‘‘သမိုင္းတြင္မယ့္ လုပ္ငန္းႀကီးကို ေပါ့ေပါ့ဆဆ ၿပီးစလြယ္လုပ္သြားတာကို မလုပ္ခ်င္ဘူး။ ေသခ်ာလုပ္ေပးခဲ့ခ်င္တယ္’’စေတာ့အိတ္ခ်ိန္းစတင္ တည္ေထာင္ရန္ ဦးေဆာင္လုပ္ကုိင္ေနေသာ ဘ႑ာေရး ဒု၀န္ႀကီးေဒါက္တာေမာင္ေမာင္သိမ္းႏွင့္ေတြ႕ဆုံျခင္း

ျမန္မာႏုိိင္ငံတြင္ မရွိေသးသည့္ စ ေတာ့အိတ္ခ်ိန္းေစ်းကြက္ကုိ မၾကာမီ ကာလအတြင္း စတင္ဖြင့္ လွစ္ေတာ့ မည္ျဖစ္သည္။ စေတာ့ ရွယ္ယာေစ်း ကြက္ေပၚေပါက္ရန္ ဦးေဆာင္လုပ္ကုိင္ေနေသာ ဘ႑ာေရး၀န္ႀကီး ဌာန ဒု၀န္ႀကီးေဒါက္တာေမာင္ေမာင္သိမ္းႏွင့္ေမလ ၁၇ရက္တြင္ 7DayDaily ကေတြ႕ဆုံေမးျမန္းခဲ့သည္ မ်ားကိုေဖာ္ျပလုိက္ပါသည္။

ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ စေတာ့အိတ္ခ်ိန္းနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အမ်ားစုက နားမ လည္ၾကေသးဘူး။ ဒါေၾကာင့္ စ ေတာ့ အိတ္ခ်ိန္းဆုိတာဘာလဲဆုိ တာ အရင္ဆုံးရွင္းျပေပးပါ။

အရင္ဆုံးအိတ္ခ်ိန္းနဲ႔စေတာ့ကို ခြဲၿပီးရွင္းျပမယ္။ အိတ္ခ်ိန္းရဲ႕ အဓိပၸာယ္က လဲလွယ္တာ။ တစ္ခု နဲ႔ တစ္ခု လဲလွယ္တာကို အိတ္ခ်ိန္း လုပ္တယ္လုိ႔ေခၚတယ္မဟုတ္ လား။ ေစ်းဆုိတာကလည္းျပန္စဥ္း စားရင္လဲ လွယ္တာပဲ။ ဘာနဲ႔ဘာနဲ႔ လဲလွယ္တာလဲဆုိေတာ့ ကုန္ ပစၥည္းနဲ႔ ေငြနဲ႔လဲလွယ္တာ။ အိတ္ ခ်ိန္းရဲ႕အဓိပၸာယ္ က လဲလွယ္တာ။ သုိ႔ေသာ္လည္း ေစ်းဆုိတာက လည္း လဲလွယ္တာျဖစ္ေတာ့ ႏုိင္ ငံတကာမွာ အထူးသျဖင့္ အဂၤလန္ ႏုိင္ငံမွာဆုိရင္ အထူးျပဳထားတဲ့ေစ်းကြက္ကုိ ေစ်းလုိ႔မသုံးဘူး။ Marketလုိ႔ မသုံးေတာ့ဘူး ။ အိတ္ ခ်ိန္းလုိ႔သုံးတယ္။ အခု စေတာ့ အိတ္ခ်ိန္းထဲက အိတ္ခ်ိန္းဆိုတာ အထူးျပဳထားတဲ့ ေစ်း။ ေစ်းကြက္ လုိ႔ အဓိပၸာယ္ရတယ္ ။စေတာ့ဆုိတာက ရွယ္ယာပဲ ေျပာတယ္။ ဘာရွယ္ယာလဲဆုိေတာ့ ကုမၸဏီရဲ႕ အစုရွယ္ယာေတြကိုေျပာတာ။ အ စုရွယ္ယာဆုိတာဘာလဲေမးရင္ ကုမၸဏီပုိင္ဆုိင္မႈကို အတုံးႀကီး တစ္တုံးအျဖစ္ယူဆၿပီး အတုံးႀကီး ကို အစိတ္အပုိင္းေတြပုိင္းလုိက္ မယ္။ အစိတ္အပုိင္းအခုတစ္ရာ ပုိင္းမယ္ဆုိရင္ အစိတ္အပုိင္းတစ္ ခုဟာ ကုမၸဏီပုိင္ဆုိင္မႈတစ္ပုိင္း ေပါ့။ ဒီအစိတ္အပုိင္းေတြက ရွယ္ယာေတြပဲ။ အစိတ္အပုိင္းအခုတစ္ ရာပုိင္းထားတဲ့ကုမၸဏီရဲ႕ အပုိင္း ႏွစ္ပုိင္းပုိင္ရင္ ကုမၸဏီပုိင္ဆုိင္မႈ အပုံတစ္ရာမွာ ႏွစ္ပုံပုိင္တာပဲ။ သုံးပုိင္းပုိင္ရင္ တစ္ရာပုံ သုံးပုံပုိင္တာ ပဲ။ တစ္နည္းအားျဖင့္ စေတာ့ဆုိ တာ ရွယ္ယာ၊ ရွယ္ယာဆုိတာ ကုမၸဏီပုိင္ဆုိင္မႈရဲ႕ ေ၀စုေတြ။ ကု မၸဏီပုိင္ဆုိင္မႈရဲ႕အစိိတ္အပိုင္း ေတြပဲ။ စေတာ့အိတ္ခ်ိန္းဆုိတာ ကုမၸဏီပုိင္ဆုိင္မႈ  အစုရွယ္ယာမ်ားကုိ အထူးျပဳၿပီးေရာင္းခ်တဲ့ေစ်းကြက္ႀကီးျဖစ္ တယ္။

