“၂၀၁၅ အလြန္မွာဆို ၿငိမ္းခ်မ္းေရး လုပ္ေဆာင္တာမွာ ခက္ခဲမွာေတာ့ ေသခ်ာပါတယ္”

ၿငိမ္းခ်မ္းေရး လုပ္ငန္းစဥ္မ်ား ေဖာ္ေဆာင္ႏိုင္ရန္ သမၼတက ျမန္မာႏိုင္ငံ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ျပန္လည္ထူေထာင္ေရး လုပ္ငန္း ဗဟိုဌာန ကို (MPC) ထူေထာင္ ေဆာင္ရြက္လာတာဟာ ၃ ႏွစ္ကာလ ေရာက္လာၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။ လုပ္ငန္းအဖြဲ႔မွာ ဝန္ႀကီး၊ ဒုဝန္ႀကီး ၁၃ ဦး၊ အႀကံ ေပး ၄ ဦးပါ၀င္ပါတယ္။ ဒီလုပ္ငန္းေကာ္မတီရဲဲ႕လုပ္ေဆာင္

ေနမႈမ်ား အေပၚ ေဝဖန္မႈေတြ ရွိေနသလို လက္ရွိတိုက္ပြဲမ်ား ျဖစ္ပြားေနျခင္းနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေနာက္ေၾကာင္းျပန္မႈမ်ား ျဖစ္ေနတယ္လို႔ ေဝဖန္မႈေတြလည္း ရွိေနပါတယ္။

MPC ရဲ႕ ရပ္တည္မႈ အပါအ၀င္ ဒီလို အေျခအေနရွိေနတဲ့ ျမန္မာ့ၿငိမ္းခ်မ္းေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး MPC ၏ အႀကံေပး တဦးျဖစ္သူ ဦးလွေမာင္ေရႊကို ဧရာဝတီ သတင္းေထာက္ ေမခ က ေမးျမန္းထားေတြကို ေဖာ္ျပလိုက္ ပါတယ္။

ေမး။      ။ လက္ရွိသြားေနတဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကေန ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ေျပာေနသလို ေနာက္ေၾကာင္းျပန္ သြားတဲ့သေဘာလို႔ ေျပာလို႔ ရမလား။

ေျဖ။       ။ လက္ရွိ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို ေနာက္ေၾကာင္းျပန္တယ္ ဆိုတာကေတာ့ က်ေနာ္တို႔ေတာ့ မထင္ဘူး။ ႏိုင္ငံေတြမွာ ႏိုင္ငံေရး ျဖစ္စဥ္ အတက္အက် ဆိုတာ ရွိပါတယ္။ ဥပမာေျပာရရင္ ကခ်င္ျပည္နယ္က  ဗိုလ္သင္တန္းေက်ာင္း ကိစၥ ေပါ့။ တရားဝင္ ထုတ္ျပန္ခ်က္ေတြကို ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ ပေလာင္အမ်ိဳးသား လြတ္လပ္ေရး တပ္မေတာ္ (တအာင္း) (TNLA)က ၈ ဦး၊ ခ်င္း အမ်ိဳးသား တပ္ဦး(CNF) က ၂ ဦး၊ ရခိုင္ တပ္မေတာ္ (AA) က ၁၁ ဦး၊ ျမန္မာႏိုင္ငံလုံး ဆိုင္ရာ ေက်ာင္းသားမ်ား ဒီမိုကရက္တစ္ တပ္ဦး (ABSDF) က ၂ ဦး။ ဒီေတာ့သတင္းေတြ ေဖာ္ျပေတာ့ ကခ်င္ လြတ္လပ္ေရး တပ္မေတာ္(KIA) လို႔ ေဖာ္ျပၾကတယ္။

ေနာက္ တိုက္ပြဲေတြ ျဖစ္တယ္၊ စစ္ပြဲေတြ ျဖစ္တယ္။ ဘယ္ဘက္ကပဲ ျဖစ္ျဖစ္ က်ေနာ့္ အျမင္ကေတာ့ ကိုယ့္ တိုင္းရင္းသားေတြ ေသ တာပဲ ျမင္တယ္။ တပ္ကပဲ က်က်၊ တိုင္းရင္းသားပဲ က်က်၊ ျပည္သူပဲ က်က် က်ေနာ့္ အတြက္ ေတာ့ ဝမ္းနည္းရတယ္။ မျမင္လိုဘူး။ မၾကားလိုဘူး။ ဒါေတြ မျဖစ္ေအာင္ လုပ္ဖို႔ ႏိုင္ငံေရး ေဆြးေႏြးပြဲေတြက စဖို႔လိုေနတယ္။ ေရာက္လည္း ေရာက္ေစခ်င္ေနၿပီ။

