ကိုပါႀကီးအမႈ အရပ္ဘက္တရား႐ံုးမွာ စစ္ဖို႔ လူ႔အခြင့္အေရးေကာ္မရွင္ အႀကံျပဳ

စစ္တပ္ရဲ႕ပစ္ခတ္မႈနဲ႔ ေသဆံုးခဲ့ရတဲ့အလြတ္သတင္းေထာက္ ကိုပါႀကီး ေသဆံုးမႈကို ႏိုင္ငံသား အခြင့္အေရး နဲ႔အညီ အရပ္ဘက္ တရား႐ံုးမွာ စစ္ေဆးဖို႔ ျမန္မာႏုိင္ငံ အမ်ိဳးသား လူ႔အခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္က အႀကံျပဳ လိုက္ပါတယ္။

စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈေတြအရ ကိုပါႀကီးေသဆံုးမႈမွာ တပ္ဘက္က အခ်ိန္နဲ႔တေျပးညီ ပြင့္လင္းျမင္သာစြာ သတင္းထုတ္ျပန္ျခင္း မျပဳခဲ့သလို တပ္တြင္း အဆင့္ဆင့္ ေဆာင္ရြက္ရမယ့္ လုပ္ထံုးလုပ္နည္းေတြမွာ အားနည္းခ်က္ေတြ ရွိခဲ့တယ္ဆိုတာကိုလည္း ျမန္မာႏုိင္ငံ အမ်ိဳးသား လူ႔အခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္ဘက္က အေသးစိတ္ ေထာက္ျပေျပာဆိုထားပါတယ္။

ဒီကေန႔ ဒီဇင္ဘာလ ၂ ရက္ေန႔ ေန႔စြဲနဲ႔ ထုတ္ျပန္လုိက္တဲ့ ကိုေအာင္ေက်ာ္ႏုိင္ (ေခၚ) ကိုပါႀကီး ေသဆံုးမႈနဲဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံ အမ်ိဳးသား လူ႔အခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္ရဲ႕ စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈ ထုတ္ျပန္ခ်က္ သတင္း အျပည့္အစံုကို မဆုမြန္က တင္ျပထားပါတယ္။

သမၼတဦးသိန္းစိန္ရဲ႕ ညႊန္ၾကားခ်က္နဲ႔ အလြတ္သတင္းေထာက္ ကိုပါႀကီး ေသဆံုးမႈ အျဖစ္မွန္နဲ႔ လူ႔အခြင့္ အေရး ခ်ိဳးေဖာက္ခံရျခင္း ရွိ-မရွိ ျမန္မာႏုိင္ငံ အမ်ိဳးသား လူ႔အခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္ ဒုဥကၠ႒ ဦးစစ္ၿမိဳင္ ဦးေဆာင္တဲ့ အထူးစံုစမ္းစစ္ေဆးေရးအဖြဲ႔ ဖြဲ႔စည္းၿပီး ေသဆံုးမႈျဖစ္ပြားခဲ့ရာ မြန္ျပည္နယ္အထိ ကြင္းဆင္း စစ္ေဆးခဲ့ၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီစစ္ေဆးမႈေတြအတြင္းမွာ အမႈျဖစ္ပြားခဲ့ရာ ေနရာ၊ မ်က္ျမင္သက္ေသ၊ ဖမ္းဆီးခဲ့တဲ့ ရဲတပ္ဖြဲ႔ တာဝန္ရွိသူေတြ၊ ထိန္းသိမ္းစဥ္အတြင္း ပစ္ခတ္မႈျဖစ္ခဲ့တဲ့ တပ္က တပ္မေတာ္ အရာရွိေတြနဲ႔အတူ ျပန္တူးေဖာ္ခဲ့တဲ့ ကိုပါႀကီးရဲ႕ အေလာင္းကို ရင္ခြဲစစ္ေဆးခဲ့တဲ့ က်န္းမာေရးဝန္ႀကီးဌာန တာဝန္ရွိသူေတြကို အေသးစိတ္စစ္ေဆးခဲ့ၾကတာပါ။