စေတာ့အိတ္ခ်ိန္းမွာဘာေတြ႕ရမလဲဆုိရင္ ကုမၸဏီပုိင္ဆုိင္မႈရဲ႕အစုရွယ္ယာ။ အစိတ္အပုိင္းေတြကို ေရာင္း လိမ့္မယ္။ ေငြတတ္ႏုိင္တဲ့သူေတြက ရွယ္ယာေတြ၀ယ္ထားလုိ႔ရတယ္။ ၀ယ္ထားျခင္းအားျဖင့္ ဘာေတြ ရႏုိင္မလဲဆုိေတာ့ ရွယ္ယာတစ္ခု၀ယ္ထားရင္ တစ္ပုံပုိင္ေနမယ္။ ႏွစ္စု၀ယ္ထားရင္ ႏွစ္ပုံပုိင္ေနမယ္။ အစု တစ္ရာ၀ယ္ထားမယ္ဆုိရင္ အပုံတစ္ရာပုိင္ေနမယ္။ 

တနည္းအားျဖင့္ ကုမၸဏီက အစုရွယ္ ယာေတြထုတ္ေရာင္း မယ္။ ၀ယ္ ခ်င္တဲ့သူက၀ယ္ထားလုိ႔ရတယ္။  ၀ယ္လုိက္ျခင္းအားျဖင့္ ဥပမာတစ္ ေသာင္းဖုိး၀ယ္ထားတဲသူက ကုမၸ ဏီမွာ တစ္္ေသာင္းဖုိးပုိင္တဲ့ ကုမၸ ဏီပုိင္ရွင္ျဖစ္သြားမယ္။ နည္း နည္း၀ယ္ထားတဲ့သူ နည္းနည္းရ မယ္။ မ်ားမ်ား၀ယ္ထားတဲ့သူ မ်ား မ်ားရ မယ္။ ဥပမာ ကုမၸဏီရွယ္ ယာကို အပုိင္းတစ္ရာပုိင္းၿပီး ေရာင္းတဲ့ကုမၸဏီမွာ တစ္ပုိင္းပုိင္ထားရင္ ဒီကုမၸဏီ က အျမတ္ေငြ တစ္ရာရမယ္ဆုိရင္ တစ္က်ပ္ ကိုယ္ကရမယ္။ ငါးခုပုိင္ထားမယ္ဆုိရင္ ငါးက်ပ္ရမယ္။ အစုတစ္ ေသာင္းခြဲထားရင္လည္း ဒီအတုိင္း ပဲ။ အခ်ဳိးက်သြားမယ္။ အက်ဥ္း ခ်ဳပ္မယ္ဆုိရင္ စေတာ့အိတ္ခ်ိန္း ဆုိတာ ကုမၸဏီပုိင္ဆုိင္မႈကို အ ေရာင္းအ၀ယ္လုပ္တဲ့ေစ်းကြက္ ႀကီးျဖစ္တယ္။

စေတာ့အိတ္ခ်ိန္း ေပၚလာျခင္း အားျဖင့္ အမ်ားပုိင္ကုမၸဏီေတြမွာအစု ရွယ္ယာေတြ၀ယ္ႏုိင္တယ္။ ၀ယ္ လုိက္ျခင္းအားျဖင့္ ကုိယ္၀ယ္လုိက္တဲ့ အတုိင္းအတာ အတုိင္း အဲဒီကုမၸဏီမွာကုိယ္က ပုိင္ရွင္ျဖစ္ေနမယ္။ ကုမၸဏီျမတ္တ့အခါတုိင္း ကုိယ္၀ယ္ထားတဲ့အ ခ်ဳိးက်အတုိင္းကုိယ့္အျမတ္ ရေန မယ္။

စေတာ့အိတ္ခ်ိန္း စတင္ႏုိင္ခဲ့မယ္ ဆုိရင္ ဘာေတြအက်ဳိးရွိမလဲ။

အက်ဳိးရွိတာက သုံးပုုိင္းရွိ တယ္။ အမ်ားပုိင္ကုမၸဏီေတြအ က်ဳိးရွိတဲ့အပိုင္း၊ အမ်ားျပည္သူအ က်ဳိးရွိတဲ့အပိုင္း ၊ ႏုိင္ငံကအက်ဳိးရွိ တဲ့အပိုင္းေပါ့။ အမ်ားပုိင္ကုမၸဏီ ေထာင္ၿပီး အလုပ္လုပ္တဲ့အခါ ေငြ ေၾကးအရင္းအႏွီး လုိတယ္။ ေငြ ေၾကးအရင္းအႏွီးကို ဘဏ္ကေန သြားေခ်းတဲ့အခါ အတုိးေပးရ မယ္။ ဘဏ္က သြားေခ်း မယ့္အစား ကုိယ့္ပုိင္ဆုိင္မႈကို ရွယ္ယာအစိတ္အပုိင္းကို စေတာ့အိတ္ခ်ိန္းမွာအေရာင္းအ၀ယ္လုပ္လုိက္မယ္ ဆုိရင္ ကုိယ္က အရင္းအႏီွးမႈေတြရမယ္။ အတုိးလည္းေပးစရာမလုိဘူး။ အျမတ္ရမွ သူတုိ႔ကို ခြဲေပး ႐ုံပဲ။ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈအလြယ္တကူ ရႏုိင္တယ္။ ဒါက အမ်ားပုိင္ကုမၸဏီေတြရႏုိင္တဲ့ ႐ႈေထာင့္ကေျပာတာ။ အက်ဥ္း ခ်ဳပ္ရင္ အမ်ားပုိင္ကုမၸဏီေတြက စေတာ့အိတ္ခ်ိန္းကေန ဘာေတြအက်ဳိးရွိမလဲဆုိရင္ မိမိလုိခ်င္တဲ့ ေငြအရင္း အႏွီးကို ေစ်းမႀကီးဘဲ၊ အတုိးမေပးရဘဲ ရႏုိင္တဲ့အက်ဳိးရမယ္။