ေရာက္မွ ေတြ႔ႏိုင္ ေျပာႏိုင္ ဆိုႏိုင္မယ္။ ဒါကလည္း ၁ ႏွစ္ (သို႔) ၂ ႏွစ္လည္း ၾကာႏိုင္တယ္။ ကမာၻမွာ ႏိုင္ငံေရး ေဆြးေႏြးပြဲ ၁ ႏွစ္ တည္း ၿပီးတာ ႏိုင္ငံတႏိုင္ငံပဲ ရွိတယ္။ ကဲ တိုင္းရင္း သားေတြ ေတာင္းတဲ့ ဖက္ဒရယ္ဆို ဘယ္လို သြားမလဲ။ ဥပမာ ရွမ္းျပည္မွာ ဆိုရင္ အဖြဲ႔ေတြ အမ်ားႀကီး ဘယ္လိုသြားမလဲ။ ဖက္ဒရယ္ကို ဘယ္လို ယူမွာလဲ။ ဒါေတာင္ ရွမ္းျပည္တခုတည္း။ ဒီေတာ့တႏိုင္ငံလံုး သြားဖို႔ ဆိုရင္ ႏိုင္ငံေရး ေဆြးေႏြးပြဲမွာ ေဆြးေႏြးရမယ္။

ဒါေတြ လုပ္ႏိုင္မွ ႏိုင္ငံေရး ေဆြးေႏြးပြဲေတြလုပ္မွ အေျဖရမယ္။ ႐ိုးသားမႈ ရွိရင္ တဖက္၊ တဖက္ ယံုၾကည္မႈေတြ ရမယ္။ အခုကတည္း က လုပ္ႏိုင္မွ ၂၀၁၅ အလြန္မွာ ဥပေဒေတြ လုပ္ၿပီး လုပ္လာႏိုင္မယ္။ ဒါေတြ ျပည္႔စံုမွ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ရမယ္။ အနာဂတ္စိန္ ေခၚမႈက ႀကီးတယ္။ ဒါေတြ ျဖစ္လာဖို႔ က်ေနာ္တို႔ ႀကိဳးစားေနတာပါ။ ေနာက္ေၾကာင္းျပန္တာကို ဘာကို ၾကည့္ေျပာလဲ သိခ်င္မိတယ္။ ဘယ္ဟာမ်ား ၾကည့္ေျပာတာလဲ။

ေမး။      ။ အခုခ်ိန္ ေသနတ္သံေတြ ျပန္ေပါက္ေနတာက ေနာက္ေၾကာင္းျပန္တာပါ လို႔ ေျပာေနတယ္။ တိုင္းရင္းသား ေတြကလည္း အဲသလိုယူ ဆေနတယ္။ ဒါကေကာ ဘယ္လုိ အေျခအေနမ်ိဳး ပါလဲ။

ေျဖ။       ။ အဲဒါကေတာ့ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲၿပီးလည္း ေပါက္ဦးမယ္။ ႏိုင္ငံေရး ေဆြးေႏြးပြဲ လုပ္ေနလည္း ေပါက္ဦးမယ္။ အဲဒါက ေရွာင္လို႔ မရဘူး။ အဲဒါက ေနာက္ေၾကာင္း ျပန္ပါတယ္လို႔ သံုးသပ္လို႔ မရပါဘူး။ ဆိုလိုတာက စိန္ေခၚမႈေတြက ရွိေနတယ္။ အခုခ်ိန္မွာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို ေနာက္ေၾကာင္း ျပန္ေနတာ ဘာအေၾကာင္းမွ မရွိဘူးလို႔ ျမင္တယ္။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ျဖစ္စဥ္ ဆိုတာက Still ongoing တကယ္ကို သြားေနတယ္။ တိုင္းရင္းသားေတြ ဘက္ကသာ ျပႆနာကို ႏိုင္ငံေရး ေဆြးေႏြးပြဲမွာ ညိွမွ ရမယ္ဆိုတာ လက္ခံရင္ က်ေနာ္တို႔ ဆက္သြားႏိုင္မွာပါ။

ေမး။      ။ တိုင္းရင္းသားေတြ ဘက္က တညီတညႊတ္တည္း ေျပာေနတာက တပ္က ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဆြးေႏြးပြဲကို ေနာက္ေၾကာင္းျပန္ သြားတယ္ ဆိုတဲ့ ကိစၥ၊ ဖက္ဒရယ္ တပ္မေတာ္ ကိစၥ၊ ဖက္ဒရယ္ ျပည္ေထာင္စုကိစၥ ဆိုတာကို အရင္က လက္ခံၿပီး အခုက် လက္မခံ ေတာ့ဘူး ေျပာတယ္။ ဒီအေပၚ ဘာမ်ား ေျပာခ်င္ပါသလဲ။

ေျဖ။       ။ မဟုတ္ပါဘူး။ ခက္တာက တိုင္းရင္းသားေတြက လြတ္လပ္တယ္။ သူတို႔ ေျပာတာ သူတို႔ တာဝန္ယူဖို႔က သိပ္မလိုေပ မယ့္ တပ္က်ေတာ့ တာဝန္ယူဖို႔ လိုတယ္။ က်ေနာ္တို႔လည္း ဒီလိုပဲ။ သူတို႔ ဘက္က ညိွတဲ့ ပံုစံက်ေတာ့ တိုင္းရင္းသားေတြက ဒီလို လက္ခံ ထားတာ၊ ေနာက္သူတို႔ လက္ခံတာနဲ႔ သူတို႔ ညွိတယ္၊ ညွိမရရင္ အထက္ကို တင္မယ္ ေျပာတယ္။

