၂၀၁၅
ခုႏွစ္ အေထြေထြ ေရြးေကာက္ပြဲကို လာမယ့္ ေအာက္တိုဘာသို႔ ႏိုဝင္ဘာလအတြင္းမွာ
က်င္းပေပး မယ္လို႔ ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္ကတရားဝင္
ေၾကညာထားၿပီး ျဖစ္ပါတယ္။ ျပည္တြင္းအျပင္ ႏုိင္ ငံတကာကေရာ
စိတ္ဝင္စားမႈျမင့္တက္ေနတဲ့ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ဝင္ေရာက္
ယွဥ္ၿပိဳင္ႏုိင္ဖို႔အတြက္ အမ်ဳိးသမီး ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းေတြ
အေနနဲ႔ျပင္ဆင္မႈေတြ စတင္ ျပဳလုပ္ေနၿပီ ျဖစ္သလို ႏိုင္ငံေရး ပါတီေတြကလည္း အမ်ဳိးသမီး ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းေတြ ယခင္ေရြးေကာက္ပြဲထက္ အေရအတြက္ ပိုမိုပါ ဝင္ယွဥ္ၿပိဳင္ႏုိင္ဖို႔ မူဝါဒေတြ ခ်မွတ္ေဆာင္ရြက္ေနၾကပါတယ္။
ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရး အခင္းအက်င္းမွာ အမ်ဳိးသမီးေတြ ပါဝင္မႈဟာ ေလ်ာ့နည္းေနၿပီး လႊတ္ေတာ္တြင္း အမ်ဳိးသမီး ကိုယ္စားလွယ္ ပါဝင္မႈမွာလည္း လႊတ္ေတာ္ သံုးရပ္ေပါင္းမွာ ဦးေရအားျဖင့္ ၅၆ ဦးျဖစ္ၿပီး ရာခုိင္ႏႈန္း အားျဖင့္ ေျပာမယ္ဆိုရင္ ၅ ရာခုိင္ႏႈန္း နီးပါးသာ ရွိေနပါတယ္။
အထက္မွာ ေျပာထားတဲ့ အေရအတြက္က ေရြးေကာက္ခံလႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေတြအျပင္ တပ္မေတာ္ က အမ်ဳိးသမီး လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ေတြလည္း ပါဝင္တဲ့ အေရအတြက္ ျဖစ္ပါတယ္။ လႊတ္ေတာ္တြင္း အမ်ိဳးသမီး ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းရွိမႈ အေနအထား နည္းပါးေနတာရဲ႕ အက်ိဳးဆက္ကို ေျပာမယ္ဆိုရင္ အမ်ဳိးသမီးေတြ ႀကံဳေတြ႔ေနရတဲ့ အခက္အခဲေတြ၊ က်န္းမာေရး ေစာင့္ေရွာက္မႈေတြ၊ လိုအပ္ခ်က္ေတြကို ျဖည့္ ဆည္းေပးႏိုင္ဖို႔ အားနည္းတာကို ေတြ႔ႏိုင္ပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္လည္း အခုတစ္ႀကိမ္ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ အမ်ဳိးသမီး ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းေတြ ပါဝင္မႈမ်ားဖို႔၊ အမ်ဳိးသမီး ကိုယ္စားလွယ္ေတြကို မဲေပးဖို႔ အမ်ဳိးသမီး အခြင့္အေရး ေဆာင္ရြက္ေနတဲ့ အရပ္ဘက္ အဖဲြဲ႔အ စည္းေတြကလည္း လုပ္ေဆာင္လာၾကတာကို ေတြ႔ရပါတယ္။
ဒီလို အမ်ဳိးသမီး ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းေတြ လႊတ္ေတာ္တြင္းမွာ ပါဝင္မႈ နည္းလာတဲ့ ပတ္သက္ၿပီး အမိ်ဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္၊ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ ေဒၚျဖဴျဖဴသင္းက ‘အရင္ကတည္းက ကၽြန္မတို႔ ႏိုင္ငံမွာ ရွိေနတဲ့ အမ်ဳိးသမီးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ခြဲျခားဆက္ဆံခံရမႈေတြ အမ်ိဳးသမီးေတြက အၿမဲတမ္း ေနာက္တန္းမွာပဲ ရွိတဲ့အခါက်ေတာ့ အခုလိုႏိုင္ငံေရး ကိစၥရပ္ေတြ ျဖစ္လာတဲ့ အခါက်ေတာ့ ကၽြန္မတို႔ ၂၀၁၀ မွာပဲၾကည့္ၾကည့္ ၂၀၁၂ ၾကားျဖတ္ ေရြးေကာက္ပြဲမွာပဲ ၾကည့္ၾကည့္ ေတာ္ေတာ္ေလးကို အင္အားနည္းေနတာကို ေတြ႔ရတာေပါ့’ လို႔ မဇၩိမက စီစဥ္တဲ့ အမ်ဳိးသမီးနဲ႔ ေရြးေကာက္ပြဲ စကားဝုိင္း အစီအစဥ္မွာ ေျပာဆို ေဆြးေႏြးခဲ့ပါတယ္။
