စေနေန႔က နီေပါႏိုင္ငံတြင္ လႈပ္ခတ္ခဲ့သည့္ ငလ်င္ၾကီးေၾကာင့္ လူေပါင္း ၂,၂၀၀ ေက်ာ္ ေသဆံုးခဲ့ၿပီျဖစ္ သ လို ထိုငလ်င္ႀကီးလႈပ္ၿပီး ၂၃ နာရီအတြင္း ဆက္လက္လႈပ္ခတ္ေနေသာ ေနာက္ဆက္တြဲ ငလ်င္ေပါင္း ၃၁ ခု ရွိသြားၿပီျဖစ္ေၾကာင္း သည္ေဝါလ္စထရိဂ်ာနယ္က ေဖာ္ျပသည္။
ျပင္းအား ၇ ဒသမ ၈ ရွိ ငလ်င္ၿပီးေနာက္ လႈပ္ခတ္ေသာ ေနာက္ဆက္တဲြ ငလ်င္မ်ားအားလံုးမွာ ျပင္းအား ပမာဏ ၄ ႏွင့္ အထက္မ်ားခ်ည္း ျဖစ္ၾကသည္။
ယေန႔ မြန္းလြဲပိုင္းတြင္ လႈပ္ခတ္သြားသည့္ ေနာက္ဆက္တဲြငလ်င္မွာ ျပင္းအား ၆ ဒသမ ၇ ရွိုၿပီး ၿမိဳ႕ေတာ္ ခတၱမႏၵဴ၏အေရွ႕ဘက္ ၆၅ ကီလိုမီတာရွိ အရပ္ကို ဗဟိုျပဳလႈပ္ခတ္သြားျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း အေမရိကန္ ဘူမိေဗဒဆာေဗးအဖြဲ႕ႀကီး က အစီရင္ခံထားသည္။ စေနေန႔ ငလ်င္ၾကီးလႈပ္ၿပီးခ်ိန္မွစ၍ ရွာေဖြကယ္ ဆယ္ေရးလုပ္ငန္းမ်ားကို ေဆာင္ရြက္လ်က္ရွိၿပီး ေသဆံုးသူအေရအတြက္မွာ ပိုမ်ားလာႏိုင္ေၾကာင္း ကြၽမ္းက်င္သူမ်ားက ခန္႔မွန္းထားသည္။
နီေပါငလ်င္အေၾကာင္း သိေကာင္းစရာ အခ်က္ (၅)ခ်က္
၁ ။ ။ ငလ်င္မွာ အင္အားေကာင္းၿပီး ေသေလာက္ေအာင္ ျပင္းထန္ခဲ့သည္။
ေသဆံုးသူဦးေရ ၁,၈၀၀ ထက္မနည္းေၾကာင္း နီေပါျပည္ထဲေရးဝန္ႀကီး ဌာနက သတ္မွတ္ခဲ့သည္။ စီအင္န္ အင္န္ သတင္းဌာနက ယခုေနာက္ဆုံး ေသဆုံးသူ ၂,၂၆၃ ရွိၿပီျဖစ္ေၾကာင္း ေဖာ္ျပသည။္ ငလ်င္ေၾကာင့္ ၿမိဳ႕ေတာ္ ခတၱမႏၵဴ တစ္နံတစ္လ်ား ပ်က္စီးထိခိုက္မႈျဖစ္ေစခဲ့သည္။ ဧဝရက္ေတာင္ထိပ္မွ ႏွင္းထု၊ ေရခဲ ထုႏွင့္ေက်ာက္တံုးမ်ား တစ္ဟုန္ထိုးေလွ်ာက်ျခင္းကိုလည္း အစပ်ိဳးေစခဲ့သည္။ ငလ်င္ကို အိႏၵိယႏိုင္ ငံ ျမိဳ႕ေတာ္ နယူးေဒလီ၊ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ၿမိဳ႕ေတာ္ ဒါကာတို႔တြင္လည္း ခံစားခဲ့ရသည္။
၂။ ။ ငလ်င္မ်ားျဖစ္ေလ့ျဖစ္ထရွိသည့္ နီေပါ
အိႏၵိယတိုက္ငယ္ႏွင့္ ယူေရးရွန္း ေျမဆိုင္ထုမ်က္ႏွာျပင္တို႔ ဆံုရာ Indus_Yarlung ဇုန္ဟု သိၾကသည့္ ေန ရာတြင္ ငလ်င္လႈပ္ခတ္ခဲ့သည္။ လြန္ခဲ့သည့္ ႏွစ္သန္း ၄၀မွ ႏွစ္သန္း ၅၀ကာလက ထိုႏွစ္ခု တိုက္ မိျခင္းေၾကာင့္ ဟိမဝႏၲာေတာင္တန္းမ်ား ျမင့္တက္မႈ ျဖစ္ေစခဲ့သည္။ ယင္းမွာ ေဒသရွိလူေသဆံုးမႈအမ်ားဆံုး ငလ်င္မ်ား ျဖစ္ပြားခဲ့ဖူးရာ ဧရိယာျဖစ္သည္။ ၂၀၀၅ က ကက္ရွ္မီးယားတြင္ ငလ်င္ႀကီး လႈပ္ခတ္ခဲ့ၿပီး လူေပါင္း ၈၀,၀၀၀ ထက္မနည္း ေသဆံုးခဲ့ရေသာ ျဖစ္စဥ္လည္း အပါအဝင္ျဖစ္သည္။ အင္အားျပင္း ထန္ေသာ ငလ်င္တစ္ခုသည္ ၁၉၃၄ ကလည္း နီေပါ၌ လႈပ္ခတ္ခဲ့ဖူးျပီး ေသေက်ပ်က္စီးဆံုး႐ံႈးမႈ အႀကီးအက်ယ္ ျဖစ္ေပၚေစခဲ့သည္။
