ဥေရာပႏိုင္ငံမ်ားသို႔ ေရာက္ရွိေနသည့္ သမၼတဦးသိန္းစိန္က ဆြစ္ဇာလန္ႏိုင္ငံ အေျခစိုက္ သတင္းဌာန တစ္ခုႏွင့္ ေမးျမန္းရာတြင္ ျမန္မာ့လႊတ္ေတာ္တြင္တပ္မေတာ္သားမ်ားပါ၀င္ေနသည္ကို ကာကြယ္ေျပာဆိုခဲ့ သည္။ တပ္မေတာ္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုရာ၌ အေရွ႕အလယ္ပိုင္းေဒသ တြင္ ျဖစ္ေပၚေနေ သာမ တည္ၿငိမ္မႈမ်ားကိုရည္ၫႊန္းကာ အဆိုပါမတည္ၿငိမ္မႈမ်ား ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္း မျဖစ္ေပၚခဲ့သည္မွာ “တပ္မ ေတာ္၏ေက်းဇူးေၾကာင့္”ဟု ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆို ခဲ့သည္။
ဆြစ္ဇာလန္အေျခစိုက္ Neue Zürcher Zeitung (NZZ) သတင္းဌာန၏ စက္တင္ဘာ ၈ ရက္ ေဖာ္ျပမႈ တြင္ သမၼတဦးသိန္းစိန္ႏွင့္ေတြ႔ဆံုေမးျမန္းမႈကို ေဖာ္ျပ ထား ျပီး တပ္မေတာ္သားမ်ားလႊတ္ေတာ္တြင္ ပါ၀င္ ေနမႈကိုေလွ်ာ့ခ်မည္ဟု ဆိုခဲ့ၿပီး ဖြဲ႔စည္းပံုၿပင္ဆင္ေရးကို ဥပေဒႏွင့္အညီ လုပ္ေဆာင္မည္ဆိုပါက ဆန္႔က်င္ ရန္မရွိဟုဆိုခဲ့သည္။
သမၼတက အၿငိမ္းစား ယူလိုၿပီဟု NZZ သတင္းဌာနသို႔ ထုတ္ေဖာ္ေျပာ ဆိုခဲ့ၿပီး ဆင္းရဲတြင္းနက္သည့္ ႏိုင္ငံတစ္ခု မွ႐ုန္းထြက္လိုၿပီး မ်ဳိးဆက္သစ္မ်ားအတြက္ ပိုေကာင္းသည့္အနာဂတ္ကို အေမြေပးလိုသည္ဟု လည္း ဆိုခဲ့သည္။
ေအာက္ေဖာ္ျပပါ သတင္းေဆာင္းပါးသည္ NZZ သတင္းဌာန၏ အင္တာနက္ စာမ်က္ႏွာတြင္ ဆြစ္ဇာလန္ ဘာသာျဖင့္ေဖာ္ျပထားရာ ဆြစ္ဇာလန္အေျခစိုက္ဘာ သာျပန္အဖြဲ႔အစည္းတစ္ခုျဖစ္ေသာ www.swiss info.ch က အဂၤလိပ္ဘာ သာၿပန္ဆိုေဖာ္ျပထားသည္ကို ျမန္မာဘာသာသို႔ ျပန္ဆိုေဖာ္ျပထားျခင္းျဖစ္ သည္။
ဤသတင္းေဆာင္းပါးတြင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ သမၼတျဖစ္ေရး အေပၚ သမၼတ၏ သေဘာထား ကိုလည္း ေတြ႔ျမင္ရသည္။ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ရာစု၀က္ခန္႔စစ္ တပ္က အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့ၿပီးေနာက္ပိုင္း ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ မတ္လတြင္ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ ပထမဦးဆံုးေသာ အရပ္သားသမၼတၿဖစ္လာခဲ့သူ အသက္ ၆၉ ႏွစ္အရြယ္ ဦးသိန္းစိန္ ၏ ၁၀ ရက္ၾကာ ဥေရာပခရီးစဥ္ အစိတ္အပိုင္းတစ္ရပ္ အျဖစ္ ဆြစ္ဇာလန္သို႔ ေသာၾကာေန႔ ကေရာက္ရွိလာခဲ့သည္။ သူႏွင့္ ဆြစ္သမၼတ ဒီဒီယာဘာ့က္ခဲလ္တာ (Didier Burkhalter) သည္ အသြင္ကူးေျပာင္း မႈအတြင္း ဆြစ္ဇာလန္ ပါ၀င္ကူညီႏုိင္ မႈအလားအလာႏွင့္ ႏွစ္ႏုိင္ငံ ဆက္ဆံေရး ၿမင့္တင္ေရးတုိ ႔ႏွင့္ပတ္သက္ ၍ ေဆြးေႏြးခဲ့ၾက သည္။