လာမယ့္ ေရြးေကာက္ပြဲအတြက္ ျပင္ဆင္မႈေတြ ျပဳလုပ္တဲ့ အခါမွာ အခ်ိဳ႕ပါတီေတြ အေနနဲ႔ အမ်ိဳးသမီး ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္း ၃၀ ရာခုိင္ႏႈန္းေလာက္ ပါဝင္ႏုိင္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္မႈေတြ ျပဳလုပ္ေနၾကပါတယ္။ အမ်ိဳးသမီး ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းမ်ားအတြက္ မူဝါဒ ခ်မွတ္ထားတာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ခ်င္းတိုးတက္ေရးပါတီ ရဲ႕ ဥကၠ႒ ဦးငိုက္ဆာ့ခ္က “ကြၽန္ေတာ္တို႕ပါတီမွာ အမ်ိဳးသမီးပါဝင္မႈကို ၃၀ ရာခုိင္နႈန္း ခ်မွတ္ထားတယ္၊ လာမယ့္ေရြးေကာက္ပြဲအတြက္ ခ်င္းတိုးတက္ေရးပါတီက ဝင္ေရာက္ယွဥ္ျပိဳင္မယ့္ အမ်ဳိးသမီး ကိုယ္စား လွယ္ေလာင္း ေလးဦး ရွိေနပါတယ္၊ လက္ရွိအေနအထားမွာ အမ်ိဳးသမီး အခြင့္အေရးကို ေတာင္းဆိုေပးသူ နည္းေနတယ္။ အမ်ဳိးသမီးေတြအတြက္ အမ်ဳိးသမီး ကိုယ္တိုင္က ေျပာတာပုိထိေရာက္တယ္၊ ဥပေဒျပဳရင္ လည္း အမ်ဳိးသမီး ကိုယ္တိုင္ကပါဝင္မွ မွန္ကန္ထိေရာက္တဲ့ ဥေပေဒေတြ၊ နည္းဥေဒေတြ ခ်မွတ္ႏိုင္မွာျဖစ္ လို႔ပါ’ လို႔ ဆိုပါတယ္။
လာမယ့္ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ခ်င္းတိုးတက္ေရးပါတီကေန ဝင္ေရာက္ ေရြးခ်ယ္ခံမယ့္သူ စုစုေပါင္း ၄၅ ဦး ရွိၿပီး အမ်ဳိးသမီး အေရအတြက္ဟာ ေလးဦးသာ ရွိေနေသးတဲ့အတြက္ ပါတီရဲ႕ေပၚလစီအရ ဆိုပါက ပါဝင္မႈနည္းေနေသးတယ္လို႔လည္း သူက ဆိုပါတယ္။
ပါတီအေနနဲ႔ အခုလိုမ်ိဳး အမ်ဳိးသမီးပါဝင္မႈကို မူဝါဒခ်မွတ္ၿပီး လုပ္ေဆာင္ေပးရျခင္းဟာအမ်ဳိးသမီးေတြက ႏိုင္ ငံမွာဦးေရပိုမ်ားၿပီး ဒီလိုမ်ားျပားတဲ့ အင္အားစု တစ္ခုဟာႏိုင္ငံေရး၊ စီးပြားေရး အခန္းက႑ေတြမွာ ပါဝင္မႈ အားနည္းေနရတာေၾကာင့္လို႔လည္း ဦးငိုက္ဆာ့ခ္က ဆိုပါတယ္။
လက္ရွိ အာဏာရ ျပည္ေထာင္စု ႀကံ့ခုိင္ေရးႏွင့္ ဖြံ႔ၿဖိဳးပါတီကလည္း လာမယ့္ ေရြးေကာက္ပြဲအတြက္ အမ်ိဳး သမီး ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္း အေရအတြက္ ပိုမိုယွဥ္ၿပိဳင္ႏုိင္ရန္ မူဝါဒ ခ်မွတ္ထားၿပီး ရန္ကုန္တိုင္း အတြင္း မွာ ရွိတဲ့ မဲႏၵနယ္အားလံုးတြင္ ဝင္ေရာက္ယွဥ္ၿပိဳင္မည့္ျပည္ခုိင္ၿဖိဳးပါတီဝင္ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းမ်ားတြင္ အမ်ဳိးသမီးဦးေရကို ၁၅ ရာခိုင္ႏႈန္းထိ ထည့္သြင္းယွဥ္ၿပိဳင္သြားမယ္လို႔ ရန္ကုန္တိုင္း ပါတီအတြင္းေရးမႈး ဦးသာဝင္းက မဇၩိမကို ေျပာထားပါတယ္။
ဒါ့အျပင္ အတုိက္အခံ ပါတီ ျဖစ္တဲ့ အမ်ဳိးသမီး ဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႔ခ်ဳပ္ကလည္း ဝင္ေရာက္ယွဥ္ၿပိဳင္တဲ့ ၂၀၁၂ ၾကားျဖတ္ ေရြးေကာက္ပြဲကပင္ အမ်ဳိးသမီး ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္း အေရအတြက္ ၃၀ ရာခုိင္ႏႈန္း ပါဝင္လာတာ ေတြ႔ရတယ္လို႔ ေဒၚျဖဴျဖဴသင္းက ဆိုပါတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံ အေနအထားတြင္ အမ်ဳိးသမီးမ်ားက ႏိုင္ငံေရးဘက္တြင္ ပါဝင္ရန္ စိတ္ဝင္စားမႈ အားနည္းၿပီး သက္ဆိုင္ရာ တာဝန္ရွိသူေတြကလည္း အမ်ဳိးသမီးေတြကို လက္ဆင့္ကမ္း ေနရာေပးဖို႔လိုသလို လက္ဆင့္ ကမ္း ေနရာယူမယ့္ အမ်ဳိးသမီးေတြကလည္း ႏိုင္ငံေရးမွာ စိတ္ပါဝင္စားၿပီး အရည္အခ်င္းျဖည့္ဖို႔ လိုတယ္ လို႔လည္း တိုင္းရင္းသား စည္းလံုးညီညြတ္ေရးပါတီ (တစည) ရဲ႕ အတြင္းေရးမႈး ဦးတင္စိန္က ဆိုပါတယ္။
တစည အေနျဖင့္လည္း ေကာ္မတီ၀င္ ၁၁ ဦး ပါဝင္တဲ့ အမ်ိဳးသမီး ေရးရာ ေကာ္မတီကို ဖြဲ႕စည္းထားၿပီး လက္ရွိတြင္ ပါတီဝင္ အမ်ိဳးသမီးမ်ားအတြက္ ႏိုင္ငံေရး အသိပညာေပးသင္တန္းမ်ား လုပ္ေဆာင္ ေပးေန သကဲ့သို႔ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲအတြက္လည္း အမ်ဳိးသမီး ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္း ပါ၀င္မႈ တိုးျမင့္ေစရန္ လည္း ပါတီတြင္း အစီအစဥ္ေတြ လုပ္ေဆာင္ေနၿပီလို႔လည္း ၎က ဆိုပါတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံ အေနနဲ႔ဆိုရင္ အမ်ိဳးသား အမ်ိဳးသမီးတန္းတူညီမွ် ရွိဖို႔အတြက္ အခ်ဳိ႕ေသာ ႐ိုးရာ ဓေလ့ထံုးစံေတြ ကို ျပန္သံုးသပ္ၿပီးေလ့လာဆန္းစစ္ဖို႔ လိုတယ္လို႔ အမ်ဳိးသား ဒီမုိကေရစီ အင္အားစုပါတီ (NDF) ၏ ဥကၠ႒ ဦးခင္ေမာင္ေဆြက ဆိုပါတယ္။
