သတင္းမီဒီယာေကာင္စီ ေရြးခ်ယ္မႈစည္းမ်ဥ္းအေပၚ ေဝဖန္မႈတုိး

စာနယ္ဇင္းေကာင္စီ (ယာယီ) ကို မၾကာမီေျပာင္းလဲဖြဲ႔စည္းဖို႔စီစဥ္ေနတဲ့ သတင္းမီဒီယာေကာင္စီေရြးခ်ယ္ ေရးနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ျမန္မာသတင္း သမားေတြအၾကား အျငင္းပြားမႈေတြျဖစ္ေပၚေနပါတယ္။ သတင္းမီဒီယာ ေကာင္စီဝင္ေတြ ေရြးခ်ယ္မႈအတြက္ နည္းဥပေဒမွာ ေဖာ္ျပထားတဲ့ အခ်က္ ေတြနဲ႔ ေရြးခ်ယ္ေရးဆိုင္ရာ က်င့္သံုးမယ့္ လုပ္ထံုးလုပ္နည္းေတြအေပၚမွာ ေဝဖန္မႈေတြထြက္ေပၚခဲ့ရာမွာ Pen Myanmar အဖြဲ႔က မေန႔က ကန္႔ကြက္ လုိက္ပါတယ္။

သတင္းမီဒီယာ ေကာင္စီေရြးေကာက္ပြဲနဲ႔ပတ္သက္ၿပီးေရြးခ်ယ္တင္ေျမႇာက္ ေရးအေပၚလုပ္ေဆာင္မႈေတြကို ျပန္ၾကားေရးဝန္ႀကီး႒ာနရဲ႕ ၾသဇာလြမ္းမိုး မႈေတြရွိေနတယ္လို႔ Pen Myanmar အဖြဲ႔က ဒီကေန႔ ကန္႔ကြက္ လိုက္ပါတယ္။ Pen Myanmar အဖြဲ႔ဥကၠ႒ စာေရးဆရာမ မသီတာ(စမ္းေခ်ာင္း)က ကန္႔ကြက္ရတဲ့အ ေၾကာင္းရင္းကို ခုလိုေျပာပါတယ္။

“သတင္းမီဒီယာဥပေဒထဲမွာကိုက သတင္းမီဒီယာေကာင္စီနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ အခ်က္အလက္တခ်ဳိ႕ဟာ ဘယ္ နည္းနဲ႔မွလြတ္လပ္ႏုိင္တဲ့ အေနအထား မရွိတာကို စၿပီး သတိထားမိတာေပါ့ေနာ္။ အဲဒီအခ်ိန္တုန္းကတည္း ကလည္း သတင္းမီဒီယာဥပေဒနဲ႔ပတ္သက္ၿပီးေတာ့လည္း က်မတို႔ ေျပာခဲ့တာရွိတယ္။ အခုက်ေတာ့လည္း ဒီေကာင္စီကို ျပန္ဖြဲ႔စည္းတဲ့အခ်ိန္မွာ အဲဒီဥပေဒေတြ၊ နည္းဥပေဒေတြနဲ႔အညီလုပ္တာလည္း အင္မတန္အား နည္းတာကို သြားေတြ႔ရတယ္ေပါ့ေနာ္။ အခုအခ်ိန္အထိ အေၾကာင္းရင္းကေတာ့ အခု လတ္တေလာရွိေနတဲ့ စာနယ္ဇင္း ေကာင္စီယာယီကေန ေနာင္တကယ္ ဆက္ၿပီး လုပ္ေတာ့မယ့္ စာနယ္ဇင္းေကာင္စီ ေပၚထြက္ လာသည့္တုိင္ေအာင္ အဲဒီေကာင္စီရဲ႕ အမွီအခုိကင္းကင္း၊ လြတ္လပ္မႈရွိရွိ အလုပ္လုပ္ႏုိင္တဲ့အရိပ္ အေျခ ကို မျမင္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ကန္႔ကြက္တာပဲျဖစ္ပါတယ္။”