သူတုိ႔က သူတုိ႔ တတ္ႏုိင္တဲ့ ေငြေလးနဲ႔ ေငြေၾကးနဲ႔ေပါ့။ ကုမၸဏီ ပုိင္ရွင္ေတြျဖစ္ႏုိင္တယ္။ ဥပမာ ရွယ္ယာ တစ္ေသာင္းတန္တစ္ခု ၀ယ္ထားမယ္ဆုိရင္ တစ္ေသာင္း တန္အခ်ဳိးက်ပုိင္ရွင္ျဖစ္မယ္။ ငါး ေသာင္းတတ္ႏုိင္ ရင္ ငါးေသာင္းနဲ႔ အခ်ဳိးက်ကုမၸဏီပုိင္ရွင္ျဖစ္မယ္။ အမ်ားျပည္သူအတြက္ေတာ့ ကုမၸဏီပုိင္ရွင္ေတြျဖစ္ႏုိင္တဲ့ အေနအ ထားေတြျဖစ္သြားမယ္။တစ္နည္း အားျဖင့္ ကုိယ့္ေငြပိုေငြလွ်ံေလးျဖစ္သြားရင္ အဲဒီမွာ ရင္းႏွီးထား ရင္ ကုမၸဏီပုိင္ရွင္ျဖစ္သြားမယ္။ကုမၸဏီႀကီးပြားတုိးတက္သြားရင္ကုိယ္လည္း  အခ်ဳိးက်တုိးတက္သြား မယ္။ အခ်ဳိးက်အျမတ္အစြန္းေတြရသြားမယ္။ ဒါကတုိက္႐ုိက္အက်ဳိးအျမတ္ေပါ့။
 

ဒါ့အျပင္ဘာရဦးမလဲဆုိ ေတာ့ ရွယ္ယာ၀ယ္ၿပီး ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ ႏွံထားတဲ့ ကုမၸဏီက ႀကီးပြားသြား တဲ့အခါ ကုိယ့္ရွယ္ယာေတြကအ လုိလုိေစ်းတက္သြားတယ္။ ကုိယ္ က ပထမရွယ္ယာတစ္စုကုိတစ္ က်ပ္နဲ႔ ၀ယ္ထားရမယ္။ ကုမၸဏီက တုိးတက္ေအာင္ျမင္သြားတဲ့အခါ သူ႔ရွယ္္ယာေတြကိုအလုအယက္ ၀ယ္ခ်င္တဲ့ သူမ်ားလာရင္ နဂုိမူလ ထက္ ၀ယ္ထားတဲ့ရွယ္ယာထက္ ေစ်းတက္ၿပီး တစ္ဆယ္ျဖစ္သြား မယ္။ ကုိယ္က ကုိယ္ဆီမွာရွိတဲ့ ရွယ္ယာကိုျပန္ေရာင္းရင္ အလုိလို ေနရင္းကုိးက်ပ္ျမတ္မယ္။ ကုမၸဏီက အက်ဳိးအျမတ္ရ တာတစ္ပုိင္း၊ ကုမၸဏီႀကီးပြားတုိးတက္သြားတဲ့ အခ်ိန္မွာ ရွယ္ယာတန္ဖုိးေစ်း တက္သြားရင္ တက္သြား သေလာက္ကုိယ္ကရမယ္။  တစ္က်ပ္နဲ႔၀ယ္ထားၿပီး ၁၀ ျဖစ္ရင္ ၉က်ပ္ျမတ္မယ္။ ၂၀ျဖစ္သြားရင္ ၁၉က်ပ္ျမတ္မယ္။ သြယ္၀ုိက္တဲ့ နည္းနဲ႔အျမတ္ရတာ။   ဒါကသာမန္ျပည္သူေတြရမယ့္  အက်ဳိးအ ျမတ္ျဖစ္ တယ္။ စေတာ့အိတ္ခ်ိန္း ေၾကာင့္အမ်ားပုိင္ကုမၸဏီေတြ အ မ်ားႀကီးျဖစ္ထြန္းလာမယ္။ သာ မန္ျပည္သူေတြ ရွယ္ယာေတြရ လာမယ္ဆုိရင္ ျပည္သူေတြစီးပြား ေရးဖြံ႕ၿဖိဳးလာမယ္။ စီပြားေရးဖြံ႕ ၿဖိဳးလာမယ္ဆုိရင္ လူမႈစီးပြားအ ကုန္လုံးဖြံ႕ၿဖိဳးလာမယ္။အထက္ က အက်ဳိးစီးပြားႏွစ္ခုေၾကာင့္ ပုဂၢ လိကက႑ျဖစ္ ဖြံ႕ၿဖဳိးလာျခင္းက ႏုိင္ငံေတာ္အက်ဳိးစီးပြားတုိးတက္ လာျခင္းျဖစ္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ စ ေတာ့အိတ္ခ်ိန္းဆိုတာ အမ်ားပိုင္ ကုမၸဏီ၊ အမ်ားျပည္သူေရာ၊ ႏုိင္ ငံေတာ္ေရာ သုံးခုလုံးအက်ဳိးစီးပြားျဖစ္ေစမယ့္ အေနအထားပါ။