အမ်ဳိးသမီး ႏိုင္ငံေရးလုပ္ေဆာင္သူေတြ၊ လႊႊတ္ေတာ္ ကုိယ္စားလွယ္ေတြဟာ လူပုဂၢိဳလ္ ဘက္လိုက္မႈ ကင္းၿပီး ေဆြးေႏြးတဲ့ အေၾကာင္းအရာကိုသာ ေလ့လာမႈ အားေကာင္းစြာနဲ႔ ေျပာဆိုတင္ျပတဲ့ အားသာခ်က္ က အမ်ိဳးသားေတြထက္ သာတယ္လို႔လည္း သူ႔ရဲ႕ ႏုိင္ငံေရး အေတြ႕အႀကံဳေတြနဲ႔ ခ်ိန္ၿပီး ဦးခင္ေမာင္ေဆြက ဆိုပါတယ္၊ အမ်ဳိးသား ဒီမုိကေရစီ အင္အားစုပါတီ အေနနဲ႔ဆိုရင္ စတင္ တည္ေထာင္ခ်ိန္ကတည္းက အမ်ိဳးသမီး ပါဝင္မႈကို၂၀ ရာခိုင္ႏႈန္း သတ္မွတ္ထားၿပီး လာမယ့္ေရြးေကာက္ပြဲအတြက္ ပါတီရဲ႕ ကိုယ္စား လွယ္ေလာင္းေတြမွာ အမ်ဳိးသမီးပါဝင္မႈက ယခင္ေရြးေကာက္ပြဲထက္ ပိုမ်ားေနၿပီလို႔လည္း ၎က ဆိုပါ တယ္။
အခ်ဳိ႕ပါတီေတြ အေနနဲ႔ အမ်ိဳးသား၊ အမ်ိဳးသမီး ပါဝင္မႈ၊ ဝင္ေရာက္ေရြးေကာက္ခံမႈကို ကန္႔သတ္ထားတာ မရွိေပမယ့္ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ေခတ္အဆက္ဆက္ ျဖတ္သန္းလာတဲ့ ႏိုင္ငံေရးအေနအထားအရ အမ်ိဳးသမီးေတြ က ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးမွာ ပါဝင္မႈ အားနည္းေနဆဲ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္ မည္သည့္ ႏိုင္ငံေရးပါတီတြင္မဆို အမ်ဳိးသမီး ပါဝင္မႈအတြက္ မူ၀ါဒမ်ားေသခ်ာစြာ ခ်မွတ္ လုပ္ေဆာင္ေပးမွသာ အမိ်ဳးသမီး ကုိယ္စားလွယ္ ပါဝင္မႈနႈန္းျမင့္တက္ အားေကာင္းလာမယ္လို႔ ရခိုင္ အမ်ိဳးသားပါတီမွ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ ေဒၚခင္ေစာေဝက ဆိုပါတယ္။
ပါတီတြင္းမွာ အမ်ိဳးသမီး ပါဝင္မႈ နည္းေနတာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ကရင္အမ်ိဳးသားပါတီက အတြင္းေရးမွဴး ဦးမန္းေက်ာ္ၿငိမ္းက “အမ်ဳိးသမီးေတြ ၃၀ ရာခိုင္ႏႈန္းပါဝင္ဖို႔ မူဝါဒခ်မွတ္ထားတယ္ ခ်မွတ္ဖို႔လည္း လိုတယ္။ ဒါေတာင္ ဒီရာႏႈန္းျပည့္ဖို႔ မနည္းႀကိဳးစား စည္းရံုးေနရတယ္၊ၿမိဳ႕ေပၚပုိင္းမွာ သိပ္ျပႆနာ မရွိေပမယ့္ နယ္ဘက္ မွာေတာ့ mindset (စိတ္ေနစိတ္ထား) ေတြ ခိ်န္းဖို႔လိုေသးတယ္၊ အမ်ိဳးသမီးေတြက ႏိုင္ငံေရးဆို ဝင္ပါ ဖို႔ ေၾကာက္ေနတုန္းပဲ” လို႔ သူ႔ရဲ႕ စည္းရံုးေရး အေတြ႔အႀကံဳကို ေျပာပါတယ္။
ႏုိင္ငံတကာမွာ ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ ၁၉၇၅ ခုႏွစ္တုန္းက တစ္ကမၻာလံုးမွာ ရွိတဲ့ ပါလီမန္ လႊတ္ေတာ္ေတြမွာ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ေနတဲ့ အမ်ိဳးသမီး အေရအတြက္ဟာ ၁၀.၉ ရာခုိင္ႏႈန္း ရွိခဲ့ၿပီး ၁၉၇၇ ခုႏွစ္က စလို႔ တျဖည္းျဖည္းတိုးတက္လာခဲ့ၿပီး ၁၉၉၅ ခုႏွစ္မွာ ျပန္လည္ ေလ်ာ့က်သြားတယ္လို႔ သိရပါတယ္။
လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ အမ်ိဳးသမီးပါ၀င္မႈ အျမင့္ဆံုး ႏုိင္ငံေတြကို ေျပာမယ္ဆိုရင္ ဆြီဒင္၊ ဒိန္းမတ္၊ ေနာ္ေဝ၊ ဖင္လန္၊ နယ္သာလန္၊ အိုက္စ္လန္၊ မုိဇင္ဘစ္၊ ဂ်ာမဏီနဲ႔ နယူးဇီလန္ စတဲ့ ႏိုင္ငံေတြကို ေတြ႔ရမွာျဖစ္ၿပီး အဲဒီႏုိင္ငံေတြရဲ႕ ပါလီမန္မွာ အမ်ိဳးသမီး အေရအတြက္က ၃၀ ရာခုိင္ႏႈန္းနဲ႔ အထက္မွာ ရွိေနပါတယ္။ အမ်ိဳးသမီးေတြကို ဥပေဒျပဳေရး မ႑ိဳင္မွာငါးရာခုိင္ႏႈန္းေအာက္သာ ေရြးေကာက္ထားတဲ့ ႏိုင္ငံေတြက ႏိုင္ ငံေပါင္း ၃၄ ႏုိင္ငံရွိၿပီး အမ်ားစုက အာဖရိက၊ ပစိဖိတ္ ကြၽန္းႏုိင္ငံေတြနဲ႔ အာရပ္ႏိုင္ငံေတြပဲျဖစ္ပါတယ္။
