သူတို႔က တိုင္းျပည္ရဲ႕ အနာဂတ္အတြက္ ေဆြးေႏြးခ်င္ၾကတာ

ဆီြဒင္ႏိုင္ငံသား စာေရးဆရာႏွင့္ စာနယ္ဇင္းသမားတဦး ျဖစ္သည့္ ဘာေတးလ္ လင့္တနာ (Bertil Lintner) က ျမန္မာႏိုင္ငံႏွင့္ ပတ္သက္၍ မေရမတြက္ႏိုင္ေသာ ေဆာင္းပါးမ်ားႏွင့္ စာအုပ္ အေျမာက္အမ်ား ေရးသားခဲ့သူျဖစ္သည္။ Far Eastern Economic Review မဂၢဇင္း၏ သတင္းေထာက္ေဟာင္းတဦး ျဖစ္ၿပီး ယခုအခါ ဧရာ၀တီအပါအ၀င္ သတင္းဌာနမ်ိဳးမ်ိဳးတြင္ ပါ၀င္ေရးသားလ်က္ ရွိသည္။ 

ယခု ေတြ႔ဆံုေမးျမန္းမႈသည္ ပဋိပကၡေၾကာင့္ ထိခိုက္နစ္နာခဲ့ရသည့္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး အလားအလာမ်ား၊ ႏိုင္ငံတကာ၏ စိတ္၀င္စားမႈႏွင့္ ၾကားခံအဖြဲ႔အစည္းတို႔၏ အခန္းက႑ႏွင့္ ဖက္ဒရယ္ စနစ္ဆိုင္ရာ ကိစၥမ်ားအေပၚ သူ၏ အျမင္မ်ားကို ဘာေတးလ္ လင့္တနာ က ဧရာ၀တီ အယ္ဒီတာခ်ဳပ္ ေအာင္ေဇာ္ႏွင့္ ေဆြးေႏြးခဲ့သည္မ်ားထဲမွ ေကာက္နုတ္ေဖာ္ျပထားျခင္းျဖစ္ပါသည္။

ေမး။    ။ တႏိုင္ငံလံုး အတိုင္းအတာနဲ႔ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး သေဘာတူညီခ်က္အတြက္ ေနာက္ထပ္ေဆြးေႏြးပြဲတခုက စက္တင္ဘာလ ၉ ရက္ (ယေန႔) မွာ ျပဳလုပ္ဖို႔ စီစဥ္ထားတယ္။ မၾကာမီ လက္မွတ္ေရးထိုးႏိုင္လိမ့္မယ့္ ပံုလည္း ရွိတယ္။ ခင္ဗ်ားရဲ႕ အျမင္ကို ေ၀မွ်ေပးႏိုင္မလား။

ေျဖ။    ။ ေကာင္းပါၿပီ။ ေဆာင္းပါးရွင္ေတြက တခါတေလ ဒါကို ၿငိမ္းခ်မ္းေရး လုပ္ငန္းစဥ္လို႔ ရည္ညႊန္းတတ္ၾကပါတယ္။ ဒီစကား လံုး သံုးတာ မွားပါတယ္။ သူတို႔က ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဆြးေႏြးေနတာ မဟုတ္ပါဘူး။ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး သေဘာတူညီခ်က္ ရဲ႕ အေသးစိတ္ အခ်က္အလက္ေတြကို ေဆြးေႏြးေနၾကတာပါ။ ပံုမွန္အားျဖင့္ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရးဆိုတာ ေၾကညာလိုက္လို႔ ရပါတယ္။ သူတို႔ေတြ တဘက္နဲ႔ တဘက္ ပစ္ခတ္ေနတာကို ရပ္လိုက္မယ္၊ သူတို႔ထိုင္မယ္၊ ေဆြးေႏြးမယ္၊ အားလံုးသေဘာတူညီမႈ ရရင္ ႏိုင္ငံေရး ကိစၥေတြနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ သေဘာတူညီခ်က္တခုကို လက္မွတ္ထိုးၾကမယ္။ ဒီမွာကေတာ့ သူတို႔က ျမင္းမရွိေသးဘဲနဲ႔ လွည္းကို အရင္ျပင္ေနၾကတယ္။ ႏိုင္ငံေရးကိစၥတခုမွ မေဆြးေႏြးရေသးဘဲနဲ႔ေတာင္ သူတို႔က သေဘာတူညီခ်က္အတြက္ ေျပာခ်င္ၾကတယ္။ ဒါက အလုပ္ျဖစ္မွာ မဟုတ္ပါဘူး။