စိတ္၀င္စားတဲ့ ျပည္သူေတြကဘာ ေတြေလ့လာထားသင့္လဲ။

ျပည္သူက ၾကည့္ရမယ္။ ဒီ ကုမၸဏီက ႀကီးပြားမယ့္ ကုမၸဏီ လား၊ မႀကီးပြားမယ့္ ကုမၸဏီလား ဆုိတာ ကုိယ့္ရဲ႕ဉာဏ္ရည္ဉာဏ္ ေသြးနဲ႔ ဆုံးျဖတ္ရမယ္။ ႀကီးပြား မယ့္ ကုမၸဏီမွာ ၀ယ္လုိက္ရင္ ကုိယ္လည္းတက္ သြားမယ္။ အ ျမတ္ေ၀စု မ်ားမ်ားရလာမယ္။ ရွယ္ယာတန္ဖုိးတက္သြားလုိ႔ထုတ္ ေရာင္းရင္လည္း အျမတ္ မ်ားမ်ားရမယ္။ ကုိယ္ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမယ့္ကုမၸဏီက ကံဆုိးၿပီးအေၾကာင္းတစ္ခု ေၾကာင့္ မြဲသြားရင္ေတာ့မ တတ္ ႏုိင္ဘူး။ စြန္႔စားမႈေတာ့ယူရတယ္။ ဒီလုိမ်ဳိးက ေနရာတုိင္းမွာရွိတယ္။ ကုိယ့္ဘာသာကုမၸဏီေထာင္ရင္ လည္း အခုလုိစြန္႔စားမႈကေတာ့ရွိ ေနမွာပဲ။ အခုလုိ စေတာ့အိတ္ခ်ိန္း ကလုပ္ရင္ေတာ့ စြန္႔စားလုပ္ရမႈ ေတာ့ နည္းသြားမယ္။

သာမန္ျပည္သူတစ္ေယာက္အေနနဲ႔ စေတာ့အိတ္ခ်ိန္းမွာမွတ္ပုံတင္ထားတဲ့    ကုမၸဏီေတြအေၾကာင္းကို ဘယ္လုိသိႏုိင္မလဲ။

အမ်ားပုိင္ကုမၸဏီေတြက အ  ခုရွယ္ယာေတြထုတ္ေရာင္းေနၾကတယ္။ စေတာ့အိတ္ခ်ိန္းမွာထုတ္ ေရာင္း တာနဲ႔ ပုဂၢလိက ဒီအတုိင္းထုတ္ေရာင္းတာ ဘာကြာလဲဆုိ ေတာ့ စေတာ့အိတ္ခ်ိန္းမွာက ကု မၸဏီတုိင္းကို သူ႔ဆီမွာရွယ္ယာ ေရာင္းခြင့္ေပးမွာမဟုတ္ဘူး။ ဘာ လုပ္မလဲဆုိေတာ့ အဲဒီကုမၸဏီက စိတ္ခ်ရတဲ့ ကုမၸဏီဟုတ္၊မဟုတ္ ဆုိတာ စစ္ေဆးမယ္။ အလိမ္အ ညာဟုတ္၊ မဟုတ္ေပါ့။ အခုအ ျပင္မွာ ထုတ္ေရာင္း တာက လိမ္ညာခ်င္လည္း လိမ္ညာႏုိင္တယ္။ ဒါက ျမန္မာျပည္တစ္ခုတည္းအ တြက္ေျပာတာမဟုတ္ဘူး။ ကမၻာ မွာ သမုိင္းအစဥ္အလာအရျဖစ္ခဲ့ တာရွိတယ္။ အမ်ားျပည္သူမက္ ေလာက္ေအာင္ေျပာမယ္။ ရွယ္ ယာထုတ္ေရာင္းတယ္။ ၿပီးရင္ဘာမွမလုပ္ဘဲ  လစ္ေျပးသြားတယ္။ဒါက ကမၻာမွာ ေရွးေရွးတုန္းကတည္း ကျဖစ္ခဲ့တာ အမ်ားပုိင္ကုမၸဏီစေပၚကတည္းက ျဖစ္ခဲ့တာ။စေတာ့အိတ္ခ်ိန္းမွာ မွတ္ပုံတင္ ထားတဲ့ကုမၸ ဏီေတြက ဒီလုိျဖစ္ဖုိ႔ ခက္ခဲတယ္။ဘာလုိ႔တုံးဆုိေတာ့ စေတာ့အိတ္ခ်ိန္းသည္ ကုမၸဏီ တုိင္းကုိလက္ခံၿပီး စာရင္းတင္ေပး မွ မဟုတ္ဘူး။ သူတုိ႔လုိ လက္ခံဖုိ႔ စစ္ေဆးတဲ့ စံႏႈန္းေတြရွိတယ္။ 

SECM(ေငြေခ်းသက္ေသခံလက္ မွတ္လုပ္ငန္းႀကီးၾကပ္ေရးေကာ္မ ရွင္)က ဒီစံႏႈန္းေတြကိုမၾကာခင္ ထုတ္ျပန္ေတာ့မယ္။ ေနာက္ၿပီးစံႏႈန္းေတြ ညီတုိင္းလည္းတင္ေပးမွာမဟုတ္ဘူး။  မလိမ္မညာတဲ့ကုမၸဏီ ဟုတ္၊ မဟုတ္ဆုိတာေကာ္မရွင္က ေသခ်ာစိစစ္ၿပီးမွ စာရင္းသြင္းေပးမွာ။ အျပင္မွာ ရွယ္ယာေတြ  ၀ယ္တာထက္ စေတာ့အိတ္ခ်ိန္းမွာ ၀ယ္တာက အဆတစ္ရာေလာက္ စိတ္ခ်ရတယ္။ ကုမၸဏီေတြက သူတုိ႔ေရွ႕ဆက္လုပ္မယ့္ လုပ္ငန္းစဥ္ေတြကုိ တင္ျပရတယ္။ ဒါကိုေကာ္မရွင္ကစစ္ေဆးမွာ။ တင္ျပလာမည့္ လုပ္ငန္းစဥ္ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက စိတ္ကူးယဥ္ေတြမ်ားတယ္။ ႏုိင္ငံတကာမွာဆုိရင္ လကမၻာမွာ ေျမကြက္ လုပ္မယ္။ အဂၤါၿဂိဳဟ္မွာ ကိုလိုနီလုပ္မယ့္ ကုမၸဏီေတြပါတယ္။ဒါေတြကစိတ္ကူးယဥ္ေတြပဲ ဒီလိုေတြကို စစ္ေဆးသြားမယ္။ဒါေၾကာင့္ ေကာ္မရွင္ကကုမၸဏီေတြ တင္ျပလာတာကုိ တကယ္ျဖစ္ႏုိင္လား၊မျဖစ္ႏုိင္ ဘူးလားဆုိတာစစ္ေဆးရမယ္။

