ျမန္မာႏုိင္ငံ လမ္းေၾကာင္းမွန္ေပၚ အျမန္ေရာက္ရန္ ကုလလူ႔အခြင့္အေရး မဟာမင္းႀကီး တုိက္တြန္း

ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ လမ္းမွားဆီသို႔ ဦးတည္ေနပံုေပၚၿပီး ႏိုင္ငံ၏ဒီမိုကရက္တစ္ အကူးအေျပာင္းႏွင့္ ေရရွည္ ရင္ၾကားေစ့ေရးအတြက္ အေရးပါသည့္ ၂၀၁၅၌ လမ္းေၾကာင္းမွန္ေပၚ ျပန္ေရာက္ရန္ အေရးတႀကီးလို အပ္ေန ေၾကာင္း ကမၻာ့ကုလသမဂၢ လူ႔ အခြင့္အေရး မဟာမင္းႀကီး (OHCHR) က သတိေပးေၾကညာ သည္။

ကတိကဝတ္ အာမခံခ်က္ႏွင့္ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္တို႔ပါရွိသည့္ ျဖစ္ရပ္တစ္ခုအျဖစ္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ အကူးအေျပာင္း ကို ႏိုင္ငံတကာအသိုက္အဝန္းက ႐ႈျမင္ထားၾက သည္ဟု ကုလလူ႔အခြင့္အေရး မဟာမင္းႀကီး Zeid Ra'ad Al Hussein က ဗုဒၶဟူးေန႔တြင္ ထုတ္ျပန္သည့္ ေၾကညာခ်က္၌ ေျပာၾကားထားသည္။

‘‘ဒါေပမဲ့ လူနည္းစုေတြရဲ႕လူ႔အခြင့္အေရးဆိုင္ရာ ကိစၥရပ္ေတြ၊ လြတ္လပ္စြာ ေဖာ္ျပေျပာဆိုခြင့္နဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ ဆႏၵထုတ္ေဖာ္ခြင့္ ေတြ႕နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး မၾကာေသးမီက ျဖစ္သြားခဲ့တာေတြဟာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး ဘယ္ကိုဦးတည္သြားေနသလဲလို႔ ေမးခြန္းထုတ္စရာ ျဖစ္ေနၿပီး ေနာက္ေၾကာင္းျပန္ လွည့္မလားဆိုတဲ့ ၿခိမ္းေျခာက္ျခင္းမႈမ်ိဳးေတာင္ ျဖစ္ေနပါတယ္’’ဟု မဟာမင္းႀကီး၏ ထုတ္ျပန္ခ်က္တြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။

အင္အားစုအားလံုးအေနျဖင့္ အႏၲရာယ္တြင္းႏႈတ္ခမ္းဝ က်လုဆဲအေျခအေနမွေန၍ လြတ္ေျမာက္ေအာင္ ျပန္ဆုတ္ရမည္ျဖစ္ၿပီး လူ႔အခြင့္အေရးကို ေလးစားလိုက္နာကာ အရပ္သားျပည္သူလူထုအား အကာအကြယ္ေပးေရး ေဆာင္ရြက္ရမည္ျဖစ္ေၾကာင္း OHCHR က တိုက္တြန္းသည္။ 

 

ၿပီးခဲ့သည့္ တစ္ပတ္က ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ ဆႏၵထုတ္ေဖာ္ေနသည့္ မိေက်ာင္းကန္ဆႏၵျပသူ ၁၄ ဦးကို ဖမ္းဆီး ထိန္းသိမ္းမႈ၊ ၿပီးခဲ့သည့္ႏွစ္က သတင္းေထာက္ ၁၀ ဦးကို အၾကည္ညိဳပ်က္ေစျခင္း၊ တားျမစ္နယ္ေျမထဲ ပိုင္နက္က်ဴးလြန္ဝင္ ေရာက္ျခင္း၊ ႏိုင္ငံေတာ္လံုၿခံဳေရး လွ်ဳိ႕ဝွက္မႈ ေပါက္ၾကားျခင္းတို႔ကဲ့သို႔ေသာ ပုဒ္မ မ်ားျဖင့္ ေထာင္ဒဏ္ခ်မွတ္ခဲ့ျခင္းမ်ားကို ကုလသမဂၢႏွင့္ ႏုိင္ငံတကာ အသိုက္အဝန္းက ျမင္ေတြ႕ခဲ့ရသည္ဟု ဆိုသည္။ ထို႔အျပင္ အစြန္းေရာက္ ဝါဒအတြက္ လက္နက္ကိရိယာ တစ္ခုအျဖစ္ ဗုဒၶဘာသာကို အသံုး ခ်ေနမႈအား ဆန္႔က်င္ေျပာဆိုျခင္း အတြက္ ဖမ္းဆီးထိန္းသိမ္းခံထား ရဆဲျဖစ္သည့္ ဦးထင္လင္းဦး ျဖစ္ရပ္ကို လည္း OHCHR က ေထာက္ျပသည္။