သတင္းမီဒီယာေကာင္စီေရြးေကာက္ပြဲနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ျပည္တြင္းမီဒီယာတခု ျဖစ္တဲ့ Eleven Media က လည္း ေရြးခ်ယ္မႈအေပၚ ကန္႔ကြက္ ေၾကာင္း ေၾကညာခ်က္ တေစာင္ထုတ္ျပန္ထားတယ္လို႔ Eleven မီဒီယာ အယ္ဒီတာ ခ်ဳပ္ ကိုေဝၿဖိဳးကေျပာပါတယ္။ ေၾကညာခ်က္မွာ လြတ္လပ္တဲ့အဖြဲ႔အစည္း တစ္ခုမျဖစ္တဲ့ စာနယ္ဇင္းေကာင္စီ (ယာယီ) က သတင္း မီဒီယာဥပေဒကုိ ေရးဆြဲျပ႒ာန္းခဲ့ေၾကာင္း၊ ဒီအျပင္ သတင္း မီဒီယာေကာင္စီဥပေဒကုိ ေရးဆြဲျပဌာန္းၿပီး ေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပဖို႔အတြက္ ျပန္ၾကားေရးဝန္ႀကီးဌာနနဲ႔ အတူ ေရြးခ်ယ္တင္ေျမႇာက္ ေရးအဖြဲ႔ကုိ ခန္႔ထားခဲ့ေၾကာင္း၊ ေရြးခ်ယ္တင္ ေျမႇာက္ေရးအဖြဲ႔ကုိ ခန္႔ထားၿပီး စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းေတြ ေရးဆြဲတဲ့အခါမွာ လည္း နည္းဥပေဒ၊ ဥပေဒေတြကုိေက်ာ္လြန္ၿပီး လုပ္ေဆာင္ခဲ့ တယ္လို႔ ေၾကညာခ်က္မွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

ဒီလို ေဝဖန္မႈေတြ ျဖစ္ေနေပမယ့္ စာနယ္ဇင္းေကာင္စီ(ယာယီ) အဖြဲ႔ဝင္လည္းျဖစ္၊ ျမန္မာဂ်ာနယ္လစ္ကြန္ ယက္ဗဟိုေကာ္မတီဝင္တဦးျဖစ္သူ ဦးျမင့္ေက်ာ္ကေတာ့ သူ႔အျမင္ကို အခုလိုေျပာပါတယ္။

“ဒါက ဘယ္ေလာက္ထိ မွ်တလဲ၊ ဘယ္ေလာက္ထိလြတ္လပ္လဲဆိုတဲ့ဟာ ေတာ့ လက္ရွိအေျခအေနမွာ ေတာ့ လက္ရွိေရာက္ေနတဲ့ အေနအထားအရ ေတာ့ ဒီဟာ ဒီေလာက္ လုပ္ႏုိင္တာကေတာ့ ဒါ အေကာင္း ဆံုးလုပ္ႏုိင္တဲ့ ဟာလို႔ပဲ က်ေနာ္ထင္ပါတယ္။ တကယ္တန္း ေဝဖန္ေျပာဆိုၾကတဲ့လူေတြ တကယ္တန္းက် ေတာ့ ဝင္အေရြးခံႏိုင္…လည္းရွိတယ္။

