ျမန္မာ အစုိးရကို စိတ္ပ်က္မိသည္ဟုဆိုသည့္ ျမန္မာ့ႏုိင္ငံ လူ႔အခြင့္အေရး အထူးကိုယ္စားလွယ္ မစၥ ယန္ဟီလီ၏ အစီရင္ခံစာ

မစၥယန္ဟီလီက ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ ေရာက္ရွိသည့္ ႏွစ္ႀကိမ္တြင္ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ ႀကီးမားေသာ အလားအလာ မ်ား ေတြ႔ခဲ့ရေၾကာင္း၊ အသြင္ကူးေျပာင္းေရးမွာ ခရီးတြင္ခဲ့ၿပီး ႀကီးမားေသာ စိန္ေခၚမႈမ်ားလည္း ရွိေနၿပီး ဒီမုိကေရစီျပဳမႈႏွင့္ ဖြံ႔ၿဖိဳးမႈ၏ အက်ဳိးခံစားခြင့္ေတြကို လူတိုင္းခံစားႏိုင္ေစရန္ စိန္ေခၚမႈမ်ားကို မလြဲမေသြေျဖ ရွင္းသြားၾက ရမည္ျဖစ္ေၾကာင္း မတ္လ ၁၆ ရက္က ျပဳလုပ္ သည့္ ၂၈ ႀကိမ္ေျမာက္ လူ႔အခြင့္အေရး ေကာင္ စီအစည္းအေဝးသို႔ တင္သြင္းသည့္ အစီရင္ခံစာ၏ အဖြင့္မိန္႔ခြန္းတြင္ ဆိုထားသည္။

ယခုခရီးစဥ္သည္ ယန္ဟီလီ၏ ဒုတိယ္အႀကိမ္ေျမာက္ ခရီးစဥ္ျဖစ္ၿပီး ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသား မ်ား ရခိုင္ဒုကၡသည္စခန္းမ်ားသို႔ သြားေရာက္ေလ့လာခဲ့ျခင္းလည္း ျဖစ္သည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္ ဇူလိုင္လ ႏွင့္ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ ဇန္နဝါရီ  ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ လူ႔အခြင့္အေရးအထူး ကိုယ္စားလွယ္ အျဖစ္လာေရာက္ ေလ့လာခဲ့သူ ျဖစ္သည္။

ျမန္မာ အစိုးရအေပၚ စိတ္ပ်က္မိ

မစၥယန္ဟီလီက ျမန္မာႏုိင္ငံသို႔ ေရာက္ရွိသည့္ခရီးစဥ္မ်ားတြင္ ေဘးကင္းလံုၿခံဳမႈရွိေစေရးႏွင့္ ပူးေပါင္းေဆာင္ ရြက္မႈမ်ားကို အသိအမွတ္ျပဳေသာ္လည္း ခရီးစဥ္အတြင္း ျမန္မာျပည္သူမ်ား၏ မယံုၾကည္မႈ၊ သေဘာထားကြဲ လြဲမႈ၊ ေသြးထုိးလႈံေဆာ္မႈမ်ား  က်န္ရစ္ေစႏုိင္သည္ဟူေသာ အစိုးရ၏ ေျပာဆိုမႈအေပၚ စိတ္ပ်က္မိသည္ဟု လည္း ယင္း၏ အစီရင္ခံစာတြင္ ထည့္သြင္းေျပာၾကားထားသည္။

အစီရင္ခံစာတြင္ ျမန္မာလူ႔အခြင့္အေရးျပႆာနာ ေနာက္ေၾကာင္းျပန္မႈ ေဖာ္ျပထား

လူ႔အခြင့္အေရးတြင္ အခ်ိဳ႕မွာ တိုးတက္မႈရွိေသာ္လည္း လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီသို႔ တင္ျပသည့္ အစီရင္ခံ ခ်က္တြင္ အဓိကက်သည့္ လူ႔အခြင့္အေရးျပသာနာမ်ားမွာ ေနာက္ေၾကာင္းျပန္ ဆုတ္ယုတ္ေနေသာ စိုးရိမ္စရာလကၡဏာမ်ားကို ညႊန္ျပေနသည့္ စိန္ေခၚမႈမ်ားလည္း ရွိေနသည္ဟု မစၥယန္ဟီလီ၏အစီရင္ခံစာ တြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။