၃။ ။ သမိုင္းဝင္ေနရာမ်ား ငလ်င္ေၾကာင့္ ပ်က္စီးကုန္သည္။
ၿမိဳ႕ေတာ္ခတၱမႏၵဴႏွင့္ ယင္း၏ဆင္ေျခဖံုးေနရာမ်ားမွာ ရာစုႏွစ္မ်ားစြာခ်ီ သက္တမ္းရွိ သမိုင္းဝင္ေနရာ မ်ားႏွင့္ ျပည့္ႏွက္လ်က္ရွိသည္။ ထိုဧရိယာ၌ အေရးပါသည့္ဘုရားေက်ာင္းမ်ား ၊ နန္းေတာ္မ်ား၊ ဝင္းတံတိုင္း မ်ားစြာရွိျပီး ယင္းတို႔အနက္အမ်ားအျပားမွာ ႏွစ္ေပါင္း ၃၀၀ အထက္ သက္တမ္းရွိၾကသည္။ ခတၱမႏၵဴေတာင္ ၾကားရွိ ခုနစ္ေနရာကို ယူနက္စကို ကမၻာ့ေရွးေဟာင္း ယဥ္ေက်းမႈအေမြအႏွစ္ေနရာတစ္ခုအျဖစ္ ထိန္းသိမ္း ကာကြယ္မႈျပဳထားသည္။ ဒါဘာစကြဲသည္ 'နီေပါ၏ ေရွးမယ္လာဘုရင္မ်ားက ၁၂ ရာစုမွ ၁၈ ရာစုၾကား
ကာအတြင္း တည္ေဆာက္ခဲ့သည့္ ျမိဳ႕ေတာ္၏ လူမႈေရး၊ ဘာသာေရးႏွင့္ ျမိဳ႕ျပဆံုခ်က္' ျဖစ္ေၾကာင္း ယူနက္ စကို၏ ဝက္ဘ္ဆိုက္က ေရးသားထားသည္။
၄။ ။ နီေပါသည္ ႏိုင္ငံေရးကေသာင္းကနင္းအျဖစ္ကို ရင္ဆိုင္ထားရသည္။
လူဦးေရ သန္းသုံးဆယ္ခန္႔ရွိသည့္ ကုန္းတြင္းပိတ္ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံျဖစ္ေသာ နီေပါသည္ ကမၻာ့အဆင္းရဲ ဆံုးႏွင့္ ဖြံ႕ျဖိဳးမႈအနည္းဆံုး ႏိုင္ငံမ်ားအနက္ တစ္ႏိုင္ငံျဖစ္သည္။ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒသစ္တစ္ရပ္ႏွင ့္ပတ္ သက္၍ အေခ်အတင္ျဖစ္မႈမ်ားအလယ္တြင္ ေလာေလာလတ္လတ္ ႏိုင္ငံေရးကေသာင္းကနင္း လိႈင္းလံုး တစ္ခု ႐ိုက္ခတ္ခံထားရသည္။ ၂၀၀၈ အထိ ဘုရင္စနစ္ျဖင့္ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့သည့္ နီေပါႏိုင္ငံမွ ႏုိင္ငံေရးသမား မ်ားသည္ ႏိုင္ငံေတာ္ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံ ဥပေဒအသစ္တစ္ရပ္ကို ေရးဆြဲရန္ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ႐ုန္းကန္ႀကိဳး စားေနခဲ့ရသည္။ တိုင္းရင္းသားအေရးမ်ားႏွင့္ တိုင္းျပည္ကို ျပည္နယ္မ်ားအျဖစ္သို႔ စိတ္ပိုင္းသင့္သလား ဆိုသည့္ ကိစၥမွာ အဓိက အျပင္းပြားမႈမ်ားအနက္ တစ္ခုျဖစ္သည္။ နီေပါအစိုးရသည္ Maoist သူပုန္ မ်ားႏွင့္ ျပည္တြင္းစစ္ကို ဆယ္စုႏွစ္တစ္ခုခ်ီ တိုက္ခိုက္ခဲ့သည္။ ၂၀၀၆ တြင္ Maoist မ်ားကလက္နက္ခ်ရန္ သေဘာတူၿပီး ႏိုင္ငံေရး ျပန္လည္ရင္ၾကားေစ့ မႈလုပ္ငန္းစဥ္တစ္ခုကို ပူးေပါင္းခဲ့သည့္အခါ ယင္းျပည္တြင္း
