"အမွန္တစ္ကယ္ ေရာက္ရိွေနထိုင္တဲ့သူေတြလည္း ျဖစ္ေနတယ္ဆိုရင္ အေၾကာင္းအမ်ိဳးမ်ိဳးျပၿပီး ေထာက္ခံ ခ်က္မေပးဘူးဆိုတာမ်ိဳး မရိွေစရပါဘူး"ျပည္တြင္းမွာ ေရြ႔ေျပာင္းေနထိုင္ၾကတဲ့ လူငယ္ေတြနဲ႔ ျပည္သူေတြက ဘယ္လို မဲေပးႏိုင္ၾကမလဲ၊ သူတို႔မဲစာရင္း မွာပါဖို႔ ဘာေတြအခက္အခဲ ရိွေနလဲ၊ ဒါေတြကို ေရြးေကာက္ ပြဲေကာ္မရွင္ကေကာ ဘယ္လိုေတြ လုပ္ေဆာင္ ေပးေနလဲ ဆိုတာေတြကိုျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္ မရွင္ အဖြဲ႔၀င္ ဦး၀င္းကို နဲ႕ မဇၥ်ိမ လူငယ္နဲ႔ ေရြးေကာက္ပြဲ အစီအစဥ္ကေန ေတြ႔ဆံုေမးျမန္း ထားတာ ကို ေဖာ္ျပလိုက္ပါတယ္။
ေျဖ။ ။ ျပည္တြင္းေျပာင္းေရႊ႔ေနထိုင္တဲ့ မဲဆႏၵရွင္နဲ႔ ပက္သက္လို႔က အရင္မဲစာရင္းျပဳစုတာကို ရွင္းျပပါ မယ္။ ေရြးေကာက္ပြဲ ဥပေဒ ပုဒ္မ ၆ အရ အရည္အခ်င္း ကိုက္ညီသူေတြက မဲစာရင္းပါပါတယ္။ အဲဒီထဲ မွာအဓိက ေျပာခ်င္တာက ပုဒ္မ ၆ ခ၊ အရဘာဆိုထားလဲဆိုေတာ့ သက္ဆိုင္ရာ မဲဆႏၵနယ္ရဲ႔ မဲစာရင္းမွာ ပါ၀င္သူလို႔ ဥပဒကျပဌာန္းပါတယ္။ ေရြးေကာက္ပြဲ တစ္ခုမွာ မဲေပးပိုင္ခြင့္ရိွတာက ခုနက ေျပာခဲ့တာေတြ အျပင္ သက္ဆိုင္ရာ မဲဆႏၵနယ္မဲစာရင္းမွာ ပါ၀င္မွ မဲေပးခြင့္ရိွပါတယ္။ ၿပီးတဲ့အခါက်ေတာ့ ေရြးေကာက္ပြဲ ဥပေဒပုဒ္မ ၁၄(က) အရ မဲဆႏၵနယ္ တစ္နယ္မွာ ေနထိုင္သူလည္းျဖစ္ဖို႔လိုပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ မဲဆႏၵနယ္ တစ္နယ္မွာ ေနထိုင္ သူက အရည္အခ်င္းကိုက္ညီရင္ မဲစာရင္းမွာ ပါရပါတယ္။ ဒါက သူရဲ႔ မူလအခြင့္အေရးပါ။
သို႔ေသာ္ကြ်န္ေတာ္တို႔ ႏိုင္ငံမွာ အေျခအေနအမ်ိဳးမ်ိဳးေၾကာင့္ အိမ္ေထာင္စုဇယား ပံုစံ ၆၆/၆ရိွတဲ႔ေနရာမွာ မေနထိုင္ႏိုင္ပဲနဲ႔ စီးပြားေရး၊ လူမႈေရးေၾကာင့္ေရႊ႔ေျပာင္းေန ထိုင္ရတဲ့ သူေတြလည္း ရိွပါတယ္။ အဲဒီ လူေတြအေနနဲ႔ သာမန္ အားျဖင့္ ေျပာလို႔ရိွရင္ မဲစာရင္းျပဳစုတဲ့အခါ သူ႔အိမ္ေထာင္စုဇယားရိွတဲ့ မူရင္းေဒသ မွာပဲ မဲစာရင္းပါ ပါ့မယ္။ ဒါက မဲစာရင္းျပဳစုတဲ့ အေျခခံစည္းမ်ဥ္းပါ။အခုအေျခခံမဲဆႏၵရွင္စာ ရင္းေတြ ေကာက္ယူရာမွာ သက္ဆိုင္ရာ မဲဆႏၵနယ္ ေတြမွာရိွတဲ့ ေနရင္းမဲဆႏၵရွင္ေတြ သာ စာရင္းေကာက္ ယူထားတာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေရႊ႔ေျပာင္း တဲ့သူေတြ လတ္တစ္ေလာမွာ မပါေသးပါဘူး။ ေရႊ႔ေျပာင္းေန ထိုင္တဲ့သူေတြ မဲစာရင္းပါဖို႔က ခဏ တစ္ျဖဳတ္ ေဆးရံုတက္ရတာတို႔၊ ေက်ာင္းတက္ရလို႔ သြားရတာမ်ိဳး၊ သာေရးနာေရးနဲ႔ သြားရတာမ်ိဳးမဟုတ္ဘူး။ စီးပြားေရး၊ လူမႈေရး လုပ္ငန္းေတြေၾကာင့္ အိမ္ေထာင္စုဇယား လည္း မေရႊ႔ဘူး ေျပာင္းေရြ႔ေနထိုင္တာ ၾကာၿပီဆိုရင္ သူတို႔ မဲစာရင္း ထည့္ႏိုင္ဖို႔ ဥပဒေ နည္းဥပေဒေတြ ရိွပါတယ္။
ဥပေဒပုဒ္မ ၄၅နဲ႔ နည္းဥပေဒ ၂(ဆ) မွာဘယ္လို လူမ်ိဳးေတြဆိုတာကို အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုထားပါတယ္။ သူတို႔ေတြကို မဲစာရင္းထည့္ေပးတဲ့ နည္းကေတာ့ နည္းဥပေဒ ၁၀ အရလုပ္ပါတယ္။ ဥပေဒအရ လုပ္တဲ့ အခါမွာ ရက္ေပါင္း ၁၈၀ လအားျဖင့္ ၆လနဲ႔ အထက္ေနထိုင္သူေတြက သူရဲ႔ မူလအခြင့္အေရးအရ ေန ထိုင္တဲ့ အရပ္မွာ မဲေပးခြင့္ရိွတယ္။ မူရင္းေဒသမွာပဲ မဲစာရင္းပါမယ္။ သို႔ေသာ္ လည္းပဲ ကိုယ့္ေဒသမျပန္ႏိုင္ ပဲ ေရာက္ရိွေနတဲ့ေနရာမွာ မဲေပးႏိုင္ဖို႔လည္း စီစဥ္ေပးတယ္။
ဒါကိုေတာ့ ေရြးေကာက္ပြဲ ဘယ္ေန႔လုပ္မယ္လို႔ ေၾကျငာၿပီးရင္ သူတို႔ကိုယ္တိုင္က ဘယ္မွာမဲေပးမလဲ ေရြး ခ်ယ္ရမယ္။ ေရာက္တဲ့ ေနရာမွာပဲ ေပးမလား၊ ကိုယ္ေဒသမွာပဲ မဲေပးမလားကို ေရြးခ်ယ္ပါ။ မူလေနရာ ကို ျပန္မယ္ဆိုရင္ မဲစာရင္းမွာ ပါၿပီးသား။ ေရာက္ေနရာမွာပဲ မဲေပးမယ္ဆိုရင္ေတာ့ ေရြးေကာက္ပြဲ နည္းဥပေဒ ၁၀အရ မဲစာရင္း ထည့္သြင္းခြင့္ရိွပါတယ္။ အဲလိုထည့္မယ္ဆိုရင္ ပံုစံ ၃(က) နဲ႔ ေရာက္ရာမွာ မဲေပးလိုေၾကာင္း ေလ်ာက္ထားရ ပါတယ္။
အဲဒီလို ေလ်ာက္တာက ႏိုင္ငံ၀န္ထမ္းဆိုရင္လည္း သက္ဆိုင္ရာ ဌာနတာ၀န္ခံ၊ ကုမၸဏီဆိုလည္း သက္ဆိုင္ ရာ တာ၀န္ခံက၊ သာမန္ေနထိုင္သူေတြ ဆိုရင္ ေရာက္ ရိွရာေနရာရဲ႔ ရပ္ေက်းအုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႈးက သူတို႔က ၆ လထက္မနည္းေနပါတယ္ဆိုတဲ့ ပံုစံ ၃(က) နဲ႔တင္လိုက္ရင္ အဲဒီမွာ မဲစာရင္းပါပါမယ္။ အဲဒီလိုပါၿပီဆိုရင္ ရပ္ေက်း ေကာ္မရွင္က၊ သက္ဆိုင္ရာ ၿမိဳ႔နယ္ကိုတင္ျပၿပီး၊ ၿမိဳ႔နယ္က သူရဲ႔ မဲစာရင္းကို ပယ္ဖ်က္ခိုင္းတယ္။ အဲဒီေတာ့ သူရဲ႔ မဲစာရင္း ၂ေနရာပါတာလည္း မရိွေတာ့ပါဘူး။ ဒီမွာမဲစာရင္းပါၿပီဆိုရင္ေတာ့ သူတို႔ မဲေပးလို႔ ရသြားပါၿပီ။ အဲဒီလိုေလ်ာက္ဖို႔ ေရြးေကာက္ပြဲမတိုင္မီ ေနာက္အက်ဆံုး တစ္လႀကိဳ ေလ်ာက္ရပါတယ္။ သူေလွ်ာက္ရမွာက ေရြးေကာက္ပြဲေၾကျငာလိုက္တဲ့ ရက္ကေန မက်င္းပမီ တစ္လဆိုတဲ့အတြက္ အခ်ိန္အားျဖင့္ ၂လေက်ာ္ ၂လနီးပါးရပါတယ္။ အဲဒီအတြင္းေလ်ာက္ထားမွ ေဆာင္ရြက္ေပးလို႔ ရပါတယ္။
ေမး။ ။ဧည့္စာရင္းတိုင္ထားတဲ့ ရက္ေပါင္း ၁၈၀ေနထိုင္တယ္ဆိုတဲ့ အေထာက္အထားပါရမယ္ဆိုေတာ့ တစ္ခ်ိဳ႔ က်ဴးေက်ာ္လို႔ ယူဆၿပီး ဧည့္စာရင္းမေပး သူေတြ၊ ဧည့္စာရင္းမရတဲ့၊ ႏိုင္ငံေရး တက္ႀကြလႈပ္ရွား သူေတြ က်ေတာ့ေကာ သူတို႔ ဘယ္လိုမဲစာရင္းမွာ ပါႏိုင္မလဲ။ အဓိက ေရႊ႔ေျပာင္းေနထိုင္ၾကသူေတြထဲ မွာ သူတို႔ေတြ အေရအတြက္က သန္းခ်ီရိွေနတဲ့အတြက္ ဘယ္လိုမ်ား ျဖစ္ႏိုင္ပါသလဲခင္ဗ်။
ေျဖ။ ။ ဥပေဒျပဌာန္းခ်က္မွာကေတာ့ သက္ဆိုင္ရာ ေရာက္ေနတဲ့ေနရာက ရပ္ေက်း အုပ္ခ်ဳပ္ေရးရံုး ရဲ႔ ေထာက္ခံခ်က္ေတာ့ လိုပါတယ္။ အဲဒီေထာက္ခံခ်က္ဟာ အဓိက ရက္ေပါင္း ၁၈၀ေက်ာ္ေနတယ္ဆို တဲ့ ေထာက္ခံခ်က္ပါပဲ။ ဒါနဲ႔ ပက္သက္လို႔ သက္ဆိုင္ရာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအဖြဲ႔ရဲ႔ လုပ္ထံုးလုပ္နည္းအရေတာ့ ဧည့္စာရင္း နဲ႔ တိုက္ဆိုင္စစ္ေဆးတာေတာ့ ရိွခ်င္လည္း ရိွမယ္။
ဧည့္စာရင္းေပးတာ မေပးတာကေတာ့ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးက ကိစၥျဖစ္တဲ့အတြက္ ေကာ္မရွင္အေနနဲ႔ေတာ့ ဒီဟာကို တစ္စံုတစ္ရာ ေ၀ဖန္ၿပီး မေျပာခ်င္ပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ ေရြးေကာက္ပြဲ လုပ္ငန္းၾကီးက အမ်ိဳးသားေရးလုပ္ ငန္းၾကီးလည္း ျဖစ္တယ္ အစိုးရအဖြဲ႔အစည္း ဌာနဆိုင္ရာ အသီးသီးနဲ႔ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ႏိုင္တယ္ဆို တဲ့ ဥပေဒျပဌာန္းခ်က္လည္းရိွပါတယ္။ အဲဒီျဖစ္စဥ္ေတြအတိုင္းမွာ ရပ္ေက်းအုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႈးေတြက သူ႔လုပ္ထံုး လုပ္နည္းေတြအတိုင္း ဧည့္စာရင္းမေပးတာ တို႔၊ ေထာက္ခံခ်က္မေပး တာတုိ႔ ရိွပင္ရိွႏိုင္ေပမယ့္ တစ္ကယ့္ေရြးေကာက္ပြဲ လုပ္ငန္းမွာေတာ့ ကိုယ္တို႔ေကာ္မရွင္က အစိုးရအဖြဲ႔ရဲ႔ အေထြေထြ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ဦးစီး ဌာန နဲ႔ နီးနီးကပ္ကပ္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မွာပါ။ တစ္နည္းအားျဖင့္ ရပ္ေက်းရဲ႔ ေထြအုပ္စာရင္းကပင္ ရပ္ေက်း ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ရဲ႔ အတြင္းေရးမႈးျဖစ္တယ္။
အဲဒီေတာ့ သူက ဒီတာ၀န္ ကိုေရွာင္လႊဲလို႔ မရပါဘူး။ အမွန္တစ္ကယ္ ေရာက္ရိွေနထိုင္တဲ့သူေတြ လည္း ျဖစ္ေနတယ္ဆိုရင္ အေၾကာင္း အမ်ိဳးမ်ိဳးျပၿပီး ေထာက္ခံ ခ်က္မေပးဘူးဆိုတာမ်ိဳး မရိွေစရပါ ဘူး။ ေနာက္တစ္ခုကလည္း လုပ္ငန္းတစ္ခုခုနဲ႔ ရိွတဲ့သူေတြဆိုရင္လည္း ရပ္ေက်းက မေထာက္ခံဘူး ဆိုရင္လည္း သူ႔ရဲ႔ လုပ္ငန္း တာ၀န္ခံက ရက္ေပါင္း ၁၈၀ေက်ာ္ပါၿပီဆိုတာကို ေထာက္ခံခ်က္ ေပးမွာပါ။ အဲဒီလိုေပးထားတာကိုပဲ ရပ္ေက်းက အေၾကာင္းအမ်ိဳးမ်ိဳး ျပၿပီး မေထာက္ခံႏိုင္ဘူးဆိုတဲ႔ ျဖစ္စဥ္မ်ိဳးေတာ့ ျဖစ္ လာစရာမရိွပါဘူး။ မျဖစ္ေအာင္လည္းၾကတ္မတ္ၿပီး ေဆာင္ ရြက္သြားမွာပါ။
ေမး။ ။ျပည္တြင္းေရႊ႔ေျပာင္းေနသူေတြမဲစာရင္း ဖ်က္မွာ ထည့္မွာေတြကို လြယ္ကူေအာင္လုပ္ႏိုင္ ဖို႔ ျပည္ေထာင္စု ေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္က ဘာေတြ လုပ္ေပးေနလည္း ဆိုတာကို ရွင္းျပေပးပါဦး ခင္ဗ်။
ေျဖ။ ။ သာမန္အားျဖင့္ ရက္ေပါင္း ၁၈၀ေက်ာ္ေရြ႔ေျပာင္းေနထိုင္တ့ဲ သူေတြနဲ႔ပက္သက္ၿပီး ေရာက္ရာေန ရာမွာ မဲေပးဖို႔အတြက္ ပံုစံ ၃(က)နဲ႔ ေလွ်ာက္ပါတယ္။ သူတို႔ကိုယ္တိုင္ ဟုိကိုသြားၿပီး ဖ်က္စရာမလိုပါဘူး ။ ေလွ်ာက္ ထားတာ ရက္ေပါင္း ၁၈၀ေနထားတာလည္း မွန္ရင္ ဒီကေကာ္မရွင္က မဲစာရင္းကို ထည့္ေပး မွာပါ။
ထည့္ၿပီး တာနဲ႔ ေကာ္မရွင္ကပဲ သူ႔မူရင္းေဒသမွာရိွတဲ့ ေလွ်ာက္လႊာပါမူရင္း ေနရာကို လွမ္းအေၾကာင္းၾကား ၿပီးေတာ့ ဖ်က္တာပါ။ ဒါကဥပေဒပါ ပံုစံေတြနဲ႔ စာရြက္ေတြေပၚမွာလုပ္တာပါ။ ကြန္ပ်ဴတာစနစ္နဲ႔က အခုအေျခ ခံမဲစာရင္း ေတြကို ၿမိဳ႔နယ္အဆင့္ေတြမွာျပင္တာဆင္တာေတြ လုပ္ေနၾကတယ္။