ေမး။    ။ ဒီေတာ့ အစကတည္းက မွားေနတယ္ေပါ့။

ေျဖ။    ။ ဟုတ္ပါတယ္။ သေဘာတရား တခုလံုးကိုက မွားေနတာ။ သူတုိ႔ သေဘာတူညီခ်က္ကို လက္မွတ္ထိုးလိုက္ၿပီ ဆိုပါေတာ့။ အမွန္တကယ္ အပစ္အခတ္ရပ္စဲမႈဆီ ေရာက္သြားမွာလား။ အေရးႀကီးတဲ့ အခ်က္က အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးကို ဘယ္လို အေကာင္အထည္ေဖာ္သင့္သလဲ၊ လက္မွတ္ထိုးၿပီးတဲ့ေနာက္မွာ ေဆြးေႏြးရမယ့္ လက္ေတြ႔အေျခအေနကို ဘယ္လို ေစာင့္ၾကည့္ရမလဲ ဆိုတာေတြရဲ႕ အေသးစိတ္ကို သူတို႔ ႀကိဳတင္ေမွ်ာ္လင့္ထားရမယ္။ ဒါေၾကာင့္ အခုဟာက ပဋိပကၡေတြ ပိုမ်ားလာေစဖို႔ ျဖစ္သြားႏိုင္႐ံု သက္သက္ပဲ။ ဘယ္လိုနည္းနဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ၾကာရွည္ခိုင္ၿမဲေစႏိုင္မယ္ဆိုတာ က်ေနာ္ ေတြးၾကည့္လို႔ မရဘူး။

ေမး။    ။ ပဋိပကၡေတြ ပိုမ်ားလာႏိုင္တယ္လို႔ ခင္ဗ်ားေျပာခဲ့တယ္။ တႏိုင္ငံလံုး အတိုင္းအတာနဲ႔ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး သေဘာတူညီခ်က္ (NCA) လက္မွတ္ထိုးၿပီးတဲ့ ေနာက္မွာ ဘာေတြျဖစ္လာမယ္လို႔ ထင္သလဲ။ တခ်ိဳ႕က အရင္လိုပဲ အလားတူ ျပန္ျဖစ္မွာ စိုးရိမ္ေနၾကတယ္။ တခ်ိဳ႕ကလည္း ျမန္မာႏိုင္ငံ ေျမာက္ပိုင္းမွာ တိုက္ပြဲေတြ ပိုျဖစ္လာႏိုင္တယ္လို႔ ယူဆေနၾကတယ္။

ေျဖ။    ။ ျမန္မာႏိုင္ငံ ေျမာက္ပိုင္းေဒသေတြမွာ တိုက္ပြဲေတြပို ျဖစ္လာႏိုင္ပါတယ္။ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕ တခုခု အတြင္းမွာလည္း အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး သေဘာတူညီခ်က္ လက္မွတ္ထိုးထားတဲ့ သူေတြနဲ႔ ဆန္႔က်င္သူေတြ ၾကားမွာ ျပင္းထန္တဲ့ ျပႆနာေတြလည္း ရွိလာႏိုင္ပါတယ္။ ေခါင္းေဆာင္ တခ်ိဳ႕က အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး သေဘာတူ လက္မွတ္ထိုးခ်င္ၿပီး တျခားအဖြဲ႕၀င္ေတြက ဆန္႔က်င္ေနၾကတဲ့ ကရင္အမ်ိဳးသား အစည္းအ႐ံုး (KNU) ကို ဥပမာၾကည့္ပါ။ ဒါ ေၾကာင့္ သေဘာထားကြဲျပားမႈေတြ၊ တိုက္ခိုက္မႈေတြ ရွိလာပါလိမ့္မယ္။ အစိုးရနဲ႔ တိုင္းရင္းသား အဖြဲ႔ေတြၾကားမွာလည္း ပဋိပကၡေတြ ရွိလာပါလိမ့္မယ္။

ေမး။    ။ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးမွာ အားလံုးပါ၀င္တယ္လို႔ လူေတြကေျပာေနၾကတယ္။ ဒါေပမယ့္ အဲဒါက သံသယ ရွိစရာအသြင္ ျဖစ္ေနတယ္။

