ေတာင္တ႐ုတ္ ပင္လယ္ DOC ေဆာင္ရြက္မႈ ႏွင့္ COC ညႇိႏႈိင္း ေဆြးေႏြးမႈမ်ား အေရးပါသည့္ တိုးတက္မႈ မ်ားရရွိ

တ႐ုတ္ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးဌာနဝန္ႀကီး ဝမ္ရိမွ ၾသဂုတ္လ ၃ ရက္ေန႔က စင္ကာပူတြင္ ျပဳလုပ္သည့္ သတင္းစာ ရွင္းလင္း ပြဲတြင္ “ေတာင္တ႐ုတ္ ပင္လယ္ ႏိုင္ငံမ်ား အျပဳအမူဆိုင္ရာ ေၾကျငာစာတမ္း” (DOC) ႏွင့္ “ေတာင္တ႐ုတ္ ပင္လယ္ အျပဳအမူ ဆိုင္ရာ သတ္မွတ္ခ်က္” (COC) လုပ္ငန္း ႏွစ္ရပ္လံုးမွာ အဆင္ေျပစြာ ေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ား တိုးတက္မႈ ရွိေနေၾကာင္း ေျပာၾကားခဲ့သည္။

ဝမ္ရိ မွ DOC အား ေကာင္မြန္စြာ အေကာင္အထည္ ေဖာ္ျခင္းသည္ တ႐ုတ္ ႏိုင္ငံႏွင့္ အာဆီယံ ၁၀ ႏိုင္ငံ တို႔အၾကား သေဘာတူညီမႈ ထားရွိခဲ့သည့္ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ တစ္ခု ျဖစ္ၿပီး COC ညႇိႏႈိင္း ေဆြးေႏြးမႈသည္ DOC အား အေကာင္အထည္ ေဖၚရန္ ပါဝင္သည့္ အပိုင္းတစ္ခု ျဖစ္ေၾကာင္း ၊ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ ထန္းက်င္း ၿမိဳ႕တြင္ ျပဳလုပ္ခဲ့သည့္ ၉ ႀကိမ္ေျမာက္ COC ညႇိႏိႈင္းမႈ ထိပ္တန္း အရာရွိ ေဆြးေႏြးပြဲတြင္လည္း သိသာ ထင္ရွားသည့္ တိုးတက္မႈမ်ား ရရွိခဲ့ေၾကာင္း ၊ DOC အေကာင္ အထည္ ေဖာ္ရာတြင္ သက္ဆိုင္ရာ ႏိုင္ငံ မ်ားမွ “ေရေၾကာင္း လံုၿခံဳေရးႏွင့္ ရွာေဖြ ကယ္ဆယ္ေရး” ၊ “ေရေၾကာင္း သုေတ သန ႏွင့္ သဘာဝ ပတ္ဝန္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရး” ၊ “ႏိုင္ငံျဖတ္ေက်ာ္ ေရေၾကာင္း ဒုစ႐ိုက္မႈ နိမ္နင္းေရး” စသည့္ နည္းပညာပညာရွင္ ေကာ္မတီ ၃ ခု ကို အျမန္ ဖြဲ႕စည္းရန္ သေဘာတူ ခဲ့ၿပီး ျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာၾကားခဲ့သည္။

