တရားဥပေဒစုိးမုိးေရး အားေကာင္းမွသာ စီးပြားေရးဖြံ႕ ၿဖိဳးတုိးတက္မႈကုိ တြန္းအားေပးႏုိင္မွာပါ

ျမန္မာ့အတုိက္အခံေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ျပည္တြင္းတရား စီရင္ေရးစနစ္ ခုိင္မာေတာင့္ တင္းမႈမရွိသည့္အေျခအေနသည္ ႏုိင္ငံတကာ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ ႏွံသူမ်ားအတြက္ ယံုယံုၾကည္ၾကည္ ဝင္ေရာက္ လုပ္ကုိင္ရန္ ႀကီးမားသည့္ အဟန္႔အတားတစ္ခုျဖစ္ေစေၾကာင္း ႏွင့္ တုိင္းျပည္စီးပြားေရး ဖြံ႔ၿဖိဳးတုိးတက္မႈ အတြက္ တရားဥပေဒစုိးမုိးေရးစနစ္ကုိ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲရန္ လုိအပ္ ေၾကာင္း ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆုိမႈႏွင့္ ပတ္ သက္ၿပီး Wall Street ဂ်ာနယ္မွ ေဆာင္းပါးရွင္ Shibani Mahtani က ေဝဖန္သံုးသပ္ထားရာ ...

Without Rule of Law, Nothing Will Be Achieved
(တရားဥပေဒစုိးမုိးမႈမရွိဘဲ ဘယ္အရာမွ ေအာင္ျမင္မႈမရ ႏုိင္ဘူး။)

ျမန္မာ့တရားစီရင္ေရးစနစ္သည္ ဆယ္စုႏွစ္မ်ားစြာ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့သည့္ စစ္အစုိးရအုပ္ခ်ဳပ္မႈေအာက္တြင္ အဆုိးရြားဆံုး ယုိယြင္းပ်က္စီးခဲ့ရသည္။ တရား႐ံုးမ်ားတြင္ ဝန္ထမ္းမလံုေလာက္ျခင္းႏွင့္ ေငြေၾကးေထာက္ပံ့မႈ လံု လံုေလာက္ေလာက္ မရရွိျခင္းမ်ားသည္ တရားစီရင္ေရး စနစ္ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ေမးခြန္းထုတ္စရာျဖစ္ ခဲ့သည္။

အတုိက္အခံေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစု ၾကည္သည္ ၂ဝ၁ဝျပည့္ႏွစ္ ေနအိမ္အက်ယ္ခ်ဳပ္မွ လြတ္ ေျမာက္လာေသာအခ်ိန္မွ စတင္ကာ ျမန္မာ့တရားစီရင္ေရး စနစ္ႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲရန္ လုိအပ္ေၾကာင္း ထပ္ကာတလဲလဲ ေဝဖန္ေထာက္ျပခဲ့သည္။

ၿပီးခဲ့ေသာ တနဂၤေႏြေန႔ မီဒီယာမ်ားႏွင့္ေတြ႕ဆံုခ်ိန္တြင္လည္း ''ဒီႏုိင္ငံအတြက္ အေရးႀကီးဆံုးလုိအပ္ေနတာ က တရားဥပေဒ စုိးမုိးေရးပဲ။ ကြၽန္မတုိ႔ဟာ အရမ္းေကာင္းတဲ့ စီးပြားေရး အခြင့္အလမ္းေတြပုိင္ဆုိင္ဖုိ႔ဆုိရင္ မူဝါဒပုိင္းေတြ ခ်မွတ္ ႏုိင္တယ္။ ဒါေပမဲ့ တရားဥပေဒစုိးမုိးမႈမရွိဘဲနဲ့ေတာ့ ဘယ္အရာမွ ေအာင္ျမင္မႈမရႏုိင္ ဘူး''ဟု သူမကဆုိသည္။