အဲဒါေတြၿပီးလို႔ ေနျပည္ေတာ္က အဓိက အခ်က္အလက္စုေဆာင္ရာေနရာကိုပို႔ၿပီးတဲ့အခါ လူနဲ႔ လုပ္ထားတဲ့ ဟာျဖစ္တဲ့အတြက္ ႏွစ္ခုထပ္ေနတာ ေတြရိွ ေနႏိုင္ ပါတယ္။ အဲဒါေတြကို ျပၿပီး ႏွစ္ေနရာမွာ ပါေနရင္ ဘယ္မွာမဲေပးမွာလည္းဆိုတာကို ကာယံကံရွင္ ကို ဆက္သြယ္ၿပီး ျပင္တာေတြလုပ္မယ္။
ဒါေတြလုပ္ၿပီးသြားရင္ေတာ့ အခုေဆာ့လ္၀ဲ တစ္ခုသြင္းေနပါၿပီ၊ အြန္လိုင္း ကေနမဲစာရင္းေတြၾကည့္ႏိုင္ဖို႔ပါ။ အမည္နဲ႔ မွတ္ပံုတင္ရိုက္လိုက္တာနဲ႔ ၾကည့္လို႔ရမယ္၊ အဲဒီထက္ အေသးစိတ္ ဘယ္မဲရံုမွာ မဲေပးရမယ္ဆိုတဲ့ အထိ ေဆာ့လ္၀ဲလုပ္ေနတယ္။ ဒါကိုေတာ့ စမ္းသပ္တုန္းျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေအာင္ျမင္ သြားရင္းေတာ့ ႏိုင္ငံ တစ္ကာကေကာ၊ ျပည္တြင္းကေကာ သိေအာင္ခ်ျပရွင္းလင္း ပညာေပးမွာပါ။
ေမး ။ ။ အဲဒီေဆာ့၀ဲကုိ အသံုးျပဳႏုိင္ရင္ ေရႊ႕ေျပာင္းအလုပ္သမားေတြ အတြက္ဘယ္ေလာက္ အက်ိဳးရွိမလဲ ။၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲအမွီ အသံုးျပဳႏိုင္ ဖို႔ေကာျပင္ ဆင္ထားသလားဗ်။
ေျဖ။ ။ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ အသံုးျပဳႏိုင္ေအာင္က်ိဳးစားၿပီးလုပ္ေနပါတယ္။ဒါေပမယ့္ ေဆာ့၀ဲ ကျပသနာမရွိ ဘူး ဒါေပမယ့္တစ္ႏိုင္ငံလံုး မွာရွိတဲ့မဲစာရင္းေတာင္းဆိုလႊာ ၊ကန္႔ကြက္လႊာေတြ ဘယ္အခ်ိန္ မွာ ၿပီးမလဲ ဆိုတာ ရွိပါေသးတယ္။ အခုဆိုရင္ေတာ့မဲစာရင္းေတြကို ပထမ အႀကိမ္ေၾကညာၿပီးပါၿပီ။ ဒုတိယ အႀကိမ္လိုပါေသးတယ္။ ဒုတိယ အႀကိမ္က ေမလ ၂၅ ရက္ေၾကညာမယ္ တတိယ အႀကိမ္ကဇြန္ ၈ ရက္ လုပ္ပါမယ္။စတုတၳအႀကိမ္က ဇြန္ ၂၂ ထင္တယ္ အဲဒီေလာက္မွာ လုပ္ဖို႔ရွိပါတယ္။ ဇြန္လ ကုန္ေလာက္မွာ မဲစာရင္းေတြေၾကညာ ၿပီးမယ္ လို႔ေျပာႏိုင္ပါတယ္။ဇြန္လ ကုန္ေလာက္ေၾကညာၿပီးရင္ ဇူလိုင္လမွာ clean လုပ္တာေတြ ၿပီးသြားႏုိင္ပါတယ္။
ၿပီးသြားလို႔ရွိရင္ ၾသဂုတ္ ၀န္းက်င္မွာ မိန္းဆာဖာထဲကို တစ္ႏုိင္ငံလံုးကမဲစာရင္းေတြ ေရာက္မွာပါ။ အဲဒီထဲမွာ Clean လုပ္တာေတြ ဘာေတြၿပီးရင္၂၀၁၅ေရြးေကာက္ ပြဲအမွီေတာ့ ေဆာ့၀ဲက တပ္ထားပါၿပီးသံုးလည္း စမ္းသံုး ေနပါၿပီ။ရန္ကုန္ၿမိဳ႕နယ္ထဲမွာ မဲစာရင္းေၾကညာၿပီးတဲ့ၿမိဳ႕နယ္ေတြ က မဲစာရင္းေတြလည္း အြန္လိုင္း မွာတက္ၾကည့္ ႏုိင္ေအာင္လုပ္ထားပါၿပီ။ ဒီေဆာ့၀ဲက တပ္ထားေပမယ့္ ျပည္သူကိုအသိပညာေပးတာေတြ မလုပ္ရေသးပါဘူး။
