျပန္ၾကည့္လွ်င္ ပဋိပကၡ မျဖစ္ခင္ မႏၱေလးၿမိဳ႕အတြင္း၌ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံ ဥပေဒ ျပင္ဆင္ႏိုင္ေရး လူထုသေဘာထား လက္မွတ္ေကာက္ခံေနမႈမ်ားကို ခြင့္ျပဳခ်က္ ယူရေတာ့မည္ဟု ကန္႔သတ္လိုက္ျခင္း၊ တားဆီး ပိတ္ပင္္မႈမ်ိဳး ျပဳလုပ္ရန္ ျပင္ဆင္ျခင္းတို႔ႏွင့္ တိုက္ဆိုင္ေနျခင္းေၾကာင့္ မိမိအေနျဖင့္ သံသယျဖစ္မိေၾကာင္း မႏၱေလးၿမိဳ႕ခံ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေဟာင္းျဖစ္သူ ဦးဘိုဘိုက ဧရာ၀တီကို သံုးသပ္ျပသည္။

“က်ေနာ္ကေတာ့ သံသယရွိတယ္။ က်ေနာ္လည္း အခင္းျဖစ္ျဖစ္ခ်င္း သြားၾကည့္ပါတယ္။ ပထမ စျဖစ္တာက လက္ဖက္ရည္ဆိုင္ကို ပိတ္လို႔ ဘာလို႔ ပိတ္တာလဲဆိုၿပီး အစၥလာမ္ ဘာသာ၀င္ေတြဘက္ကေန လူစုသလို ျဖစ္သြားတယ္။ အဲဒီမွာ တဖက္မွာလည္း လူျပန္စုၾကတာ။ အဲဒီကေန တဖက္နဲ႔တဖက္ သံသယေတြ ပိုႀကီးၿပီး ျဖစ္ေတာ့တယ္။ ဒီဟာ ျဖစ္တာက လူမ်ိဳးေရး ပဋိပကၡလို႔ေတာ့ က်ေနာ္ မျမင္ဘူး။ လူမ်ိဳးစု ၂ ဖက္မွာလည္း အေၾကာက္တရားေတြနဲ႔၊ မယံုၾကည္မႈေတြနဲ႔ ျဖစ္ခဲ့ၾကတာ။ မႏၱေလးတိုင္းအစိုးရအဖြဲ႔ ကိုင္တြယ္တာ ညံ့ဖ်င္းမႈလည္း အဓိက က်တယ္။ ႐ိုး႐ိုးသားသားနဲ႔ ျဖစ္လာတာလို႔ မထင္ဘူး” ဟု ၎က ဆိုသည္။

ဧရာဝတီ