ေလွစီးေျပးသူေတြအေရး ကုလေ၀ဖန္ခ်က္ ျမန္မာတံု႔ျပန္

ေလွစီးေျပးဒုကၡသည္ေတြအေရး တုံ႔ျပန္ေဆာင္ရြက္ရာမွာ အားနည္းတယ္လုိ႔ ေ၀ဖန္တာခံခဲ့ရတဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ျပႆနာကုိ ေျဖရွင္းဖုိ႔ ႀကိဳးပမ္းမႈေတြကုိ ကုလသမဂၢ တာ၀န္ရွိသူေတြကုိယ္တုိင္ ေတြ႔ျမင္ခဲ့ၿပီး ျဖစ္္တဲ့ အေၾကာင္း ျမန္မာအစုိးရ အဆင့္ျမင့္ အရာရွိတဦးက ေျပာဆုိလုိက္ပါတယ္။

ျပႆနာရဲ႕ ဇစ္ျမစ္ကုိ ေျဖရွင္းဖုိ႔ လုိတယ္လုိ႔ လူ႔အခြင့္အေရးဆိုင္ရာ ကုလသမဂၢ ထိပ္တန္းအရာရွိတဦးက ေျပာဆုိခဲ့အၿပီးမွာပဲ ျမန္မာႏုိင္ငံ ဘက္က တုံ႔ျပန္ေျပာဆုိလုိက္တာပါ။ အျပည့္အစုံကုိေတာ့ မသိဂႌထုိက္က တင္ျပထားပါတယ္။

အေရွ႕ေတာင္အာရွ ေဒသက ေလွစီးေျပး ဒုကၡသည္ေတြအေရး ျမန္မာႏုိင္ငံနဲ႔၊ အေရွ႕ေတာင္အာရွ ႏုိင္ငံမ်ားအသင္း (Asean) တုိ႔အေနနဲ႔ ဒီထက္ပုိ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ဖုိ႔ လုိအပ္တဲ့အေၾကာင္း ကုလသမဂၢ မဟာမင္း ႀကီး Zeid Ra’ad ad Al Hussein က တုိက္တြန္း ေျပာၾကားလုိက္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ 

အာဆီယံအသင္းအေနနဲ႔ ပဋိၪာဥ္မွာ ျပဌာန္းထားတဲ့အတုိင္း လူ႔အခြင့္အေရးနဲ႔ လူသားခ်င္း စာနာေထာက္ထားရမယ့္ အေျခခံမူေတြကုိ လုိက္နာၿပီး ထြက္ေျပးလာသူေတြကုိ ကူညီဖုိ႔ လုိအပ္သလုိ၊ ျမန္မာႏုိင္ငံလုိ ဒုကၡသည္ေတြ ထြက္ေျပးလာေနတဲ့ မူရင္းတုိင္းျပည္ေတြ အေနနဲ႔ ထိထိေရာက္ေရာက္ ေဆာင္ရြက္ဖုိ႔ လုိတဲ့အေၾကာင္း ဆြစ္ဇာလန္ႏုိင္ငံ ဂ်နီဗာမွာက်င္းပတဲ့ မေန႔တုန္းက လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီ အစည္းအေ၀းမွာ ေျပာၾကားခဲ့တာပါ။

ျမန္မာအစုိးရကေတာ့ ေလွစီးေျပးဒုကၡသည္ေတြအေရး ေျဖရွင္းဖုိ႔ ႀကိဳးပမ္းမႈေနတာေတြကုိ ကုလသမဂၢ တာ၀န္ရွိသူေတြကုိယ္တုိင္ ေတြ႔ျမင္ေနၾကတဲ့အေၾကာင္း ဒုတိယ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ဦးသန္႔ေက်ာ္က ေျပာပါတယ္။

“Mr. Nambiar လည္း လာေတြ႔သြားတယ္။ UNDP က Resident Coordinator (ဌာေနကုိယ္စားလွယ္) ကလည္း ကံေကာင္းေထာက္ မစြာေပါ့ေနာ္ ျဖစ္တဲ့အခ်ိန္မွာ သူတုိ႔လည္း ေရာက္ေနေတာ့ သူတုိ႔ေတြ အကုန္လံုးေတြ႔ၿပီးေတာ့ သူတုိ႔လည္း ကိုယ္တိုင္ ၾကည့္ၿပီးေတာ့ ေမးျမန္းခြင့္လည္း ရသြားတာေပါ့။ အဲေတာ့ သူတို႔ႏုိင္ငံသား ျဖစ္-မျဖစ္ ဆုိတာလည္း က်ေနာ္တုိ႔ မီဒီယာေတြနဲ႔ အင္တာဗ်ဴးမွာလည္း သူတုိ႔အားလံုး ေျပာခ်က္အရ သိၿပီးၿပီေပါ့ေလ။ ေနာက္တခါ က်ေနာ္တုိ႔က ဒီမွာ သူတို႔ႏုိင္ငံသား မဟုတ္တဲ့ ၈ ေယာက္ဆုိတာကိုလည္း က်ေနာ္တို႔က သီးျခားခြဲထုတ္ထားၿပီးၿပီ။”