စစ္ ျပီးဆံုးခဲ့သည္။
၅။ ။ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုႏွင့္ အျခားႏိုင္ငံမ်ားက အကူအညီေပးရန္ ကမ္းလွမ္းၾကသည္။
အိႏၵိယေလတပ္ေလယာဥ္မ်ားသည္ ကယ္ဆယ္ေရးအဖြဲ႕မ်ား ၊ အေထာက္အပံ့မ်ားျဖင့္ ပ်ံသန္းမႈ စတင္ခဲ့ သည္။ ဥေရာပေကာ္မရွင္ႏွင့္ နီေပါရွိ အေမရိကန္သံ႐ံုးတို႔ကလည္း ကြၽမ္းက်င္သူမ်ားသည္ ငလ်င္လႈပ္ ခတ္ခဲ့ေသာေဒသမ်ားသို႔ သြားရာလမ္းတြင္ ေရာက္ေနၾကၿပီျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာၾကသည္။ ဂ်ာမန္အစိုးရ
ကလည္း ယင္းအေနျဖင့္ ကူညီမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာၾကားခဲ့သည္။ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုက အေရးေပၚ အကူအညီ ေဒၚလာ ၁ သန္းေပးအပ္ေနခ်ိန္တြင္ ဥေရာပေကာ္မရွင္ကလည္း ဘ႑ာေရးအကူအညီေပးရန္ စဥ္းစားေနေၾကာင္းေျပာသည္။
Ref; WSJ
7Day News Journal
ျပင္းအား ၇ ဒသမ ၈ ရွိ ငလ်င္ၿပီးေနာက္ လႈပ္ခတ္ေသာ ေနာက္ဆက္တဲြ ငလ်င္မ်ားအားလံုးမွာ ျပင္းအား ပမာဏ ၄ ႏွင့္ အထက္မ်ားခ်ည္း ျဖစ္ၾကသည္။
ယေန႔ မြန္းလြဲပိုင္းတြင္ လႈပ္ခတ္သြားသည့္ ေနာက္ဆက္တဲြငလ်င္မွာ ျပင္းအား ၆ ဒသမ ၇ ရွိုၿပီး ၿမိဳ႕ေတာ္ ခတၱမႏၵဴ၏အေရွ႕ဘက္ ၆၅ ကီလိုမီတာရွိ အရပ္ကို ဗဟိုျပဳလႈပ္ခတ္သြားျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း အေမရိကန္ ဘူမိေဗဒဆာေဗးအဖြဲ႕ႀကီး က အစီရင္ခံထားသည္။ စေနေန႔ ငလ်င္ၾကီးလႈပ္ၿပီးခ်ိန္မွစ၍ ရွာေဖြကယ္ ဆယ္ေရးလုပ္ငန္းမ်ားကို ေဆာင္ရြက္လ်က္ရွိၿပီး ေသဆံုးသူအေရအတြက္မွာ ပိုမ်ားလာႏိုင္ေၾကာင္း ကြၽမ္းက်င္သူမ်ားက ခန္႔မွန္းထားသည္။
နီေပါငလ်င္အေၾကာင္း သိေကာင္းစရာ အခ်က္ (၅)ခ်က္
၁ ။ ။ ငလ်င္မွာ အင္အားေကာင္းၿပီး ေသေလာက္ေအာင္ ျပင္းထန္ခဲ့သည္။
