တႏိုင္ငံလုံး အပစ္ရပ္ေရး ေ၀းေနဦးမယ္

ရန္ကုန္မွာ က်င္းပတဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဆြးေႏြးပြဲ ေနာက္ဆံုးေန႔က ေဆြးေႏြးပြဲအၿပီး ခန္းမထဲက ထြက္လာၾက တဲ့ ႏွစ္ဖက္ေခါင္းေဆာင္ ေတြရဲ႕ ေျခလွမ္းေတြဟာ ေလးေလးပင္ပင္ ျဖစ္ေနသလို မ်က္ႏွာေတြကလည္း အၿပံဳးကိုယ္စီ ကင္းမဲ့ေနတာ ေတြ႔ရပါတယ္။

ကာကီေရာင္ ဆင္ျမန္းထားတဲ့ ဦးေဆာင္ေဆြးေႏြးသူ အစိုးရ ျပည္ေထာင္စု ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဖာ္ေဆာင္ေရး လုပ္ငန္း ေကာ္မတီ (UPWC)က ျပည္ေထာင္စု ဝန္ႀကီးကလည္း သူ႔ရဲ႕ အဆင္မေျပတဲ့ အမူအယာမ်က္ႏွာ ကို မၾကာ ခဏ ဆိုသလို ေခြ်းသုတ္လ်က္ ညိႇဳးႏြမ္းေနတဲ့ သူ႔မ်က္ႏွာကို ဖုံးကြယ္ဖို႔လုပ္ေဆာင္ေနပါတယ္။ တပ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ေခါင္းေဆာင္ အရာရွိရဲ႕ ပံုစံကလည္း သူ႔ရဲ႕ အမွတ္ အသား ျဖစ္တဲ့ မာန္ပါပါေျပာတာ၊ ႏႈတ္ခမ္းစုကာ ရယ္တာ စတဲ့ ပံုစံေတြ ေပ်ာက္ခ်င္းမလွ ေပ်ာက္ ေနပါတယ္။

႐ိုးရွင္းစြာ ေနတတ္ၿပီး တည္ၾကည္လွတဲ့ တိုင္းရင္းသား အဖြဲ႔ေခါင္းေဆာင္ ပံုစံကလည္း စိတ္ဓာတ္ မာေပ မယ့္ ေလသံေတြက တိုး ညင္း လို႔ ေနပါတယ္။ ဖက္ရွင္ အက်ဆံုးလို႔ နာမည္ရသူ၊ ရယ္လိုက္ရင္ မ်က္ လံုးေမွးေအာင္ ရယ္တတ္တဲ့ တိုင္းရင္းသား ေခါင္း ေဆာင္ရဲ႕ အၿပံဳးကလည္း သိပ္အသက္ မပါလွေတာ့ပါ။

သူတို႔ တေတြဟာ ကိုယ္စီ အထက္အမိန္႔ကို နာခံၿပီး လာေရာက္ ေဆြးေႏြးၾကရသူေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ပုဂၢိဳလ္ေရး အရ ေတြ႔ဆံု လာ တာ ၅ ႀကိမ္မက ရွိၿပီျဖစ္တာမို႔ အတန္ငယ္ ရင္းႏွီးမႈေတြရေနၿပီ ျဖစ္ေပမယ့္ တာဝန္ေတြေၾကာင့္ ခင္မင္မႈ စိတ္ရင္းအမွန္ မသိႏိုင္ၾက။

တာဝန္ေတြသာ မပါခဲ့ရင္ ဘယ္လိုမ်ား ေျပာဆို ဆက္ဆံၾကေလမလဲ။ ႏွစ္ဖက္က တာဝန္ဆိုတဲ့ အသိေတြ က သူတို႔ကို ထိန္းခ်ဳပ္ထားပံုရွိပါတယ္။ ႏွစ္ေပါင္း ၆၀ ၀န္းက်င္ တိုက္ခိုက္မႈေတြ၊ အမုန္းတရား ဓာတ္ခံေတြ နဲ႔ အတူ ယွဥ္တြဲ ေနထိုင္လာခဲ့ရသူေတြ ျဖစ္ၿပီး ဒါေတြကို ခ်ဳပ္ၿငိမ္းႏုိင္ဖို႔ သူတို႔ တေတြဟာ ကိုယ္စီ ႀကိဳး စားေနၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။

၂၀၁၃ ခုႏွစ္ကတည္းက စၿပီး ဒီလို ေဆြးေႏြးညိွႏိႈင္းလာတာ စက္တင္ဘာ ၂၂ ရက္ကေန ၂၆ အထိ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ ျမန္မာ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး စင္တာ(MPC) မွာ က်င္းပတဲ့ ေဆြးေႏြးပြဲနဲ႔ဆို ၆ ႀကိမ္ေလာက္ ရွိၿပီျဖစ္ၿပီး တႏိုင္ငံလံုး အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး စာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္ဖို႔ အတြက္ ေဆြးေႏြးေနတဲ့ ႏွစ္ဖက္က လူ အေယာက္ ၂၀ သာမက တတိုင္းတျပည္လံုး ကပါ စိတ္ဝင္စားၾက၊ ေမွ်ာ္လင့္ၾကတာမို႔ ႏွစ္ဖက္ ေခါင္း ေဆာင္ေတြ အတြက္ တာဝန္အေတာ္ ႀကီးပါတယ္။

ဒီတႀကိမ္မွာေတာ့ တႏိုင္ငံလံုး အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး စာခ်ဳပ္ပါ အခ်က္ေတြကို အၿပီးတိုင္ ေဆြးေႏြးႏိုင္ေတာ့ မယ္လို႔ သူတို႔တေတြ ယံုၾကည္ထားေပမယ့္ တကယ့္တကယ္မွာေတာ့ ဘာအေျဖ၊ ဘာရလဒ္မွ ထြက္ေပၚ လာႏိုင္ခဲ့ျခင္း မရွိဘဲ ေဆြးေႏြးပြဲ ၿပီးဆံုးခဲ့ရတာမို႔ ေလးလံတဲ့ ေျခလွမ္းေတြနဲ႔ ဌာေနကို ျပန္ၾကရပါေတာ့ တယ္။