ေျဖ။    ။ သူတို႔က တႏိုင္ငံလံုး အတိုင္းအတာနဲ႔ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး သေဘာတူညီခ်က္လို႔ ေျပာတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒါက တႏိုင္ငံလံုးကို ကိုယ္စားမျပဳပါဘူး။ ဥပမာ လုပ္ငန္းစဥ္တခုလံုးမွာ ရွမ္းျပည္နယ္က အဖြဲ႔တခ်ိဳ႕ မပါ၀င္ခဲ့ပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ သူတို႔ေတြ ဒီသေဘာတူညီခ်က္ကို လက္မွတ္ထိုးတယ္ပဲ ထားလိုက္ပါေတာ့။ အဲဒါက ဘယ္လိုသေဘာလဲဆိုေတာ့  “ေကာင္းၿပီ၊ က်ေနာ္တို႔ ေနာက္ထပ္ ၁၀ ႏွစ္ေလာက္၊ အႏွစ္ ၂၀ ေလာက္ ကိုယ့္ဖာသာေနပါရေစ။ က်ေနာ္တို႔ ကိုယ့္ဖာသာ စီမံ ခန္႔ခြဲႏိုင္ပါတယ္” ဆိုတာမ်ိဳးပါပဲ။ အဓိပၸါယ္ မရွိပါဘူး။ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး စိတ္ကူးတခုလံုးက အသစ္အဆန္း မဟုတ္ဘူး ဆိုတာကို က်ေနာ္တို႔ သတိရ ေနရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ၁၉၈၀ ေႏွာင္းပိုင္း ႏွစ္ေတြနဲ႔ ၁၉၉၀ အေစာပုိင္းႏွစ္ေတြမွာ အစိုးရက တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႔အစည္း ၂၀ ေလာက္နဲ႔ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး သေဘာတူညီခ်က္ ရယူခဲ့တယ္။ အခု အဲဒီစိတ္ကူးမ်ိဳး ျပန္ျဖစ္လာခဲ့ၿပီ။ ကြဲျပားတဲ့ တခုတည္းေသာ အခ်က္က သူတို႔က ဒီသေဘာတူညီခ်က္မွာ လူတိုင္း လက္မွတ္ ေရးထိုးေစခ်င္တာပဲ။ ထပ္ေျပာရမယ္ဆိုရင္ ဒီလုပ္ငန္းစဥ္တခုလံုးမွာ ႏိုင္ငံျခားက ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဖာ္ေဆာင္ သူေတြရဲ႕ လႈပ္ရွားမႈေတြလည္း ပါ၀င္ေနတယ္။ က်ေနာ္ကေတာ့ အဲဒါကို ၿငိမ္းခ်မ္းေရး လုပ္ငန္း အလုပ္႐ံု (Peace industrial complex) လို႔ ေခၚတယ္။

ေမး။    ။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေဟာင္း တေယာက္ျဖစ္တဲ့ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္က ေရြးေကာက္ပြဲမတိုင္မီ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး သေဘာတူညီခ်က္ လက္မွတ္ထိုးႏိုင္ဖို႔ အလြန္ စိတ္အားထက္သန္ေနတာကို ေတြ႔ရတာက ထူးဆန္းေနပါတယ္။ က်ေနာ့္ အတြက္ကေတာ့ ဒါက အေဆာင္အေယာင္တခုနဲ႔ ပိုတူေနပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အဲဒီ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဖာ္ေဆာင္သူေတြ အပါအ၀င္ ႏိုင္ငံတကာ သံ႐ံုးေတြနဲ႔ အလႉရွင္ႏိုင္ငံေတြကလည္း စိတ္လႈပ္ရွားစြာနဲ႔ အေကာင္းျမင္ေနၾကပါတယ္။ ဘာျဖစ္လို႔ပါလဲ။

ေျဖ။    ။ အစိုးရက ဒါကိုေရြးေကာက္ပြဲမတိုင္မီ အၿပီးသတ္ႏိုင္ခ်င္လိမ့္မယ္လို႔ ယူဆလို႔ရပါတယ္။ ဒါမွ တိုင္းျပည္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို တည္ေဆာက္ေနပါတယ္ဆိုတဲ့ နာမည္တခု က်န္ခဲ့မယ္ေလ။ ဒါေပမယ့္ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး သေဘာတူ ညီခ်က္တခုကို ေရြးေကာက္ပြဲမတိုင္မီ ရႏိုင္ခဲ့ရင္ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ အေျခအေနေကာင္းလိမ့္မယ္လို႔ သူတို႔ ယံုၾကည္ထားတယ္လို႔လည္း က်ေနာ္ထင္ပါတယ္။ ျပည္သူေတြဆီက ေထာက္ခံမႈ အေျမာက္အမ်ားရလိမ့္မယ္လို႔ သူတို႔က ယူဆထားတယ္။

