ထိုင္းေရာက္ ေရႊ႕ေျပာင္းအလုပ္သမားေတြအေရး လူ႔အခြင့္အေရး မဟာမင္းႀကီးသစ္ စိုးရိမ္

ကမၻာတလႊား ေရြ႕ေျပာင္းလုပ္သားေတြအေပၚ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြ ရိွေနတာဟာ အေတာ္ေလး စိုးရိမ္မကင္း စရာအေျခအေနျဖစ္တယ္ဆိုၿပီး ကုလသမဂၢရဲ႕ လူ႔အခြင့္အေရးအႀကီးအကဲသစ္က ေျပာလိုက္ပါတယ္။ ထိုင္းႏိုင္ငံတြင္း ျမန္မာငါးဖမ္းလုပ္သားေတြႀကံဳေတြ႔ရတဲ့ျဖစ္ရပ္ဆိုးေတြကို သတင္းမီဒီယာေတြက ေဖာ္ျပခဲ့တာကိုလည္း ျပန္လည္ေဖာ္ညႊန္း သြားပါတယ္။ 

လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီရဲ႕ ၂၇ ႀကိမ္ေျမာက္ ညီလာခံဖြင့္ပဲြမွာ လူ႔အခြင့္ အေရး ဆိုင္ရာ ကုလသမဂၢမဟာမင္းႀကီးသစ္ Zeid Ra-ad Al Hussein က မိန္႔ခြန္းေျပာ ဆိုသြားရာမွာ ေရြ႕ေျပာင္းအလုပ္သမားကိစၥေတြအျပင္၊ IS အစၥလာမ္အစြန္း ေရာက္ အုပ္စုရဲ႕ ၾကမ္းၾကဳတ္ရက္စက္တဲ့ ရာဇ၀တ္မႈေတြကိုလည္း ေ၀ဖန္ေျပာ ဆိုသြားပါတယ္။ ဒီအေၾကာင္းကိုသားညြန္႔ဦးက တင္ျပေပးထားပါတယ္။

လူ႔အခြင့္အေရးဆိုင္ရာ ကုလသမဂၢမဟာမင္းႀကီးသစ္အျဖစ္ ေရြးျခယ္ခံထားရတဲ့ ေဂ်ာ္ဒန္ႏို္င္ငံသား Zeid Ra-ad Al Hussein ဟာဆိုရင္ လူ႔အခြင့္အေရး ေကာင္စီမွာ ပထမဆံုးအႀကိမ္ မိန္႔ခြန္းေျပာဆိုတာျဖစ္ပါတယ္။ ၂၇ ႀကိမ္ေျမာက္ လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီ ညီလာခံဖြင့္ပဲြ မိန္႔ခြန္းထဲမွာေတာ့ ကမၻာအႏ႔ွံ ရိွေနတဲ့ ေရြ႕ေျပာင္းေနထိုင္သူမ်ားရဲ႕ လူ႔အခြင့္ အေရးရပိုင္ခြင့္အေျခအေနအေပၚမွာ OHCHR အေနနဲ႔ အထူးတလည္ စိုးရိမ္မကင္းျဖစ္ရတဲ့အေၾကာင္း ထည့္သြင္းေျပာ ခဲ့ပါတယ္။ ေရြ႕ေျပာင္းလုပ္သားေတြအေနနဲ႔ သြားရင္းလာရင္း အလုပ္လုပ္ကိုင္ေနရတဲ့ အလုပ္ခြင္ေတြအတြင္း မလိုအပ္တဲ့ အသက္ ဆံုးရံႈးမႈေတြ ျဖစ္ေနတာေတြ ေတြ႔ေနရတယ္လို႔ လူ႔အခြင့္အေရးအႀကီးအကဲသစ္ က ေျပာပါတယ္။ 

လူကုန္ကူးသူေတြရဲ႕ ရက္စက္ၾကမ္းၾကဳတ္မႈေတြ၊ နယ္စပ္ေတြမွာ ေရြ႕ေျပာင္းလာသူေတြအေပၚ ဆက္ဆံမႈဆိုး၀ါးတာေတြ၊ သူတို႔ကို အာဏာပိုင္ေတြက တရားမ၀င္လို႔ဆိုၿပီး ရက္ရွည္ဖမ္းဆီးထားၿပီး ထိမ္းသိမ္းေရးစခန္းက ခ်ိဳ႕တဲ့တဲ့အေျခအေန ေတြေၾကာင့္ မလိုအပ္ဘဲ အသက္ဆံုးရံႈးတာေတြျဖစ္ေနတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ အေထာက္အထား လက္မွတ္မရိွတဲ့ ေရြႊ႕ေျပာင္းေနထိုု္င္သူေတြဟာ အႏၱရာယ္ရိွတဲ့ အလုပ္ေတြမွာ အတင္းအဓမၼခိုင္းေစခံရတာ၊ အလုပ္ခြင္မွာ အေတာ့္ကို ေအာက္က် ေနာက္က် အႏိွမ္ခံရတာ လုပ္အားအျမတ္ထုတ္ခံ ရတာေတြ ျဖစ္ေနတယ္လို႔လည္း ေျပာသြားပါတယ္။