စေတာ့အိတ္ခ်ိန္းစရင္ လက္ရွိရွိ ေနတဲ့ အမ်ားပုိင္ကုမၸဏီေတြနဲ႔ ခ်က္ခ်င္းအဆင္ေျပႏုိင္ပါသလား။

အခုအမ်ားပုိင္ကုမၸဏီအခု ၂၀၀ ေက်ာ္ရွိေနၿပီး အမ်ားစုက ေတာ့ စၿပီးေထာင္တဲ့ကုမၸဏီမ်ား တယ္။ စေထာင္တယ္ဆိုေတာ့ ျပည့္စံုမႈရွိခ်င္မွရွိမယ္။ သုိ႔ေသာ္ လည္း ေကာ္မရွင္က စေတာ့အိတ္ ခ်ိန္းမွာ စာရင္းတင္ခ်င္တဲ့ ကုမၸဏီေတြအတြက္ရွိမယ့္ စံခ်ိန္စံၫႊန္း ေတြကို မၾကာခင္ထုတ္ျပန္ဖို႔ရွိ တယ္။ ထုတ္ျပန္ထားတဲ့ စံႏႈန္း ေတြနဲ႔မညီရင္ ညီေအာင္လုပ္ရ မယ္။ ကုမၸဏီမွာ အုပ္ခ်ဳပ္မႈေတြ မေကာင္းေသး ရင္ ေကာင္းေအာင္ လုပ္၊ စာရင္းကုိင္စံႏႈန္းေတြ မညီ ေသးရင္ သတ္မွတ္ထားတဲ့ စံႏႈန္း ေတြအတိုင္းလုပ္ ရမယ္။ ေလာ ေလာဆယ္ ကုမၸဏီအခု ၂၀၀ ေက်ာ္ရွိတယ္ဆုိေပမယ့္ အားလံုး ေကာင္းတယ္လို႔ ေျပာ လို႔မရသလို မေကာင္းဘူးလို႔လည္း ေျပာလို႔မရဘူး။ ေကာင္းတာရွိတယ္။ မ ေကာင္းတာရွိတယ္။ စတဲ့အခ်ိန္ မွာေတာ့ ေကာင္းတဲ့ကုမၸဏီနဲ႔စ မယ္။ ျပည္သူေတြအက်ိဳးရွိတဲ့ ကုမၸဏီ၊ ျပည္သူေတြမနစ္နာမယ့္ ကုမၸဏီ လက္ေရြးစင္ေတြေရြးၿပီးစ မယ္။

စေတာ့အိတ္ခ်ိန္းကုိ ၀င္ဖို႔လက္ရွိ ေရြးထားတဲ့ ကုမၸဏီဘယ္ႏွခုရွိပါၿပီလဲ။ သူတို႔ကုိ ဘယ္လုိပံုစံနဲ႔ေရြး ခ်ယ္မလဲ။

မေရြးရေသးဘူး။ေရြးဖုိ႔စံႏႈန္း ေတြသတ္မွတ္ထားတယ္။ ဂ်ပန္စံ ႏႈန္းေတြလည္းပါတယ္။ ကမၻာ့စံ ႏႈန္းေတြ လည္းပါတယ္။ သူတို႔စံ ႏႈန္းေတြ အရမ္းျမင့္တာေတြပါ တယ္။ တို႔ေလာကက အခုမွဆန္းသစ္စကုမၸဏီေတြ ပဲ ရွိေသးတာ။ သူတုိ႔က လုပ္စားလာတာႏွစ္ ၃၀၀ေလာက္ၾကာၿပီဆုိေတာ့ သူတို႔ေပတံနဲ႔ တုိင္းရင္ကုိက္ညီ မွာမဟုတ္ ဘူး။ ျမန္မာျပည္ကေစ်းကြက္နဲ႔ ကုိက္ညီေအာင္ေနာက္ၿပီး သူတို႔စံ ႏႈန္းေတြနဲ႔ သိပ္မကြာေအာင္ ခ်ိန္ ညိႇၿပီးလုပ္ထားတယ္။ ဒါေတြက လည္းအေဆာတလ်င္လုပ္ဖို႔မလို ဘူး။ ခုိင္ခိုင္မာမာျဖစ္ဖို႔ပဲလိုတာ။ သူမ်ားစေတာ့အိတ္ခ်ိန္းေတြလို ႏွစ္ေပါင္း  သံုးေလးရာေလာက္ၾကာေအာင္  လည္ပတ္ႏုိင္ဖို႔လိုတယ္။

စေတာ့အိတ္ခ်ိန္းက ေအာက္တို ဘာလမွာ စမယ္လို႔ေျပာထားေပ မယ့္ လူထုအေနနဲ႔စေတာ့အိတ္ ခ်ိန္းက မရင္းႏွီးေသးေတာ့ တ ကယ္စလုပ္ရင္ ေအာင္ျမင္ႏုိင္မယ္လို႔ ၀န္ႀကီးအေနနဲ႔ ယံုၾကည္မႈရွိပါသလား။