ႏိုင္ငံျခား သံတမန္ အသိုင္းအ၀ိုင္းကလည္း ဒီသေဘာတူညီခ်က္ကို လက္မွတ္ထိုးဖို႔ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႔အစည္းေတြ အေပၚ ဖိအားေတြ အမ်ားႀကီးေပးေနတယ္။ အဲဒါက လံုး၀ကို ရွက္စရာေကာင္းတယ္လို႔ က်ေနာ္ ထင္ပါတယ္။ ပထမဆံုးအေနနဲ႔ ေျပာရင္ ဒီလုပ္ငန္းစဥ္မွာ သူတို႔ ၀င္ေရာက္စြက္ဖက္ျခင္း မျပဳသင့္ပါဘူး။ သူတို႔ အလုပ္ မဟုတ္ပါဘူး။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ လက္ေတြ႔အေျခအေနနဲ႔ ရႈပ္ေထြးမႈကို သူတို႔ နားလည္တယ္လို႔ က်ေနာ္ကေတာ့ မထင္ပါဘူး။

ေမး။    ။ ကုလသမဂၢ၊ ေနာ္ေ၀ႏိုင္ငံနဲ႔ တျခား အလႉရွင္ ႏိုင္ငံေတြကေရာ ဘယ္လိုလဲ။ သူတို႔က အစိုးရနဲ႔ Myanmar Peace Center (MPC) တို႔ဘက္က ရပ္တည္ေနတဲ့ ပံုမ်ိဳးျဖစ္ေနတယ္။

ေျဖ။    ။ ဟုတ္ပါတယ္။ သူတို႔ အဲဒီလိုလုပ္ေနတယ္။ ခင္ဗ်ား သိတဲ့အတိုင္းပဲ ဥေရာပ သမဂၢ အဖြဲ႔၀င္မဟုတ္တဲ့ ေနာ္ေ၀ ႏိုင္ငံက MPC ကို အဓိက ေငြေၾကးေထာက္ပံ့ေနတယ္။ ၿပီးေတာ့ သူတို႔ ဘာေတြရၿပီးၿပီလဲ။ ဘာမွ မရခဲ့ဘူး။

က်ေနာ္ ေနာ္ေ၀ႏိုင္ငံကို ဥပမာ ျပပါရေစ။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ ဒါက ေနာ္ေ၀ႏိုင္ငံအတြက္ အာရွတိုက္က လူမ်ိဳးစု ပဋိပကၡ တခုမွာ ပထမဆံုးပါ၀င္တာ မဟုတ္ပါဘူး။ သီရိလကၤာႏိုင္ငံက ကိစၥမွာလည္း သူတို႔ ပါ၀င္ခဲ့ၾကဖူးပါတယ္။ ေနာက္ဆံုးမွာ ေသြးေခ်ာင္းစီးတာနဲ႔ အဆံုးသတ္ခဲ့ရတယ္္။ ဒီေန႔အခ်ိန္မွာ ေနာ္ေ၀ႏိုင္ငံသား ကမာၻလွည့္ ခရီးသည္ေတြ သီရိလကၤာကို ေရာက္ရင္ သူတို႔ ေနာ္ေ၀က လာပါတယ္လို႔ ေျပာလို႔ မရဘူး၊ မ်က္ႏွာကို ဆြဲထိုးတာ ခံရႏိုင္တယ္လို႔ ေအာ္စလိုက မိတ္ေဆြ ၂ေယာက္ က်ေနာ့္ကို ေျပာပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ သူတို႔က ဆြီဒင္ႏိုင္ငံကပါလို႔ ေျပာၾကလိမ့္မယ္။ သီရိလကၤာမွာ ေနာ္ေ၀က နာမည္ေကာင္း မရဘူး။ ဒါေၾကာင့္ လာမယ့္ႏွစ္ အနည္းငယ္အတြင္း ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ဒီလို အလားတူျဖစ္လာခဲ့ရင္ က်ေနာ္ အံ့ၾသမွာ မဟုတ္ပါဘူး။