ထုိသုိ႔ အခက္အခဲမ်ားစြာရွိေနသည့္တုိင္ေအာင္လာမည့္ ႏုိဝင္ဘာ ေရြးေကာက္ပြဲေနာက္ပုိင္းတြင္ ေဒၚ ေအာင္ ဆန္းစုၾကည္ႏွင့္ သူမ၏ NLD အဖြဲ႕ခ်ဳပ္က အခြင့္အလမ္းမ်ား က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ရရွိ ေအာင္ ဖန္တီးေပးမည့္ စီးပြားေရးလုပ္ကြက္မ်ားကုိ ႏုိင္ ငံျခား ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံသူမ်ားက ျမင္လုိေနၾကသည္။

ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ စစ္အစုိးရ၏ ဖိႏွိပ္မႈေအာက္မွ လြတ္ေျမာက္လာေသာ NLD ပါတီသည္ တရားဝင္လႈပ္ ရွားခြင့္ရသည့္အခ်ိန္မွစတင္ၿပီး စစ္အစုိးရေရးဆြဲခဲ့ေသာ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒကုိ ျပင္ဆင္ႏုိင္ရန္ အားထုတ္ႀကိဳး ပမ္းခဲ့သည္။

အထူးသျဖင့္ ၿဗိတိသွ်ႏုိင္ငံသားခံယူထားသည့္ သားႏွစ္ေယာက္ေၾကာင့္ သူမသည္ လက္ရွိဖြဲ႕စည္းပံုအရ သမၼတရာထူးရရန္ တားျမစ္ခ်က္တစ္ခုျဖစ္ေနသည္။

ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ တရားစီရင္ေရးစနစ္ တုိးတက္ေကာင္း မြန္ေစရန္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ သူမကုိယ္ တုိင္ လႊတ္ေတာ္သုိ႔ဝင္ေရာက္ၿပီး ၾကိဳးပမ္းအားထုတ္ေနသလုိ တျခားတစ္ဖက္တြင္လည္း ကုလ သမဂၢႏွင့္ ႏုိင္ငံျခားသံ႐ံုး မ်ား၏ အကူအညီျဖင့္ သင္တန္းမ်ားလည္း ေပးေနသည္။ ထုိ႔ျပင္ သူမဦးေဆာင္ၿပီး အဖြဲ႕ဝင္ ၈ဝပါဝင္ေသာ တရား ဥပေဒစုိးမုိေရးစင္တာမ်ားကုိ မႏၲေလး၊ လား႐ိႈးၿမိဳ႕မ်ားတြင္ ဖြင့္လွစ္ထားသည္။
ထုိ႔ေၾကာင့္ ႏုိင္ငံေရးကြၽမ္းက်င္သူမ်ား က သူမသည္ တရားစီရင္ေရးစနစ္ကုိ အဓိကထားေထာက္ ျပေန သည္ဟု သံုးသပ္ၾကသည္။

၂ဝ၁၁ခုႏွစ္ အရပ္သားအစုိးရတက္လာေသာအခ်ိန္ မွစတင္ၿပီး အေမရိကန္ႏွင့္ အေနာက္ႏုိင္ငံမ်ားသည္ ျမန္ မာ ႏုိင္ငံအေပၚ ခ်မွတ္ထားသည့္ စီးပြားေရးဒဏ္ခတ္ ပိတ္ဆုိ႔မႈ မ်ားကုိ ႐ုပ္သိမ္းေပးခဲ့သည္။ သုိ႔ေသာ္လည္း တခ်ဳိ႕ကိစၥရပ္ မ်ားေၾကာင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ တရားစီရင္ေရးစနစ္တြင္ ျပႆ နာမ်ားရွိေနသည္ဟုဆုိကာ ႏုိင္ငံတကာ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံသူမ်ား က ဝင္ေရာက္ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈလုပ္ရန္ လက္တြန္႔ေနၾကသည္။