အမ်ိဳးသား ပညာေရး ဥပေဒျပဳျပင္ေရး ဆႏၵထုတ္ေဖာ္သူမ်ားအား အျမန္ဆံုးလႊတ္ေပးပါ

ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ ေနာက္ဆံုးအေျခအေနကို လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီသို႔ အသိေပးတင္ျပလိုေၾကာင္း၊ အမ်ိဳးသား ပညာေရးဥပေဒကို ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး ေက်ာင္းသားမ်ား၏ဆႏၵျပေတာင္းဆိုမႈႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး မတ္လ ၁၀ ရက္ လက္ပံတန္းၿမိဳ႕ျဖစ္ရပ္တြင္ ေက်ာင္းသားႏွင့္ အရပ္သားျပည္သူမ်ားကို အင္အားအလြန္အကြၽံသံုး ၿဖိဳ ခြင္းျခင္းႏွင့္ လူေပါင္း ၁၂၇ ဦးကို ဖမ္းဆီးလိုက္ျခင္းႏွင့္ ၂၀၁၂ခုႏွစ္က လက္ပေတာင္းေၾကးနီသတၱဳတြင္း မွာ ျဖစ္ပြားခဲ့သည့္ ျဖစ္ရပ္မ်ားအေပၚ  ဘက္မလိုက္ဘဲ စံုစမ္းစစ္ေဆး ေပးရန္၊  ရဲတပ္ဖြဲ႔ႏွင့္အတူ အရပ္ဝတ္ မ်ား ပါဝင္လာျခင္း၊ လံုေလာက္စြာ ေလ့က်င့္ျခင္းမရွိသည့္ တာဝန္ခံျခင္း မရွိျခင္းသည့္ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရး အတြက္ အသံုးျပဳျခင္းသည္ အႏၲရာယ္ႀကီးမားေၾကာင္း၊ ဆႏၵျပသူ အားလံုးကို ခ်က္ခ်င္းလႊတ္ေပးရန္  ေတာင္း ဆိုလိုက္ေၾကာင္း ဆိုခဲ့သည္။ 

သတင္းေထာင္မ်ား စစ္ေဆးဖမ္းဆီးျခင္းကို ရပ္ပါ

မည္သည့္ ဒီမိုကေရစီလူ႔အဖြဲ႕အစည္းတြင္ မဆို လြတ္လပ္အမွီခိုကင္းသည့္ မီဒီယာသည္ အေရးႀကီးသည့္ အခန္းက႑တြင္ ပါ၀င္ေနၿပီ ဂ်ာနယ္လစ္မ်ားကို ဖမ္းဆီးစစ္ေဆးေနဆဲျဖစ္ၿပီး ၂၀၁၄ခုႏွစ္ တစ္ႏွစ္တည္းမွာပဲ ဂ်ာနယ္လစ္ ၁၀ ဦး အက်ဥ္းခ်ခံခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံ သည္ အဓိပၸာယ္ျပည့္၀ၿပီး ဒီမိုကေရစီက်သည့္ ႏိုင္ ငံတစ္ခုကို ဖန္တီးလိုပါက ဂ်ာနယ္လစ္မ်ားကို ဖမ္းဆီးစစ္ေဆးျခင္း   ရပ္ပစ္ရန္လိုအပ္ဟု ဆိုသည္။

ၿငိမ္း၊ စု၊ စီ ဥပေဒႏွင့္ ျပစ္မႈဆိုင္ရာပုဒ္မ ၅၀၅ (ခ)ျဖင့္ ထိန္းသိမ္းမႈမ်ားအေပၚ စိုးရိမ္

 ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ စုေ၀းခြင့္ႏွင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ စီတန္းခြင့္ ဥပေဒႏွင့္ ျပစ္မႈဆိုင္ရာပုဒ္မ ၅၀၅ (ခ)တို႔ျဖင့္ ဆက္လက္ ထိန္းသိမ္းခံ ေနရ ဆဲ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားမ်ားအတြက္  စိုးရိမ္သည္ဟု ဆိုသည္။

ကိုးကန္႔တိုက္ပြဲမ်ား ျပင္းထန္မႈ အစိုးရကို သတိေပး

အမ်ိဳးသား ျပန္လည္ရင္ၾကားေစ႔ေရးတြင္ အစိုးရႏွင့္ တိုင္းရင္းသားအုပ္စုမ်ားအၾကား ႀကိဳးပမ္း အားထုတ္ေန ၾကေသာ္လည္း အေရးေပၚအေျခအေန ေၾကညာခဲ့ရတဲ့အထိ ကိုးကန္႔ေဒသမွာ တိုက္ပြဲမ်ား   ျပင္းထန္လာမႈ အေပၚ အထူးစိုးရိမ္မိေၾကာင္း၊ ဒီတိုက္ပြဲေတြမွာ လူေပါင္း၁၀၀ခန္႔ ေသဆံုးခဲ့ရၿပီး၊ လူေထာင္ႏွင့္ခ်ီ၍ ေနရပ္မွ ထြက္ေျပးခဲ့ၾကရျခင္းေၾကာင့္ အစိုးရကို သတိေပးလိုသည္မွာ အေရးေပၚအေျခအေန ေၾကညာထားေပေသာ္ လည္း အေျခခံလူ႔အခြင့္အေရးမ်ားကို တင္းတင္းက်ပ္က်ပ္ ထိန္းသိမ္းထားရန္ လိုအပ္ေၾကာင္း သတိေပးထား သည္။