ေမး။    ။ ေနာ္ေ၀က ဒီ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး လုပ္ငန္းမွာ ဘာေၾကာင့္ စိတ္အားထက္သန္စြာ ပါ၀င္ေနရတာလဲ။ စီးပြားေရး အက်ိဳးအျမတ္နဲ႔ သက္ဆိုင္မလား။

ေျဖ။    ။ စီးပြားေရး အက်ိဳးအျမတ္ အတြက္ပါ။ ေနာ္ေ၀ ေရနံကုမၸဏီေတြက ျမန္မာႏိုင္ငံကို သြားၿပီးေတာ့ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံခ်င္ ၾကတာမ်ိဳး ရွိတယ္။ အဲဒီအျပင္ အဲဒါက ႏိုဗဲလ္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆုရဲ႕ အေမြအႏွစ္တမ်ိဳးလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ေနာ္ေ၀ႏိုင္ငံက သူ႔ကုိယ္သူ ကမာၻ႔ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဆာင္ရြက္တဲ့ ႏိုင္ငံလို႔ ယံုၾကည္ထားတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေနရာတိုင္းကို သြားႏိုင္တယ္၊ ျပႆနာေတြကို ေျဖရွင္းႏိုင္တယ္ေပါ့။ ဒါေပမယ့္ က်ေနာ္ သိသေလာက္ေတာ့ အခုအခ်ိန္အထိ ကမာၻေပၚက ဘယ္ပဋိပကၡကိုမွ သူတို႔ မေျဖရွင္းေပးႏိုင္ေသးဘူး။

ေမး။    ။ အေမရိကန္နဲ႔ တ႐ုတ္ ႏိုင္ငံကလည္း ဒီၿငိမ္းခ်မ္းေရး ကိစၥမွာ ႀကီးႀကီးမားမား ပါ၀င္ေနၾကတယ္။ ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ အနည္းငယ္ အတြင္းမွာျပဳလုပ္ခဲ့တဲ့ တိုင္းရင္းသား ညီလာခံေတြကို ၾကည့္လိုက္မယ္ဆိုရင္ ၂ ႏိုင္ငံလံုးက သံအမတ္ႀကီးေတြ တက္ေရာက္ၿပီးေတာ့ ၂ ဘက္လံုးနဲ႔ ေဆြးေႏြးတာကို ေတြ႕ခဲ့ရတယ္။

ေျဖ။    ။ ေကာင္းပါၿပီ ကမာၻ႔အသိုင္းအ၀ိုင္း တခုလံုးက ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး လုပ္ငန္းမွာ ပါ၀င္ေနတာ ဒါက ပထမဆံုး အႀကိမ္ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီကိစၥ တခုလံုးမွာ စိတ္၀င္စားမႈအရွိဆံုးက တ႐ုတ္ႏိုင္ငံပါ။ အမွန္တကယ္ေတာ့ သူတို႔က တျခား ႏိုင္ငံေတြထက္ ပိုေကာက္က်စ္ပါတယ္။ သူတို႔ ဘာလိုခ်င္သလိုဆိုတာ သူတို႔သိတယ္။ တခ်ိန္ထဲမွာပဲ ကြဲျပားျခားနားတဲ့ ကစားပြဲ အေျမာက္အမ်ားကို ကစားေနပါတယ္။ သူတို႔က ေနာ္ေ၀ႏိုင္ငံလို က်င့္၀တ္သိကၡာအရ ျမင့္မားတဲ့ ေနရာကို ယူမထားဘူး။ ကုလသမဂၢလိုပဲ ဘာမွလုပ္မေနဘူး။ တျခားတဘက္မွာေတာ့ သူတို႔က ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဆြးေႏြးမႈကို အားေပးေနတယ္။ တခ်ိန္တည္းမွာပဲ “၀” နဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ဘယ္လိုရွိသလဲ။ သူတို႔ဆီမွာ တ႐ုတ္ဆီက ရထားတဲ့ တကယ့္ အေကာင္းစား လက္နက္ေတြ ရွိေနတယ္။ အဲဒါေတြက ခိုးယူလို႔ရတဲ့ အမ်ိဳး အစားေတြ မဟုတ္ဘူး။