‘‘ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသား ဆိုတဲ့ေခတ္ကို အဆံုးသတ္ဖို႔ ျမန္မာက ကတိကဝတ္ ျပဳထားခဲ့ၿပီးပါၿပီ။ ဒါေပမဲ့ အခုက်ေတာ့ သူတို႔ကတိျပဳထားတဲ့ ဒီမိုကရက္တစ္ လြတ္လပ္မႈေတြကို ခံစားဖို႔ ရွာေဖြသူ ေတြကို ေထာင္ ခ်ျခင္းအားျဖင့္ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသား မ်ိဳးဆက္သစ္တစ္ခုကို ဖန္တီးဖို႔ရည္ရြယ္ပံု ေပၚေနတယ္’’ ဟု မဟာမင္းႀကီးက ေျပာၾကားၿပီး ဒီမိုကေရစီျပဳျပင္ေျပာင္းလဲရာတြင္ အမ်ားျပည္သူပါဝင္ႏိုင္မႈသည္ လာမည့္ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံ ဥပေဒဆိုင္ရာ ျပည္သူ႔ဆႏၵ ခံယူပြဲႏွင့္ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ားအတြက္ အေရးတႀကီး အေရးပါ မည္ျဖစ္ေၾကာင္း အေလးေပးေထာက္ျပသည္။

၁၉၈၂ ႏိုင္ငံသား စိစစ္ေရးဥပေဒအရ ႏိုင္ငံသား ျဖစ္ခြင့္ မရွိေသာ တိုင္းရင္းသားလူနည္း စုမ်ား ကိုင္ေဆာင္ ထားသည့္ ယာယီ ၀ႈိက္ကတ္မ်ား မတ္လကုန္တြင္ သက္တမ္းကုန္ဆံုးေတာ့ မည္ျဖစ္ေၾကာင္း သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ က ေဖေဖာ္ဝါရီ ၁၁ ရက္တြင္ အသိေပးေၾကညာခဲ့သည္။ ထိုဆံုးျဖတ္ခ်က္မွာ ဝိႈက္ကတ္ကိုင္ေဆာင္ သူမ်ား (ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္းရွိ ႏိုင္ငံမဲ့ မြတ္စလင္လူနည္းစုမ်ား) ျပည္သူ႔ဆႏၵခံယူပြဲႏွင့္ ယခုႏွစ္ေႏွာင္းပိုင္းတြင္ က်င္းပႏိုင္ဖြယ္ရွိသည့္ အေထြေထြေရြးေကာက္ပြဲ၌ မဲေပးခြင့္ မရွိေအာင္ ေဆာင္ရြက္ သကဲ့သို႔ ျဖစ္သြားသည္ဟုOHCHR က ဆိုသည္။

လူဦးေရ တစ္သန္းခန္႔ရွိ ဘဂၤါလီတို႔သည္ မ်ဳိးဆက္ အဆက္ဆက္ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ေနထုိင္ခဲ့ေသာ္လည္း ႏုိင္ ငံသားျဖစ္ခြင့္ ျငင္းဆုိခံထားရၿပီး အမ်ားစုမွာ အၾကမ္းဖက္တုိက္ခိုက္မႈမ်ား၏ သားေကာင္မ်ားလည္း ျဖစ္ၾက သည္။ အစုိးရက ၀န္ေဆာင္မႈမ်ား ျမႇင့္တင္ရန္ အားထုတ္မႈအခ်ဳိ႕ ျပဳလုပ္ထားေသာ္လည္း ၁၄၀,၀၀၀ ခန္႔ ရွိေသာ ထိုလူထုမွာ လူမ်ား ႁပြတ္သိပ္ျပည့္က်ပ္ေနသည့္ ဒုကၡသည္စခန္းမ်ားတြင္ ဆက္ေနေနရသည္။ ဒုကၡသည္ စခန္းေန အဓိကလူမ်ားစုမွာ လြတ္လပ္စြာ လႈပ္ရွားခြင့္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ တစ္ဖက္ေစာင္းနင္း တားျမစ္ ကန္႔သတ္ခံထားရဟု ဆိုသည္။ ‘႐ိုဟင္ဂ်ာ’ဆုိသည့္ အသုံးအႏႈန္း အေပၚ အစုိးရ၏ တရား၀င္ျငင္း ဆုိမႈႏွင့္ ပတ္သက္၍ အစုအဖဲြ႕ တစ္ခု၏ မိမိကိုယ္ကိုယ္ မည္သူမည္၀ါျဖစ္ေၾကာင္း ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆုိခြင့္ ကို ျငင္းပယ္ျခင္းသည္ႏုိင္ငံတကာ အသုိက္အ၀န္းအား ရွင္းရွင္းလင္းလင္း အခ်က္ေပးေခါင္းေလာင္းသံ တစ္ခု ေပးသင့္ ေၾကာင္း Zeid က သတိေပးခဲ့ သည္။

ေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပမည့္ႏွစ္တစ္ႏွစ္အတြင္း ေရြးေကာက္ပြဲ မဲအႏိုင္ရရွိေရးအတြက္ ဘာသာေရးဆိုင္ရာ မ်က္စိမွိတ္ဘက္ လိုက္မႈအေပၚ မီးေလာင္ရာေလ ပင့္သည့္နည္းမ်ိဳး ႏိုင္ငံေရးသမား အခ်ိဳ႕က မဲဆြယ္စည္း ႐ံုးႏိုင္ေၾကာင္း မဟာမင္းႀကီးက သတိေပးသည္။ သို႔ေသာ္ ဘာသာေရးအစြန္းေရာက္ဝါဒက ကမၻာတစ္လႊား တြင္ အႀကီးအက်ယ္ ဖ႐ိုဖရဲပ်က္စီးမႈကို ဖန္တီးေနသည့္အခ်ိန္မ်ိဳး၌ ထိုကဲ့သို႔ ဘာသာေရး အစြန္းေရာက္မႈ ကို ႏွစ္သက္ျခင္း၏ ဆိုးရြားေသာ ေနာက္ဆက္တြဲျပႆနာမ်ားကို ရွင္းရွင္းလင္းလင္း နားလည္ၿပီး သတိ ထားေရွာင္ရွားသင့္ေၾကာင္း၊ ဒီမိုကရက္တစ္ ျမန္မာႏိုင္ငံသစ္ကို မတူကြဲျပားျခင္း၏ အင္အားအေပၚ၌ တည္ေဆာက္သင့္ေၾကာင္း OHCHR ေၾကညာခ်က္တြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။ ထို႔ျပင္အမ်ိဳးသမီးမ်ားႏွင့္ ဘာသာေရးဆိုင္ရာ လူနည္းစုတို႔ကို တစ္ဖက္ေစာင္းနင္း ခြဲျခား ဆက္ဆံသကဲ့သို႔ ဘာသာေရးလြတ္လပ္မႈ ဆိုင္ရာ ႏိုင္ငံတကာစံ ႏႈန္းမ်ားကို ေဖာက္ဖ်က္သည့္ ဥပေဒအသစ္ေလးခုႏွင့္ ပတ္သက္၍ စိုးရိမ္ပူပန္မႈကို လည္း Zeid က ေဖာ္ျပ ခဲ့သည္။

ျမန္မာ-တ႐ုတ္ နယ္စပ္၊ ရွမ္းျပည္နယ္ ကိုးကန္႔ေဒသတြင္ အစိုးရတပ္မေတာ္ႏွင့္ ျမန္မာအမ်ိဳးသားဒီမို ကရက္တစ္ မဟာမိတ္တပ္မေတာ္ (MNDAA)တို႔အၾကား တိုက္ပြဲအေျခအေနသည္ သတိထားစရာ အေျခအေနျဖစ္ ေၾကာင္း တစ္ပတ္အတြင္း ယင္းပဋိပကၡေဒသတြင္ ၾကက္ေျခနီယာဥ္တန္း ႏွစ္ႀကိမ္ တိုက္ခိုက္ခံရမႈမွာ အလြန္ စိုးရိမ္စရာ ေကာင္းေၾကာင္း Zeidက သတိေပးခဲ့သည္။ လတ္တေလာ တိုက္ပြဲ မ်ားေၾကာင့္ အိုးအိမ္စြန္႔ခြာ ထြက္ေျပးခဲ့ရသူ ေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာရွိေၾကာင္း အစီရင္ခံစာမ်ားက ခန္႔မွန္းထား သည္။ ေဖေဖာ္ဝါရီ ၁၈ ရက္တြင္ ကိုးကန္႔ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရေဒသကို စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ ေရးအေရးေပၚ အေျခ အေန ရက္ ၉၀ ေၾကညာခဲ့သည္။ ‘‘ဒီအၾကမ္း ဖက္မႈကို ႀကီးထြားပ်ံ႕ႏွံ႔ခြင့္ျပဳရင္ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး လုပ္ငန္းစဥ္အတြက္ ၀မ္းနည္းစရာ ကံဆုိးမိုးေမွာင္က်မႈ ျဖစ္လာလိမ့္ မယ္’’ဟု ၎က ေျပာသည္။

ဆက္လက္ၿပီး ‘‘ သက္ဆိုင္သူ အင္အားစုအားလံုးဟာ အႏၲရာယ္တြင္းႏႈတ္ခမ္းဝ က်လုဆဲ အေျခအေနကေန လြတ္ေျမာက္ေအာင္ ေနာက္ျပန္ဆုတ္ကို ဆုတ္ရမွာျဖစ္ၿပီး လူ႔အခြင့္အေရးကို အ ျပည့္အဝ ေလးစားလိုက္ နာၿပီး အရပ္သား ျပည္သူလူထုကို အကာအကြယ္ေပးႏုိင္ေရးအတြက္ ေသခ်ာေအာင္လုပ္ကို လုပ္ရပါ မယ္’’ဟု တိုက္တြန္းခဲ့သည္။

OHCHR မဟာမင္းႀကီး Zeid Ra'aD ကို ေတြ႕ရစဥ္ (ဓာတ္ပံု− UNIFEED)

7Day Daily