ပါတီေတြ အေနနဲ႔ အမ်ဳိးသမီး လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းမ်ား ပိုမို မ်ားျပားလာေအာင္ ေဆာင္ရြက္ သင့္တာကိုလည္း လာမည့္ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲမွာဝင္ေရာက္ ယွဥ္ၿပိဳင္မယ့္ ခ်င္းတိုးတက္ေရး ပါတီ မွ ေဒၚခ်ယ္ရီဇေဟာင္ကလည္း ‘၂၀၁၂ မွာ လုပ္ခဲ့တဲ့ သန္းေခါင္ စာရင္းအရလည္းပဲဲတိုင္းရင္းသား ေဒသ တိုင္းမွာ ဒီလူဦးေရတစ္ဝက္က အမ်ိဳးသမီးေတြျဖစ္ေနတယ္ဆိုေတာ့ အမ်ဳိးသားေတြခ်ည္းကေနပဲျပည္နယ္ အစိုးရေတြမွာ ဝန္ႀကီးေနရာေကာ၊ အမတ္ေတြေနရာမွာေကာ ဝင္ၿပီးႀကီးစိုးေနတဲ့ အခါက်ေတာ့ အမ်ဳိးသ မီးေတြရဲ႕ လိုအပ္ခ်က္ေတြ အင္မတန္မွ လစ္ဟာေနတာေတြ ေတြ႔ရတယ္ေပ့ါေနာ္။ အဲ့ဒါေတြေၾကာင့္မို႔ တိုင္းရင္းသား ပါတီေတြအေနနဲ႔ သူတို႔ရဲ႕ အမတ္ေလာင္းေတြ စာရင္းထဲမွာ အမ်ဳိးသမီးေတြကို လံုးဝထည့္ကို ထည့္သင့္တယ္’ လို႔ သူမ အျမင္ကို မဇၩိမက စီစဥ္တဲ့ အမ်ဳိးသမီးနဲ႔ ေရြးေကာက္ပြဲ စကား၀ုိင္း အစီအစဥ္ မွာ ေျပာဆို ေဆြးေႏြးခဲ့ပါေသးတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံ အေနနဲ႔လည္း အမ်ဳိးသမီး လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္မ်ား ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ပါဝင္ လာႏိုင္ေအာင္ ႀကိဳးစားေနၾကၿပီ ျဖစ္သလို ေရြးေကာက္ပြဲ ဝင္မယ့္ အမ်ိဳးသမီးေတြအတြက္ အခက္အခဲ ရွိေနေသးတယ္လို႔လည္း အခ်ဳိ႕က ဆိုၾကပါတယ္။
ဒီလို အခက္အခဲေတြ ရွိေနတာကိုလည္း ေဒၚျဖဴျဖဴသင္းက ‘အခု ၂၀၁၅ မွာေတာ့ ကၽြန္မတို႔ျမင္တာ ကေတာ့ ေနရာတိုင္း၊ ေဒသတိုင္းမွာ အားလံုးက ဝင္ၿပိဳင္မွာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ အမ်ဳိးသမီး လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ေတြ အေနနဲ႔က ပိုၿပီးေတာ့ ႐ုန္းကန္ရမယ္လို႔ ကၽြန္မျမင္တယ္။ ဘာလို႔လည္းဆိုေတာ့ ကၽြန္မတို႔ႏိုင္ငံရဲ႕ အေနအထားက လံုၿခံဳေရးအရေကာ ကၽြန္မတို႔အားလံုးကို ၾကည့္ရမွာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ထဲလို ေနရာမ်ဳိးမွာ စည္း႐ံုးေရးဆင္းရင္ ျပႆနာ မရွိဘူး။ ဒါေပမယ့္ သိပ္ကိုေဝးလံေခါင္တဲ့ အရမ္းကိုေခါင္တဲ့ ေဒသေတြမွာဆိုရင္ ဒီအမ်ဳိးသမီး တစ္ေယာက္က သူသြားတာလာတာကအစ အမ်ားႀကီး ဂ႐ုစိုက္ရမယ့္ ကိစၥေတြ ရွိတယ္ေပါ့ေနာ္။ ဒါလည္း ကၽြန္မတို႔ လံုၿခံဳေရး ကိစၥလို႔ျမင္တယ္’ လို႔ ဆိုပါတယ္။
အမ်ဳိးသမီး လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ေတြ ပိုမိုပါဝင္ႏုိင္ေရးအတြက္ အမ်ဳိးသမီးေတြ မပါမေနရ အေနျဖင့္ Quotar စနစ္နဲ႔ သြားႏုိင္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ သြားသင့္တယ္လို႔လည္း အခ်ိဳ႕က အႀကံျပဳ ေျပာဆိုတာေတြ ရွိပါတယ္။ အခ်ဳိ႕ႏုိင္ငံေတြမွာလည္း အဲဒီစနစ္ကို က်င့္သံုးေနတဲ့အတြက္ ျမန္မာႏိုင္ငံ အေနနဲ႔လည္း ေဆာင္ ရြက္မယ္ဆိုရင္ ျဖစ္ႏိုင္ေၾကာင္း ေထာက္ျပ ေျပာဆိုမႈေတြ ရွိပါတယ္။
ေဒၚခင္ေစာေဝက “ဥပေဒ တစ္ခုခ်မွတ္ၿပီး အမ်ဳိးသမီး ပါဝင္မႈရာခိုင္ႏႈန္းကို သတ္မွတ္မယ္ဆိုရင္ေတာ့ ႏိုင္ ငံေရးပါတီေတြက ေသခ်ာေပါက္ အမ်ဳိးသမီး ပါဝင္မႈႏႈန္းကို လုပ္လာၾကမွာပဲ၊ ကိုယ္တာ စနစ္ပဲျဖစ္ျဖစ္ စနစ္တစ္ခု သတ္မွတ္ေပးဖို႔လိုတယ္” လို႔ ၎၏ အျမင္ကို သံုးသပ္ပါတယ္။
ႏိုင္ငံရဲ႕ လူဦးေရ ထက္ဝက္ေက်ာ္ရွိတဲ့ အမ်ဳိးသမီးေတြက ႏုိင္ငံေရးမွာ ပိုမိုပါဝင္လာႏိုင္မယ္၊ လႊတ္ေတာ္တြင္း မွာ ပိုမိုပါဝင္လာႏုိင္မယ္ဆိုရင္ ဒီမိုကေရစီ အသြင္ကူးေျပာင္းေရး ကာလတြင္ အမ်ိဳးသမီးမ်ား၏ အခန္းက႑၊ အမ်ဳိးသမီးမ်ား၏ အခက္အခဲ၊ လိုအပ္ခ်က္မ်ားကို ပိုမိုေျဖရွင္းလာႏုိင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ပါတီေတြ အေနနဲ႔လည္း အမ်ဳိးသမီးမ်ား ႏုိင္ငံေရးတြင္ ပါဝင္မယ့္ အခန္းက႑ ပိုမို တိုးတက္လာေအာင္ တြန္းအားေပး ေဆာင္ရြက္ရမွာျဖစ္သလို အမ်ဳိးသမီးေတြ အေနနဲ႔ကလည္း ႏုိင္ငံေရးမွာ ပါဝင္လာေအာင္ ပိုမိုႀကိဳးစားသြားၾကရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ၂၀၁၅ေရြးေကာက္ပြဲ ျမန္မာ့ႏုိင္ငံေရး အခင္းအက်င္းမွာ အမ်ဳိးသမီးေတြကို ပိုမို ျမင္ေတြ႔ရႏုိင္မွာျဖစ္ၿပီး ဒီကေနတဆင့္ လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ အမ်ဳိးသမီး ပါဝင္မႈ ရာခုိင္ႏႈန္းမ်ားလာေအာင္ ႀကိဳးစားၾကရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