သီလ၀ါအမ်ားပုိင္ကုမၸဏီက ေနၿပီး မၾကာခင္က ရွယ္ယာေတြ ထုတ္ေရာင္းတယ္။လူထုကေတာ္ ေတာ္ ၀ယ္ၾကတယ္။ လူထုက စ ေတာ့နဲ႔ စိမ္းတာဆုိတာမျဖစ္ႏုိင္ ဘူး။ လူထုကမစိမ္းဘူး။ ေတာက လူေတြသာ စိမ္္းခ်င္စိမ္းမယ္။ ၿမိဳ႕ ေပၚကလူေတြ မစိမ္းဘူး။အလယ္ အလတ္တန္းစားေတြလည္း မစိမ္းဘူး။ သူ႔လိုပဲ အျခားအမ်ားပုိင္ ကုမၸဏီေတြက ရွယ္ယာေတြထုတ္ေရာင္းၾကတယ္။ ၀ယ္ၾကတာပဲ။ ဒါေၾကာင့္ စေတာ့အိတ္ခ်ိန္းက လူခုနဲ႔စိမ္းလားဆိုေတာ့ သာမန္လူထုနဲ႔ စိမ္းခ်င္စိမ္းမယ္။အလယ္အလတ္နဲ႔ အထက္တန္းလႊာက လူေတြကေတာ့ မစိမ္းပါဘူး။ အခုလည္း Listed ကုမၸဏီေတြ (ရွယ္ ယာေရာင္းရန္ စာရင္းသြင္းသည့္ ကုမၸဏီ)၊ security ကုမၸဏီေတြ အမ်ားႀကီးပဲ ေလွ်ာက္လႊာတင္ ၾကတယ္။ သူတို႔ေလွ်ာက္ လႊာေတြ ကိုၾကည့္ရင္  သူတို႔ေသခ်ာလုပ္ ထားတာသိသာတယ္။ ျဖစ္သလို တင္လာတဲ့ ကုမၸဏီေတြလည္း ရွိ ပါတယ္။

ေနာက္ၿပီး စေတာ့အိတ္ခ်ိန္း မပါဘဲနဲ႔ေတာင္ ေအာင္ျမင္ေနရင္ စေတာ့အိတ္ခ်ိန္းပါရင္ ပုိေတာင္ ေအာင္ျမင္ ဦးမယ္။

စေတာ့အိတ္ခ်ိန္းစမယ္ဆိုရင္ ျမန္မာ့စီးပြားေရးကဘာေတြပုိေကာင္း လာႏုိင္မလဲ။

စေတာ့အိတ္ခ်ိန္းေပၚလာ ရင္ အမ်ားပုိင္ကုမၸဏီေတြ အတိုး မေပးရဘဲ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမယ့္ ေငြ ေၾကးေတြ ရလာမယ္။ သူတို႔လုပ္ ခ်င္တဲ့ ပေရာဂ်က္ေတြကုိ လုပ္လာႏုိင္တယ္။ ဒါဆုိရင္ စီးပြားေရးတိုး တက္လာႏုိင္ မယ္။ စေတာ့ရွယ္ ယာေတြေပၚလာရင္ စီးပြားေရး အဆင္ေျပလာမယ္။ ဒီလိုအဆင္ေျပလာရင္ ႏုိင္ငံေတာ္ စီးပြားေရးဖံြ႕ ၿဖိဳးတုိးတက္မႈလည္း ရွိလာမယ္။ 

ဥပမာ ဗီယက္နမ္မွာဆိုရင္စေတာ့ အိတ္ခ်ိန္းေကာင္းေတာ့ ႏုိင္ငံတကာမွာ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈေတြကုိသြားလုပ္လို႔ ရတယ္။ ျမန္မာလည္း တစ္ခ်ိန္က်ရင္ ဒီလိုျဖစ္လာမယ္။ စေတာ့အိတ္ခ်ိန္းျဖစ္လာျခင္းက ႏုိင္ငံေတာ္ စီးပြားေရး ဖံြ႕ၿဖိဳးတိုး တက္လာျခင္းပဲ။