ဒီေနရာမွာ တပ္ဘက္ကပဲ လက္မခံတာမ်ိဳး မဟုတ္ဘူး။ တပ္ပိုင္းဆိုင္ရာမွာ လက္နက္ ျဖဳတ္သိမ္းဖို႔ ကိစၥ၊ တပ္ေနရာ ခ်ေရးကိစၥ ေတြက က်ေနာ္တို႔ သူတို႔ ဘက္က တိုင္းရင္းသားအဖြဲ႔ေတြ ပါတဲ့ တပ္ေနရာ ခ်ေရး လုပ္ငန္းစဥ္ ေရးဆြဲေရး အဖြဲ႔ကေနၿပီး ညွိႏိႈင္း ေရးဆြဲတယ္။ အခုက ဒီလိုေရးဆြဲ သေဘာတူၾကလို႔ ရတာေတြကို တခ်ိဳ႕တိုင္းရင္းသား ေတြဘက္က သိပ္သေဘာ မတူၾကဘူး။ ဒီေတာ့ ဒီလို ညွိႏိႈင္း ေရးဆြဲလို႔ ရတာကို လက္မခံေတာ့ တပ္ဘက္က ျပန္ညွိမယ္ ျဖစ္တယ္။ ဒါက ေနာက္ေၾကာင္း ျပန္တာ မဟုတ္ဘူးလို႔ ေျပာခ်င္တာပဲ ရွိတယ္။

ေမး။      ။ တိုင္းရင္းသားေတြက လက္နက္ျဖဳတ္သိမ္းေရးကို ႏိုင္ငံေရး ေဆြးေႏြးပြဲ ၿပီးမွပဲ လုပ္မယ္ေျပာ ထားၿပီး ေနာက္ပိုင္းက်ေတာ့ အပစ္အခတ္ လက္မွတ္ထိုးၿပီး လုပ္မယ္ ျဖစ္သြားတယ္ လုိ႔ ေျပာတယ္။ ဒါက ေနာက္ေၾကာင္းျပန္တာ မဟုတ္ဘူးလား။

ေျဖ။       ။ မဟုတ္ပါဘူး။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဖာ္ေဆာင္ေရး ဗဟိုေကာ္မတီ ဆိုတာ သမၼတေကာ၊ ကာခ်ဳပ္ေကာ ပါတဲ့ အဖြဲ႔ပါ။ သူတို႔ ေပၚလစီ ခ်ေပးတာကို ဝန္ႀကီး ဦးေအာင္မင္းက ေဖာ္ေဆာင္ပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔က လိုက္ကူညီေပးတာပါ။ ကာခ်ဳပ္ေပၚလစီ ဆိုတာ သူတို႔ ဘက္က အရွင္းဆံုး ေျပာရရင္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို လိုခ်င္တယ္၊ သို႔ေပမယ့္ တေယာက္ တေယာက္ ခ်ဥ္းကပ္ပံုျခင္းမတူတာ ျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး မရခ်င္တာ မရွိပါဘူး။

ျပည္နယ္တခုကို တပ္မေတာ္ တခု ထားဖို႔က ဘယ္ႏိုင္ငံမွာမွ မရွိေတာ့ သူတို႔ဘက္ကလည္း စဥ္းစားမယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒါကို သူတို႔ သိပ္ၿပီး မေျပာဘူး။ ႏိုင္ငံေရး ေဆြးေႏြးပြဲမွာ ညွိၾကလို႔ လမ္းဖြင့္ၿပီးသားပါ။ ေဆြးေႏြး တာက ခ်က္ခ်င္း ႀကီးေတာ့ မရႏုိင္ဘူး။ တေနရာ ရာမွာေတာ့ ၿငိမွာပဲ။ တိုင္းရင္းသားေတြ ေျပာေနတဲ့ ဖြဲ႔စည္းပံုျပင္ေရး ဆိုတာက လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ကိုယ္တိုင္ ေကာ္မတီဖြဲ႔ လုပ္ေဆာင္ ေနတယ္။

ဒီမွာ က်ေနာ္တို႔ ဘက္က တိုင္းရင္းသားေတြနဲ႔ညွိတာမွာ ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲမွာမွ အေျဖထြက္မွာ။ ဒီေဆြးေႏြးပြဲဆိုတာက ဘယ္ေတာ့ ေလာက္ စမလဲ။ ဒါက ၂၀၁၅ မွာ စႏိုင္ရင္လည္း စႏိုင္မယ္။ ဘယ္ေတာ့ စႏိုင္မလဲ မသိဘူး။ ဒီေတာ့ ဖြဲ႔စည္းပံုျပင္တာက လႊတ္ေတာ္ ဘက္က က်ေနာ္တို႔ဘက္ကို ေစာင့္ႏိုင္ခ်င္မွ ေစာင့္ႏိုင္မယ္။ ဒါကိုလည္း စဥ္းစားၾကရမယ္။ က်ေနာ္တို႔က New Myanmar (ျမန္မာ သစ္) ဆိုတာကို ဘယ္လို ပံုေဖာ္မွာလဲ။ ဒါအဓိကပဲ။ ပံုေဖာ္ဖို႔ ဆိုတာက ႏိုင္ငံေရး ေဆြးေႏြးပြဲ လုပ္ႏိုင္မွ ရမယ္။