ၿပီးခဲ့တဲ့ သီတင္းပတ္အတြင္း ျမန္မာ့ေရပိုင္နက္ အတြင္းက ကယ္ဆယ္ခဲ့ရတဲ့ ေလွစီးေျပး ဒုကၡသည္ ၂၀၈ ဦးတို႔ထဲမွာလည္း ၂၀၀ တို႔က ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ႏုိင္ငံသားေတြ ျဖစ္တယ္လို႔ ျမန္မာဘက္က ေျပာဆိုထားၿပီး ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ႏုိင္ငံသားေတြ ဟုတ္ မဟုတ္ကို ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ အစိုးရက စိစစ္ေနဆဲ ျဖစ္ၿပီး ဒီလူေတြကို ျပန္လက္ခံဖို႔ကိုလည္း ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ဘက္က သေဘာတူ ထားတယ္လို႔လည္း ဒု၀န္ႀကီး ဦးသန္႔ေက်ာ္က ေျပာပါတယ္။ ဒါေပမဲ့လည္း လူ႔အခြင့္အေရးဆိုင္ရာ ကုလမဟာမင္းႀကီး Zeid Ra’ad Al Hussein ကေတာ့ ယာယီခုိလႈံခြင့္ ေပးတာထက္ ေလွစီးထြက္ေျပး ေနရတဲ့အဓိက အေၾကာင္း ရင္းေတြကုိ ေျဖရွင္းဖို႔ လိုတယ္လို႔ ေျပာဆိုလုိက္ပါတယ္။

“ယာယီခုိလႈံခြင့္ ေပးတာဟာ ႀကိဳဆုိစရာ ဆုိေပမဲ့၊ ဒီေလာက္နဲ႔ေတာ့ ေလးနက္လွတဲ့ ျပႆနာႀကီး ေျပလည္သြားလိမ့္မယ္လုိ႔ မေမွ်ာ္လင့္ႏုိင္ပါဘူး။ ေထာင္နဲ႔ခ်ီတဲ့ ဒီလူေတြဟာ ျမန္မာႏုိင္ငံက ထြက္ေျပးလာတဲ့ ႐ုိဟင္ဂ်ာေတြပါ။ ျပန္လာသူ တခ်ဳိ႕ကုိ ျမန္မာအစုိးရက လက္ခံခဲ့ၿပီး၊ လူကုန္ကူးမႈ၊ တရားမ၀င္ ေရႊ႕ေျပာင္းအေျခခ်မႈေတြကုိ အကာအကြယ္ေပးဖုိ႔ အေလးအနက္ ႀကိဳးပမ္းေနတယ္လုိ႔လည္း ေၾကညာပါတယ္။ ဒါေပမဲ့လည္း ႐ုိဟင္ဂ်ာေတြ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္ခံေနရတဲ့ အစုိးရရဲ႕ မူ၀ါဒေတြကုိ ေျပာင္းလဲဖုိ႔က မျဖစ္မေန လုပ္ဖုိ႔ လုိအပ္ပါတယ္။ ဒီလူေတြ အေနနဲ႔ ျမန္မာျပည္မွာ ဂုဏ္သိကၡာရွိရွိ ေနထုိင္ခြင့္ ရွိရမွာပါ။ ဒါေပမဲ့လည္း လူမ်ဳိးေရး၊ ဘာသာေရး ဖိႏွိပ္မႈေတြ၊ ႏုိင္ငံသားအျဖစ္နဲ႔ေရာ စီးပြားေရး၊ ႏုိင္ငံေရး၊ လူမႈေရးအရ အျပည့္အ၀ မခံစားရပဲ အခြင့္အေရးေတြကုိ ျငင္းပယ္ခံရတာေတြ အပါအ၀င္ စနစ္တက် လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြကုိ အႀကီးအက်ယ္ ရင္ဆုိင္ေနၾကရပါတယ္။”