ကုမၸဏီေတြဘက္ကေကာ အဆင္သင့္ျဖစ္ၿပီထင္လား၊ ဘာအခက္အခဲေတြပါလဲ။
 

အခက္အခဲဆိုတာထက္ စိန္ေခၚမႈေတြရွိတယ္။  အုိင္စီတီ system ေတြရွိရမယ္။ ကုမၸဏီဆို တာ ႏွစ္ခု ရွိတယ္။ security ကုမၸ ဏီဆုိတာ service provider ေတြ သူတို႔မွာလည္း အခက္အခဲေတြရွိ မွာေပါ့။ ခုနကေျပာတဲ့ security system လုပ္တာတို႔ ရွိမယ္။ ဒါက ေတာ့ ဘယ္ေစ်းကြက္မွာပဲ ဘယ္ အရာကုိပဲ စလုပ္လုပ္စလုပ္တဲ့သူ ေတြမွာပဲ ဒါေတြရွိမွာပါ။ ေၾကာက္ေနလို႔ေတာ့မျဖစ္ဘူး။ ေၾကာက္ေနရင္ အလုပ္ျဖစ္ မွာ မဟုတ္ဘူး။ဒါေတြကေတာ့ သိပ္ႀကီးႀကီးက်ယ္ က်ယ္ေတာ့ မဟုတ္ဘူး။ ဒါေပမဲ့ ဗမာလူမ်ိဳးေတြကုိ ယံုၾကည္တယ္။ ကိုယ့္ထက္  ေစာဖြင့္ထားတဲ့ ဗီယက္နမ္မားကက္ေလာက္ကို  သံုးႏွစ္ေလာက္အတြင္း လိုက္ႏိုင္ သြားလိမ့္မယ္။ ကေမၻာဒီးယား၊ လာအိုတို႔ေလာက္ေတာ့ သာသာ ေလးေက်ာ္သြားႏုိင္တယ္။ ဒါ ေၾကာင့္မို႔လို႔လည္း ႏုိင္ငံတကာက ေလးေလးစားစားနဲ႔ သံတမန္ေတြ ပို႔ေနတာ။ ထုိင္းတို႔၊ စင္ကာပူ ၊ ေဟာင္ေကာင္ စေတာ့အိတ္ခ်ိန္း က သံတမန္ေတြလာၿပီးတို႔နဲ႔ဆက္ သြယ္ဖို႔၊ MoU ထိုးဖို႔ အႀကိတ္အ နယ္လုပ္ေနၾကတယ္။ ဒါဟာ သူ တို႔ရဲ႕ ေအာင္ျမင္မႈကို ယံုၾကည္လို႔ လာဆက္သြယ္ေနၾကတာ။ ေနာက္ပိုင္း ကို  ႏိုင္ငံတကာမွာ Dual Listing ဆိုတာရွိတယ္။ စေတာ့ေစ်းကြက္ႏွစ္ခုမွာ မွတ္ပံု တင္ၿပီး ရွယ္ယာေတြ ထုတ္ေရာင္း တာေပါ့။ ဥပမာ ျမန္မာျပည္က ကုမၸဏီတစ္ခုသည္ ျမန္မာျပည္စ ေတာ့အိတ္ခ်ိန္းမွာ မွတ္ပံု တင္မယ္။ သူ႔ကို ဒီမွာတင္ခြင့္ျပဳလိုက္ရင္သူကလည္း ဒီမွာရွယ္ယာ ထုတ္ေရာင္းမယ္။ ျမန္မာျပည္ နဲ႔ ေဟာင္ေကာင္ နဲ႔ aggrement ခ်ဳပ္ထားတယ္ဆိုရင္ ေဟာင္ ေကာင္မွာလည္း အဲဒီကုမၸဏီက သူ႔ေစ်း ကြက္မွာ ရွယ္ယာထုတ္ ေရာင္းခြင့္ရမယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ႏွစ္ ႏုိင္ငံစလံုးက ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈေတြ ပိုရမယ္။ အဲဒီေလာက္ထိ ေနာက္ ပိုင္းမွာေကာင္းလာမွာပါ။ သိပ္ ေလာလို႔ေတာ့မရဘူး။ ေအာက္ တိုဘာမွာ  ဖြင့္မယ္ဆိုေပမယ့္ ေနာက္က်လည္း အေၾကာင္း မဟုတ္ဘူး။ အဓိကက ခုိင္မာဖုိ႔လို တယ္။ ျပယုဂ္မဟုတ္ ဘူး။ ေသ ခ်ာခိုင္မာဖို႔ပဲလိုမယ္။ လူေတြအ ျမင္ေကာင္းေအာင္ လုပ္ျပေနတာ မဟုတ္ဘူး။ ေသခ်ာေအာင္ ၊ ေရ ရာေအာင္လုပ္ေနတယ္။ ဒါေပမဲ့ အားလံုးမွန္းထားတာေတာ့ ေအာက္တိုဘာကို မွန္းထားပါ တယ္။ သို႔ေသာ္ အေၾကာင္း ေၾကာင္းေၾကာင့္  ေနာက္က်သြား လည္း ျပႆနာမရွိဘူး။ ေသခ်ာ ေရရာဖို႔ပဲစံထားတယ္။  သမုိင္း တြင္မယ့္ လုပ္ငန္းႀကီးကို ေပါ့ေပါ့ ဆဆၿပီးစလြယ္လုပ္သြားတာကို မလုပ္ခ်င္ဘူး။ ေသခ်ာလုပ္ေပးခဲ့ ခ်င္တယ္။

ႏုိင္ငံတကာ  အဖြဲ႕အစည္းဘယ္ ႏွခုေလာက္ရဲ႕  အကူအညီရယူ ထားလဲ။ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈက ဘယ္ ေလာက္ ရွိမလဲ။

စေတာ့အိတ္ခ်ိန္းေထာင္ မယ္ဆိုတာက ျမန္မာျပည္လြတ္ လပ္ေရးရကတည္းက ရည္မွန္း ခ်က္ရွိခဲ့တယ္။ ဆိုလိုတာက အဲဒီ ေခတ္က အုပ္ခ်ဳပ္တဲ့သူေတြရဲ႕ စိတ္ထဲမွာကတည္းက စေတာ့ ရွယ္ယာေစ်းကြက္ေထာင္ မယ္ဆိုတဲ့ ရည္ရြယ္္ခ်က္ေၾကာင့္ေက်ာင္း သင္႐ိုးေတြမွာ စေတာ့ရွယ္ယာ  တြက္နည္းသင္႐ိုးကိုပါ ထည့္ထား ဖူးတယ္။ အဲဒီကာလကတည္းက ရွိခဲ့ေပမယ့္ အေၾကာင္းအမ်ိဳးမ်ိဳး ေၾကာင့္ မျဖစ္ခဲ့ဘူး။ 