တကယ္တန္းက်ေတာ့ ေကာင္စီကို အာဏာရွိတဲ့အဖြဲ႔အစည္းလို႔ယူဆၿပီးေတာ့ လုပ္ပိုင္ခြင့္ရွိတဲ့အဖြဲ႔အစည္း လို႔ ယူဆၿပီးေတာ့ ေျပာေနတာ။ တကယ္တန္းက် ေတာ့ ကိုယ္တိုင္ပါဝင္ၿပီးလုပ္ဖို႔ကလည္း ပိုအေရးႀကီးတာ ေပါ့ေနာ္။ အဲလို ဝင္လုပ္ၾကည့္တဲ့အခါမွာ လက္ရွိ ရင္ဆုိင္ေနရတဲ့အခက္အခဲေတြ၊ အေျခ အေနေတြ နားလည္လာမယ္။ ဘာလဲဆိုေတာ့ က်ေနာ္တို႔ သြားေနတဲ့ဟာက ဒီမိုကေရစီစံႏႈန္းနဲ႔ ဒီမုိကေရစီစနစ္နဲ႔ ႏိုင္ငံေရးကလည္း အဲဒီအဆင့္ကို မေရာက္ေသးဘူး။ အဲလိုပဲ မီဒီယာမွာလည္း အဲဒီအေျခအေန မေရာက္ ေသးဘူး။ တခါတေလမွာ တျခားေသာ ဥေရာပက ေပတံတို႔၊ ဘာတို႔နဲ႔ လာတုိင္းရင္းေတာ့ ကြဲလြဲေနတာမ်ဳိး ေတြ ရွိတယ္။ ဒါေပမယ့္ အဲဒါ ေတြက မီဒီယာတခု တည္းလည္းမဟုတ္ဘူး၊ စာနယ္ဇင္းေကာင္စီတခုလည္း မဟုတ္ဘူး။ က်ေနာ္ တို႔ႏိုင္ငံႀကီး ျဖစ္စဥ္တခုလံုးေရာက္ေနတဲ့အေနအထားပဲ။”

ျမန္မာႏိုင္ငံ ႏိုင္ငံျခားသတင္းေထာက္မ်ားအသင္း သတင္းေထာက္မ်ားအေနနဲ႔ သတင္းမီဒီယာေကာင္စီေရြး ခ်ယ္ေရးဆိုင္ရာ စည္းမ်ဥ္းအရ ဝင္ေရာက္ေရြးခ်ယ္ခံခြင့္မရွိတဲ့အေပၚေဝဖန္မႈေတြလည္း ရွိေနပါတယ္။ ဒီအေပၚမွာ ႏိုင္ငံျခားသတင္းေထာက္မ်ား အသင္းဥကၠ႒ ဦးေအာင္လွထြန္း ကေတာ့ ခုလိုေျပာပါတယ္။

“….. သတင္းဌာနအေနနဲ႔ ေျပာရမယ္ဆိုရင္ေတာ့ က်ေနာ္သိသေလာက္ တျခား အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံေတြက စာနယ္ဇင္းေကာင္စီေတြမွာလည္း ႏုိင္ငံျခားသတင္းဌာန- တစ္ဦးခ်င္း တစ္ေယာက္ခ်င္းအေနနဲ႔ေတာ့ ပါဝင္တယ္။ ႏိုင္ငံျခားသတင္းဌာနမွာလုပ္ေနတဲ့ ႏိုင္ငံသားေတြက တစ္ဦးခ်င္း တစ္ေယာက္ခ်င္းအေနနဲ႔ ပါဝင္ၾကတာ ေတြ႔ရပါတယ္။ ႏုိင္ငံျခားသတင္း ဌာနမွာလုပ္ေနတဲ့ ႏုိင္ငံသားေတြဟာ ဝင္တာ ေတြ႔ရပါတယ္။ ပါပါတယ္။ အခု က်ေနာ္ကိုယ္တုိင္လည္း ….. press council မွာပါပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ေရးဆဲြ ခဲ့တဲ့ ဥပေဒေပါ့။ ဒီ မီဒီယာေလာ ဟာ။ မပါလို႔မရတာ မဟုတ္ပါဘူးခင္ဗ်ာ။ တစ္ဦးခ်င္း၊ တစ္ေယာက္ခ်င္းအေနနဲ႔ ဝင္ၿပိဳင္လို႔ရပါတယ္ခင္ဗ်။ ဂ်ာနယ္လစ္ တစ္ေယာက္ အေနနဲ႔ေပါ့။”