ဒီဇင္ဘာ၂ရက္ေန႔မွာေတာ့ ကိုပါႀကီး ေသဆံုးမႈနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံ အမ်ိဳးသား လူ႔အခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္ရဲ႕ စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈ ေၾကညာခ်က္ ထုတ္ျပန္ႏုိင္ခဲ့ပါတယ္။ ဒီေၾကညာခ်က္ထဲမွာ ဖြဲ႔စည္းပံုပါ ႏုိင္ငံသား အခြင့္အေရးနဲ႔အညီ ကိုပါႀကီးေသဆံုးမႈကို အရပ္ဖက္ဆိုင္ရာ တရား႐ံုးမွာ စစ္ေဆးဖို႔ အဓိက တုိက္တြန္း အႀကံျပဳထားတယ္လို႔ စံုစမ္းစစ္ေဆးေရးအဖြဲ႔ ဦးေဆာင္သူ ျမန္မာႏုိင္ငံ အမ်ိဳးသား လူ႔အခြင့္ အေရး ေကာ္မရွင္ ဒုဥကၠ႒ ဦးစစ္ၿမိဳင္က ဗီြအိုေအျမန္မာပိုင္းကို ေျပာပါတယ္။

“အဓိကကေတာ့ ၂ ခ်က္ပဲ၊ ရဲတပ္ဖဲြ႔က ေသမႈေသခင္း ဖြင့္ထားၿပီ ဆုိရင္ေတာ့ ဒီအမႈကိစၥဟာ သူတုိ႔ ဆုံးခန္းတုိင္ေအာင္ လုပ္ဖုိ႔လုိတယ္။ ဒါကုိက်ေနာ္တုိ႔ တုိက္တြန္းတယ္၊ အားေပးတယ္။ အဲဒီေတာ့ ဒီတုိက္ တြန္းတဲ့ တြန္းအားေပးခ်က္က ရဲကုိလည္း ေပးတာျဖစ္သလုိ၊ သက္ေသထြက္ဆုိဖုိ႔ လုိအပ္ေနတဲ့ တပ္မေတာ္ကုိလည္း က်ေနာ္တုိ႔ တုိက္တြန္းတဲ့သေဘာ သက္ေရာက္ပါတယ္။ ေနာက္ဆုံး က်ေနာ္တုိ႔ ေဖာ္ျပတဲ့အခ်က္မွာကေတာ့ ဖဲြ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒပါ ပုဒ္မ ၃၄၇ ပါ အက်ဳိးကုိ ကုိပါႀကီး ရခြင့္ရွိပါတယ္။ သူက မွတ္ပုံတင္အတု ကုိင္တယ္ဆုိေသာ္လည္းပဲ သူဟာႏုိင္ငံသား ျဖစ္တယ္လုိ႔ က်ေနာ္တုိ႔က ဆုံးျဖတ္ ပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ႏုိင္ငံသားျဖစ္တဲ့အတြက္ ဖဲြ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒပါ အခြင့္အေရး ရသင့္ပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ ရွိေစရန္နဲ႔ ဖဲြ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒပါ တရားစီရင္မႈ မွ်တမႈ၊ ေနာက္ တရား ဥပေဒရဲ႕ အကာအကြယ္ ရခြင့္ရွိတဲ့အတြက္ နယ္ဖက္တရား႐ုံးမွာ စစ္သင့္ပါတယ္လုိ႔ ဒါကုိက်ေနာ္တုိ႔ အဓိကအခ်က္အေနနဲ႔ ေထာက္ခံအႀကံျပဳထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။”