ဒီေဆြးေႏြးပြဲ အၿပီးမွာ တႏုိင္ငံလုံးအပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးဆိုင္ရာ ညႇိႏႈိင္းေရး အဖြဲ႕(NCCT) အဖြဲ႔ေခါင္းေဆာင္ ႏိုင္ဟံသာက ေအာက္ တိုဘာ လအတြင္းမွာ လက္မွတ္ထိုးႏိုင္ဖို႔ မလြယ္ေတာ့သလို ေနာက္ထပ္လည္း ဘယ္အခ်ိန္မွာ ထိုးႏိုင္မယ္ဆိုတာကို တိတိက်က် မေျပာႏိုင္ေတာ့ဘူးလို႔ ဆိုခဲ့သလို ေဆြးေႏြးမႈမွာလည္း ဒီတႀကိမ္က အခက္ခဲဆံုးလို႔ ဆိုပါတယ္။ အစိုးရဘက္ပိုင္းကေတာ့ ဘယ္လို အေျဖတခုကိုမွ တရားဝင္ အရင္ကလို ထုတ္ျပန္လာခဲ့တာ မရွိခဲ့ပါဘူး။

ဒီအဆင့္ ေဆြးေႏြးခဲ့တဲ့ အခ်က္ေတြထဲမွာ အစိုးရဘက္က လိုက္ေလ်ာဖို႔ တြန္႔ဆုတ္ေနတဲ့ အဓိက အခ်က္ ေတြ ရွိေနသလို ေဆြးေႏြး ပြဲ မတိုင္မီ အစိုးရဘက္ အတြက္ သံသယေတြ ႀကီးေစတဲ့ အခ်က္ေတြကလည္း ရွိေနခဲ့တယ္လို႔ ႏွစ္ဖက္ကဆိုၾကပါတယ္။

ဒီတေခါက္ ေဆြးေႏြးပြဲမွာ အဓိက အခန္းက႑ ျဖစ္တဲ့ တပ္ေနရာခ်ထားေရး အပိုင္းကို အဓိကဦးတည္ ေဆြးေႏြးခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။

ေဆြးေႏြးရာမွာ မူလက အစိုးရဘက္က ေရးဆြဲထားတဲ့ အခန္း ၁၄ ခန္းပါ မူၾကမ္းနဲ႔ တိုင္းရင္းသားဘက္က ေရးဆြဲထားတဲ့ အခန္း ၁၁ ခန္းပါ မူၾကမ္း စတဲ့ ၂ ေစာင္ကို ျပန္လည္ ေပါင္းစည္းၿပီး အခန္း ၇ ခန္းပါ မူၾကမ္း တေစာင္ကို အေခ်ာသတ္ ထုတ္ႏုတ္ေဆြးေႏြးခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။

အဲဒီ အခန္း ၇ ခန္းမွာပါတဲ့ အခန္း ၁ အေျခခံမူမ်ားမွာ တိုင္းရင္းသားေတြဘက္က တင္ျပတဲ့ အခ်က္ေတြနဲ႔ အစိုးရဘက္က တင္ျပ တဲ့ အခ်က္ေပါင္း ၁၀ ခ်က္ေက်ာ္ကို ေဆြးေႏြးခဲ့ပါတယ္။ ပါ၀င္တဲ့ အခ်က္ေတြမွာ စစ္မွန္ေသာ၊ တန္းတူညီတူရွိေသာ၊ ကိုယ္ပိုင္ ျပ႒ာန္း ခြင့္ ရွိေသာ ဖက္ဒရယ္ ျပည္ေထာင္စု ထူေထာင္ေရး၊ ဖက္ဒရယ္ တပ္မေတာ္ထူေထာင္ႏိုင္ရန္ အတြက္ ႏိုင္ငံေရး ေဆြးေႏြးပြဲတြင္ ထည့္သြင္း ေဆြးေႏြးေရး စတဲ့ အခ်က္ေတြကို တိုင္းရင္းသားေတြဘက္က ထည့္သြင္းထားပါတယ္။

အစိုးရဘက္ကလည္း ျပည္ေထာင္စု ျမန္မာႏိုင္ငံအား အတူတကြ ပိုင္ဆိုင္သူမ်ားျဖစ္တဲ့ အားေလွ်ာ္စြာ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာ နယ္ နိမိတ္ တည္ၿမဲေရးနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ တာဝန္ေတြကို အတူတကြ ပူးေပါင္းရန္၊ ပင္လံုစိတ္ဓာတ္ကို အေျခခံၿပီး ျပည္ေထာင္စုႀကီး တခုကို စုေပါင္း တည္ေဆာက္ရန္ ဆိုတဲ့အခ်က္ေတြ ပါဝင္တယ္လို႔ သိရပါတယ္။

အခ်ဳပ္အျခာ အာဏာ နယ္နိမိတ္တည္ၿမဲေရးနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ တာဝန္ေတြကို အတူတကြ ပူးေပါင္းရန္ ဆိုတဲ့ အခ်က္ကို ႏွစ္ဖက္ သေဘာတူ လက္ခံလိုက္ေပမယ့္လည္း ဖက္ဒရယ္စနစ္ က်င့္သံုးေရးနဲ႔ ဖက္ဒရယ္ တပ္မေတာ္ကိစၥကို အစိုးရဘက္က အရင္က လက္ခံခဲ့ၿပီး ျဖစ္ေပမယ့္ ဒီတႀကိမ္မွာေတာ့ လက္ခံဖို႔ကို ျပန္လည္ တင္ျပမယ္လို႔ ေနာက္ေၾကာင္း ျပန္သြားခဲ့ပါတယ္။