ဤေနရာတြင္ ဖိလစ္ပုိင္ႏုိင္ငံ၏ အေနအထားမွာ အတုယူစရာ နမူနာမ်ားစြာရွိပါသည္။ ၂ဝ၁ဝျပည့္ႏွစ္ ဘန္ နင္ႏိုအကီြႏုိ သမၼတရာထူး ဆက္ခံခ်ိန္က ဖိလစ္ပုိင္ႏုိင္ငံ သည္ အာရွ၏ အဂတိလုိက္စားမႈ အျမင့္ဆံုးႏုိင္ငံ စာရင္းတြင္ တျခားႏုိင္ငံမ်ားႏွင့္ လက္ရည္တူအေနအထားမ်ဳိး ျဖစ္ေန သည္။ ယေန႔တြင္မူ ဖိလစ္ပုိင္သည္ အာရွ၏ နာမက်န္း ေသာ လူအုိႀကီး အျဖစ္(အဂတိလုိက္စားမႈ ဆုိးရြားသည့္ အေနအထား)ကုိ တြန္းလွန္ ဖယ္ရွားႏုိင္ခဲ့ၿပီးျဖစ္သည္။ ထုိ႔ ျပင္ စီးပြားေရးဖြံ႕ၿဖိဳးတုိးတက္မႈႏႈန္းမွာ လည္း အာရွထိပ္ တန္း တ႐ုတ္ကုိ စိန္ေခၚႏုိင္သည့္ အေျခအေနမ်ဳိးအထိ ေရာက္ရွိလာခဲ့သည္။

စီးပြားေရးအသုိက္အဝန္းတြင္ ဝင္ေရာက္လုပ္ကုိင္ ေနသူမ်ားက ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈျပႆနာ သည္ ဖိလစ္ပုိင္ထက္ပုိ၍ နက္နဲခက္ခဲေသာအေျခအေန မ်ဳိးျဖစ္ေနသည္ဟု ဆုိၾကသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ သူတုိ႔သည္ NLD ပါတီက ဖန္တီးေပးမည့္ ေရရွည္စီးပြားေရးပလက္ ေဖာင္းတစ္ခုတြင္ ဝင္ေရာက္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ လုပ္ရန္ ေစာင့္ ေမွ်ာ္ေနၾကသည္။ 

သုိ႔ေသာ္ ယင္းပလက္ေဖာင္း အခင္းအ က်င္းသစ္မွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ သမၼတျဖစ္ျခင္း မျဖစ္ျခင္းႏွင့္ တုိက္႐ုိက္သက္ဆုိင္ေနပါသည္။

တခ်ိဳ႕က တုိင္းျပည္ကုိ ဖြံ႕ၿဖိဳးတုိးတက္ေရးလမ္းေၾကာင္း ေပၚ ဆြဲတင္ေနေသာ လက္ရွိသမၼတဦးသိန္းစိန္ အစုိးရႏွင့္ အလုပ္လုပ္ရသည္က ပုိ၍ အဆင္ေျပသည္ဟု ဆုိၾကသည္။ တခ်ဳိ႕ကလည္း လက္ရွိ အေကာင္ အထည္ ေဖာ္ေနသည့္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈဥပေဒႏွင့္ အေရးႀကီးေသာ တရားဥပေဒျပဳ ေရးက႑တြင္ လႊမ္းမိုးမႈ ရေအာင္ သူတုိ႔၏အျမင္မ်ားကုိ ပုိၿပီးထည့္သြင္း ေစခ်င္ၾကသည္။

အေမရိကန္စီးပြားေရးကြၽမ္းက်င္သူတစ္ဦးက သမၼတ ဦးသိန္းစိန္သည္ အဓိက ႏိုင္ငံျခားရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံသူ မ်ာႏွင့္ ေတြ႕ဆံုတုိင္း ''သူ႔အစုိးရအဖြဲ႕ကုိ lines up အျပည့္နဲ႔ ဖြဲ႕ၿပီး လုပ္တယ္''ဟုဆုိသည္။ ေဒၚေအာင္ဆန္း စုၾကည္ႏွင့္ သမၼတ ရာထူးအတြက္ အၿပိဳင္ျဖစ္ေနသည့္ လက္ရွိ ျပည္သူ႔လႊတ္ ေတာ္ဥကၠ႒ သူရဦးေရႊမန္းကမူ ''ဒါဇင္္ေပါင္းမ်ားစြာရွိတဲ့ လႊတ္ေတာ္ကုိယ္စားလွယ္ေတြနဲ႔ လံုးေစ့ပတ္ေစ့ အစည္း အေဝးလုပ္ပါတယ္''ဟု သူက ေျပာသည္။