ေမး။      ။ တိုင္းရင္းသားေတြ ဘက္က ေျပာေနၾကတာက သမၼတဘက္က ၿငိမ္းခ်မ္းေရး လိုခ်င္တယ္။ တပ္မေတာ္ ဘက္ က်ေတာ့ ညွိထားတာေတြေတာင္ အထက္ကို ျပန္တင္မယ္ ဆိုတာနဲ႔ ျဖစ္ေနတယ္ ဆိုေတာ့ ေျပာဆိုၾကတာက တပ္ဟာ သမၼတစကားကို လြန္ ဆန္တာေၾကာင့္ ဒီလိုျဖစ္တာလားလို႔ ေမးခြန္းထုတ္တယ္။ ဒီေတာ့ တပ္အေနအထားကို ဘယ္လုိ အနီးစပ္ဆံုး ေျပာျပႏိုင္မလဲ။

ေျဖ။       ။ တပ္မေတာ္ ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳပ္နဲ႔လည္း က်ေနာ္တို႔ ေတြ႔ဖူးပါတယ္။ ေနာက္ ေအာက္ေျခက တပ္မေတာ္သားေတြနဲ႔လည္း ေတြ႔ဖူးပါတယ္။ သူတို႔ေတြ တကယ္ကို ၿငိမ္းခ်မ္းေရး လိုခ်င္တယ္လို႔ က်ေနာ္ ေျပာႏိုင္တယ္။ ေနာက္ က်ေနာ္တို႔ ေျပာႏိုင္တာ သူတို႔ စစ္မတိုက္ခ်င္ဘူး။ စစ္တိုက္တာက ပန္းနဲ႔ေပါက္တာမွ မဟုတ္တာဗ်ာ။ ဒါဆိုေတာ့ တကယ္ လုပ္ေနရသူေတြက ဘယ္သူက လိုခ်င္မလဲ။ ဒါေပမယ့္ တေယာက္နဲ႔ တေယာက္ ခ်ဥ္းကပ္ပံု မတူၾကတာ။

တခုေျပာခ်င္တာက တိုင္းရင္းသားေတြဘက္က ဒါကို ပါးနပ္စြာ ခ်ဥ္းကပ္ဖို႔ လိုအပ္မယ္။ အခုထိေတာ့ က်ေနာ္ ေျပာႏိုင္တာ တပ္ မေတာ္က ၿငိမ္းခ်မ္းေရး လိုလားတယ္၊ သူတို႔ မပါဘဲ ဒီအဆင့္ထိ ေရာက္ကို မေရာက္ႏိုင္ပါဘူး။ ဒါကို အတပ္ေျပာႏိုင္ ပါတယ္။ အျမင္ေတြ မတူဘူးေပါ့။

က်ေနာ္တို႔ ႏိုင္ငံျခားသားေတြနဲ႔ ေျပာရင္သူတို႔က ဒီအေျခအေနကို ေျပာလာတယ္။ ပ်က္မယ္ ထင္တာက အခုဆို ၇၀ ရာခိုင္ႏႈန္း ေလာက္ လုပ္လာႏိုင္တာကို သူတို႔ သိပ္အံ့ၾသတယ္။ ခင္ဗ်ားတို႔ ဘက္က ျမင္တာေနာက္ေၾကာင္း ျပန္တယ္ ထင္တယ္။ ဘယ္ဟာမွန္ လဲ မေျပာလိုဘူး။ ဆက္ေလွ်ာက္ ၾကတာေပါ့။

ဒီေလာက္အဖြဲ႔ ၃၀ေလာက္ရွိတာကို က်ေနာ္တို႔ ညွိေနၾကတာက ကမာၻေပၚမွာေတာင္ မရွိပါဘူး။ ေအာင္ျမင္ႏိုင္လား လို႔ ေမးရင္ ေအာင္ျမင္ခ်င္လည္း ေအာင္ျမင္မွာေပါ့။ မေျပာႏိုင္ပါဘူး။ ေနာက္ေၾကာင္း ျပန္ေကာင္းလည္း ျပန္ႏိုင္တယ္။ ဒါေပမယ့္ အခုခ်ိန္ကေတာ့ ေနာက္ေၾကာင္း ျပန္ေနတာ မဟုတ္ဘူးလို႔ ေျပာႏိုင္တယ္။

ေမး။      ။ ဟုတ္ကဲ့ပါ။ MPC ရပ္တည္မႈကို ေမးခ်င္ပါတယ္။ သူရဲ႕ ရပ္တည္မႈ အခ်ိန္သတ္မွတ္ခ်က္က ဘယ္ေလာက္ ပါလဲ။ လက္မွတ္ထိုးၿပီး အထိလား။ ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲ အထိလား။

ေျဖ။       ။ က်ေနာ္တို႔က သမၼတ လုပ္ပိုင္ခြင့္ေဘာင္ကေန ဖြဲ႔ေပးထားတာပါ။ အဖြဲ႔မွာ ဦးေအာင္မင္း၊ ဦးစိုးသိန္းတို႔ပါတဲ့ အစိုးရရဲ႕ ဝန္ႀကီး၊ ဒု ဝန္ႀကီး ၁၃ ဦးပါ ဖြဲ႔စည္းထားတဲ့ အဖြဲ႔ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီမွာ အႀကံေပး ၄ေယာက္ပါတယ္။ အရပ္သား ေပါ့။ က်ေနာ္တို႔က ဝန္ထမ္း မဟုတ္ဘူး။ က်ေနာ္တို႔ ဘယ္ေလာက္အထိ ရွိမလဲဆိုရင္ သမၼတက သူေဆာင္ရြက္မယ့္ အခ်ိန္ လုပ္ရမယ့္ လုပ္ငန္းစဥ္တိုင္း ရွိေနရင္ ေတာ့ က်ေနာ္တို႔ ဆက္ရွိေနမွာပါ။

ဒါက က်ေနာ္တို႔ အေခၚဆို Quasi-government Organization (အစိုးရတပိုင္း အဖြဲ႔အစည္း) လို႔ေျပာရမွာပါ။ Government က လည္း ပါတယ္။ အႀကံေပးေတြ ပါတယ္။ လစာမရွိဘူး။ ခံစားခြင့္ မရွိဘူး ေပါ့။ ဒီက ပညာရွင္ေတြ က်ေတာ့ EU ဘက္ကေန သူတို႔ ဝန္ထမ္းအေနနဲ႔ ခန္႔ထားတာ ေပါ့။

ေမး။      ။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဆြးေႏြးမႈမွာ နားလည္သေလာက္ တတိယ အုပ္စုကေန ႏွစ္ဘက္ကို ညွိေပးရတာလို႔ ေယဘုယ် နား လည္ထားေတာ့ MPC က တတိယအုပ္စု တခုေတာ့ မဟုတ္ႏိုင္ဘူးလို႔ ေျပာရမယ္ဆို။ ရပ္တည္မႈက ဘယ္လိုပါလဲ။

ေျဖ။       ။ MPC ကို သမၼတက ဖြဲ႔တယ္။ ဝန္ႀကီးေတြ ပါတာ မွန္တယ္၊ ဒါေပမယ့္ အႀကံေပးေတြနဲ႔ ပညာရွင္ေတြက ဒီၿငိမ္းခ်မ္းေရး ဆိုတာကို Professional ဆန္ဆန္ လုပ္ေဆာင္တယ္။ ဒီေတာ့ ဘာေျပာႏိုင္မလဲ ဆိုရင္ အခုဆိုရင္ တိုင္းရင္းသားေတြနဲ႔ က်ေနာ္တို႔ၾကား ယံုၾကည္မႈက တခါမွ မရွိဘူး ေျပာရမွာပါ။ မီဒီယာနဲ႔ အျခား လူေတြ ေျပာတာကိုေတာ့ က်ေနာ္တို႔ခံရမွာေပါ့။ ဒီ အဖြဲ႔က ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ျဖစ္စဥ္ကို ေအာင္ျမင္ေအာင္ ေထာက္ပံ့ေပးတဲ့ အဖြဲ႔ပါ။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ျဖစ္စဥ္ ဆိုတာက ႏွစ္ဘက္မကေသာ၊ ဘက္ေပါင္းစံု ၾကားထဲမွာ က်ေနာ္တို႔က ဘက္ အားလံုးၾကားထဲမွာ Professional ဆန္ဆန္ လုပ္ေဆာင္ ေနၾကတာေပါ့။

ေမး။      ။ ဒါဆို ၾကားထဲက ညွိေပးရေတာ့ ႏွစ္ဘက္စလံုးကို ျမင္ေတြ႔ေနၾကရတာေပါ့။ အစိုးရနဲ႔တိုင္းရင္း သား ဒီႏွစ္ခုကို ရွင္းလင္းစြာ ျမင္ေတြ႔ဆက္ဆံရေတာ့ ႏွစ္ဘက္စလံုးရဲ႕ အားနည္းခ်က္ အားသာခ်က္ သူတို႔လုပ္ေဆာင္ေနမႈက ဘယ္လိုလဲ ဆိုတာကို အန္ကယ္ က အလယ္ကေန ဓမၼဓိ႒ာန္က်က် ျမင္မယ္ ထင္ပါတယ္။ အဲဒီ အျမင္ကို ေျပာျပေပးႏိုင္မလား။

ေျဖ။       ။ ခက္တယ္ ဆိုလည္း ႏွစ္ဘက္စလံုး လို႔ ေျပာရမွာပါ။ မခက္ဘူး ဆိုလည္း ႏွစ္ဘက္စလံုး လို႔ ေျပာရမွာပါ။ ႏွစ္ဘက္စလံုး က စိတ္ဝင္စားမႈ၊ နက္နက္နဲနဲ လုပ္ေဆာင္မႈေတြက တူညီတယ္လို႔ ေျပာရပါမယ္။ တိုင္းရင္းသားေတြ ထဲမွာလည္း က်ေနာ္တို႔ကို နားလည္ၿပီးေတာ့ တကယ့္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို In time (အခ်ိန္မီ) ျဖစ္ခ်င္သူေတြ က်ေတာ့ တကယ့္ကို ရဲေဘာ္ရဲဲဘက္ စိတ္နဲ႔ လုပ္ေဆာင္ေနတာ ရွိသလို တခ်ိဳ႕က်ေတာ့ အဲဒီေလာက္ အဆင့္ မေရာက္ေပမယ့္ သံသယနဲ႔ ခ်ဥ္းကပ္ေနတာလည္း ရွိတယ္။ အဲဒီ လူေတြကို ၾကည့္ရင္ ျမန္မာႏိုင္ငံထဲလာတာ အေရာက္အေပါက္နည္းၿပီး ႏွစ္ေပါင္းေတာ္ေတာ္ၾကာ ျပည္ပမွာေနသူေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ တဖြဲ႔နဲ႔ တဖြဲ႔ကေတာ့ မတူဘူး ေပါ့။