ဆိုရွယ္လစ္ ေခတ္ေျပာင္းတုန္းကလည္း မ လုပ္ခဲ့ရဘူး။ ၈၈ ေနာက္ပိုင္း ေရာက္လာေတာ့စနစ္ေတြေျပာင္း ၿပီး ဒီမိုကေရစီလမ္းေၾကာင္း ေလွ်ာက္ဖို႔ျပင္ဆင္တာေတြျဖစ္ လာတယ္။ ဒါေၾကာင့္ စေတာ့ေစ်း ကြက္ေထာင္ မယ္ဆိုၿပီး ၁၉၉၆က အုပ္ခ်ဳပ္တဲ့အစိုးရက စဥ္းစား တယ္။ စဥ္းစားၿပီးေတာ့ အဖြဲ႕ႀကီး တစ္ဖြဲ႕ ဖြဲ႕လိုက္တယ္။ အဲဒီအဖြဲ႕ ႀကီးက ေတာ္ေတာ္ႀကီးတယ္။ ၀န္ ႀကီးေတြကိုခုနစ္ဦး၊ရွစ္ဦးေလာက္နဲ႔ ဖြဲ႕လိုက္တယ္။ ဒါေပမဲ့ လည္း အ ေၾကာင္းအမ်ိဳးမ်ိဳးေၾကာင့္ လုပ္ခြင့္ မရခဲ့ဘူး။ အဓိကကေတာ့အဖြဲ႕က သိပ္ႀကီးသြားလို႔မျဖစ္ခဲ့ဘူး။ မျဖစ္ ခဲ့ေပမယ့့္ အခုေရြးခ်ယ္တင္ ေျမႇာက္တဲ့  ဒီမိုကေရစီအစိုးရ လက္ထက္  ေရာက္လာေတာ့ ၂၀၁၂ မွာ ကိုယ့္ကိုဒု၀န္ႀကီးခန္႔ လိုက္တယ္။ တစ္ပါတည္းတာ၀န္ ေပးတဲ့အထဲမွာပါ ထည့္ေပးလိုက္ တယ္။ ၂၀၁၂ ကစၿပီး ေလးေလး နက္နက္ဆက္တိုက္ထားၿပီး လုပ္ လာတာ ျပင္ဆင္ေရးေကာ္မတီ ငါးဦးဖြဲ႕တယ္။ အဲဒီမွာ ကိုယ္က ဥကၠ႒နည္းနည္းေလးနဲ႔ပဲ လႈပ္ရွား လိုက္တာ အခုအေျခအေနထိ ေရာက္လာတာ။ တည္ေထာင္ တဲ့ ေနရာမွာလည္း ျမန္ျမန္လုပ္လို႔ မရဘူး။ အေတြ႕အႀကံဳမွမရွိတာ။ ေငြေၾကးအကူအညီေရာ နည္းပ ညာအကူအညီေရာ လိုတဲ့အ တြက္ ၁၉၉၆ ထဲက ဂ်ပန္ကဒိုင္၀ါ ဆိုတဲ့အဖြဲ႕အစည္းက အကူအညီေပးေနတဲ့ အဖြဲ႕အစည္းနဲ႔ပဲစၿပီး joint venture ေထာင္လိုက္တယ္။ ျမန္မာအစိုးရပါတယ္။ အစိုးရ ကုိယ္စား ျမန္မာ့ စီးပြားေရးဘဏ္ ကို ကိုယ္စားျပဳခိုင္းထားတယ္။ ဂ်ပန္ဘက္ကေတာ့ ဒိုင္၀ါနဲ႔ဂ်ပန္ စေတာ့အိတ္ခ်ိန္းေစ်းကြက္ အဖြဲ႕ နဲ႔ေပါင္းၿပီး  ေထာင္လိုက္တယ္။ joint venture မွာ ၃၁ ဘီလီယံ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံတယ္။ ျမန္မာဘက္ က ထံုးစံအတုိင္း ၅၁ ရာခိုင္ႏႈန္း ယူတယ္။ က်န္တာက ဂ်ပန္အဖြဲ႕ ႏွစ္ဖြဲ႕က မွ်ထည့္တယ္။ ၿခံဳေျပာ မယ္ဆိုရင္ ဂ်ပန္အဖဲြ႕အစည္းရယ္၊ အစိုးရရယ္ပါေတာ့ ျမန္မာျပည္ မွာ စမယ္ဆိုရင္ ဂ်ပန္ရဲ႕ကိုယ္ပြား စေတာ့အိတ္ခ်ိန္း လို႔ ေျပာလို႔ရမ လား။ ေျပာလို႔မရဘူး။ ဂ်ပန္ရဲ႕အ ကူအညီကို ယူတာမွန္ေပမယ့္ သူ တို႔အကူအညီတစ္ခု တည္းနဲ႔ ၿပီး သြားတာမဟုတ္ဘူး။ သူတို႔အကူ အညီယူတယ္ ဥပေဒၾကမ္းကိုေရး ေပးတယ္။ ဒါေပမဲ့ သူတို႔ ဥပေဒ ၾကမ္းကို ျပင္လိုက္တာ ျမန္မာ ျပည္ရဲ႕ လက္ငင္းအေျခအေနကို ေပါင္းၿပီးျပင္လိုက္တာ။ ဥပေဒ ျပင္ တဲ့အခါမွာ ကိုယ္ကဥပေဒမွာ Ph.D ဆိုေတာ့ သိပ္ျပႆနာမရွိပါ ဘူး။ ဒါေပမဲ့ ေတာ္ေတာ္ေတာ့လုပ္ လိုက္ရ တယ္။ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံေစ်း ကြက္ အေသးစားေလးျဖစ္ႏုိင္မယ္ လို႔ ေျပာလို႔မရဘူး။ ထို႔အတူပဲ ဘယ္ေစ်းကြက္ရဲ႕ အေသးစား ေလးမွ ျဖစ္မွာမဟုတ္ဘူး။ ျမန္မာ မူနဲ႔ပဲသြားမယ္။ ျမန္မာ့နည္း ျမန္ မာ့ဟန္နဲ႔သြားမယ့္ဇာတ္ လမ္းပဲ။ ေနာက္ဆံုး အစကေ၀ဖန္မႈေတြရွိ တယ္။ အခုေတာ့ တိတ္သြားပါၿပီ။ ဟန္ေဆာင္လုပ္တာလား၊ ႐ုပ္ျပ လုပ္တာလားဆိုတာ တကယ္ ေတာ့မဟုတ္ပါဘူး။ တျခားႏိုင္ငံ က စေတာ့အိတ္ခ်ိန္းသမားေတြက တို႔ႏုိင္ငံနဲ႔ လက္တြဲခ်င္ေနၾက တယ္။ အဲဒါကိုက ဘယ္လိုျပလဲ ဆိုေတာ့ တို႔ေအာင္ျမင္မယ္ဆိုတာ ယံုၾကည္ မႈရွိတယ္ဆိုတာကိုျပၿပီး သား။ ေအာင္ျမင္မယ္၊ မေအာင္ ျမင္ဘူးဆိုတာ မေျပာခ်င္ပါဘူး။ ေငြေရာင္ ပိတ္ကားေပၚမွာ ႐ႈစား ၾကပါလို႔ ေျပာခ်င္တယ္။

အခ်ိန္ေပး ေျဖၾကားေပးတဲ့ အတြက္ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။

7Day News Journal