Mizzima - News in Burmese
ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရး အခင္းအက်င္းမွာ အမ်ဳိးသမီးေတြ ပါဝင္မႈဟာ ေလ်ာ့နည္းေနၿပီး လႊတ္ေတာ္တြင္း အမ်ဳိးသမီး ကိုယ္စားလွယ္ ပါဝင္မႈမွာလည္း လႊတ္ေတာ္ သံုးရပ္ေပါင္းမွာ ဦးေရအားျဖင့္ ၅၆ ဦးျဖစ္ၿပီး ရာခုိင္ႏႈန္း အားျဖင့္ ေျပာမယ္ဆိုရင္ ၅ ရာခုိင္ႏႈန္း နီးပါးသာ ရွိေနပါတယ္။
အထက္မွာ ေျပာထားတဲ့ အေရအတြက္က ေရြးေကာက္ခံလႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေတြအျပင္ တပ္မေတာ္ က အမ်ဳိးသမီး လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ေတြလည္း ပါဝင္တဲ့ အေရအတြက္ ျဖစ္ပါတယ္။ လႊတ္ေတာ္တြင္း အမ်ိဳးသမီး ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းရွိမႈ အေနအထား နည္းပါးေနတာရဲ႕ အက်ိဳးဆက္ကို ေျပာမယ္ဆိုရင္ အမ်ဳိးသမီးေတြ ႀကံဳေတြ႔ေနရတဲ့ အခက္အခဲေတြ၊ က်န္းမာေရး ေစာင့္ေရွာက္မႈေတြ၊ လိုအပ္ခ်က္ေတြကို ျဖည့္ ဆည္းေပးႏိုင္ဖို႔ အားနည္းတာကို ေတြ႔ႏိုင္ပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္လည္း အခုတစ္ႀကိမ္ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ အမ်ဳိးသမီး ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းေတြ ပါဝင္မႈမ်ားဖို႔၊ အမ်ဳိးသမီး ကိုယ္စားလွယ္ေတြကို မဲေပးဖို႔ အမ်ဳိးသမီး အခြင့္အေရး ေဆာင္ရြက္ေနတဲ့ အရပ္ဘက္ အဖဲြဲ႔အ စည္းေတြကလည္း လုပ္ေဆာင္လာၾကတာကို ေတြ႔ရပါတယ္။
ဒီလို အမ်ဳိးသမီး ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းေတြ လႊတ္ေတာ္တြင္းမွာ ပါဝင္မႈ နည္းလာတဲ့ ပတ္သက္ၿပီး အမိ်ဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္၊ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ ေဒၚျဖဴျဖဴသင္းက ‘အရင္ကတည္းက ကၽြန္မတို႔ ႏိုင္ငံမွာ ရွိေနတဲ့ အမ်ဳိးသမီးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ခြဲျခားဆက္ဆံခံရမႈေတြ အမ်ိဳးသမီးေတြက အၿမဲတမ္း ေနာက္တန္းမွာပဲ ရွိတဲ့အခါက်ေတာ့ အခုလိုႏိုင္ငံေရး ကိစၥရပ္ေတြ ျဖစ္လာတဲ့ အခါက်ေတာ့ ကၽြန္မတို႔ ၂၀၁၀ မွာပဲၾကည့္ၾကည့္ ၂၀၁၂ ၾကားျဖတ္ ေရြးေကာက္ပြဲမွာပဲ ၾကည့္ၾကည့္ ေတာ္ေတာ္ေလးကို အင္အားနည္းေနတာကို ေတြ႔ရတာေပါ့’ လို႔ မဇၩိမက စီစဥ္တဲ့ အမ်ဳိးသမီးနဲ႔ ေရြးေကာက္ပြဲ စကားဝုိင္း အစီအစဥ္မွာ ေျပာဆို ေဆြးေႏြးခဲ့ပါတယ္။
လာမယ့္ ေရြးေကာက္ပြဲအတြက္ ျပင္ဆင္မႈေတြ ျပဳလုပ္တဲ့ အခါမွာ အခ်ိဳ႕ပါတီေတြ အေနနဲ႔ အမ်ိဳးသမီး ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္း ၃၀ ရာခုိင္ႏႈန္းေလာက္ ပါဝင္ႏုိင္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္မႈေတြ ျပဳလုပ္ေနၾကပါတယ္။ အမ်ိဳးသမီး ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းမ်ားအတြက္ မူဝါဒ ခ်မွတ္ထားတာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ခ်င္းတိုးတက္ေရးပါတီ ရဲ႕ ဥကၠ႒ ဦးငိုက္ဆာ့ခ္က “ကြၽန္ေတာ္တို႕ပါတီမွာ အမ်ိဳးသမီးပါဝင္မႈကို ၃၀ ရာခုိင္နႈန္း ခ်မွတ္ထားတယ္၊ လာမယ့္ေရြးေကာက္ပြဲအတြက္ ခ်င္းတိုးတက္ေရးပါတီက ဝင္ေရာက္ယွဥ္ျပိဳင္မယ့္ အမ်ဳိးသမီး ကိုယ္စား လွယ္ေလာင္း ေလးဦး ရွိေနပါတယ္၊ လက္ရွိအေနအထားမွာ အမ်ိဳးသမီး အခြင့္အေရးကို ေတာင္းဆိုေပးသူ နည္းေနတယ္။ အမ်ဳိးသမီးေတြအတြက္ အမ်ဳိးသမီး ကိုယ္တိုင္က ေျပာတာပုိထိေရာက္တယ္၊ ဥပေဒျပဳရင္ လည္း အမ်ဳိးသမီး ကိုယ္တိုင္ကပါဝင္မွ မွန္ကန္ထိေရာက္တဲ့ ဥေပေဒေတြ၊ နည္းဥေဒေတြ ခ်မွတ္ႏိုင္မွာျဖစ္ လို႔ပါ’ လို႔ ဆိုပါတယ္။