“အရင္အႀကိမ္တုန္းက ဒီမိုကေရစီေရး၊ တန္းတူညီမွ်ေရးမ်ား ပါဝင္သည့္ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု စနစ္အား အေကာင္ အထည္ေဖာ္ ရန္ ဆိုတဲ့ အခ်က္ကိုသေဘာတူထားတာက ၾကားသေလာက္ အစိုးရဘက္၊ အထူးသျဖင့္ တပ္ဘက္က လူႀကီးပိုင္းေတြက မေက် လည္လို႔ အခုတႀကိမ္မွာ ထပ္ေဆြးေႏြးရတယ္။ ဖက္ဒရယ္တပ္မေတာ္ ကိစၥမွာဆိုလည္း ဒီလိုပဲ လက္မခံေတာ့ဘူး”လို႔ NCCT အဖြဲ႔ေခါင္းေဆာင္ ႏိုင္ဟံသာက ဆိုပါတယ္။

အခန္း ၂ ျဖစ္တဲ့ ဦးတည္ခ်က္မ်ားနဲ႔ရည္ရြယ္ခ်က္မ်ား အခန္းမွာေတာ့ ႏွစ္ဖက္တင္ျပထားတဲ့ အခ်က္ေပါင္း ၁၀ ခ်က္ေက်ာ္ ပါဝင္ၿပီး အဓိက အေနနဲ႔ စကားလံုး အသံုးအႏႈန္း အထားအသိုေတြကို အဓိကေဆြးေႏြးရတယ္လို႔ သိရပါတယ္။ စာခ်ဳပ္ ေခါင္းစဥ္မွာ မသံုးဖို႔ သေဘာတူထားတဲ့ “ေတာ္လွန္ေရး” စကားလံုးကို စာခ်ဳပ္ အတြင္းပိုင္း အခန္း ၂ နဲ႔ အျခားသံုးေနရာမွာ သံုးဖို႔ ႏွစ္ဖက္က အရင္က လက္ခံထားခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီတႀကိမ္မွာ သံုးစြဲဖို႔ မသင့္ဘူးလို႔ တပ္မေတာ္ဘက္က ျပန္လည္ တင္ျပလာတာမို႔ ဒီအခ်က္က လည္း ေနာက္ေၾကာင္းျပန္ ျဖစ္သြားခဲ့ရပါတယ္။

အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး ဆိုင္ရာကိစၥရပ္မ်ားအခန္း အခန္း ၃ မွာ ႏွစ္ဖက္စလံုးအခ်က္ ၃၀ နီးပါး တင္ျပထားၿပီး တပ္ပိုင္း ဆိုင္ရာကို ဒီအခ်က္ေတြထဲမွာ အဓိက ထည့္သြင္းထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။ နယ္ေျမသတ္မွတ္ျခင္း၊ လြတ္လပ္စြာသြားလာခြင့္နဲ႔ ျပန္လည္ေနရာခ် ထားေရး အစီအစဥ္ေတြကို ႏွစ္ဖက္တင္ျပထားပါတယ္။

ႏွစ္ဖက္စလံုးက နယ္ေျမသတ္မွတ္ခ်က္ကို ေျမျပင္ကြင္းဆင္း လုပ္ေဆာင္ဖို႔ စီစဥ္ေနေပမယ့္လည္း အခုထက္ထိ အဲဒီ အဆင့္ကို ေရာက္ရွိဖို႔ ခက္ခဲေနတယ္လို႔ သိရပါတယ္။ ဒီအဆင့္မွာ တိုင္းရင္းသားေတြ ဘက္ကလည္း လက္နက္ မစုေဆာင္းေရး ႏွစ္ဖက္စလံုး လက္ခံဖို႔ ျဖစ္ေပမယ့္ အစိုးရဘက္က ႏိုင္ငံေတာ္ကာကြယ္ေရး အတြက္ဆိုတဲ့ အေၾကာင္းျပခ်က္နဲ႔ ေဆြးေႏြးမႈမွာ မေအာင္ျမင္ ေသး ဘူးလို႔ ဆိုပါတယ္။

ဒီလို ေနာက္ေၾကာင္းျပန္ေစတဲ့ အခ်က္ေတြ ျဖစ္လာတာဟာ ၿပီးခဲ့တဲ့ တိုင္းရင္းသား လူမ်ိဳးမ်ား ဖက္ဒရာယ္ေကာင္စီ(UNFC) ေဆြးေႏြးပြဲမွာ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ တပ္ေတြကို ေျမာက္ပိုင္း ဖက္ဒရယ္ တပ္မေတာ္၊ အလယ္ပိုင္း ဖက္ဒရယ္ တပ္မေတာ္၊ ေတာင္ ပိုင္း ဖက္ဒရယ္ တပ္မေတာ္ ဆိုၿပီး ဖြဲ႔စည္းဖို႔၊ ဝ နဲ႔ မိုင္းလားကို ဖိတ္ေခၚ ညိွႏိႈင္းေနတာေတြ ရွိတဲ့အတြက္ အစိုးရဘက္က တိုင္းရင္းသားေတြအေပၚ ယံုၾကည္မႈနည္းေစခဲ့တယ္လို႔ တပ္မေတာ္နဲ႔ နီးစပ္တဲ့သူ တဦးက ေျပာပါတယ္။