“ထိုင္းနိုင္ငံက ေရလုပ္ငန္းမွာ ေရြ႕ေျပာင္းအလုပ္သမားေတြရဲ႕ အေျခအေနနဲ႔ပတ္သက္လို႔ သတင္းမီဒီယာေတြမွာ မၾကာခင္က ေဖာ္ျပပါရိွခ်က္ဟာ အေတာ္ေလးကို ဆိုးဆိုး၀ါး၀ါး လူသိမ်ားပါတယ္။ ဒါေပမယ့္လည္း ဒီလိုအျဖစ္အပ်က္မ်ိဳး ဒီတေနရာတည္းမွာတင္ ျဖစ္ခဲ့တာမဟုတ္ပါဘူး။”

ထိုင္းႏိုင္ငံတြင္း ေရလုပ္ငန္းေတြမွာ အလုပ္လုပ္ကိုင္ေနၾကတဲ့ ျမန္မာအပါအ၀င္ ေရြ႕ေျပာင္းအလုပ္သမားေတြရဲ႕ ဘ၀အေျခ အေနနဲ႔ လုပ္ငန္းခြင္ အႏၱရာယ္ႀကီးမားပံု၊ အလုပ္ရွင္ေတြရဲ႕ အျမတ္ထုတ္မႈေတြကို သတင္းမီဒီယာေတြက မၾကာေသး ခင္က ထုတ္ေဖာ္ ေျပာဆိုခဲ့တာေၾကာင့္ ထိုင္းႏိုင္ငံကို ေ၀ဖန္မႈေတြ အေတာ္ေလးရိွခဲ့ပါတယ္။ 

အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုရဲ႕ ႏိုင္ငံတကာလူကုန္ကူးမႈဆိုင္ရာ အစီရင္ခံစာထဲမွာလည္း ထည့္သြင္း ေ၀ဖန္ခံခဲ့ရၿပီး ထိုင္းႏိုင္ငံကို Tier3 လူကုန္ကူးမႈမွာ အဆိုးဆံုးႏိုင္ငံအျဖစ္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုက သတ္မွတ္ခဲ့ပါတယ္။ ထိုင္းအိမ္ နီးခ်င္း ျမန္မာ၊ လာအို၊ ကေမၻာဒီးယားႏိုင္ငံေတြက ေရြ႕ေျပာင္းအလုပ္သမားေတြအေပၚ လူကုန္ကူးသူေတြက အသံုးခ် အျမတ္ထုတ္တာေတြအျပင္ ဒီကိစၥေတြမွာ ေဒသ အာဏာပိုင္ေတြ တာ၀န္ရိွသူေတြက အဂတိလိုက္စားၿပီး ပါ၀င္ပတ္ သက္ေနတာေတြကို အေမရိကန္အစိုးရက ေထာက္ျပေ၀ဖန္ခဲ့ပါတယ္။

ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရးအႀကီးအကဲ Zeid ဟာ အေရွ႕အလယ္ပိုင္းေဒသ တလႊား တိုက္ခိုက္မႈေတြနဲ႔ ေသေၾကထိခိုက္ မႈေတြအေပၚမွာလည္း စိုးရိမ္ တႀကီး ေထာက္ျပသြားပါတယ္။ အီရတ္နဲ႔ ဆီးရီးယားကို အေျခစိုက္တဲ့ IS မူဆလင္ စစ္ေသြးႂကြအဖဲြ႔ကေန အေမရိကန္သတင္းေထာက္ James Foley နဲ႔ ရာဂဏန္းရိွတဲ့အျပစ္မဲ့သူေတြကို သတ္ျဖတ္ခဲ့တာ ကိုလည္း ျပစ္တင္ေ၀ဖန္သြား ပါတယ္။ IS မူဆလင္အစြန္းေရာက္အဖဲြ႔ကလိုလားတဲ့ ကမၻာႀကီးမွာ မူဆလင္ မဟုတ္သူ မရိွေစရဆိုတဲ့ Takfiri ႏိုင္ငံေတာ္ဆိုတာ ဘာလဲဆိုတာကို ဖဲြ႔ဆို ရွင္းလင္းသြားပါတယ္။

“Takfiri ႏိုင္ငံသားမဟုတ္သူမွန္သမွ်ကို ခ်မ္းသာမေပးဘူး၊ ရက္ရက္စက္စက္ ကြပ္မ်က္ႏွိပ္ကြပ္ပစ္မယ္ဆိုတဲ့ ျပင္းထန္တဲ့ စိတ္သေဘာထားျဖစ္ပါတယ္။ သူတို႔ရဲ႕ အယူအဆနဲ႔ တထပ္တည္းမျဖစ္ဘူးဆိုရင္ အသက္ခ်မ္းသာမေပးဘူး ဆိုတဲ့ အလြန္က်ဥ္းေျမာင္းတဲ့အယူအဆပါ။ မူဆလင္ျဖစ္ေစ၊ ခရစ္ယာန္ ျဖစ္ေစ၊ ဂ်ဴးျဖစ္ေစ သူတို႔နဲ႔ မတူကဲြျပားတယ္လို႔ ယူဆသူေတြအားလံုးကို လံုး၀ ႏိွပ္ကြပ္ မယ္ဆိုတဲ့ တဖက္သားအေပၚ ေမတၱာတရား မထားတဲ့ အယူအဆမ်ိဳးပါ။”