ေသဆံုးသူဦးေရ ၁,၈၀၀ ထက္မနည္းေၾကာင္း နီေပါျပည္ထဲေရးဝန္ႀကီး ဌာနက သတ္မွတ္ခဲ့သည္။ စီအင္န္ အင္န္ သတင္းဌာနက ယခုေနာက္ဆုံး ေသဆုံးသူ ၂,၂၆၃ ရွိၿပီျဖစ္ေၾကာင္း ေဖာ္ျပသည။္ ငလ်င္ေၾကာင့္ ၿမိဳ႕ေတာ္ ခတၱမႏၵဴ တစ္နံတစ္လ်ား ပ်က္စီးထိခိုက္မႈျဖစ္ေစခဲ့သည္။ ဧဝရက္ေတာင္ထိပ္မွ ႏွင္းထု၊ ေရခဲ ထုႏွင့္ေက်ာက္တံုးမ်ား တစ္ဟုန္ထိုးေလွ်ာက်ျခင္းကိုလည္း အစပ်ိဳးေစခဲ့သည္။ ငလ်င္ကို အိႏၵိယႏိုင္ ငံ ျမိဳ႕ေတာ္ နယူးေဒလီ၊ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ၿမိဳ႕ေတာ္ ဒါကာတို႔တြင္လည္း ခံစားခဲ့ရသည္။
၂။ ။ ငလ်င္မ်ားျဖစ္ေလ့ျဖစ္ထရွိသည့္ နီေပါ
အိႏၵိယတိုက္ငယ္ႏွင့္ ယူေရးရွန္း ေျမဆိုင္ထုမ်က္ႏွာျပင္တို႔ ဆံုရာ Indus_Yarlung ဇုန္ဟု သိၾကသည့္ ေန ရာတြင္ ငလ်င္လႈပ္ခတ္ခဲ့သည္။ လြန္ခဲ့သည့္ ႏွစ္သန္း ၄၀မွ ႏွစ္သန္း ၅၀ကာလက ထိုႏွစ္ခု တိုက္ မိျခင္းေၾကာင့္ ဟိမဝႏၲာေတာင္တန္းမ်ား ျမင့္တက္မႈ ျဖစ္ေစခဲ့သည္။ ယင္းမွာ ေဒသရွိလူေသဆံုးမႈအမ်ားဆံုး ငလ်င္မ်ား ျဖစ္ပြားခဲ့ဖူးရာ ဧရိယာျဖစ္သည္။ ၂၀၀၅ က ကက္ရွ္မီးယားတြင္ ငလ်င္ႀကီး လႈပ္ခတ္ခဲ့ၿပီး လူေပါင္း ၈၀,၀၀၀ ထက္မနည္း ေသဆံုးခဲ့ရေသာ ျဖစ္စဥ္လည္း အပါအဝင္ျဖစ္သည္။ အင္အားျပင္း ထန္ေသာ ငလ်င္တစ္ခုသည္ ၁၉၃၄ ကလည္း နီေပါ၌ လႈပ္ခတ္ခဲ့ဖူးျပီး ေသေက်ပ်က္စီးဆံုး႐ံႈးမႈ အႀကီးအက်ယ္ ျဖစ္ေပၚေစခဲ့သည္။
၃။ ။ သမိုင္းဝင္ေနရာမ်ား ငလ်င္ေၾကာင့္ ပ်က္စီးကုန္သည္။
ၿမိဳ႕ေတာ္ခတၱမႏၵဴႏွင့္ ယင္း၏ဆင္ေျခဖံုးေနရာမ်ားမွာ ရာစုႏွစ္မ်ားစြာခ်ီ သက္တမ္းရွိ သမိုင္းဝင္ေနရာ မ်ားႏွင့္ ျပည့္ႏွက္လ်က္ရွိသည္။ ထိုဧရိယာ၌ အေရးပါသည့္ဘုရားေက်ာင္းမ်ား ၊ နန္းေတာ္မ်ား၊ ဝင္းတံတိုင္း မ်ားစြာရွိျပီး ယင္းတို႔အနက္အမ်ားအျပားမွာ ႏွစ္ေပါင္း ၃၀၀ အထက္ သက္တမ္းရွိၾကသည္။ ခတၱမႏၵဴေတာင္ ၾကားရွိ ခုနစ္ေနရာကို ယူနက္စကို ကမၻာ့ေရွးေဟာင္း ယဥ္ေက်းမႈအေမြအႏွစ္ေနရာတစ္ခုအျဖစ္ ထိန္းသိမ္း ကာကြယ္မႈျပဳထားသည္။ ဒါဘာစကြဲသည္ 'နီေပါ၏ ေရွးမယ္လာဘုရင္မ်ားက ၁၂ ရာစုမွ ၁၈ ရာစုၾကား
ကာအတြင္း တည္ေဆာက္ခဲ့သည့္ ျမိဳ႕ေတာ္၏ လူမႈေရး၊ ဘာသာေရးႏွင့္ ျမိဳ႕ျပဆံုခ်က္' ျဖစ္ေၾကာင္း ယူနက္ စကို၏ ဝက္ဘ္ဆိုက္က ေရးသားထားသည္။
၄။ ။ နီေပါသည္ ႏိုင္ငံေရးကေသာင္းကနင္းအျဖစ္ကို ရင္ဆိုင္ထားရသည္။