“ေဆြးေႏြးေနတုန္း တိုက္ပြဲေတြ ျဖစ္ရင္ တပ္မေတာ္ကို ဆဲၾကတယ္။ အခုက်ေနာ္တို႔ ဖက္ဒရယ္တပ္မေတာ္ ကိစၥ စဥ္းစားေနခ်ိန္မွာ အခုလို တပ္မေတာ္အသီးသီးလုပ္ဖို႔ တိုက္တြန္းတာက သူတို႔ဘက္က စစ္ကို လိုလားေနသလား၊ ခြဲထြက္ဖို႔လား ဆိုတဲ့ အေတြးေရာက္တယ္။ တပ္မေတာ္ပဲ မွားေနတာ မဟုတ္ဘူး။ တိုင္းရင္းသားေတြလည္း မွားေနတာ ရွိတယ္။ ညီညီမွ်မွ်ေျပာ ေစခ်င္တယ္”လို႔ တပ္မေတာ္ ဘက္မွ အရာရွိတဦးကလည္း ေျပာဆိုပါတယ္။

ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီး မင္းေအာင္လိႈင္ကလည္း “မၾကာေသးမီက ေၾကညာခ်က္မ်ားထုတ္ျပန္ ခဲ့သည့္ UNFC ၏ လုပ္ေဆာင္ခ်က္မ်ားသည္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဆာင္ရြက္ရာတြင္ အခက္အခဲမ်ား ျဖစ္လာႏိုင္ သည္ကို သတိထားရန္ လိုေၾကာင္း”လို႔ ေျပာ ဆိုတဲ့ အထိရွိလာခဲ့ၿပီး ေဆြးေႏြးပြဲ မတိုင္ခင္ အစိုးရပိုင္းမွာ ပိုၿပီးစိုးရိမ္မႈေတြ ျဖစ္ေနသလို တိုင္းရင္းသားေတြ ဘက္ကလည္း ဒီ မိန္႔ခြန္းေၾကာင့္ တင္းမာမႈေတြ ရွိေနခဲ့တယ္လို႔ သိရပါတယ္။

UNFC အတြင္းေရးမႉးလည္း ျဖစ္တဲ့ ႏုိင္ဟံသာကေတာ့“ဒါက မဆိုင္ပါဘူး။ က်ေနာ္တို႔က ခြဲထြက္ဖို႔ မရွိသလို စင္ၿပိဳင္ေထာင္ဖို႔လည္း စိတ္ မကူးဘူး။ ဒါကို က်ေနာ္တို႔ အေနနဲ႔ ေျပာရဲတယ္။ ခြဲထြက္ၿပီး ရပ္တည္လို႔လည္း မရဘူး။ ဒီတပ္ေတြ ကိစၥက ဖက္ဒရယ္ တပ္မေတာ္ ကိစၥကို ႏိုင္ငံေရး ေဆြးေႏြးပြဲမွာ ေဆြးေႏြးရမွာပါ။ တပ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ကိစၥက တကယ္ကို ေဆြးေႏြးရမွာပါ။ ဖက္ဒရယ္တပ္ ဆိုတာကို ေဆြးေႏြးဖို႔ပဲ။ က်ေနာ္တို႔ UNFC က ခ်မွတ္တာပါ။ ေနာက္ပိုင္းက်မွ ေဆြးေႏြးဖို႔ပါ။ အခုလုပ္မွာ မဟုတ္ပါဘူး”လို႔ ေျပာဆိုပါ တယ္။

ဒီအခန္းမွာ တပ္ပိုင္း ဆိုင္ရာ လိုက္နာရမယ့္ က်င့္ဝတ္ စည္းကမ္းေတြကိုပါ ထည့္သြင္းထားၿပီး ဒီအခ်က္ကို အစိုးရဘက္က အပစ္ အခတ္ ရပ္စဲေရး စာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္ၿပီးမွ ေဆြးေႏြးဖို႔ တင္ျပထားပါတယ္။

တိုင္းရင္းသားေတြ ဘက္ကေတာ့ အပစ္ရပ္စာခ်ဳပ္မွာ တပ္ပိုင္းဆိုင္ရာ လိုက္နာရမယ့္ က်င့္ဝတ္ စည္းကမ္း ဆိုတာကို အနည္းငယ္ ထည့္သြင္းၿပီး စာခ်ဳပ္ လက္မွတ္ထိုးၿပီးမွ အေသးစိတ္ကို ဆက္ေဆြးေႏြးဖို႔ တင္ျပ ထားပါတယ္။ ဒါကို အစိုးရဘက္က ယာယီ လက္ခံ ထားတယ္လို႔ သိရပါတယ္။

“စစ္သည္ေတာ္ က်င့္ဝတ္ဆိုတာကို အကုန္လံုး အပစ္အခတ္ရပ္စဲၿပီးမွ လုပ္မွာကိုေတာ့ တိုင္းရင္းသားေတြ ဘက္က မယံုၾကည္ႏိုင္ တာေၾကာင့္ လက္ခံဖို႔ ခက္တယ္။ ဒါက အဓိကပါပဲ။ ေနာက္ပိုင္းမွ ေဆြးေႏြးဖို႔က အဆင္မေျပခဲ့ရင္ အန္ကယ္တို႔ဘက္က လက္မွတ္ ထိုးၿပီးမွဆိုခက္မယ္။ ဒီေတာ့ ဒီအပိုင္းကို ေဆြးေႏြးရ မယ္။ မူလကေတာ့ ကာခ်ဳပ္က ဒီမွာတဝက္ ေဆြးေႏြးမယ္လို႔ လက္ခံထားတယ္လို႔ သူတို႔ဘက္က ေျပာ တယ္။ အခုက်ေတာ့ ျပန္ညိႇ အဆင့္ ျဖစ္သြားတယ္”လို႔ NCCT အဖြဲ႔ဝင္ ခြန္ဥကၠာက ေျပာ ဆိုပါတယ္။

အခန္း ၄ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရးကို ခိုင္မာေအာင္ လုပ္ေဆာင္မယ့္ နည္းလမ္းမ်ား အခန္းမွာေတာ့ ႏွစ္ဖက္စလံုးက တင္ျပထားတဲ့ အခ်က္ ၁၀ ခ်က္ ပါဝင္ၿပီး ျပည္ေထာင္စု ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဆြးေႏြးမႈ ဆိုင္ရာ ပူးတြဲေကာ္မတီ ဖြဲ႔စည္းေရးဆိုတဲ့ အခ်က္လည္း ပါဝင္ပါတယ္။