ေမး။    ။ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံက ႀကီးမားတဲ့ အခန္းက႑ကေန ကစားမယ့္ ပံုမ်ိဳးရွိေနတယ္။ တဘက္မွာလည္း တ႐ုတ္ႏိုင္ငံက သူ႕ရဲ႕ နယ္စပ္တေလွ်ာက္မွာ တည္ၿငိမ္မႈကို လိုခ်င္တယ္။

ေျဖ။    ။ ဟုတ္ပါတယ္။ သူတို႔က တည္ၿငိမ္မႈကို လိုခ်င္တယ္။ ဒါေပမယ့္ ျမန္မာႏိုင္ငံက အေနာက္အုပ္စုဘက္ကို ေရာက္သြားၿပီး အေမရိကန္နဲ႔ မဟာမိတ္ ျဖစ္သြားတာကိုလည္း သူတို႔ မျမင္ခ်င္ဘူး။ ၿပီးေတာ့ ဒီကိစၥကို အမ်ားႀကီး ပိုက်ယ္ျပန္႔တဲ့ အျမင္က ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ ဒီကိစၥက တ႐ုတ္ႏိုင္ငံက ဘာေၾကာင့္ ကစားပြဲ ၂ ခုကို ဆုေပး ဒဏ္ေပး စနစ္နဲ႔ ကစားေနရသလဲ ဆိုတာရဲ႕ အေၾကာင္းျပခ်က္တခု ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အေမရိကန္ရဲ႕ ျမန္မာႏိုင္ငံ အေပၚ စိတ္၀င္စားမႈေတြကိုလည္း က်ေနာ္တို႔ ေမ့မထားသင့္ဘူး။ ဒီမိုကေရစီနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရးက အေမရိကန္ရဲ႕ ႏိုင္ငံျခားေရး မူ၀ါဒအတြက္ အေရးအႀကီးဆံုး လမ္းညႊန္ ဥပေဒသေတြလို႔ က်ေနာ္တို႔ ယံုရမွာလား။ က်ေနာ္ကေတာ့ ယံုတယ္လို႔ မေျပာႏိုင္ဘူး။ ဒီမွာ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံရဲ႕ အေနအထားက နည္းနည္းပိုၿပီး အေရးပါတယ္လို႔ ထင္တယ္။ တကယ္ေတာ့ ဦးသိန္းစိန္က တ႐ုတ္ႏိုင္ငံနဲ႔ခြာဖို႔ လုပ္ေဆာင္လာၿပီးေတာ့ အေမရိကန္ကို တံခါးဖြင့္ေပးခဲ့တဲ့အတြက္ အေမရိကန္ အစိုးရက ဒီပြဲထဲကို ေရာက္လာတာပါ။ ဒါေၾကာင့္လည္း အေမရိကန္ အစိုးရက အရမ္းသတိထားတယ္။ ျမန္မာအစိုးရ ဘာပဲလုပ္လုပ္ သူတို႔က မေ၀ဖန္ခ်င္ၾကဘူး။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံကို တ႐ုတ္ဘက္ ေရာက္သြားေအာင္ ျပန္တြန္းပို႔ ေပးလိုက္သလို ျဖစ္သြားလိမ့္မယ္လို႔ ထင္ၾကလို႔ပဲ။

ေမး။    ။ ဒီ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဆာင္ရြက္ေနသူေတြက လက္ေတြ႔အေျခအေနရဲ႕ ႐ႈပ္ေထြးမႈကို မသိၾကဘူးလို႔ ယံုၾကည္ပါသလား။