COC တြင္လည္း တိုးတက္မႈ အခ်က္ ၅ ခ်က္ ရရွိခဲ့ေၾကာင္း ၊ ၄င္းတို႔မွာ (၁) COC ညႇိႏႈိင္းမႈ အား “အေရးႀကီး ကိစၥ ႏွင့္ ႐ႈပ္ေထြးသည့္ ကိစၥ” ေဆြးေႏြးသည့္ အဆင့္ကို ေရာက္ရွိေနၿပီး ျဖစ္ေၾကာင္း ၊ (၂) COC သတ္မွတ္မႈ ဆိုင္ရာ ဒုတိယ ေျမာက္ သေဘာတူညီမႈ စာတမ္း ရရွိခဲ့ၿပီး ျဖစ္ေၾကာင္း ၊ (၃) ပညာရွင္ အဖြဲ႕မ်ား ဖြဲ႕စည္း၍ COC ေဆြးေႏြးမႈ အတြက္ သတင္း အခ်က္အလက္မ်ား အေထာက္အကူ ျပဳႏိုင္ရန္ သေဘာတူညီမႈ ရရွိခဲ့ၿပီး ျဖစ္ေၾကာင္း ၊ (၄) တ႐ုတ္-အာဆီယံ ေရေၾကာင္း ကယ္ဆယ္ေရး ကြန္ရက္ႏွင့္ တ႐ုတ္-အာဆီယံ အေရးေပၚ အေျခအေန ႏိုင္ငံျခား ဝန္ႀကီးမ်ား ကြန္ရက္အား အျမန္ တည္ေဆာက္ရန္ သေဘာတူညီမႈ ရရွိခဲ့ၿပီး ဤ အခ်က္သည္ ေတာင္ တ႐ုတ္ပင္လယ္ တည္ၿငိမ္မႈ ထိန္းသိမ္းရန္ ထိေရာက္သည့္ အခ်က္တစ္ခ်က္ ျဖစ္ေၾကာင္း ၊ (၅) တ႐ုတ္ႏိုင္ငံမွ အဆိုျပဳသည့္ COC သေဘာတူညီမႈ မရရွိခင္ ေရေၾကာင္း အႏၱရာယ္ ထိန္းသိမ္း ကာကြယ္ေရး ဆိုင္ရာ သတ္မွတ္ခ်က္အား ညႇိႏႈိင္း တိုင္ပင္ ေဆာင္ရြက္ရန္ အေျခခံ အားျဖင့္ သက္ဆိုင္ရာ ႏိုင္ငံ မ်ားမွ အထက္ေဖာ္ျပပါ အခ်က္ ၅ ခ်က္တြင္ သေဘာတူညီမႈမ်ား ရရွိခဲ့ၿပီး ျဖစ္ေၾကာင္း ဝမ္ရိ မွ ေျပာၾကား ခဲ့သည္။

ထို႔ျပင္ ဝမ္ရိမွ DOC ေဆြးေႏြးမႈ မ်ားတြင္ အခ်ိန္ ၁၀ ႏွစ္ ၾကာကုန္ဆံုး ခဲ့ရေၾကာင္း ၊ COC ေဆြးေႏြးမႈတြင္ အခ်ိန္ ၂ ႏွစ္ သာရွိေသးေသာ္လည္း ထင္ရွားသည့္ တိုးတက္မႈ မ်ားစြာကို ရရွိခဲ့ေၾကာင္း ၊ ဤသည္မွာ တ႐ုတ္္ ႏိုင္ငံႏွင့္ အာဆီယံ ၁၀ ႏိုင္ငံ တို႔မွ အတူတကြ ႀကိဳးပမ္းမႈ မွ ရရွိခဲ့သည့္ ရလာဒ္ ျဖစ္ေၾကာင္း ၊ တ႐ုတ္ ႏိုင္ငံ ၏ COC ေဆြးေႏြးမႈ အေပၚထားရွိ သည့္ အေလးထားမႈ ကိုလည္း ေပၚလြင္ေစေၾကာင္း ၊ ကၽြန္ေတာ္တို႔ အေနျဖင့္ ႏိုင္ငံတကာ မွ COC ေဆြးေႏြးမႈ အေပၚ ေထာက္ခံမႈ အား ႀကိဳဆိုၿပီး COC ေဆြးေႏြးမႈႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး ေဝဖန္ ေျပာဆိုမႈ မ်ားကို မႀကိဳဆိုေၾကာင္း ေျပာၾကား ခဲ့သည္။

(Xinhua)