ဒီေကာ္မတီရဲ႕ လုပ္ေဆာင္ခြင့္က ေျမျပင္အဆင့္ ေကာ္မတီ၊ တပ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ေစာင့္ၾကည့္ေရး ေကာ္မတီ စတာေတြက တင္ျပလာ တာ ေတြကို ႏွစ္ဖက္က အဆံုးအျဖတ္ ေပးရမယ့္ အဖြဲ႔ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေကာ္မတီ မွာ တိုင္းရင္းသား ထိပ္သီးေခါင္းေဆာင္ေတြလည္း ပါဝင္မွာ ျဖစ္ၿပီး အစိုးရပိုင္းကလည္း တပ္မေတာ္ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္၊ ႏိုင္ငံေတာ္ သမၼတ အထိ ပါဝင္လာမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီလိုေတာင္း ဆိုမႈကို အစိုးရဘက္က စင္ၿပိဳင္ေထာင္ႏိုင္တယ္ ဆိုတဲ့ အျမင္ရွိေနတယ္လို႔ တိုင္းရင္းသား ေခါင္းေဆာင္ေတြဘက္ က ဆိုပါတယ္။

NCCT ဒု ဥကၠ႒ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ဂြန္ေမာ္က ဒီအခ်က္က အလြန္အေရးပါတဲ့အတြက္ သေဘာတူညီမႈ ရတဲ့အထိ ေဆြးေႏြးရမယ့္ အခ်က္ ျဖစ္ပါတယ္လို႔ ဆိုထားေပမယ့္ လက္ေတြ႔မွာ“ျပည္ေထာင္စု ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဆြးေႏြးမႈဆိုင္ရာ ပူးတြဲေကာ္မတီ” ဖြဲ႔တာကို ယာယီ သေဘာတူခဲ့ၾကေပမယ့္ ဦးေဆာင္ဆိုတဲ့ စကား ထပ္ျဖည့္လိုက္လို႔ အစိုးရနဲ႔ စင္ၿပိဳင္ထူေထာင္မယ့္ သေဘာကို မွတ္ယူထားတဲ့ အတြက္ ခက္ခဲေနတာ ျဖစ္တယ္လို႔ သိရပါတယ္။

“သမၼတက နာယကပဲ၊ စင္ၿပိဳင္သေဘာ မရွိဘူး။ ပူးတြဲ လုပ္ေဆာင္မႈက သူတို႔အျမင္က အဲဒီလို ျဖစ္ေနတာမို႔ ရွင္းျပေနရတယ္။ ဒါက သူတို႔ စိုးရိမ္စိတ္ပဲ”လို႔ ခြန္ဥကၠာက ဆိုပါတယ္။

ဒီစိုးရိမ္မႈက UNFC ညီလာခံ အၿပီးမွာ ပိုမိုခိုင္မာလာတာ ျဖစ္ၿပီး မူလက အထက္ကို တင္ျပဖို႔ အတြက္ လ်ာထား ေပမယ့္ အခုခ်ိန္မွာ ေတာ့ လက္ခံဖို႔ ေတာ္ေတာ္ခက္ေနတယ္လို႔ တိုင္းရင္းသား ေခါင္းေဆာင္ေတြ က ဆိုပါတယ္။

အစိုးရ အေနနဲ႔ စင္ၿပိဳင္လုပ္ခြင့္ ေပးလိုက္ပါက တခ်ိန္မွာအာဏာခြဲေဝေရးနဲ႔ တိုင္းျပည္ခြဲထြက္ဖို႔ လုပ္ေဆာင္ မယ္ဆိုတဲ့ အျမင္ေတြရွိေနတယ္လို႔လည္း တိုင္းရင္းသားေတြက ေျပာပါတယ္။

အစိုးရ တပ္ပိုင္းဆိုင္ရာနဲ႔ နီးစပ္တဲ့သူ တဦးက “အစိုးရဘက္က ေထာက္ျပတာက အခုလက္ရွိ ျမဝတီ ျပႆနာေတြေကာ တိုင္းရင္း သား အကြဲအၿပဲေတြေကာ ေပါ့။ ဒီလိုေတြ ျဖစ္ေနရင္ သူတို႔ လက္မွတ္ထိုးၿပီးမွ ျဖစ္လာရင္ သူတို႔ မထိန္းႏိုင္မွာ စိုးေနတာပဲ။ သာဓက ေတြလည္း ေခတ္အဆက္ဆက္ ျဖစ္ခဲ့တယ္။ တိုင္းရင္းသား အခ်င္းခ်င္းပစ္ေနတာေတြ ေနာက္ ဖက္ဒရယ္တပ္ လုပ္ဖို႔ကို ဝတို႔ မိုင္းလားတို႔ကို စည္း႐ုံးေန တာေတြ ရွိေတာ့ ေဆြးေႏြးေနစဥ္မွာ ဒီလို စည္း႐ံုးတာက ဘာလို႔လဲ၊ အျမင္ကို သူတို႔ပိုျမင္တယ္”လို႔ ေျပာ ဆို ပါတယ္။

ႏိုင္ငံေရး ေဆြးေႏြးပြဲဆိုင္ရာ အာမခံခ်က္မ်ား အခန္းမွာေတာ့ ႏွစ္ဖက္စလံုးက တင္ျပထားတဲ့အခ်က္ ၁၅ ခ်က္ပါဝင္ၿပီး ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲမွာ ပါဝင္ရမယ့္လူဦးေရနဲ႔ ပါဝင္တဲ့ အဖြဲ႔ အစည္းအခ်ိဳးလည္း ပါ၀င္ ပါတယ္။ အဲဒီ အခန္း ၅ မွာ အစိုးရဘက္က အစိုးရ၊ တပ္ မေတာ္၊ လႊတ္ေတာ္၊ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္မ်ား၊ ႏုိင္ငံေရး ပါတီမ်ား၊ တိုင္းရင္းသား ကိုယ္စားလွယ္မ်ား၊ ပါဝင္သင့္ ပါဝင္ထိုက္ သူမ်ား လို႔ အစုအဖြဲ႔ ၇ ဖြဲ႔ တင္ျပပါတယ္။