ေျဖ။    ။ သူတို႔က လံုး၀ လမ္းလြဲေနသူေတြပါ။ အေျခအေနကို ပိုၿပီး႐ႈပ္ေထြးလာေအာင္၊ ေျဖရွင္းဖို႔ ပိုၿပီး ခက္ခဲလာေအာင္ သက္သက္ပဲ ျဖစ္ခဲ့တာ ၀မ္းနည္းစရာပါ။ တကယ္လို႔ ႏိုင္ငံတကာ အသိုင္းအ၀ိုင္း အေနနဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးမွာ ပါ၀င္ ေဆာင္ရြက္ေပးခ်င္တယ္ဆိုရင္ သူတို႔ နားမလည္တဲ့ အေၾကာင္းအရာေတြကို ေျပာေနတဲ့သူေတြကို မေစလႊတ္သင့္ပါဘူး။ ဒီ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္ တခုလံုးရဲ႕ အားနည္းခ်က္က အစိုးရဘက္မွာပဲ ရွိတာ မဟုတ္ပါဘူး။ တိုင္းရင္းသား အဖြဲ႔ေတြဘက္မွာလည္း ရွိပါတယ္။ သူတို႔က ဖက္ဒရယ္စနစ္ကို လိုခ်င္တယ္လို႔ ေျပာၾကတယ္။ ဘယ္လို ဖက္ဒရယ္မ်ိဳးလဲလို႔ ေမးရင္ စစ္မွန္တဲ့ ဖက္ဒရယ္စနစ္ တခုလို႔ ေျပာတယ္။ ဒါေပမယ့္ အဲဒါက တကယ့္အေျဖမွန္မွ မဟုတ္တာ။ ႏိုင္ငံတကာ အသိုင္းအ၀ိုင္းက ျမန္မာႏိုင္ငံ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးနဲ႔ တိုးတက္ေအာင္ျမင္ေရးမွာ ပါ၀င္ ေဆာင္ရြက္ေပးခ်င္တယ္ ဆိုရင္ တိုင္းရင္းသား အဖြဲ႕အစည္းေတြနဲ႔ အတူထိုင္ၿပီး ေဆြးေႏြးရမယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ အေျခအေနမွန္နဲ႔ ဆီေလ်ာ္တဲ့ ဖက္ဒရယ္ စနစ္တခုအတြက္ သတ္မွတ္ခ်က္ေဘာင္ေတြ ေပၚထြက္လာေအာင္ လုပ္ရမယ္။

ေမး။    ။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဆာင္ရြက္သူေတြဆီကို ျပန္သြားခ်င္ပါတယ္။ သူတို႔ ေငြေၾကး အေထာက္အပံ့ ေကာင္းေကာင္း ရၾကတယ္။ သူတို႔ကို ေငြထုတ္ေပးသူေတြမွာလည္း ကိုယ္ပိုင္ အစီအစဥ္ေတြ ရွိတယ္လို႔ က်ေနာ္တို႔ ယူဆပါ တယ္။ အဲဒီလို ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဆာင္ရြက္သူေတြဟာ ၾကားေနတဲ့သူေတြ၊ ဘက္မလိုက္တဲ့သူေတြ ျဖစ္ႏိုင္ပါသလား။

ေျဖ။    ။ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ျမန္မာႏိုင္ငံက ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဆာင္ရြက္ေနသူေတြကေတာ့ ၾကားေနတဲ့သူေတြ၊ ဘက္မလိုက္တဲ့သူေတြ မဟုတ္ဘူး။ သူတို႔က အစိုးရဘက္မွာပဲ ရပ္တည္ၾကတယ္။ သေဘာတူညီခ်က္ လက္မွတ္ထိုးဖို႔ တိုင္းရင္းသား အဖြဲ႔အစည္းေတြကိုလည္း ဖိအားေတြေပးေနၾကတယ္။ တကယ္ေတာ့ တိုင္းရင္းသား အဖြဲ႔အစည္းေတြက လက္မွတ္ မထိုးခ်င္ၾကဘူး။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ သူတို႔က အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရးတခုကိုပဲ ျမင္ခ်င္ၾကတာ မဟုတ္ဘူး။ သူတို႔က တိုင္းျပည္ရဲ႕ အနာဂတ္အတြက္ ေဆြးေႏြးခ်င္ၾကတာ။ သူတို႔ေနတဲ့ တိုင္းျပည္ဟာ ဘယ္လိုပံုစံမ်ိဳး ျဖစ္သင့္သလဲ။ တျပည္ေထာင္စနစ္နဲ႔ ႏိုင္ငံ ျဖစ္သင့္သလား၊ ဒါမွမဟုတ္ ဖက္ဒရယ္စနစ္ က်င့္သံုးတဲ့ ႏိုင္ငံျဖစ္သင့္သလား ဆိုတာမ်ိဳးေတြပါ။

ေမး။    ။ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႕အစည္းေတြဟာ စည္းလံုးမႈ အားနည္းတယ္၊ လက္ရွိ ပဋိပကၡမွာ စီးပြားေရး အက်ိဳးအျမတ္ေတြ ပါ၀င္ေနတယ္ဆိုတဲ့ ေ၀ဖန္မႈေတြကလည္း ဆက္တိုက္ ထြက္ေပၚေနတယ္။