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အေနျဖင့္ မၾကာခဏဆုိ သလုိ သူမ၏ ထိပ္တန္းအႀကံေပးတစ္ေယာက္ ၊ ႏွစ္ေယာက္ ျဖင့္သာ အစည္းအေဝး လုပ္တတ္ပါသည္။ သူမပါတီ၏ စြမ္းေဆာင္ရည္အေနအထားႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး-
''ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အေနနဲ႔ သူမပါတီအတြင္း မွာ ေနာင္အခါ ဝန္ႀကီးဌာနေတြရဲ႕ ေခါင္းေဆာင္ျဖစ္ လာ ႏုိင္မယ့္ အလားအလာရွိသူေတြကုိ ႏုိင္ငံတကာရင္းႏွီးျမႇဳပ္ ႏွံသူေတြနဲ႔ ႀကိဳတင္မိတ္ဆက္ ထားေပးျခင္းျဖင့္ ယံုၾကည္မႈ ပုိမုိတုိးပြားလာႏုိင္ေစမွာပါ။ ႏုိင္ငံတကာ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံသူ ေတြအေနနဲ႔ကလဲ NLD ကဦးေဆာင္တဲ့ အစုိးရသစ္မွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္တစ္ေယာက္တည္းက ကိစၥအား လံုးကုိ လုပ္ကုိင္မွာ မဟုတ္ဘူးဆုိတဲ့ အာမခံခ်က္ေတြရထား ဖုိ႔လုိပါတယ္''ဟု အဆုိပါ အေမရိကန္စီးပြားေရးကြၽမ္းက်င္သူ က ျဖည့္ စြက္ေျပာၾကားခဲ့သည္။

ျပည္တြင္း အေျခခံအေဆာက္အအံုအားနည္းျခင္းႏွင့္ ေလ့က်င့္ထားေသာ လုပ္သားမ်ားမရွိျခင္း စသည့္ အခ်က္မ်ားသည္ ႏုိင္ငံျခားရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံသူမ်ားအတြက္ ျမန္မာႏုိင္ငံ သုိ႔ဝင္ေရာက္ရန္ စြန္႔စားမႈတစ္ရပ္ လုိျဖစ္ေနသည္။

''ဥပေဒေတြ ေမွာက္လုိေမွာက္ လွန္လုိလွန္ျဖစ္ေန တာေတြ (ဒါမွမဟုတ္) ခ်ဳပ္ၿပီးသားစာခ်ဳပ္ေတြကုိ ျပန္စိစစ္ ဖုိ႔ ခြင့္ျပဳထားတာေတြဟာ ျမန္မာျပည္ရဲ႕ဥပေဒနဲ႔ပတ္သက္ ၿပီး စုိးရိမ္စရာေတြပဲ''ဟု ဝါရွင္တန္အေျခစုိက္ Inle Advisory Group ကုိ တည္ေထာင္သူ Erin Murphy သံုး သပ္သည္။

''ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံသူေတြက ရွင္းလင္းတဲ့ စီးပြားေရး ဆုိင္ရာမူဝါဒေတြ လုိခ်င္ေနတယ္။ ဒါေပမဲ့ အဲဒီအေျဖကုိ ရွင္းရွင္းလင္းလင္းသိရဖုိ႔ (ဒါမွမဟုတ္) ဒီအေပၚမွာအေျခ ခံတဲ့ NLD ဆီက အေသးစိတ္က်တဲ့ ပလက္ေဖာင္း တစ္ခု ရဖုိ႔လဲ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔မျမင္ရေသးပါဘူး''ဟု ျမန္မာႏုိင္ငံ အတြင္း စီးပြားေရးဝင္လုပ္ၾကမည့္ ႏုိင္ငံတကာ ကုမၸဏီ မ်ားကုိ အႀကံေပးေနသည့္ မာဖီကဆုိသည္။