“အႀကီးက်ယ္ဆံုး ေအာင္ျမင္မႈကေတာ့၊ ႏွစ္ ၆၀ နီးပါး ၾကာျမင့္ခဲ့တဲ့ ပဋိပကၡ အဆံုးသတ္သြားေစဖို႔အတြက္ တပ္ဖြဲ႕အမ်ဳိးမ်ဳိးနဲ႔ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး သေဘာတူ ညီခ်က္ေတြရရွိခဲ့တာပါ”ဟု ဦးသိန္းစိန္က NZZ သတင္း ဌာနအားေၿပာၾကားခဲ့ၿပီး ယခင္ကအတိုက္အခံမ်ားအပါအ၀င္ဘက္အားလံုးပါ၀င္ႏုိင္မည့္ ႏုိင္ငံေရးလုပ္ငန္း စဥ္တစ္ရပ္ဖန္တီးရန္ ႀကိဳးစားခဲ့ေၾကာင္းလည္း ရွင္းၿပခဲ့သည္။
“အေၾကာင္းအမ်ဳိးမ်ဳိးနဲ႔ အရင္ကအက်ဥ္းခ်ထားျခင္းခံခဲ့ရသူေတြကုိလည္း လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ေတြ ကၽြန္ ေတာ္တို႔ေပးခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီကစၿပီး သူတုိ႔ထဲကတခ်ဳိ႕ ဟာ ႏုိင္ငံေရးပါတီေတြေတာင္ေထာင္ ခဲ့ၾကပါတယ္” ဟုသူကဆိုခဲ့သည္။
သုိ႔ရာတြင္ အက်ဥ္းသားေဟာင္းတစ္ဦးျဖစ္သူ ႏုိဘယ္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆုရွင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္္၊ ႏုိင္ငံျခား သားတစ္ဦးကို လက္ထပ္ခဲ့သည့္အတြက္ သမၼတ အေရြးခံခြင့္မရွိဘဲျဖစ္ေနသည့္ အေျခအေနကုိ ေထာက္ ၿပျခင္းခံေနရသည္။
“အေျခခံအားျဖင့္ေတာ့ သမၼတအေရြးခံခြင့္ကေန ဘယ္သူမွတားျမစ္ျခင္းမခံရ သင့္ဘူးလုိ႔ ကၽြန္ေတာ္ယံု ၾကည္ပါတယ္” ဟု ဦးသိန္းစိန္ကဆိုသည္။
“ဒါေပမဲ့ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒကုိ (လႊတ္ေတာ္ႏွင့္ ျပည္သူ႔ဆႏၵခံယူပြဲတစ္ရပ္မွ တစ္ဆင့္) ဘယ္လိုစိစစ္ျပင္ ဆင္ရမလဲဆိုတာ တိက်တဲ့ဥပေဒေတြရွိပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ့္သေဘာအရ ေျပာရမယ္ဆုိရင္ေတာ့၊ ဥပေဒ နဲ႔အညီလုပ္ၾကမယ္ဆုိရင္ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ ျပင္ဆင္ေျပာင္းလဲေရးကို ဆန္႔က်င္စရာ ဘာမွမရွိပါ ဘူး” ဟုလည္းသူကဆုိသည္။
အကယ္၍ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ သမၼတအေရြးခံခြင့္မရွိေအာင္တားျမစ္ ထားေသာ ပုဒ္မကို မဲခြဲဆံုးျဖတ္ မည္ဆုိပါက သမၼတကမည္ကဲ့သုိ႔မဲေပးမည္ ၿဖစ္ေၾကာင္း ေမးျမန္းခဲ့ပါသည္။“တစ္စံုတစ္ေယာက္ ဒါမွမဟုတ္ အဖြဲ႕တစ္ဖြဲ႕ဖြဲ႕ရဲ႕ အက်ိဳးစီးပြားထက္ႏိုင္ငံရဲ႕အက်ဳိးစီးပြားကိုပဲ စဥ္းစားရမွာပါ။ ၿပီးေတာ့ ခင္ဗ်ားဟာ အမ်ားစု ရဲ႕ဆႏၵကိုလည္းေလးစားရပါမယ္။ ကၽြန္ေတာ့္အေနနဲ႔ အဲဒီအခ်က္ေတြအားလံုးကို စဥ္းစားခဲ့မယ္ဆုိရင္ ကၽြန္ေတာ္ဟာမွန္ကန္တဲ့ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ကိုခ်ႏုိင္မွာပါ”ဟု သူက ေျဖဆိုခဲ့သည္။