ေမး။      ။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ကမ္းလွမ္းခဲ့တဲ့ သမၼတႀကီးရဲ႕သက္တမ္းဟာ မၾကာခင္ ကုန္ဆံုးေတာ့မွာ ဆိုေတာ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေရွ႕ဆက္ လုပ္ငန္းစဥ္ အတြက္ ဘယ္လို ဆက္ျဖစ္ မလဲ။ တိုင္းရင္းသားေတြ ဘက္ကလည္း အခုခ်ိန္က ၿငိမ္းခ်မ္းေရး အတြက္ အေကာင္းဆံုး အခ်ိန္ဆိုတာ ၾကေတာ့ေလ၊ သမၼတသက္တမ္း မကုန္ခင္ လက္မွတ္ထိုးဖို႔ ျဖစ္ႏိုင္မလား။

ေျဖ။       ။ က်ေနာ္တို႔ စဥ္းစားတာေတာ့ ျပည္သူကေရြးၿပီး သမၼတ တင္ေျမႇာက္မွာျဖစ္ေတာ့ ဘယ္သူ သမၼတ ျဖစ္ျဖစ္ ဒါကို လက္ခံရ မယ္။ ဒါေပမယ့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ျဖစ္စဥ္ သေဘာသဘာဝ ႏိုင္ငံတကာမွာေတာ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး လုပ္ငန္းစဥ္ ၾကန္႔ၾကာေနရင္ ျပႆနာရွိတယ္ ဆိုတာ ရွိတယ္။ ဒါေပမယ့္ခြ်င္းခ်က္ ဝ၊ မိုင္းလားတို႔ ႏွစ္၂၀ ေက်ာ္ လုပ္ထားၿပီး မပ်က္တာ ရွိတယ္။ ျပႆနာက ႏိုင္ငံေရး ျပႆနာပဲ။ အဖြဲ႔အစည္းတိုင္း စဥ္းစားမယ္။ တပ္မေတာ္ ဘက္ကလည္း ဒါကို စဥ္းစားတယ္။

ေျပာရရင္ ၂၀၁၅ အတြင္းမွာ မဟုတ္ဘဲ တဘက္ ၂၀၁၅ အလြန္မွာဆို ၿငိမ္းခ်မ္းေရး လုပ္ေဆာင္တာမွာ ခက္ခဲမွာေတာ့ ေသခ်ာပါတယ္။ ျပန္စရမွာ ဆိုေတာ့ ခက္ခဲေစမယ္။ ေသခ်ာတယ္။ အခုလုပ္ေနတဲ့သူေတြက ႏွစ္ဘက္ ပဋိပကၡထဲ ပါခဲ့သူေတြ ျဖစ္ေနေတာ့ နည္းနည္းခက္မွာေပါ့။

ေမး။      ။ ဒါဆို လက္ရွိ သမၼတသာ သမၼတ အျဖစ္ ဆက္ရွိေနမယ္ ဆိုရင္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးက ပိုလြယ္မယ္လို႔ ဆိုလိုတာလား။

ေျဖ။       ။ က်ေနာ္ ဆိုလိုတာက ဘယ္သူ သမၼတျဖစ္ျဖစ္ ဒီလုပ္ငန္းစဥ္ကို ဆက္လို႔ ရတဲ့သူ ျဖစ္ေစခ်င္ တယ္။ ဒီသေဘာပါ။ အခုကတည္းက စထားမယ္၊ ဟိုဘက္က်ရင္ ဘယ္သူပဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ ဒါက ဆက္သြားႏိုင္ မယ္။ ဒါဆို သက္သာမယ္။ ေရြးေကာက္ပြဲ မစခင္ ဒီအခ်ိန္မွာကို ဒီလိုလက္မွတ္ထိုးထားတာလည္း မရွိ၊ ေနာက္ ႏိုင္ငံေရး ေဆြးေႏြးပြဲလည္း မရွိေသးဘူး ဆိုရင္ ဟိုဘက္မွာ အသစ္ ျပန္စရမယ္။ ဒါကို ေျပာတာပါ။ ဘယ္သူ ဘယ္ဝါလို႔ မေျပာဘူး။

သမၼတႀကီး အေနနဲ႔ သူ႔သက္တမ္း အတြင္းမွာ သူလုပ္ေဆာင္ႏိုင္တာေတြကို အေကာင္းဆံုး လုပ္ေဆာင္ သြားႏိုင္မယ္ လို႔ သူယံုၾကည္ထားတယ္လို႔ ျမင္တယ္။ ဒါေပမယ့္ လက္ေတြ႔မွာေတာ့ ေတာ္ေတာ္ေလး ခက္ခဲပါတယ္။ သူ႔အေနနဲ႔ ႏိုင္ငံေရး ေဆြးေႏြးပြဲ စတင္ ေအာင္ သူက ခ်ေပးခဲ့ခ်င္တယ္။ ဒီသေဘာေပါ့။