သတင္းမီဒီယာေကာင္စီဝင္ ေရြးခ်ယ္ေရးအဖြဲ႔ကို ၾသဂုတ္လ ၃၁ ရက္ေန႔က ဥကၠ႒ ဦးေမာ္သန္း တာဝန္ ယူၿပီး အဖြဲ႔ဝင္ (၉) ဦးနဲ႔ ဖြဲ႔စည္းထား ပါတယ္။ သတင္းမီဒီယာေကာင္စီကို အဖြဲ႔ဝင္ ၂၉ ဦးနဲ႔ဖြဲ႔ မွာျဖစ္ၿပီး ေရြးခ်ယ္မယ့္ ေကာင္စီဝင္ ၂၉ ဦးမွာ သတင္းမီဒီယာသမားမ်ား ေခါင္းစဥ္နဲ႔ ၁၄ ဦး၊ သတင္းေအဂ်င္စီမ်ားမွ တစ္ဦး၊ စုစုေပါင္း သတင္းမီဒီယာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ၁၅ ဦးေနရာ သက္မွတ္ထားေၾကာင္း၊ က်န္ ၁၄ ဦးက ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတနဲ႔ လႊတ္ေတာ္ဥကၠ႒ႏွစ္ဦးက အဆိုျပဳမယ့္သံုးဦးအပါအဝင္ အျခားနယ္ပယ္မွ လည္း ပါဝင္ေရြးခ်ယ္မွာျဖစ္ပါတယ္။

စာနယ္ဇင္းေကာင္စီ ယာယီဟာ ၃ ႏွစ္တာကာလအတြင္းသတင္းမီဒီယာ ဥပေဒကုိ ေရးဆဲြႏိုင္ခဲ့သလို သတင္းမီဒီယာ က်င့္ဝတ္ ၂၇ ခ်က္ ကိုလည္း ေရးဆဲြခဲ့ပါတယ္။ ေရြးေကာက္ပဲြဆုိင္ရာ၊ သတင္းေရးသားခ်င္း ဆုိင္ရာ က်င့္ဝတ္ေတြကုိ အေထြေထြ ေရြးေကာက္ပဲြဆုိင္ရာ ေကာ္မရွင္ ညိႇႏိႈင္းၿပီး ၿပီးခဲ့တဲ့လကပဲ ထုတ္ျပန္ ႏုိင္ခဲ့ပါတယ္။ အစိုးရနဲ႔မီဒီယာၾကား၊ မီဒီယာအခ်င္း ခ်င္းၾကား ျဖစ္ပြားခဲ့တဲပဋိပကၡေတြကုို တရား႐ံုး မေရာက္ေအာင္ အမႈေပါင္း ၇၉ မႈကို ေစ့စပ္ညႇိႏႈိင္းေပးႏုိင္ခဲ့တယ္လုိ႔ တာဝန္ခံေတြက ဆိုပါတယ္။

ဒါေပမယ့္ ၿပီးခဲ့တဲ့ကာလအတြင္းမွာစာနယ္ဇင္းေကာင္စီ (ယာယီ)ဟာ သတင္းသမာေတြ ႀကံဳေတြ႔ရတဲ့အ ခက္အခဲေတြ၊ သတင္းသမားေတြ ကုိ ဖမ္းဆီးအေရးယူတာ၊ တရားစဲြဆုိတာ၊ ေထာင္ခ်ခံေနရတဲ့ကိစၥေတြနဲ႔ ပတ္ သက္ၿပီး အစုိးရနဲ႔သတင္းမီဒီယာၾကားမွာ ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ တင္းမာမႈေတြကို ထိထိေရာက္ေရာက္ေျဖရွင္း ေပးႏုိင္ျခင္းမရွိဘူးလို႔ သတင္းမီယာေလာကမွာ ေဝဖန္ခံရမူေတြလည္း ရိွခဲ့ပါတယ္။

မၾကာမီေျပာင္းလဲဖြဲ႔စည္းဖို႔စီစဥ္ေနတဲ့ သတင္းမီဒီယာေကာင္စီမွာ ပါဝင္လိုတဲ့ သတင္းသမားေတြအတြက္ စက္တင္ဘာလ ၃ ရက္ေန႔ကစၿပီး ရက္ေပါင္း ၃၀ အတြင္းမွာ စာရင္းေပးသြင္းႏိုင္မွာျဖစ္တယ္လို႔ စာနယ္ ဇင္းေကာင္စီ (ယာယီ) က အသိေပးေျပာဆုိခဲ့ပါတယ္။

VOA