ျမန္မာအစုိးရကေတာ့ ေလွစီးေျပးဒုကၡသည္ေတြအေရး ေသာၾကာေန႔မွာ ေဆြးေႏြးဖုိ႔ စီစဥ္ထားတဲ့ ထုိင္းႏုိင္ငံက ညီလာခံကုိ တက္ေရာက္ဖုိ႔ အေစာပုိင္းမွာ ျငင္းဆန္ထားေပမဲ့ အခုအခါ တက္ေရာက္ဖုိ႔ ဆုံးျဖတ္ထားတာပါ။ ကုလသမဂၢနဲ႔ ႏုိင္ငံတကာ အသုိင္းအ၀ုိင္းကပါ တက္ေရာက္ၾကမယ့္ ညီလာခံမွာ ေဆြးေႏြးတဲ့အခါ ျမန္မာအစုိးရအေနနဲ႔ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မယ့္ အစီအစဥ္ေတြကုိ ရွင္းျပဖုိ႔ ရည္ရြယ္ထားတယ္လုိ႔လည္း ဒုတိယႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ဦးသန္႔ေက်ာ္က ေျပာပါတယ္။

“ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ ရပ္တည္ခ်က္၊ ျမန္မာႏုိင္ငံက ေရွ႕ကို ဘယ္လိုပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္မလဲဆုိတဲ့ က်ေနာ္တုိ႔ရဲ႕ စဥ္းစားတဲ့အခ်က္၊ ေနာက္ တခ်ိဳ႕ ဟာေတြမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံက လက္မခံႏုိင္တဲ့ အခ်က္ေတြကိုလည္း က်ေနာ္တုိ႔က ဒီမွာထည့္ေဆြးေႏြးၿပီးေတာ့ ဒါ ေဒသတြင္းမွာ ဒီလိုလူေတြကုိ ကုန္ကူးေနတဲ့ ကိစၥမွာ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕သေဘာထား၊ အျခားႏုိင္ငံေတြရဲ႕ သေဘာထားကိုလည္း က်ေနာ္တုိ႔က အဲဒီမွာ ေလ့လာလို႔ရတဲ့အျပင္ ခုနက အေမရိကန္တုိ႔၊ ဆြစ္ဇာလန္တို႔ ဘာတုိ႔ပါ ပါမယ္လုိ႔ေျပာပါတယ္။ အဲေတာ့ ဒီႏုိင္ငံေတြနဲ႔လည္း က်ေနာ္တုိ႔က အျပန္အလွန္ က်ေနာ္တုိ႔ ဟုတ္လား ရင္ဆုိင္ေနရတဲ့ဥစၥာကို က်ေနာ္တုိ႔ ရင္ဆုိင္ေနရသလို သူမ်ားလည္း ရင္ဆုိင္ေနရတယ္၊ ဒါကို ပူးေပါင္းၿပီး အေျဖရွာမွပဲ ရမွာပဲေလ။ တခ်ိဳ႕ဟာေတြက၊ ႏုိင္ငံေရးအေနနဲ႔ အသံုးခ်မယ္ဆုိရင္ေတာ့ ဘယ္လိုမွ အေျဖရွာလို႔ မရႏုိင္ဘူးေပါ့။ ဒါ လူသားခ်င္းစာနာရမယ့္ကိစၥ၊ လူသားခ်င္း ကူညီရမယ့္ကိစၥ အေနနဲ႔ အားလံုးက ၀ိုင္းစဥ္းစားၿပီးေတာ့ ျဖစ္ေနတဲ့ ျပႆနာအေပၚမွာ ေရရွည္ ေျဖရွင္းႏုိင္မယ့္ အဆင့္အထိ ေရာက္ေအာင္ က်ေနာ္တုိ႔ ေဆြးေႏြးေပးဖို႔ေတာ့ အစီအစဥ္ ရွိပါတယ္။”

ေလွစီးေျပး ဒုကၡသည္ေတြအေရး ျမန္မာႏုိင္ငံက တက္တက္ႂကြႂကြ ေျဖရွင္းဖုိ႔ ဖိအားေပးခံေနရတာကုိ လက္မခံႏုိင္ၾကတဲ့ တက္ႂကြေတြကေတာ့ ဒီကေန႔ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕မွာ ကန္႔ကြက္ဆႏၵျပခဲ့ၾကတာပါ။ ျမန္မာႏုိင္ငံက ဖိႏွိပ္ခံေနရတဲ့ ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြ ျဖစ္တယ္လို႔ လက္ခံသံုးႏႈန္းၿပီး ျမန္မာအစိုးရဘက္က အေရးယူေဆာင္ရြက္ဖို႔ တိုက္တြန္းေနတဲ့ ကုလသမဂၢနဲ႔ ႏုိင္ငံတကာ အသုိင္းအ၀ုိင္းရဲ႕ ေျပာဆိုတုိက္တြန္းမႈေတြကို ကန္႔ကြက္တဲ့အေနနဲ႔ သံဃာေတာ္ေတြ အပါအ၀င္ လူေပါင္းရာခ်ီၿပီး ဆႏၵျပခဲ့ၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။

VOA