ေမး။      ။ တိုင္းရင္းသားေတြ ဘက္က ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပံု မျပင္ရင္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးက ေရွ႕ဆက္ မရႏိုင္ဘူး ေျပာေနတယ္။ တပ္ဘက္က လည္း မျပင္ခ်င္တာ ရွိေနေတာ့ ဒီအေပၚမွာ ဘာမ်ားေျပာ ခ်င္ပါသလဲ။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဝးႏိုင္လား။ ဘယ္လို အားနည္းခ်က္ အားသာ ခ်က္ေတြ ရွိေနမလဲ။

ေျဖ။       ။ ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပံုက အေသ မဟုတ္ပါဘူး။ ျပင္လို႔ ရတယ္။ ဘယ္ အခ်ိန္မွာ ျပင္မလဲ ဆိုတာ ကေတာ့ အခ်ိန္ ေျပာရတာ ခက္ပါတယ္။ တဘက္နဲ႔ တဘက္က ဒါက လုပ္သင့္တဲ့ အခ်ိန္လို႔ သတ္မွတ္ ပံုျခင္းလည္း တူခ်င္မွ တူမယ္။ တပ္မေတာ္ဘက္ က လည္း ဒီ အေပၚ တျခားႏိုင္ငံေတြ မူေတြ ေျပာင္းလဲမႈေတြကို ေလ့လာထားၿပီးၿပီလို႔ က်ေနာ္ ထင္တယ္။

ဥပမာ – အင္ဒိုနီးရွား ပံုစံေပါ့။ တပ္မေတာ္ဘက္ ကလည္း သင့္ေတာ္တဲ့ အခ်ိန္ လုပ္မယ္လို႔ ေျပာထားၿပီးၿပီ ဆိုေတာ့ ဒါကေတာ့ ညွိရ မွာေပါ့။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို ထိခိုက္မယ္ မထင္ဘူး။ ဒီလိုျဖစ္ဖို႔ ႏိုင္ငံေရး ေဆြးေႏြး မႈေတြလုပ္မွရမယ္။ ရႈေထာင့္ေတြက အသီးသီးရွိတယ္။ ဘက္တိုင္းမွာ အားသာခ်က္ရွိသလို အားနည္းခ်က္ လည္း ရွိတယ္။ တဘက္တည္း ေျပာရမွာ မဟုတ္ဘူး။ က်ေနာ္တို႔က အဲဒါေတြကို စုၿပီး အေကာင္းဆံုး ျဖစ္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ရမွာပါ။

ဘက္တိုင္းမွာ အေျခခံေကာင္းေတြလည္း ရွိပါတယ္။ ဒါကေန တဆင့္ ဆက္သြားရ ပါမယ္။ ဖက္ဒရယ္ ကိစၥေတြ၊ ေနာက္ လူ႔အခြင့္ ေရး ကိစၥေတြ ရွိတယ္။ ဒါေတြက ၿငိမ္းခ်မ္းေရးနဲ႔ သက္ဆိုင္ပါတယ္။ ဒီလိုေတြ ျဖစ္ဖို႔က ႏိုင္ငံေရး ေဆြးေႏြးပြဲေတြ လုပ္ႏိုင္မွ ရမယ္။ ဒါမွ ပိုေကာင္းတဲ့ အနာဂတ္ကို ရႏိုင္ပါမယ္။

ေမး။      ။ လက္ရွိ MPC ရဲ႕ ေငြေၾကး လည္ပတ္မႈ၊ MPC က လူေတြနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို ေငြေၾကာင့္ လုပ္ေဆာင္ေနတယ္ လို႔ ေဝဖန္မႈေတြ ၾကားရမွာပါ။ ဒီအေပၚဘာမ်ား ေျပာခ်င္ပါသလဲ။

ေျဖ။       ။ ေျပာရရင္ ေရးေနတာ တလြဲ။ လစာနဲ႔ အစည္းအေဝးက လြဲရင္ က်ေနာ္တို႔က ဘာမွ မရွိဘူး။ က်ေနာ္တို႔က လမ္းလုပ္ေပး တာ၊ အိမ္ေဆာက္တာေတြ ဘာမွ မလုပ္ေပးဘူး။ နီပြန္ေဖာင္ေဒးရွင္းကပဲ ေပးတယ္။ ဒီမွာ ဥေရာပ သမဂၢ(EU) ပါတယ္။ ဒီအဖြဲ႔က ကမာၻမွာ ဘတ္ဂ်က္ စစ္ေဆးမႈ အတင္းက်ပ္ဆံုး။ လႊတ္ေတာ္မွာလည္း ရွင္းႏိုင္တယ္။ EU ကိုလည္း ေမးလို႔ရတယ္။ က်ေနာ္ တို႔က ေဆးလည္း မဝယ္ေပးဘူး။ ေနာက္ ဒီကို ေငြလည္း မဝင္ဘူး။ ေျပာရမယ္ဆို သူတို႔ဘာသာပဲ လုပ္တာ။ က်ေနာ္တို႔က တျပားမွ မရဘူး။ က်ေနာ္တို႔ အႀကံေပးေတြက ကိုယ့္ပိုက္ဆံ ကိုယ္သံုးလုပ္ေနတာ။ တျပားမွ ရမေနဘူး။ ကိုယ့္႐ူးသြပ္မႈနဲ႔ ကိုယ္ လုပ္ေနတာပါ။ တခါတေလေတာ့ မခံခ်င္ဘူး။