ကြင္းဆင္းစစ္ေဆးခ်က္ေတြအရ ကိုပါႀကီး (ေခၚ) ကိုေအာင္ေက်ာ္ႏုိင္ကို ဖမ္းဆီးစစ္ေဆးစဥ္နဲ႔ ထိန္းသိမ္း ထားစဥ္အတြင္း တပ္တြင္းအဆင့္ဆင့္ ေဆာင္ရြက္ရမယ့္ လုပ္နည္းလုပ္နည္းေတြကို ရွင္းလင္း ညႊန္ၾကား ခ်က္ အားနည္းခဲ့သလို ေသဆံုးသြားခဲ့ၿပီးေနာက္မွာလည္း အေလာင္းျမႇဳပ္ႏွံမႈ မွတ္တမ္းေတြကို စနစ္တက် ေဆာင္ရြက္ျခင္းမရွိခဲ့တာ နဲ႔ ေသဆံုးမႈနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး အခ်ိန္နဲ႔တေျပးညီ သတင္းထုတ္ျပန္မႈ အားနည္းခဲ့တာ ကိုလည္း စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈ ထုတ္ျပန္ခ်က္မွာ ေဖာ္ျပပါရွိပါတယ္။

“၄ ရက္ေန႔ ေသဆုံးတာနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ကေတာ့ အမွန္အတုိင္းေျပာရင္ေတာ့လည္း တပ္ဖက္က ထြက္ဆုိ ခ်က္ပဲ ရႏုိင္တာကုိး။ အဆင့္ဆင့္ ႀကီးၾကပ္မႈ အားနည္းတာကေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ စစ္ေဆးလုိ႔ ေတြ႔ရွိတဲ့ အခ်က္ကုိ ေဖာ္ျပတာပါ။ အဆင့္ဆင့္ စီမံမႈအားနည္းတယ္၊ ႀကီးၾကပ္မႈ အားနည္းတဲ့အတြက္ ေနာက္ဆုံးမွာ ေသဆုံးတဲ့အဆင့္ အထိေအာင္ ျဖစ္စဥ္က ျဖစ္သြားတယ္ဆုိတဲ့ သေဘာမ်ဳိး က်ေနာ္တုိ႔ ေတြ႔ရွိရပါတယ္။ အမွန္ေတာ့ စနစ္တက် ထိန္းသိမ္းမယ္ ဆုိရင္ေတာ့ ဒီပုဂၢိဳလ္က၊ ကုိပါႀကီးက ထြက္ေျပးလုိ႔ က်ဳိးပမ္းတဲ့ အဆင့္ကုိ မေရာက္ႏုိင္ဘူးလုိ႔ က်ေနာ္တုိ႔က ဒီလုိယူဆတာေပါ့ဗ်ာ။”

အမ်ိဳးသားလူ႔အခြင့္အေရးေကာ္မရွင္ရဲ႕ထုတ္ျပန္ခ်က္အေပၚ ကိုပါႀကီး မိသားစုဘက္က ဥပေဒအက်ိဳးေဆာင္

ေရွ႕ေန ဦးေရာ္ဘတ္စန္းေအာင္ က အခုလုိ သံုးသပ္ပါတယ္။

“နယ္ဖက္တရား႐ုံးမွာ စစ္ေဆးသင့္တယ္ဆုိတာနဲ႔ ဒါကၿပီးျပည့္စုံမလားဗ်။ ဒီလုိေယဘုယ်ဆန္တဲ့ အစီရင္ ခံစာမ်ဳိးကေတာ့ အခုလုိ ႏုိင္ငံတခုအတြက္ အျမင့္ဆုံး လူ႔အခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္က မထုတ္ျပန္သင့္ဘူး။ က်ယ္ျပန္႔တဲ့ လူ႔အခြင့္အေရး စုံစမ္းစစ္ေဆးမႈ ျဖစ္ေအာင္ေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ ဆက္ေဆာင္ရြက္မွာပဲ။ အခုက ဒီဥစၥာကုိ ျပည္ေထာင္စု တရားလႊတ္ေတာ္ခ်ဳပ္လုိ အဆင့္ျမင့္တဲ့ ေနရာမွာစစ္မွ က်ေနာ္တုိ႔ရဲ႕ လုံၿခံဳေရးဟာ အာမခံခ်က္ရွိမွာ။”