တိုင္းရင္းသားေတြဘက္ကလည္း အစုိးရကိုယ္စားလွယ္၊ လႊတ္ေတာ္၊ တပ္မေတာ္ ဆိုတဲ့ အစိုးရပိုင္းနဲ႔ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္၊ ဒီမိုကေရစီ အင္အားစုမ်ားနဲ႔ ႏုိင္ငံေရး ပါတီဆိုၿပီး အစုအဖြဲ႔ ၃ ဖြဲ႔ တင္ျပရာမွာ ေနာက္ဆံုးမွာေတာ့ အစိုးရဘက္က အစုိးရ ကိုယ္စား လွယ္၊ လႊတ္ေတာ္၊ တပ္မေတာ္ နဲ႔ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္မ်ား၊ ႏုိင္ငံေရးပါတီမ်ား၊ တိုင္းရင္းသား ကိုယ္စားလွယ္မ်ား၊ ပါဝင္ သင့္ ပါဝင္ထိုက္သူမ်ား စတဲ့ ၅ ပြင့္ဆိုင္ကို ေလွ်ာ့ေပးလိုက္တယ္လို႔ သိရပါတယ္။

“ဒါကို က်ေနာ္တို႔ ေဆြးေႏြးရဦးမယ္။ သူတို႔ ေျပာတဲ့ တိုင္းရင္းသား ကိုယ္စားလွယ္ဆိုတာ ဘယ္သူလဲ။ ေနာက္ ပါဝင္သင့္ ပါ၀င္ ထိုက္ သူ က ဘာလဲ ဘယ္လို ပါမလဲ။ ဒါေတြ မသိရေတာ့ က်ေနာ္တို႔ စဥ္းစားရမယ့္အခ်က္ပါပဲ”လို႔ NCCT မွ ေဒါက္တာ ဆလိုင္း လ်န္မႈန္း ဆာေခါင္း က ေျပာပါတယ္။

အခန္း ၆ ေရွ႕ဆက္ လုပ္ေဆာင္မယ့္ လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားမွာေတာ့ ႏွစ္ဖက္ တင္ျပတဲ့ အခ်က္ ၁၀ ခ်က္ေက်ာ္ပါဝင္ၿပီး ဒီအခန္းကို ၾကား ကာလ အစီစဥ္လို႔လည္း ဆိုႏိုင္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံေရး ေဆြးေႏြးမႈ မၿပီးခင္ ၾကားကာလ အစီစဥ္ေတြမွာ အာဏာခြဲေဝမႈ မပါတဲ့ လူမႈစီးပြား ေရး ဆိုင္ရာ ခြဲေဝမႈကိုပါ ထည့္သြင္းထားတယ္လို႔ သိရပါတယ္။ ၾကားကာလ အစီစဥ္မွာ မည္မွ်ၾကာရွည္မည္ကို သိရွိႏိုင္ျခင္း မရွိေသး တဲ့ အတြက္ အခ်ိန္ အတိုင္းအတာတခုကို သတ္မွတ္ လုပ္ေဆာင္ႏိုင္ျခင္း မရွိေသးေၾကာင္းနဲ႔ ဒီ အစီအစဥ္မွာ ျပည္သူေတြ ပါဝင္ႏိုင္ေရး အတြက္ စီစဥ္ေဆာင္ရြက္ဖို႔ လိုေၾကာင္း NCCT အဖြဲ႔ဝင္ ဖဒိုကြယ္ထူးဝင္းကလည္း ေျပာဆိုပါတယ္။

“က်ေနာ္တို႔ ျပည္သူလူထု အတြက္ ႏိုင္ငံေရးတင္ မကဘူး၊ တရားစီရင္ေရး၊ က်န္းမာေရး၊ ပညာေရးပိုင္းေတြပါ ရွိတယ္။ ဘက္ေပါင္း စံုလုပ္ရမွာ ရွိတယ္။ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရး စတာေတြကို တိုင္းရင္းသားေတြက တတ္ႏိုင္သေရြ႕ လုပ္ခဲ့တာရွိတယ္။ ဒါေတြကို ၾကားကာလမွာ က်ေနာ္တို႔ လုပ္ပိုင္ခြင့္ ဆက္ထားခ်င္တယ္။ ဘာလို႔လဲဆို ဖြံ႔ၿဖိဳးေရး စီမံကိန္းေတြေၾကာင့္ စစ္ပြဲ ျဖစ္တာမ်ိဳး မလိုခ်င္သလို ေနာက္တခ်က္ကေတာ့ က်ေနာ္တို႔ ရပ္တည္ခြင့္ မေပ်ာက္ဖို႔ပါ။ ဒီမွာ ဘယ္လို အခ်က္ေတြ အခြန္ လုပ္ငန္း ကိစၥေတြ ပါတယ္ ဆိုေပမယ့္ ဒါက ျပည္သူေတြ အတြက္ ဘယ္ေလာက္ အက်ိဳးရမလဲ ဆိုတာကို က်ေနာ္တို႔က လုပ္ေဆာင္တာပါ”လို႔ သူက ဆို ပါတယ္။