ေမး။      ။ အခုအခ်ိန္ စစ္ပြဲေတြ ျပန္ျဖစ္ေနေတာ့ တပ္ဘက္က စစ္ေရးကို ပိုလိုတယ္လို႔ ေဝဖန္တာေတြ ရွိပါတယ္။ ေနာက္ ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပံု ျပင္ေရးမွာလည္း လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ တပ္က တင္းမာေနတယ္။ ဒီ ႏွစ္ခ်က္ေၾကာင့္ တခ်ိဳ႕က အာဏာသိမ္းမလား၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ပိုခက္လာမလား ဆိုၿပီး စိုးရိမ္ေနၾကတယ္ ဒီအေပၚမွာ ဘာေျပာ ႏိုင္မလဲ။

ေျဖ။       ။ လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ တပ္မေတာ္က ၂၅ ရာခိုင္ႏႈန္း ရွိေနေတာ့ ဘယ္ေတာ့မွ မျဖစ္ဘူး။ ေကာ္မရွင္ ဥကၠ႒ ဦးတင္ေအး ေျပာတာ ရွိပါတယ္။ တပ္မေတာ္က အဏာ မသိမ္းလိုလို႔ တပ္ကိုယ္စားလွယ္ကို ထားတာလို႔ေျပာတယ္။ ဒီလိုဘဲ ေနာက္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေကာ္မတီမွာ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတ အျပင္ တပ္ခ်ဳပ္လည္း ပါတယ္။ အဲဒီသူတို႔က ခ်မွတ္တာကို လုပ္ငန္း ေကာ္မတီေတြက လိုက္လုပ္ရ တာပါ။

ဒီေတာ့ တဘက္ တဘက္ညွိႏိႈင္း မရတာကို ႏိုင္ငံေရး ေဆြးေႏြးပြဲမွာ ညွိႏိႈင္းရမွာ ျဖစ္တယ္။ အခုကေတာ့ ညွိလို႔ မရေသးေတာ့ ႏိုင္ငံ ေရး ေဆြးေႏြးပြဲ မေရာက္ေသး တာပါ။ ဒီမွာ ေျပာႏိုင္တာကေတာ့ ႏိုင္ငံေရး ေဆြးေႏြးပြဲမွာ တဘက္ တဘက္ လိုခ်င္တာ ညွိရမယ္။ ဒီ အေျခအေန ေရာက္ဖို႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ေနတာ ျဖစ္ေတာ့ ဒီအထဲမွာ တပ္ပါ ပါဝင္ေနတာ ျဖစ္တယ္။ ဒီေတာ့ သူတို႔ သေဘာကို ေတြ႔ရမွာပါ။ ေဆြးေႏြးပြဲၿပီးမွ ညွိၿပီး ရတာကို အေကာင္အထည္ ေဖာ္ရမယ္။ အေကာင္ထည္ေဖာ္မွ ဘာဆိုတာ ျဖစ္လာမယ္ေပါ့။

ေမး။      ။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး လုပ္ငန္းက ႏိုင္ငံေရးနဲ႔လည္း ဆက္စပ္တယ္လို႔ ေျပာၾကပါတယ္။ ႏိုင္ငံေရး အေျပာင္းလဲ ျဖစ္ခ်င္ရင္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး လုပ္လိုက္တယ္လို႔ ႏိုင္ငံေရး သံုးသပ္သူေတြက ေျပာၾကတယ္။ ရွင္းရွင္း ေျပာရရင္ အာ႐ံုလႊဲတာေပါ့။ ဒီလိုမ်ိဳး ႏိုင္ငံေရး Player ကို တပ္အေနနဲ႔ ရပ္တည္ထားတာ မ်ားလား။

ေျဖ။       ။ မဟုတ္ပါဘူး။ ဘယ္ႏိုင္ငံမွာပဲ ျဖစ္ျဖစ္ Super Man ေတြ အုပ္ခ်ဳပ္ေနတာ မဟုတ္ေတာ့ လူတိုင္းမွာ အားသာ၊ အားနည္းခ်က္ ရွိပါတယ္။ ႏိုင္ငံေရး ေရခ်ိန္က တဦးတေယာက္က လုပ္ဖို႔ခက္တယ္။ ႏိုင္ငံေရး လွည့္ကြက္ အတြက္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး လုပ္တာလည္း မဟုတ္ဘူး။ မျဖစ္ႏိုင္ပါဘူး။ လက္ရွိ ဘယ္လို အေကာင္းဆံုး သြားႏိုင္ဖို႔ပဲ က်ေနာ္တို႔ စဥ္းစားရပါမယ္။

ဧရာ၀တီ