စစ္တပ္၏ အခန္းက႑ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ၏ အျငင္းပြားဖြယ္ရာအျခားအပုိဒ္တစ္ခု ကလည္း လႊတ္ေတာ္တြင္ စစ္တပ္ကအလိုအေလ်ာက္ ၂၅ ရာခုိင္ႏႈန္း ေနရာရေအာင္အာမခံထားသည္။ ဒီမုိကေရစီၿဖစ္ထြန္းေရးအတြက္ ႀကိဳးပမ္းေနေသာစနစ္တစ္ရပ္တြင္ ထိုကဲ့သုိ႔ေသာအခ်က္မ်ဳိး အဘယ္ေၾကာင့္ လုိအပ္ေၾကာင္း ဤသ တင္းစာက စိတ္၀င္စားမိပါသည္။
ဆယ္စုႏွစ္မ်ားစြာၾကာျမင့္ခဲ့ေသာ လက္နက္ကိုင္မႈမ်ားကိုရည္ၫႊန္း၍ ႏုိင္ငံ၏စည္းလံုးညီၫြတ္ေရးကို ထိန္း သိမ္းရန္တစ္ခုတည္းေသာနည္းလမ္းမွာ တပ္မေ တာ္ျဖစ္ေၾကာင္း ဦးသိန္းစိန္က ေျပာဆိုခဲ့သည္။
“ဒါေၾကာင့္မုိ႔တပ္မေတာ္ဟာ ႏုိင္ငံေရးအခန္းက႑တစ္ရပ္ကိုလည္း တာ၀န္ယူရပါမယ္”ဟု သူကဆုိသည္။
“ျမန္မာႏုိင္ငံဟာ အသြင္ကူးေျပာင္းမွႈတစ္ရပ္ကို ျဖတ္သန္းေနေၾကာင္း တပ္မေတာ္ေခါင္းေဆာင္ပိုင္းက ေကာင္းေကာင္းသတိျပဳမိပါတယ္။ ခင္ဗ်ားသတိထား မိေကာင္းထားမိမွာၿဖစ္တဲ့အတုိင္း၊ ကၽြန္ေတာ္တို႔ရဲ႕ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးလုပ္ငန္းစဥ္ဟာ အာရပ္ေႏြဦးလႈပ္ရွားမႈနဲ႔ တစ္ခ်ိန္တည္းလိုလိုစခဲ့တာပါ။ ဒါေပမဲ့ အေရွ႕ အလယ္ပုိင္းက ႏုိင္ငံတခ်ဳိ႕ကေသာင္းကနင္း ျဖစ္ေနခ်ိန္မွာ ျမန္မာႏုိင္ငံကေတာ့ တည္ၿငိမ္ေနပါတယ္။ အဲဒါ ဟာတပ္မေတာ္ရဲ႕ ေက်းဇူးေၾကာင့္ပါ”ဟု သူကဆို သည္။
“ဒီမုိကေရစီအရွိန္ တြင္က်ယ္လာေလေလ၊ တပ္မေတာ္ရဲ႕ အခန္းက႑က အေရးပါမႈေလ်ာ့နည္းလာေလ ေလၿဖစ္လာမွာပါ”ဟု သူကဆုိသည္။
စိန္ေခၚခ်က္မ်ားသုိ႔ရာတြင္ လူဦးေရသန္းငါးဆယ္ရွိကာ လူမ်ိဳးစံုလင္ေထြျပား သည့္ၿမန္မာႏုိင္ငံတြင္ တိုးတက္ မႈမ်ား ျဖစ္ထြန္း ေနေသာ္လည္း တစ္ျပည္လံုးအ တိုင္းအတာ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးသေဘာ တူညီခ်က္ ေပၚထြက္ေရးမွာ ေဆာင္ရြက္ေနၾကဆဲပင္ ရွိေသးသည္။
တစ္ျပည္လံုးအတိုင္းအတာ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး သေဘာတူညီ ခ်က္ရရွိေရးမွာ ၂၀၁၅ အေထြေထြ ေရြးေကာက္ပြဲမတုိင္မီ အစိုးရၿမင္ေတြ႕လိုေသာ အရာတစ္ ခုျဖစ္သည္။
“ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္ရဲ႕ ပထမအဆင့္ကေတာ့ လက္နက္ေရာင္း၀ယ္တာေတြ ရပ္တန္႔ေရးပဲၿဖစ္ပါ တယ္။ အဲဒါကိုကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ရရွိလုနီးပါးၿဖစ္လာပါၿပီ။ ဒါေပမဲ့ (ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ) လက္နက္ကုိင္ပုန္ကန္မႈ ဟာ ကမၻာေပၚကပဋိပကၡအမ်ားအျပားထက္ ပုိၿပီးရွည္လ်ားတဲ့ သမုိင္းေၾကာင္းရွိတာကိုခင္ဗ်ား သတိျပဳရပါ မယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔ကၽြန္ေတာ္တို႔ဟာ သည္းခံမႈနဲ႔ မဆုတ္မနစ္ႀကိဳးစားမႈရွိဖုိ႔ လိုအပ္ပါတယ္” ဟုလည္း သူက ဆုိသည္။