ဘာလို႔လဲဆိုရင္ ၿမိဳ႕နယ္နည္းနည္းေလးပဲလုပ္ၿပီးေသးတဲ့ အတြက္ျဖစ္ပါတယ္။ ေဆာ့၀ဲေအာင္ျမင္သြားၿပီ ဆိုရင္ ျပည္သူကိုအသိပညာေပးလုပ္ငန္းေတြလုပ္ၿပီး ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲ ကိုမွီႏိုင္မယ္လို႔မွန္းထားပါ တယ္။ေရြ႕ေျပာင္းမဲဆႏၵရွင္ေတြမွ မဟုတ္ပါဘူး။တစ္ျပည္လံုးမဲ ဆႏၵရွင္ေတြ အတြက္ အက်ိဳးရွိပါတယ္။ အခုမဲစာရင္းကတ္ပါတယ္။ လာၾကည့္ပါလို႔ CSO ေတြနဲ႔ ပညာေပးလုပ္ငန္းေတြလုပ္ေပမယ့္ လာၾကည့္တဲ့ သူနာ္းပါတယ္။ အဲေတာ့ လာၾကည့္စရာ မလုိပဲ တကယ္လို႔သာကြန္ျပဴတာသြင္းတာၿပီးသြားလို႔ရွိရင္ မိမိ လက္ထဲမွာ ရွိတဲ့ ဟန္းဖုန္း၊ကြန္ျပဴတာ အစရွိတာေတြနဲ႔ ခ်ိတ္ဆက္လိုက္လို႔ ရွိရင္ ကိုယ္ဟာ ဘယ္ၿမိဳ႕နယ္ ထဲမွာ ပါေနတယ္ဆိုတာ ကို သိသြားပါလိမ့္မယ္။ သိသြားရင္ သူသည္ေရႊ႕ေျပာင္းမဲ ဆႏၵရွင္ဆိုရင္ မိမိရဲ႕ ေဒ သမွာ မိမိပါေနတယ္ ။ဟိုမွာျပန္မေပးႏိုင္ရင္လည္း ဒီမွာပဲ ေပးမယ္ဆိုတာကို သူျမန္ျမန္ဆန္ဆန္ဆံုးျဖတ္ႏုိင္ မယ္။
ေမး ။ ။ တကယ္လို႔မ်ား ဧည့္စာရင္းမတိုင္ပဲ နဲ႔ ရပ္ကြက္ထဲမွာ ေနတာ ရက္ေပါင္း၁၈၀ ေနတာ ကို ေကာ္မရွင္ထဲမွာ ပါတဲ့သူက သိေနတယ္ဆိုရင္ သူ႕ရဲ႕ေထာက္ခံခ်က္တစ္ခုတည္းန႔ဲမ်ား မဲထည့္ႏိုင္ခြင့္ ရွိမလား။
ေျဖ-ဒါကေတာ့ ဥပေဒနည္းဥပေဒ ျပဌာန္းခ်က္ေတြ ရွိတဲ့ အတြက္ ဒါကိုေတာ့ေက်ာ္လႊားလို႔မရ ႏိုင္ပါဘူး။ ရပ္ကြက္ေတြမွာ အဖြဲ႔အစည္းေတြ ရွိပါတယ္။ ခုနား ကေျပာသလို ဒီ ေထြအုပ္စာေရးဟာလည္း ေကာ္မရွင္ အတြင္းေရးမွဴး ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါအျပင္ရပ္ေက်းမွာလည္း ရပ္မိ ရပ္ဖ အဖြဲ႔ဆိုတဲ့အဖြဲ႔ေတြရွိပါတယ္။အားလံုးက ၀ိုင္းႀကီးခ်ဳပ္စနစ္နဲ႔ထိမ္းေက်ာင္းတာျဖစ္တဲ့အတြက္ ရပ္ကြက္က ေျပာေနၿပီးေတာ့ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴးက ငါမေထာက္ခံဘူး လို႔ေတာ့ေျပာ လို႔မရပါဘူး။ အဲဒီလိုဆိုရင္ေတာ့ သူဟာဥပေဒမဲ့လုပ္တာျဖစ္တဲ့အတြက္ သူ႔ကို တိုင္ၿပီးေတာ့ျဖဳတ္ပ်က္ရံုပဲရွိတယ္။ကိုယ္ကေတာ့ ဒီလို ပဲျမင္ပါတယ္။