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ႏွင့္ NLD ပါတီအေနျဖင့္ စီးပြားေရးက႑ကုိ အမွန္တကယ္လုပ္ေဆာင္ႏုိင္ရန္မွာ အခ်ိန္ေတာ့လုိအပ္ပါသည္။ သူမပါတီအေနျဖင့္ လာမည့္ ႏုိဝင္ဘာတြင္က်င္းပမည့္ အေထြေထြ ေရြးေကာက္ ပြဲတြင္ အမတ္ေနရာ အမ်ားစုအႏုိင္ရမည္ဟု ေမွ်ာ္လင့္ထားသည္။

ၿပီးခဲ့ေသာ ၂ဝ၁၂ခုႏွစ္ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ လႊတ္ ေတာ္အမတ္ လစ္လပ္ ၄၅ေနရာတြင္ NLD ပါတီက ၄၃ ေနရာအထိ အႏိုင္ရခဲ့သည္။

ၿပီးခဲ့ေသာ ေသာၾကာေန႔သည္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစု ၾကည္၏ဖခင္ ျမန္မာ့ လြတ္လပ္ေရးေခါင္းေဆာင္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ ေအာင္ဆန္း၏ ႏွစ္ ၁ဝဝျပည့္ေမြးေန႔ျဖစ္သည္။ အဆုိပါ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ႏွစ္ ၁ဝဝျပည့္အခမ္းအနားကုိ သူ၏ ေမြးဖြားရာ ဇာတိ နတ္ေမာက္တြင္ က်င္းပရာ လူေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာ တက္ေရာက္အားေပးခဲ့ပါသည္။

The Wall Street ဂ်ာနယ္ႏွင့္ စေနေန႔က ေတြ႕ဆံု ရာတြင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က သူမအေနျဖင့္ လက္ရွိ အစုိးရ၏ စီးပြားေရး တုိးတက္မႈကုိ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ေထာက္ ပံ့အားေပးသည့္ခ်ဥ္းကပ္မႈကုိ ဆန္႔က်င္ ဘက္ျပဳမည္မဟုတ္ ေၾကာင္းႏွင့္ သူမအေနျဖင့္ ျမန္မာ့ အလုပ္အကုိင္အခြင့္ အလမ္း၏ သံုးပံုႏွစ္ပံုကုိ ပံ့ပုိးေပးထားႏုိင္ေသာ လယ္ယာ က႑တြင္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္မွံမႈမ်ား ပုိမုိခုိင္မာလာေစေအာင္ ႀကိဳး စားခဲ့ျခင္း သာျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာၾကားခဲ့သည္။

NLD ဦးေဆာင္ေသာ အစုိးရအဖြဲ႕သည္ ''လံုးဝ ကြဲ ျပားျခားနားမယ္။ ဒါေပမဲ့ လက္ရွိအစုိးရလုပ္ေဆာင္ခ်က္ အားလံုးကုိ စိတ္ပ်က္လက္ပ်က္ ဆန္႔က်င္သြားမွာမဟုတ္ ဘူး''ဟု ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ဆုိသည္။

''ကြၽန္မတုိ႔အေနနဲ႔ လက္ရွိအစုိးရလုပ္ထားသမွ် အား လံုးဟာ မေကာင္းဘူး။ ကြၽန္မတုိ႔လုပ္တာပဲ ေကာင္း တယ္ ဆုိတဲ့ ဘက္လုိက္တဲ့အျမင္နဲ႔ အလုပ္လုပ္သြားမွာမဟုတ္ ပါဘူး''

----------------------------------------------------------------------
The WALL STREET JOURNAL တြင္ေဖာ္ျပထားသည့္ Myanmar's Suu Kyi : Strong Leagal System Can Boost Economy ေဆာင္းပါးအား ဆီေလွ်ာ္ေအာင္ ဘာသာျပန္ဆိုထားျဖင္းျဖစ္ပါသည္။

#TheYangonTimes