လာမယ့္ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ခ်င္းတိုးတက္ေရးပါတီကေန ဝင္ေရာက္ ေရြးခ်ယ္ခံမယ့္သူ စုစုေပါင္း ၄၅ ဦး ရွိၿပီး အမ်ဳိးသမီး အေရအတြက္ဟာ ေလးဦးသာ ရွိေနေသးတဲ့အတြက္ ပါတီရဲ႕ေပၚလစီအရ ဆိုပါက ပါဝင္မႈနည္းေနေသးတယ္လို႔လည္း သူက ဆိုပါတယ္။
ပါတီအေနနဲ႔ အခုလိုမ်ိဳး အမ်ဳိးသမီးပါဝင္မႈကို မူဝါဒခ်မွတ္ၿပီး လုပ္ေဆာင္ေပးရျခင္းဟာအမ်ဳိးသမီးေတြက ႏိုင္ ငံမွာဦးေရပိုမ်ားၿပီး ဒီလိုမ်ားျပားတဲ့ အင္အားစု တစ္ခုဟာႏိုင္ငံေရး၊ စီးပြားေရး အခန္းက႑ေတြမွာ ပါဝင္မႈ အားနည္းေနရတာေၾကာင့္လို႔လည္း ဦးငိုက္ဆာ့ခ္က ဆိုပါတယ္။
လက္ရွိ အာဏာရ ျပည္ေထာင္စု ႀကံ့ခုိင္ေရးႏွင့္ ဖြံ႔ၿဖိဳးပါတီကလည္း လာမယ့္ ေရြးေကာက္ပြဲအတြက္ အမ်ိဳး သမီး ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္း အေရအတြက္ ပိုမိုယွဥ္ၿပိဳင္ႏုိင္ရန္ မူဝါဒ ခ်မွတ္ထားၿပီး ရန္ကုန္တိုင္း အတြင္း မွာ ရွိတဲ့ မဲႏၵနယ္အားလံုးတြင္ ဝင္ေရာက္ယွဥ္ၿပိဳင္မည့္ျပည္ခုိင္ၿဖိဳးပါတီဝင္ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းမ်ားတြင္ အမ်ဳိးသမီးဦးေရကို ၁၅ ရာခိုင္ႏႈန္းထိ ထည့္သြင္းယွဥ္ၿပိဳင္သြားမယ္လို႔ ရန္ကုန္တိုင္း ပါတီအတြင္းေရးမႈး ဦးသာဝင္းက မဇၩိမကို ေျပာထားပါတယ္။
ဒါ့အျပင္ အတုိက္အခံ ပါတီ ျဖစ္တဲ့ အမ်ဳိးသမီး ဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႔ခ်ဳပ္ကလည္း ဝင္ေရာက္ယွဥ္ၿပိဳင္တဲ့ ၂၀၁၂ ၾကားျဖတ္ ေရြးေကာက္ပြဲကပင္ အမ်ဳိးသမီး ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္း အေရအတြက္ ၃၀ ရာခုိင္ႏႈန္း ပါဝင္လာတာ ေတြ႔ရတယ္လို႔ ေဒၚျဖဴျဖဴသင္းက ဆိုပါတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံ အေနအထားတြင္ အမ်ဳိးသမီးမ်ားက ႏိုင္ငံေရးဘက္တြင္ ပါဝင္ရန္ စိတ္ဝင္စားမႈ အားနည္းၿပီး သက္ဆိုင္ရာ တာဝန္ရွိသူေတြကလည္း အမ်ဳိးသမီးေတြကို လက္ဆင့္ကမ္း ေနရာေပးဖို႔လိုသလို လက္ဆင့္ ကမ္း ေနရာယူမယ့္ အမ်ဳိးသမီးေတြကလည္း ႏိုင္ငံေရးမွာ စိတ္ပါဝင္စားၿပီး အရည္အခ်င္းျဖည့္ဖို႔ လိုတယ္ လို႔လည္း တိုင္းရင္းသား စည္းလံုးညီညြတ္ေရးပါတီ (တစည) ရဲ႕ အတြင္းေရးမႈး ဦးတင္စိန္က ဆိုပါတယ္။
တစည အေနျဖင့္လည္း ေကာ္မတီ၀င္ ၁၁ ဦး ပါဝင္တဲ့ အမ်ိဳးသမီး ေရးရာ ေကာ္မတီကို ဖြဲ႕စည္းထားၿပီး လက္ရွိတြင္ ပါတီဝင္ အမ်ိဳးသမီးမ်ားအတြက္ ႏိုင္ငံေရး အသိပညာေပးသင္တန္းမ်ား လုပ္ေဆာင္ ေပးေန သကဲ့သို႔ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲအတြက္လည္း အမ်ဳိးသမီး ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္း ပါ၀င္မႈ တိုးျမင့္ေစရန္ လည္း ပါတီတြင္း အစီအစဥ္ေတြ လုပ္ေဆာင္ေနၿပီလို႔လည္း ၎က ဆိုပါတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံ အေနနဲ႔ဆိုရင္ အမ်ိဳးသား အမ်ိဳးသမီးတန္းတူညီမွ် ရွိဖို႔အတြက္ အခ်ဳိ႕ေသာ ႐ိုးရာ ဓေလ့ထံုးစံေတြ ကို ျပန္သံုးသပ္ၿပီးေလ့လာဆန္းစစ္ဖို႔ လိုတယ္လို႔ အမ်ဳိးသား ဒီမုိကေရစီ အင္အားစုပါတီ (NDF) ၏ ဥကၠ႒ ဦးခင္ေမာင္ေဆြက ဆိုပါတယ္။