လူဦးေရ သန္းသုံးဆယ္ခန္႔ရွိသည့္ ကုန္းတြင္းပိတ္ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံျဖစ္ေသာ နီေပါသည္ ကမၻာ့အဆင္းရဲ ဆံုးႏွင့္ ဖြံ႕ျဖိဳးမႈအနည္းဆံုး ႏိုင္ငံမ်ားအနက္ တစ္ႏိုင္ငံျဖစ္သည္။ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒသစ္တစ္ရပ္ႏွင ့္ပတ္ သက္၍ အေခ်အတင္ျဖစ္မႈမ်ားအလယ္တြင္ ေလာေလာလတ္လတ္ ႏိုင္ငံေရးကေသာင္းကနင္း လိႈင္းလံုး တစ္ခု ႐ိုက္ခတ္ခံထားရသည္။ ၂၀၀၈ အထိ ဘုရင္စနစ္ျဖင့္ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့သည့္ နီေပါႏိုင္ငံမွ ႏုိင္ငံေရးသမား မ်ားသည္ ႏိုင္ငံေတာ္ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံ ဥပေဒအသစ္တစ္ရပ္ကို ေရးဆြဲရန္ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ႐ုန္းကန္ႀကိဳး စားေနခဲ့ရသည္။ တိုင္းရင္းသားအေရးမ်ားႏွင့္ တိုင္းျပည္ကို ျပည္နယ္မ်ားအျဖစ္သို႔ စိတ္ပိုင္းသင့္သလား ဆိုသည့္ ကိစၥမွာ အဓိက အျပင္းပြားမႈမ်ားအနက္ တစ္ခုျဖစ္သည္။ နီေပါအစိုးရသည္ Maoist သူပုန္ မ်ားႏွင့္ ျပည္တြင္းစစ္ကို ဆယ္စုႏွစ္တစ္ခုခ်ီ တိုက္ခိုက္ခဲ့သည္။ ၂၀၀၆ တြင္ Maoist မ်ားကလက္နက္ခ်ရန္ သေဘာတူၿပီး ႏိုင္ငံေရး ျပန္လည္ရင္ၾကားေစ့ မႈလုပ္ငန္းစဥ္တစ္ခုကို ပူးေပါင္းခဲ့သည့္အခါ ယင္းျပည္တြင္း
စစ္ ျပီးဆံုးခဲ့သည္။
၅။ ။ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုႏွင့္ အျခားႏိုင္ငံမ်ားက အကူအညီေပးရန္ ကမ္းလွမ္းၾကသည္။
အိႏၵိယေလတပ္ေလယာဥ္မ်ားသည္ ကယ္ဆယ္ေရးအဖြဲ႕မ်ား ၊ အေထာက္အပံ့မ်ားျဖင့္ ပ်ံသန္းမႈ စတင္ခဲ့ သည္။ ဥေရာပေကာ္မရွင္ႏွင့္ နီေပါရွိ အေမရိကန္သံ႐ံုးတို႔ကလည္း ကြၽမ္းက်င္သူမ်ားသည္ ငလ်င္လႈပ္ ခတ္ခဲ့ေသာေဒသမ်ားသို႔ သြားရာလမ္းတြင္ ေရာက္ေနၾကၿပီျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာၾကသည္။ ဂ်ာမန္အစိုးရ
ကလည္း ယင္းအေနျဖင့္ ကူညီမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာၾကားခဲ့သည္။ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုက အေရးေပၚ အကူအညီ ေဒၚလာ ၁ သန္းေပးအပ္ေနခ်ိန္တြင္ ဥေရာပေကာ္မရွင္ကလည္း ဘ႑ာေရးအကူအညီေပးရန္ စဥ္းစားေနေၾကာင္းေျပာသည္။
Ref; WSJ
7Day News Journal
No comments:
Post a Comment