ေျဖ။    ။ ပထမဆံုး အေနနဲ႔ က်ေနာ္တို႔ မွတ္ထားရမွာက ျမန္မာႏိုင္ငံက လူမ်ိဳးစု ပဋိပကၡဟာ လူမ်ားစုျဖစ္တဲ့ ဗမာလူမ်ိဳးေတြ တဘက္၊ က်န္တဲ့ တိုင္းရင္းသားေတြ အားလံုးက တဘက္ ျဖစ္ေနတာ မဟုတ္ပါဘူး။ တိုင္းရင္းသား လူမ်ိဳးစု အသီးသီးၾကားမွာလည္း ရွိေနပါတယ္။

ေမး။    ။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ စစ္မွန္တဲ့ ဖက္ဒရယ္ ျပည္ေထာင္စုတခု ရွိလာႏိုင္မလား။ ၿပီးေတာ့ စစ္တပ္ရဲ႕ အခန္းက႑က ဘယ္လို ရွိပါသလဲ။ တိုင္းရင္းသား အဖြဲ႔ေတြရဲ႕ ေတာင္းဆိုမႈေတြ အေပၚမွာ အလြန္ေရာေထြးတဲ့ အရိပ္အေယာင္ သေကၤတေတြ ေပးေနသလိုပဲ။

ေျဖ။    ။ သမၼတ႐ံုး၀န္ႀကီး ဦးေအာင္မင္းက ဖက္ဒရယ္စနစ္ဆိုတဲ့ စကားလံုးကို သံုးလိုက္တဲ့ အခ်ိန္မွာ တကယ္ကို စိတ္အားထက္သန္စရာ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒါနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အလြန္အကၽြံ စိတ္မလႈပ္ရွားသင့္ပါဘူး။ ဒီစနစ္ကို ဖ်က္သိမ္းခံလိုက္ရတဲ့ ၁၉၆၂ ခုႏွစ္ ကတည္းက ျပည္သူေတြ ဖက္ဒရယ္စနစ္ အေၾကာင္းကို ေျပာေနခဲ့ၾကပါတယ္။ အသစ္အဆန္းတခု မဟုတ္ပါဘူး။ သူဒီလိုေျပာလိုက္တာက ႏိုင္ငံတကာ အသိုင္းအ၀ိုင္းကို စိတ္လႈပ္ရွားေစခဲ့ပါတယ္။ ဖက္ဒရယ္ဆိုတာက စစ္တပ္ အသိုင္းအ၀ိုင္းမွာ မေျပာအပ္တဲ့ စကားလံုးအျဖစ္ အၿမဲတမ္းရွိေနခဲ့ပါတယ္။ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႔ေတြနဲ႔ ေဆြးေႏြးစဥ္မွာ ဦးေအာင္မင္းက အခုလို ေျပာခဲ့တဲ့အတြက္ စစ္တပ္ အသိုင္းအ၀ိုင္းက စိတ္ပ်က္ခဲ့တယ္လို႔ က်ေနာ္ၾကားရပါတယ္။ စစ္တပ္က ဖက္ဒရယ္စနစ္ဆိုတာ တိုင္းျပည္ၿပိဳကြဲျခင္းရဲ႕ ပထမအဆင့္လို႔ ျမင္ပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္ သူတို႔ အဲဒီလို ထင္ရတာလဲလို႔ ေမးဖို႔လိုအပ္ပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆုိေတာ့ တျပည္ေထာင္စနစ္က အလုပ္မျဖစ္ခဲ့တာ ထင္ရွားေနပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ တျခားတခုကို ႀကိဳးစားၾကည့္ရပါေတာ့မယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ျပႆနာေတြကို ေျဖရွင္းဖို႔အတြက္ တိုင္းရင္းသား လူမ်ိဳးစုေတြ အားလံုး အခြင့္အေရး ရရွိၿပီးေတာ့ သူတို႔ရဲ႕ ယဥ္ေက်းမႈနဲ႔ ဘာသာစကားကို ေလးစားမႈရွိတဲ့ ဖြဲ႔စည္း တည္ေဆာက္မႈမ်ိဳး အျပင္ က်ေနာ္ တျခားနည္းလမ္း မျမင္ပါဘူး။ အဲဒါက ဖက္ဒရယ္ စနစ္မ်ိဳးမွာပဲ ျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။

ဧရာဝတီ