ေမး ။ ။ ရပ္ကြက္အုပ္ေရးမွဴး ၊အတြင္းေရးမွဴး ၊ရပ္ကြက္အေထာက္အကူျပဳအဖြဲ႔ေတြ အားလံုးရဲ႕ ဆံုးျဖတ္ ခ်က္ကို မူတည္ၿပီး စဥ္းစားရမယ့္ သေဘာ ရွိေနတာလား။
ေျဖ။ ။ ဒါကေတာ့ ေရြးေကာက္ပြဲ လုပ္ငန္းဆိုတာကေတာ့ အားလံုး state holder အားလံုးက ပူးေပါင္း ညွိႏွိဳင္းၿပီး ေဆာင္ရြက္ေနရတာပါ ဒီအဖြဲ႔ေတြအားလံုး ဟာတိုင္ပင္ၿပီးဆံုးျဖတ္ရတာျဖစ္သလို တစ္ဖက္က လည္း ႏိုင္ငံေရး ပါတီ ၊လူမႈ အဖြဲ႔အစည္းေတြ လည္းရွိတယ္။အမွန္တကယ္ ရက္ေပါင္း ၁၈၀ ေက်ာ္ေနထိုင္ ရဲ႕ သားနဲ႔ မေထာက္ခံဘူးဆိုရင္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴးက ၀ိုင္းသမ ခံရမွာပဲရွိပါတယ္။ ဥပေဒ နည္းဥပေဒ ျပဌာန္း ခ်က္အရေတာ့ သူရဲ႕ ေထာက္ခံခ်က္ ကေလးကေတာ့ လိုေနတာျဖစ္ပါတယ္။
ေမး ။ ။ မဂၤလာဒံု က မဲစာရင္းမွာ ႏိုင္ငံသားျဖစ္သူေတြ ၊သံုးေခါက္ခ်ိဳး ကတ္ကိုင္တဲ့သူေတြ ပါတယ္။ ဒါအျပင္ ဘယ္လိုမ်ိဳး အသိအမွတ္ျပဳကတ္ နဲ႔မဲေပး ပိုင္ခြင့္ရွိတယ္ဆိုၿပီး ဆံုးျဖတ္ထားတာ မ်ားရွိပါေသးလား။
ေျဖ ။ ။ ေရြးေကာက္ပြဲ ဥပေဒ ပုဒ္မ ၆မွာ။ မဲေပးပိုင္ခြင့္ အရည္အခ်င္းထဲမွာ ၆(ခ) က ခုနားကေျပာတဲ့ သက္ဆိုင္ရာ မဲဆႏၵနယ္ရဲ႕ မဲေပး ပိုင္ခြင့္စာရင္းမွာ ပါ၀င္ သူ။၆(က) ကေတာ့ ေရြးေကာက္ပြဲ စတင္က်င္းပ မယ့္ေန႔မွာ အသက္ ၁၈ ႏွစ္ျပည့္ၿပီးတဲ့ ႏုိင္ငံသား၊ျပဳႏိုင္ငံသား၊ဧည့္ႏုိင္ငံသားနဲ႔ ယာယီသက္ေသ ခံလက္မွတ္ ကုိင္ေဆာင္သူ လို႔ပါပါတယ္။ယာယီ သက္ေသခံလက္မွတ္ ကိုင္ေဆာင္သူ ကိစၥကေတာ့ သမၼတ ႀကီးက လည္း အမိန္႔ေၾကာ္ညာစာထုတ္ၿပီး ပါယ္ဖ်က္ၿပီးပါၿပီ။
လႊတ္ေတာ္က လည္းဥပေဒျပင္ဖို႔ေဆာင္ရြက္ေနပါၿပီ။ ယာယီသက္ေသခံလက္မွတ္ကိုင္ေဆာင္သူေတြ ကေတာ့ မဲေပးခြင့္မရွိေတာ့ပါဘူး။ ႏိုင္ငံသား၊ျပဳႏိုင္ငံသား ၊ဧည့္ႏိုင္ငံသား ပါ အဲဒီသံုးမ်ိဳး နဲ႔ပတ္သက္ရင္ ကတ္ျပားနဲ႔ဆံုးျဖတ္တာမဟုတ္ပါဘူး။ဒါေၾကာင့္မို႕ေရြးေကာက္ပြဲမွာ တစ္ခါတစ္ရံမွာ မွတ္ပံုတင္ေတာင္မရွိတဲ့ သူလည္းဒို႔ႏိုင္ငံသားမွန္ရင္ပါပါတယ္။ ဥပေဒမွာ ျပဌာန္းတာက လည္း ႏိုင္ငံသားကတ္ရွိတဲ့သူ၊ သံုးေခါက္ခ်ိဳး ကိုင္တဲ့ သူလို႔မပါပါဘူး။ႏိုင္ငံသား၊ ဧည့္ႏိုင္ငံသာ၊ႏိုင္ငံသားျပဳခြင့္ ရသူျဖစ္တဲ့ သူကို ဆႏၵမဲေပးခြင့္ျပဳထား ပါတယ္။ ႏိုင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ရသူ အျဖစ္ မဆံုးျဖတ္ႏိုင္တဲ့ အေျခအေန မ်ိဳးေပၚေပါက္ရင္ေတာ့ နည္းဥပေဒ အရ ေကာ္မရွင္ကမဆံုးျဖတ္ႏိုင္ရင္ အဲဒီကတ္တစ္ခုခုကိုေတာင္းၿပီး စစ္ေဆးႏိုင္တယ္ဆုိတဲ့ေဖာ္ျပခ်က္ ပါပါတယ္။ဒါက မေသခ်ာရင္ေတာ့ ကတ္ျပားျပ ပါေသခ်ာရင္ေတာ့ ထည့္ကို ထည့္ရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဘာပဲကိုင္ထားကိုင္ထား သူသည့္ ဥပေဒအရ ႏိုင္ငံသား၊ဧည့္ႏုိင္ငံသား၊ႏိုင္ငံသားျပဳခြင့္ရသူဆိုရင္ မဲစာရင္းထဲ ကိုပါကို ပါရမွာျဖစ္ ပါတယ္။
ေမး ။ ။ ႏိုင္ငံသား၊ဧည့္ႏိုင္ငံသား၊ျပဳႏိုင္ငံသား ဆိုတဲ့ အရည္အခ်င္းကို ဘယ္လိုမ်ိဳးနဲ႔ဆံုးျဖတ္လဲခဗ်။
ေျဖ ။ ။ အဓိက ေတ့ာေရြးေကာက္ပြဲ ဥပေဒ အရပဲဆံုးျဖတ္ပါတယ္။ဆံုးျဖတ္တဲ့အခါ ဘယ္ဥပေဒကို အကိုးအကားျပဳရလည္းဆိုေတာ့ ၁၉၈၂ ျမန္မာႏိုင္ငံသား ဥပေဒကို အကိုးအကားျပဳရပါတယ္။အဲဒီလို အကိုးအကားျပဳတဲ့အခါမွာ ေကာ္မရွင္ ဆပ္ေကာ္မရွင္ အသီးသီးဖြဲ႔စည္းထားတာက အမ်ားယံုၾကည္ေလးစား ရတဲ့ ပုဂိဳလ္ေျခာက္ဦး ဌာန ဆို္င္ရာ၀န္ထမ္း ကိုးဦးပါတယ္။ အဲဒီဌာန ဆုိင္ရာ၀န္ထမ္းကိုးဦးထဲမွာ သက္ဆိုင္ ရာ အဆင့္ရွိတဲ့ လ.၀.ကဦးစီးမွဴးက အဖြဲ၀င္ပါပါ တယ္။သူတို႔
ဆီကလည္း လိုအပ္ေနတဲ့ အေထာက္အထား ရွိရင္လည္းေျဖရွင္းေပး ပါတယ္။ တခ်ိဳ႕ကလည္း ပဲမွတ္ပံုတင္ မရွိေသးတဲ့ ႏိုင္ငံသားေတြ လည္းရွိေနရင္ ရပ္ကြက္ေက်းရြာ အေထာက္အကူျပဳ အဖြဲ႔အစည္းက ေထာက္ခံ ခ်က္ရရင္ မဲစာရင္းထဲမွာ ေပးပါတယ္။သာမာန္အားျဖင့္ ႏိုင္ငံသားေတြ မဲေပးခြင့္ဆံုးရွံဳးတာ မရွိပါ ဘူး။ တစ္စံုတစ္ေယာက္က သူဟာ ႏိုင္ငံျခားသားအျဖစ္ခံယူထားပါတယ္။ ဆိုတာ အေထာက္အထားေတြ နဲ႔ တင္ျပလာမွသာ သူသည္ မဲေပးဖို႔ အႏၱာရယ္ရွိတာ ပါ။ အဲဒီလုိ ကန္႔ကြက္တဲ့ေနရာမွာ ႏုတ္နဲ႔ ကန္႔ကြက္လို႔ မရပါဘူး အေထာက္အထား နဲ႔ ေျပာရမွာျဖစ္ပါတယ္။ဒါေၾကာင့္ သာမာန္အားျဖင့္ တို႔ႏိုင္ငံသားေတြ ဟာ ကတ္ျပားရွိရွိမရွိ မဲစာရင္းထဲမွာ ပါ၀င္ခြင့္မဆံုးရွဳံးႏိုင္ပါဘူး။
Mizzima - News in Burmese
No comments:
Post a Comment