အမ်ဳိးသမီး ႏိုင္ငံေရးလုပ္ေဆာင္သူေတြ၊ လႊႊတ္ေတာ္ ကုိယ္စားလွယ္ေတြဟာ လူပုဂၢိဳလ္ ဘက္လိုက္မႈ ကင္းၿပီး ေဆြးေႏြးတဲ့ အေၾကာင္းအရာကိုသာ ေလ့လာမႈ အားေကာင္းစြာနဲ႔ ေျပာဆိုတင္ျပတဲ့ အားသာခ်က္ က အမ်ိဳးသားေတြထက္ သာတယ္လို႔လည္း သူ႔ရဲ႕ ႏုိင္ငံေရး အေတြ႕အႀကံဳေတြနဲ႔ ခ်ိန္ၿပီး ဦးခင္ေမာင္ေဆြက ဆိုပါတယ္၊ အမ်ဳိးသား ဒီမုိကေရစီ အင္အားစုပါတီ အေနနဲ႔ဆိုရင္ စတင္ တည္ေထာင္ခ်ိန္ကတည္းက အမ်ိဳးသမီး ပါဝင္မႈကို၂၀ ရာခိုင္ႏႈန္း သတ္မွတ္ထားၿပီး လာမယ့္ေရြးေကာက္ပြဲအတြက္ ပါတီရဲ႕ ကိုယ္စား လွယ္ေလာင္းေတြမွာ အမ်ဳိးသမီးပါဝင္မႈက ယခင္ေရြးေကာက္ပြဲထက္ ပိုမ်ားေနၿပီလို႔လည္း ၎က ဆိုပါ တယ္။
အခ်ဳိ႕ပါတီေတြ အေနနဲ႔ အမ်ိဳးသား၊ အမ်ိဳးသမီး ပါဝင္မႈ၊ ဝင္ေရာက္ေရြးေကာက္ခံမႈကို ကန္႔သတ္ထားတာ မရွိေပမယ့္ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ေခတ္အဆက္ဆက္ ျဖတ္သန္းလာတဲ့ ႏိုင္ငံေရးအေနအထားအရ အမ်ိဳးသမီးေတြ က ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးမွာ ပါဝင္မႈ အားနည္းေနဆဲ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္ မည္သည့္ ႏိုင္ငံေရးပါတီတြင္မဆို အမ်ဳိးသမီး ပါဝင္မႈအတြက္ မူ၀ါဒမ်ားေသခ်ာစြာ ခ်မွတ္ လုပ္ေဆာင္ေပးမွသာ အမိ်ဳးသမီး ကုိယ္စားလွယ္ ပါဝင္မႈနႈန္းျမင့္တက္ အားေကာင္းလာမယ္လို႔ ရခိုင္ အမ်ိဳးသားပါတီမွ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ ေဒၚခင္ေစာေဝက ဆိုပါတယ္။
ပါတီတြင္းမွာ အမ်ိဳးသမီး ပါဝင္မႈ နည္းေနတာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ကရင္အမ်ိဳးသားပါတီက အတြင္းေရးမွဴး ဦးမန္းေက်ာ္ၿငိမ္းက “အမ်ဳိးသမီးေတြ ၃၀ ရာခိုင္ႏႈန္းပါဝင္ဖို႔ မူဝါဒခ်မွတ္ထားတယ္ ခ်မွတ္ဖို႔လည္း လိုတယ္။ ဒါေတာင္ ဒီရာႏႈန္းျပည့္ဖို႔ မနည္းႀကိဳးစား စည္းရံုးေနရတယ္၊ၿမိဳ႕ေပၚပုိင္းမွာ သိပ္ျပႆနာ မရွိေပမယ့္ နယ္ဘက္ မွာေတာ့ mindset (စိတ္ေနစိတ္ထား) ေတြ ခိ်န္းဖို႔လိုေသးတယ္၊ အမ်ိဳးသမီးေတြက ႏိုင္ငံေရးဆို ဝင္ပါ ဖို႔ ေၾကာက္ေနတုန္းပဲ” လို႔ သူ႔ရဲ႕ စည္းရံုးေရး အေတြ႔အႀကံဳကို ေျပာပါတယ္။
ႏုိင္ငံတကာမွာ ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ ၁၉၇၅ ခုႏွစ္တုန္းက တစ္ကမၻာလံုးမွာ ရွိတဲ့ ပါလီမန္ လႊတ္ေတာ္ေတြမွာ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ေနတဲ့ အမ်ိဳးသမီး အေရအတြက္ဟာ ၁၀.၉ ရာခုိင္ႏႈန္း ရွိခဲ့ၿပီး ၁၉၇၇ ခုႏွစ္က စလို႔ တျဖည္းျဖည္းတိုးတက္လာခဲ့ၿပီး ၁၉၉၅ ခုႏွစ္မွာ ျပန္လည္ ေလ်ာ့က်သြားတယ္လို႔ သိရပါတယ္။
လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ အမ်ိဳးသမီးပါ၀င္မႈ အျမင့္ဆံုး ႏုိင္ငံေတြကို ေျပာမယ္ဆိုရင္ ဆြီဒင္၊ ဒိန္းမတ္၊ ေနာ္ေဝ၊ ဖင္လန္၊ နယ္သာလန္၊ အိုက္စ္လန္၊ မုိဇင္ဘစ္၊ ဂ်ာမဏီနဲ႔ နယူးဇီလန္ စတဲ့ ႏိုင္ငံေတြကို ေတြ႔ရမွာျဖစ္ၿပီး အဲဒီႏုိင္ငံေတြရဲ႕ ပါလီမန္မွာ အမ်ိဳးသမီး အေရအတြက္က ၃၀ ရာခုိင္ႏႈန္းနဲ႔ အထက္မွာ ရွိေနပါတယ္။ အမ်ိဳးသမီးေတြကို ဥပေဒျပဳေရး မ႑ိဳင္မွာငါးရာခုိင္ႏႈန္းေအာက္သာ ေရြးေကာက္ထားတဲ့ ႏိုင္ငံေတြက ႏိုင္ ငံေပါင္း ၃၄ ႏုိင္ငံရွိၿပီး အမ်ားစုက အာဖရိက၊ ပစိဖိတ္ ကြၽန္းႏုိင္ငံေတြနဲ႔ အာရပ္ႏိုင္ငံေတြပဲျဖစ္ပါတယ္။
ပါတီေတြ အေနနဲ႔ အမ်ဳိးသမီး လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းမ်ား ပိုမို မ်ားျပားလာေအာင္ ေဆာင္ရြက္ သင့္တာကိုလည္း လာမည့္ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲမွာဝင္ေရာက္ ယွဥ္ၿပိဳင္မယ့္ ခ်င္းတိုးတက္ေရး ပါတီ မွ ေဒၚခ်ယ္ရီဇေဟာင္ကလည္း ‘၂၀၁၂ မွာ လုပ္ခဲ့တဲ့ သန္းေခါင္ စာရင္းအရလည္းပဲဲတိုင္းရင္းသား ေဒသ တိုင္းမွာ ဒီလူဦးေရတစ္ဝက္က အမ်ိဳးသမီးေတြျဖစ္ေနတယ္ဆိုေတာ့ အမ်ဳိးသားေတြခ်ည္းကေနပဲျပည္နယ္ အစိုးရေတြမွာ ဝန္ႀကီးေနရာေကာ၊ အမတ္ေတြေနရာမွာေကာ ဝင္ၿပီးႀကီးစိုးေနတဲ့ အခါက်ေတာ့ အမ်ဳိးသ မီးေတြရဲ႕ လိုအပ္ခ်က္ေတြ အင္မတန္မွ လစ္ဟာေနတာေတြ ေတြ႔ရတယ္ေပ့ါေနာ္။ အဲ့ဒါေတြေၾကာင့္မို႔ တိုင္းရင္းသား ပါတီေတြအေနနဲ႔ သူတို႔ရဲ႕ အမတ္ေလာင္းေတြ စာရင္းထဲမွာ အမ်ဳိးသမီးေတြကို လံုးဝထည့္ကို ထည့္သင့္တယ္’ လို႔ သူမ အျမင္ကို မဇၩိမက စီစဥ္တဲ့ အမ်ဳိးသမီးနဲ႔ ေရြးေကာက္ပြဲ စကား၀ုိင္း အစီအစဥ္ မွာ ေျပာဆို ေဆြးေႏြးခဲ့ပါေသးတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံ အေနနဲ႔လည္း အမ်ဳိးသမီး လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္မ်ား ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ပါဝင္ လာႏိုင္ေအာင္ ႀကိဳးစားေနၾကၿပီ ျဖစ္သလို ေရြးေကာက္ပြဲ ဝင္မယ့္ အမ်ိဳးသမီးေတြအတြက္ အခက္အခဲ ရွိေနေသးတယ္လို႔လည္း အခ်ဳိ႕က ဆိုၾကပါတယ္။
ဒီလို အခက္အခဲေတြ ရွိေနတာကိုလည္း ေဒၚျဖဴျဖဴသင္းက ‘အခု ၂၀၁၅ မွာေတာ့ ကၽြန္မတို႔ျမင္တာ ကေတာ့ ေနရာတိုင္း၊ ေဒသတိုင္းမွာ အားလံုးက ဝင္ၿပိဳင္မွာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ အမ်ဳိးသမီး လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ေတြ အေနနဲ႔က ပိုၿပီးေတာ့ ႐ုန္းကန္ရမယ္လို႔ ကၽြန္မျမင္တယ္။ ဘာလို႔လည္းဆိုေတာ့ ကၽြန္မတို႔ႏိုင္ငံရဲ႕ အေနအထားက လံုၿခံဳေရးအရေကာ ကၽြန္မတို႔အားလံုးကို ၾကည့္ရမွာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ထဲလို ေနရာမ်ဳိးမွာ စည္း႐ံုးေရးဆင္းရင္ ျပႆနာ မရွိဘူး။ ဒါေပမယ့္ သိပ္ကိုေဝးလံေခါင္တဲ့ အရမ္းကိုေခါင္တဲ့ ေဒသေတြမွာဆိုရင္ ဒီအမ်ဳိးသမီး တစ္ေယာက္က သူသြားတာလာတာကအစ အမ်ားႀကီး ဂ႐ုစိုက္ရမယ့္ ကိစၥေတြ ရွိတယ္ေပါ့ေနာ္။ ဒါလည္း ကၽြန္မတို႔ လံုၿခံဳေရး ကိစၥလို႔ျမင္တယ္’ လို႔ ဆိုပါတယ္။
အမ်ဳိးသမီး လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ေတြ ပိုမိုပါဝင္ႏုိင္ေရးအတြက္ အမ်ဳိးသမီးေတြ မပါမေနရ အေနျဖင့္ Quotar စနစ္နဲ႔ သြားႏုိင္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ သြားသင့္တယ္လို႔လည္း အခ်ိဳ႕က အႀကံျပဳ ေျပာဆိုတာေတြ ရွိပါတယ္။ အခ်ဳိ႕ႏုိင္ငံေတြမွာလည္း အဲဒီစနစ္ကို က်င့္သံုးေနတဲ့အတြက္ ျမန္မာႏိုင္ငံ အေနနဲ႔လည္း ေဆာင္ ရြက္မယ္ဆိုရင္ ျဖစ္ႏိုင္ေၾကာင္း ေထာက္ျပ ေျပာဆိုမႈေတြ ရွိပါတယ္။
ေဒၚခင္ေစာေဝက “ဥပေဒ တစ္ခုခ်မွတ္ၿပီး အမ်ဳိးသမီး ပါဝင္မႈရာခိုင္ႏႈန္းကို သတ္မွတ္မယ္ဆိုရင္ေတာ့ ႏိုင္ ငံေရးပါတီေတြက ေသခ်ာေပါက္ အမ်ဳိးသမီး ပါဝင္မႈႏႈန္းကို လုပ္လာၾကမွာပဲ၊ ကိုယ္တာ စနစ္ပဲျဖစ္ျဖစ္ စနစ္တစ္ခု သတ္မွတ္ေပးဖို႔လိုတယ္” လို႔ ၎၏ အျမင္ကို သံုးသပ္ပါတယ္။
ႏိုင္ငံရဲ႕ လူဦးေရ ထက္ဝက္ေက်ာ္ရွိတဲ့ အမ်ဳိးသမီးေတြက ႏုိင္ငံေရးမွာ ပိုမိုပါဝင္လာႏိုင္မယ္၊ လႊတ္ေတာ္တြင္း မွာ ပိုမိုပါဝင္လာႏုိင္မယ္ဆိုရင္ ဒီမိုကေရစီ အသြင္ကူးေျပာင္းေရး ကာလတြင္ အမ်ိဳးသမီးမ်ား၏ အခန္းက႑၊ အမ်ဳိးသမီးမ်ား၏ အခက္အခဲ၊ လိုအပ္ခ်က္မ်ားကို ပိုမိုေျဖရွင္းလာႏုိင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ပါတီေတြ အေနနဲ႔လည္း အမ်ဳိးသမီးမ်ား ႏုိင္ငံေရးတြင္ ပါဝင္မယ့္ အခန္းက႑ ပိုမို တိုးတက္လာေအာင္ တြန္းအားေပး ေဆာင္ရြက္ရမွာျဖစ္သလို အမ်ဳိးသမီးေတြ အေနနဲ႔ကလည္း ႏုိင္ငံေရးမွာ ပါဝင္လာေအာင္ ပိုမိုႀကိဳးစားသြားၾကရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ၂၀၁၅ေရြးေကာက္ပြဲ ျမန္မာ့ႏုိင္ငံေရး အခင္းအက်င္းမွာ အမ်ဳိးသမီးေတြကို ပိုမို ျမင္ေတြ႔ရႏုိင္မွာျဖစ္ၿပီး ဒီကေနတဆင့္ လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ အမ်ဳိးသမီး ပါဝင္မႈ ရာခုိင္ႏႈန္းမ်ားလာေအာင္ ႀကိဳးစားၾကရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
Mizzima - News in Burmese
No comments:
Post a Comment