ကာကြယ္ေရးဝန္ႀကီးဌာနဘက္က ကိုပါႀကီးကို KKO အဖဲြ႔ရဲ႕ ျပန္ၾကားေရး အဆင့္ရွိတဲ့ ဗုိလ္ႀကီး ေအာင္ႏိုင္ အျဖစ္နဲ႔ ထုတ္ျပန္ထားတဲ့အေပၚမွာ KKO အဖြဲ႔ဝင္ျဖစ္တယ္ဆိုတဲ့ အေထာက္အထား အခိုင္အမာ မေတြ႔ရ ဘူးလို႔ ေဖာ္ျပပါရွိတဲ့ အေၾကာင္း ေကာ္မရွင္ရဲ႕သံုးသပ္ခ်က္ကို ဦးစစ္ၿမိဳင္က အခုလို ရွင္းျပပါတယ္။

“သူတုိ႔က KKO ဗုိလ္ႀကီးဆုိတာနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ က်ေနာ္တုိ႔ အေနနဲ႔ အတည္ျပဳ အေထာက္အထား မရရွိဖူး ဆုိတဲ့ သေဘာထား က်ေနာ္တုိ႔ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ သတင္းေထာက္ အေနနဲ႔ကေတာ့ ထြက္ဆုိခ်က္မ်ား အရ သူက အလြတ္သတင္းေထာက္ ျဖစ္တယ္လုိ႔ က်ေနာ္တုိ႔ ရွင္းရွင္းလင္းလင္း ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ သုိ႔ေသာ္လည္း KKO, DKBA, ABSDF တုိ႔နဲ႔ေတာ့ ေတာ္ေတာ္ေလး ရင္းရင္းႏွီးႏွီး နီးနီးကပ္ကပ္၊ ထဲထဲ၀င္ ၀င္ ေဆာင္ရြက္မႈရွိတယ္ ဆုိတာလည္း က်ေနာ္တုိ႔ေတြ႔ရွိပါတယ္။”

ကိုပါႀကီး ေသဆံုးမႈ ရင္ခြဲစစ္ေဆးခ်က္ေတြမွာ ေသဆံုး ဒဏ္ရာေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ေတြ႔ရွိခ်က္ေတြအေပၚ ကိုပါႀကီးရဲ႕ ဇနီးျဖစ္သူ မသႏၱာက မွန္ကန္ ရွင္းလင္းမႈ မရွိဘူးလို႔ သူ႔အျမင္ အခုလို ေျပာပါတယ္။

“စုံစမ္းစစ္ေဆးေရး ထုတ္ျပန္ေၾကညာခ်က္မွာ အားနည္းခ်က္ေတြ က်မတုိ႔ေတြ႔တယ္။ ဖမ္းဆီးသတ္ျဖတ္ခံရ တဲ့ အေပၚမွာ ဒဏ္ရာနဲ႔ ပတ္သက္တာေတြလည္း ဒီလုိပဲ သူတုိ႔ထုတ္ျပန္ ေၾကညာခ်က္ကလည္း တပ္မေတာ္ ထုတ္ျပန္ေၾကညာခ်က္နဲ႔ လဲြေနတာေတြ႔တယ္။ စဥ္းစားစရာေတြ အမ်ားႀကီးရွိတယ္ေပါ့ေနာ္။”

အလြတ္သတင္းေထာက္ ကိုပါႀကီး ေသဆံုးမႈနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ကုလသမဂၢ၊ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရးအဖြဲ႔ေတြနဲ႔ သတင္းမီဒီယာ ေစာင့္ေရွာက္ကာကြယ္ေရးအဖြဲ႔ေတြအပါအဝင္ ႏုိင္ငံတကာ အဖြဲ႔အစည္းေတြ ဘက္က ဒီအမႈကို တရားဥပေဒနဲ႔အညီ လြတ္လပ္ၿပီး စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈေတြ တရားမွ်တစြာ ေဆာင္ရြက္ဖို႔ကို ျမန္မာအစိုးရကို တုိက္တြန္း ေျပာဆိုေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။

VOA