ကေလးစစ္သား စုေဆာင္းမႈ အစိုးရ စစ္တပ္ႏွင့္ လက္နက္ကိုင္မ်ားတြင္ ရွိေနဆဲ

အစိုးရစစ္တပ္ႏွင့္လက္နက္ကိုင္အုပ္စုမ်ားၾကားတြင္ ကေလးစစ္သား စုေဆာင္းမႈမ်ား ရွိေနဆဲျဖစ္ၿပီး  ေစာင့္ ၾကည့္စစ္ေဆးသည့္ စနစ္မ်ား ပိုၿပီးအားေကာင္းေမာင္းသန္ ျဖစ္လာရန္  တိုက္တြန္းထားသည္။

ရခိုင္ျပည္နယ္အေရး စိုးရိမ္ေနရဆဲ

ပဋိပကၡကို မီးထိုးေပးေနသည့္ လူမ်ိဳးစုႏွင့္ဘာသာေရးလူနည္းစုအေပၚ ခြဲျခားဆက္ဆံမႈကလည္း ေနာက္ထပ္ တင္းမာမႈေတြ မီးထိုးေပးမည့္ အႏၲရာယ္ရွိေနသည့္ လက္ရွိ လႊတ္ေတာ္မွာ တင္သြင္းေနသည့္ ဥပေဒ ေလးခု ၏ အလားအလာ ႏွင့္ပတ္သက္သည့္အတြက္ စိုးရိမ္မိေၾကာင္းႏွင့္ ရခိုင္ျပည္နယ္၏ အေျခအေနက စိုးရိမ္ေန ရဆဲပဲျဖစ္ၿပီး  လူ႔အသိုင္းအဝိုင္း ႏွစ္ခုၾကား အေျခအေနက ရန္လိုေနဆဲပဲျဖစ္ေၾကာင္း၊ ၂၀၁၂ႏွင့္ ၂၀၁၄ခုႏွစ္ မ်ားတြင္ ျဖစ္ပြားခဲ့သည့္ ျပင္းထန္ေသာ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈမ်ားအေပၚ   ယံုၾကည္အားကိုးေလာက္ သည့္ စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈမ်ား မရွိေသးဟုလည္း ဆိုထားသည္။

ရခုိင္လုပ္ငန္းအစီအစဥ္ (Rakhine Action Plan)၏ ေနာက္ဆံုးမူေကာ္ပီကို မရရွိေသး ေၾကာင္း၊  ႐ိုဟင္ဂ်ာ (ဘဂၤါလီ)ကို တရားမဝင္ႏုိင္ငံျခားသားမ်ားဟု သတ္မွတ္ၿပီး၊ ကာလရွည္ ဒုကၡသည္ စခန္းေတြမွာ အက်ဥ္း သားမ်ားကဲ့သို႔  ပိတ္ေလွာင္ထားျခင္းမ်ဳိး၊  နယ္ေျမက ဖယ္ရွားပစ္ျခင္းမ်ဳိးမ်ား လုပ္ေဆာင္မည္ကို စိုးရိမ္ေၾကာင္း ဆိုထားသည္။

သမၼတႀကီးသို႔ ပန္ၾကားျခင္း

၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပံုကို ဒီမိုကေရစီနည္းက် ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲၿပီး လြတ္လပ္မွ်တ သည့္ အေထြေထြေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပႏိုင္မည့္ အလားအလာ ရွိသည့္ ၂၀၁၅ခုႏွစ္သည္  ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးလုပ္ငန္းစဥ္၏ ေျပာင္းလဲ ရမည့္ ႏွစ္တစ္ႏွစ္ပဲျဖစ္ေၾကာင္း၊  ၂၀၁၄ခုႏွစ္က ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ား မွတ္ပံုတင္ခြင့္ ဥပေဒျပင္ဆင္မႈတြင္ အျပည္အဝ ႏိုင္ငံသားျဖစ္မွသာ ပါတီတည္ေထာင္ဖြဲ႔ စည္းခြင့္ရွိသည့္ အေပၚစိုးရိမ္ေၾကာင္း၊ ျပည္လံုးကြၽတ္ ဆႏၵခံယူရာတြင္ ယာယီအျဖဴေရာင္ကတ္ကိုင္ေဆာင္သူမ်ား တရားမဝင္ေၾကာင္း သတ္မွတ္ျခင္းအေပၚလည္း စိုးရိမ္ေၾကာင္း၊ မဆိုင္းမတြေျဖရွင္းရမည့္ စိန္ေခၚမႈအေျမာက္အျမားႏွင့္ အႏၲရာယ္ ႀကံဳေတြ႕ေနရသည့္ ေနရာ မ်ားကို  ႐ိုး႐ိုးသားသား မီးေမာင္းထိုးျပရန္  အေရးႀကီးေၾကာင္း ေျပာၾကားထားသည္။

ဦးဝီရသူ ေနာက္ဆံုးတိုက္ခိုက္မႈႏွင့္ နိဂံုးခ်ဳပ္

ဦးဝီရသူကပဲ ကြၽန္မကို အခုေနာက္ဆံုးတိုက္ခုိက္မႈကို ေကာင္စီကို အသိေပးလိုေၾကာင္းျဖင့္ နိဂံုးခ်ဳပ္ထား သည္။

Mizzima - News in Burmese