ဒါေၾကာင့္လည္း ဆီးရီးယားနဲ႔ အီရတ္မွာ ဒီအဖဲြ႔ရဲ႕က်ဴးလြန္တဲ့လုပ္ရပ္ေတြဟာ လူသားမ်ိဳးႏြယ္အေပၚ က်ဴးလြန္တဲ့ရာဇ၀တ္ မႈေျမာက္တယ္လို႔ လူ႔အခြင့္အေရး အႀကီးအကဲက ေျပာပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ဒီလို ျပႆနာမ်ိဳးေတြျဖစ္လာေစေအာင္ လို႔ ရိွေနတဲ့ ဆီးရီးယားနဲ႔ အီရတ္က ႏိုင္ငံေရး အေျခအေနကိုလည္း သူက အျပစ္တင္ပါတယ္။

ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရးအႀကီးအကဲ Zeid ဟာ ဆီးရီးယားႏိုင္ငံတြင္းက အေျခအေနေတြ အထူးသျဖင့္ ဒုကၡသည္ေတြ နဲ႔ပတ္သက္လို႔ စိုးရိမ္မႈကိုလည္း ေျပာသြားပါတယ္။ ၂၀၁၁ မတ္လက စခဲ့တဲ့ ဆီးရီးယားျပည္တြင္းစစ္ေၾကာင့္ လူေပါင္း ၂ သိန္းနီးပါး ေသဆံုးခဲ့ရၿပီး ႏိုင္ငံလူဦးေရ တ၀က္ေက်ာ္ လူဦးေရ ၉ သန္းခဲြေလာက္ဟာ ဒုကၡသည္ေတြျဖစ္ေနတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။ အစၥေရး-ပါလက္စတိုင္းပဋိပကၡမွာ အၾကမ္းဖက္မႈေတြျဖစ္ေစတဲ့ လုပ္ရပ္ေတြကို အဆံုးသတ္ၾကဖို႔ကိုလည္း သူက တိုက္တြန္းေတာင္းဆိုသြားပါတယ္။ ယူကရိန္းျပႆနာနဲ႔ပတ္သက္လို႔ကေတာ့ ပဋိပကၡအတြင္းမွာရိွေနၾကတဲ့ အရပ္သား ျပည္သူေတြကို တတ္ႏိုင္သမွ် အစြမ္းကုန္ အကာအကြယ္ေပးၾကဖို႔ ယူကရိန္းအစိုးရကိုေရာ လက္နက္ကိုင္အဖဲြ႔ကိုေရာ အိမ္နီးခ်င္း ႐ုရွားႏိုင္ငံကိုပါ လူ႔အခြင့္အေရး အႀကီးအကဲက တိုက္တြန္းသြားခဲ့ပါတယ္။

ကုလသမဂၢစနစ္နဲ႔ပတ္သက္လို႔ကေတာ့ ကုလသမဂၢ လံုၿခံဳေရးေကာင္စီအတြင္း ဗီတိုအာဏာအသံုးျပဳမႈနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး လံုၿခံဳေရးေကာင္စီ အၿမဲတမ္းအဖဲြ႔၀င္ေတြ အၾကား က်င့္၀တ္စည္းမ်ဥ္းတရပ္ ေရးဆဲြေနတာကို သူ႔အေနနဲ႔ ေထာက္ခံတဲ့ အေၾကာင္း ေျပာပါတယ္။ 

လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြ ဆိုးဆိုး၀ါး၀ါးႀကံဳေနရတဲ့ ေနရာေတြမွာ ကုလသမဂၢအေနနဲ႔ ၀င္ေရာက္ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းဖို႔ ကိစၥမွာ လံုၿခံဳေရးေကာင္စီရဲ႕ ဗီတို အာဏာေၾကာင့္ အဟန္႔အတား မျဖစ္သင့္ဘူးလို႔ သူက ေထာက္ျပခဲ့ပါတယ္။ လံုၿခံဳေရး ေကာင္စီရဲ႕ ဗီတိုအာဏာအသံုးျပဳမႈနဲ႔ပတ္သက္လို႔ကေတာ့ အခုလာမယ့္ စက္တင္ဘာ ၁၅ ရက္ေန႔မွာ နယူးေယာက္ ကုလသမဂၢဌာနခ်ဳပ္မွာ ၀န္ႀကီးအဆင့္ အစည္းအေ၀းတရပ္ကို ျပဳလုပ္သြားဖို႔ရာရိွေနပါတယ္။

VOA