ဒီအခ်က္က အစိုးရဘက္က ေက်လည္မႈ မရွိေသးပါဘူး။ သယံဇာတနဲ႔ လူမႈဘဝေတြကို တိုက္႐ိုက္ ထိခိုက္တာေတြ ရွိလာမွာကို မလိုလားတဲ့ အတြက္ ေတာင္းဆိုထားတာျဖစ္တယ္လို႔ တိုင္းရင္းသားေတြက ဆိုေပမယ့္ အစိုးရဘက္က ဒါကို အာဏာခြဲေဝတယ္ လို႔ ျမင္ေနတယ္ လို႔ တိုင္းရင္းသားေတြက ေျပာဆိုပါတယ္။ အစိုးရဆီက အာဏာခြဲေဝတာ မဟုတ္တဲ့ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈအတြက္ သာ လုပ္ေဆာင္တာျဖစ္တယ္လို႔ ေဒါက္တာ ဆလိုင္း လ်န္မႈန္း ဆာေခါင္း က ဆိုပါတယ္။

အေထြေထြအခန္း ျဖစ္တဲ့ အခန္း ၇ မွာေတာ့ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး ဆိုင္ရာ စာခ်ဳပ္ကို တရားဝင္လုပ္ေဆာင္ေရးနဲ႔ အခန္း ၅ ပါ အခ်က္ ေတြကို ပိုမိုခိုင္မာေအာင္ လုပ္ေဆာင္တဲ့အခ်က္ေတြ ပါဝင္ပါတယ္။ ဒီအခန္းက အခန္း ၅ အဆက္ျဖစ္ၿပီး ဒီအခန္းမွာ ႏိုင္ငံေရး ေဆြးေႏြးပြဲ က်င္းပေရးဆိုင္ရာ အခ်က္ေတြ၊ ေဆြးေႏြးရမယ့္ အခ်က္ေတြ၊ တရားဝင္ ျဖစ္ေစေရး ကိစၥေတြ ပါဝင္ၿပီး ႏွစ္ဖက္ တင္ျပ ထား တဲ့ အခ်က္ ၁၀ ခ်က္ နီးပါး ပါဝင္ပါတယ္။

ဒီအခန္းမွာ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးမွာ ပါဝင္လက္မွတ္ထိုးမယ့္ အဖြဲ႔အစည္းေတြနဲ႔ လူပုဂိၢဳလ္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ အခ်က္ ပါဝင္ ပါတယ္။ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး စာခ်ဳပ္မွာ လက္မွတ္ထိုးမယ့္ တိုင္းရင္းသား အဖြဲ႔စာရင္းနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အစိုးရနဲ႔ တိုင္းရင္းသားေတြ အၾကား ညိွႏိႈင္းမႈက လက္ရွိ အခ်ိန္အထိ အေျဖ မရေသးပါဘူး။

လက္ရွိမွာ အစိုးရဘက္က လက္မွတ္ထိုးႏိုင္မယ့္ အေရအတြက္ကို ၁၆ ဖြဲ႔လို႔သာ လက္ခံထားၿပီး တိုင္းရင္းသားေတြ ဘက္ကေတာ့ လက္မွတ္ထိုးရမယ့္အဖြဲ႔ အေရအတြက္ ၂၀ ေက်ာ္ ရွိေနတာေၾကာင့္ ညႇိရခက္ေနဆဲ လို႔ သိရပါတယ္။

“တုိင္းရင္းသားေတြ လက္မွတ္ထုိးမယ္ ဆုိရင္ ပါ၀င္မယ့္အဖြဲ႔အစည္းေတြ ဘယ္လုိလဲ ဆုိတာ သတ္မွတ္တာေတြ ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အေျခခံရမယ့္ လက္မွတ္ထုိးသင့္တဲ့ အဖြဲ႔အစည္းက ဘယ္လုိ အဖြဲ႔အစည္း ဆုိတဲ့ စံႏႈန္းေတာ့ ထားတယ္။ စံေတြဆုိတာ တကယ့္ အစိုးရနဲ႔ လက္မွတ္ ေရးထုိးထားၿပီးသား အဖြဲ႔အစည္း ျဖစ္ရမယ္။ ဒါမွမဟုတ္ ေနာက္ၿပီးေတာ့ တကယ္ တုိင္းရင္းသား လက္နက္ ကုိင္ အဖြဲ႔အစည္း ျဖစ္တဲ့ အစိုးရကို ႏုိင္ငံေရး အရ တုိက္ပြဲ၀င္တဲ့ အဖြဲ႔အစည္း ျဖစ္ရမယ္။ ႏုိင္ငံျခားေတြကို တုိက္ပြဲ၀င္တဲ့ အဖြဲ႔အစည္း မျဖစ္ရဘူးတုိ႔ ။ အခ်ဳိ႕အဖြဲ႔အစည္းေတြက ျမန္မာျပည္ အေျခခ်တယ္။ အျခားႏုိင္ငံနဲ႔ ႏုိင္ငံေရးအရ တုိက္ပြဲ၀င္တဲ့ အေပၚမွာ ဒါေတြ က်ေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ အေနနဲ႔ လက္မွတ္ထုိးတဲ့ အထဲမွာ မပါသင့္ဘူး ေပါ့။ အဲဒီလိုေတြ ဆံုးျဖတ္ညွိႏိႈင္းသတ္မွတ္မယ္ လ်ားထားတယ္” လို႔ ဖဒိုကြယ္ထူးဝင္းက ဆိုပါတယ္။

ခြန္ဥကၠာကလည္း“အစိုးရဘက္က WNO (ဝ အမ်ိဳးသား အစည္းအ႐ံုး)၊ LDU (လားဟူ ဒီမိုကရက္တစ္ အစည္းအ႐ုံး)၊ ေနာက္ ANC ရခိုင္ အမ်ိဳးသား ညီညႊတ္ေရး ပါတီ၊ MNDAA ျမန္မာ အမ်ိဳးသား ဒီမိုကေရစီ မဟာမိတ္ တပ္မေတာ္(ကိုးကန္႔)၊ ZRO (ဇိုမီး) ျပန္လည္ ေပါင္းစည္းေရး အစည္းအ႐ုံးတို႔ကို လက္မခံဘူး။ ဒီေတာ့ ဒီတိုင္းရင္းသားေတြ ပါေအာင္ လုပ္ထားတယ္။ သူတို႔ ဘယ္လိုပါမလဲ ဆိုတာကို ၾကည့္ရမယ္။ ပါေအာင္ေတာ့ လုပ္မယ္။ ဒါမွ စစ္ေတြ မျဖစ္မွာ”လို႔ ေျပာဆိုပါတယ္။