အနာဂတ္ကို ေမွ်ာ္မွန္းေျပာဆိုရာတြင္ ဦးသိန္းစိန္က ျမန္မာႏုိင္ငံကိုတည္ၿငိမ္ ၿငိမ္းခ်မ္းေသာႏုိင္ငံတစ္ခုအ သြင္သုိ႔ ေျပာင္းလဲေရးအပါအ၀င္ အဓိကစိန္ေခၚမႈ မ်ားစြာ ေရွ႕တြင္ေစာင့္ႀကိဳေနေၾကာင္း ဆိုခဲ့သည္။ တည္ ၿငိမ္ၿငိမ္းခ်မ္းေသာ ႏုိင္ငံတစ္ခု အသြင္သုိ႔ေၿပာင္းႏုိင္ရန္ တစ္ျပည္လံုးအတိုင္းအ တာအပစ္အခတ္ရပ္ စဲေရးႏွင့္ စီးပြားေရးဖြံ႔ၿဖိဳးမႈလိုအပ္လိမ့္မည္ၿဖစ္ေၾကာင္းလည္း သူက ဆိုခဲ့သည္။
“ႏွစ္ ၂၀ ၾကာ ပိတ္ဆုိ႔အေရးယူမႈေတြေၾကာင့္ ဆင္းရဲႏြမ္းပါးမႈႏႈန္းၿမင့္ခဲ့ပါတယ္။ ကမၻာေပၚမွာ ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈအ နည္းဆံုး ႏုိင္ငံေတြထဲကတစ္ခု ကၽြန္ေတာ္တို႔ဆက္ၿပီး မျဖစ္ခ်င္ေတာ့ပါဘူး။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ရဲ႕မ်ဳိးဆက္သစ္ ေတြကို ပုိေကာင္းတဲ့အနာဂတ္တစ္ရပ္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ေပးႏုိင္ခ်င္ပါတယ္”ဟု သူကဆိုသည္။
သူ၏ ေနာက္ထပ္ရည္မွန္းခ်က္တစ္ခုမွာ ေနာက္ႏွစ္တြင္က်င္းပမည့္ ေရြးေကာက္ပြဲမွ်တလြတ္လပ္ေရးပင္ ျဖစ္ေၾကာင္းလည္း ဆိုခဲ့သည္။ သုိ႔ရာတြင္အကယ္ ၍ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သာ ၀င္အေရြးခံခြင့္ရမည္ဆုိ ပါက သူအႏုိင္ရလိမ့္မည္ၿဖစ္ေၾကာင္း အမ်ားကယံုၾကည္ထားၾကရာ“သူသာ ၀င္အေရြးခံခြင့္မရွိပါက” မွ်တ လြတ္လပ္ေသာ ေရြးေကာက္ပြဲဘယ္လိုလုပ္ၿပီး ျဖစ္လာမည္နည္း။
“ႏုိင္ငံေရးမွာလူတုိင္းဟာ သူတို႔ႏုိင္လိမ့္မယ္လို႔ ယံုၾကည္ၾကပါတယ္”ဟု သူက ျပန္ေျဖသည္။“ေရြးေကာက္ ပြဲမွာပါ၀င္လိုတဲ့ ပါတီ ၆၅ ခု ရွိၿပီးသားျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္ထပ္ပါတီေတြလည္း ပါ၀င္ေကာင္းပါ၀င္လာၾက မွာပါ။
အေျခခံအားျဖင့္ေတာ့ ဆံုးျဖတ္သြားၾကမယ့္သူေတြက မဲဆႏၵရွင္ေတြပဲၿဖစ္ ပါတယ္။ အခုေတာ့ ကၽြန္ ေတာ္ဘယ္လို မဲေပးလိမ့္မလဲဆုိတာကို ခင္ဗ်ားက ကၽြန္ေတာ့္ကို ေမးေကာင္းေမးပါလိမ့္မယ္”ဟု သူကဆို သည္။
တကယ္တမ္းတြင္မူသူသည္ သမၼတသက္တမ္း ေနာက္တစ္ႀကိမ္ထပ္၍ အေရြးခံ၊ မခံကိုသာ NZZ က ပို၍ သိလိုပါသည္။“႐ိုး႐ိုးသားသားေျပာရရင္ ကၽြန္ေတာ္ အၿငိမ္းစားယူခ်င္တာပါ။ ဒါေပမဲ့ ႏုိင္ငံနဲ႔ ျပည္သူေတြ အတြက္ ဘာကအေကာင္းဆံုးၿဖစ္မလဲဆိုတာကို ခင္ဗ်ားေတြးရမွာပါ”ဟု သူက ဆိုခဲ့သည္။
Mizzima - News in Burmese
No comments:
Post a Comment