အပစ္အခတ္ရပ္စဲမယ့္ တိုင္းရင္းသားအဖြဲ႔ေတြရဲ႕ စံႏႈန္းသတ္မွတ္ေရးအတြက္ တိက်စြာညိႇႏိႈင္းလို႔ မရေသး သလို ႏွစ္ဖက္စလံုးက ထုတ္ေျပာတာ မရွိေသးပါဘူး။

အစိုးရဘက္က စာရင္းမေပါက္ထားတဲ့အဖြဲ႔ေတြအတြက္ တပ္ေပါင္းစု တခုအေနနဲ႔ UNFC ကေန လက္မွတ္ထိုးဖို႔ တင္ျပထားတယ္လို႔ ခြန္ဥကၠာက ဆိုပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ UNFC ကို အစိုးရဘက္က လက္မခံတာက တေၾကာင္း၊ လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႔လို႔ လက္ခံလိုက္ပါက နယ္ေျမ သတ္မွတ္မႈေတြလည္း ပါႏိုင္တာေၾကာင့္ တေၾကာင္း ဒီကိစၥကို အစိုးရက လက္ခံဖို႔ ခက္ခဲပါတယ္။

“တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ ဆိုၿပီး ခြဲထြက္ၿပီး လက္မွတ္ထိုးတယ္။ ကရင္ဆို ၃ ခု – ၄ ခု၊ ဝ အဖြဲ႔၊ ကိုးကန္႔အဖြဲ႔ေတြလည္း ရွိေန တယ္။ ဒီ လူေတြကို ဘယ္လို ေနရာေပးမလဲ။ ဒါဆို အစိတ္စိတ္အမႊာမႊာ ျဖစ္မယ္၊ ေနာက္ပိုင္း ျပည္နယ္တိုင္း သတ္မွတ္မႈေတြ ခက္လာမယ္။ ဒီလို ျပႆနာေတြ ရွိေနတယ္။ အခုထိ သူတို႔ ဘက္ကလည္း ဘယ္လို လက္မွတ္ထိုးမလဲဆိုတာ မေျပာႏိုင္ဘူး”လို႔ အစိုးရ ဘက္က တာဝန္ရွိသူ တဦးက ေျပာဆိုပါတယ္။

တိုင္းရင္းသားေတြဘက္ကလည္း အခုခ်ိန္ထိ စည္းလံုးမႈတခုကိုခိုင္မာေအာင္ မခ်ျပႏိုင္ေသးပါဘူး။

တိုင္းရင္းသားတိုင္း ပါဝင္ဖို႔လုပ္ေဆာင္ ေနတယ္ဆိုေပမယ့္ အခုခ်ိန္ထိ ဝ၊ မိုင္းလားနဲ႔ ရွမ္းျပည္ ျပန္လည္ ထူေထာင္ေရး ေကာင္စီ၊ ရွမ္းျပည္တပ္မေတာ္ ေတာင္ပိုင္း(RCSS/SSA)တို႔က တိုင္းရင္းသားေတြ ဦးေဆာင္ေန တဲ့ NCCT အဖြဲ႕မွာ ပါဝင္ျခင္းမရွိသလို ဒီအဖြဲ႔ေတြ ဘယ္လိုပါဝင္မလဲ ဆိုတာကိုကလည္း အခုခ်ိန္ထိ မေရရာေသးပါဘူး။

လက္ရွိ ကရင္၊ ရွမ္း နဲ႔ ကခ်င္ေဒသေတြမွာ စစ္ေရးအရွိန္ျမင့္ေနတာကလည္း အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးမွာ ႏွစ္ဖက္စိုးရိမ္မႈေတြပိုမ်ား လ်က္ရွိၿပီး တိုင္းရင္းသားေတြဘက္က အစိုးရနဲ႔ေဆြးေႏြးမႈေတြကို ျပန္လည္သံုး သပ္ေနတယ္လို႔ တိုင္းရင္းသား ေခါင္းေဆာင္ေတြက ဆိုပါတယ္။

သမၼတ ဦးသိန္စိန္ကလည္း ေရဒီယိုမိန္႔ခြန္းမွာ ၂၀၁၅ အထိ အပစ္အခတ္ရပ္စဲမႈ မရွိခဲ့ရင္ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရးက ေအာင္ျမင္မွာမဟုတ္ဘူး လို႔ ဆိုထားပါတယ္။

ဒီအခ်ိန္ထိ ေဆြးေႏြးမႈမေျပလည္ေသးတာက တဖက္နဲ႔တဖက္ စိုးရိမ္မႈေတြမ်ားေနတာေၾကာင့္ပါဝင္ သလို ႏွစ္ဖက္ မေရရာမႈေတြသာ မ်ားေနတာေၾကာင့္လို႔ ေဝဖန္မႈေတြလည္း ရွိေနပါတယ္။

ဒီအေျခအေနေတြကို ေက်ာ္လြန္ႏိုင္မွသာ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးစာခ်ဳပ္ ခ်ဳပ္ႏိုင္မွာ ျဖစ္ၿပီး အခုခ်ိန္အထိ ကေတာ့ တႏိုင္ငံလံုး အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး စာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္ ဆိုဖို႔က ခက္ခဲေနေသးတယ္လို႔ ဆိုရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ 

ဧရာဝတီ