ျမန္မာနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရး ဥိီးစားေပးေဆြးေႏြးဖုိ႔ အုိဘားမားကုိ PHR အဖြဲ႔တုိက္တြန္း

သမၼတအိုဘားမားအေနနဲ႔ လာမယ့္ ျမန္မာႏိုင္ငံခရီးစဥ္အတြင္းမွာ သမၼတဦးသိန္းစိန္နဲ႔ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးတဲ့အခါမွာ လူနည္းစု ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြကို ခဲြျခားဖိႏွိပ္မႈအပါအ၀င္ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြကို အဆံုးသတ္ေရး တိုက္တြန္းေျပာဆိုဖို႔ နယူးေရာက္အေျခစိုက္ PHR ေခၚ လူ႔အခြင့္အေရးဆိုင္ရာ ဆရာဝန္မ်ား အဖဲြ႔က ေတာင္းဆို လိုက္ပါတယ္။

အေရွ႕အာရွထိပ္သီးေဆြးေႏြးပဲြကို တက္ေရာက္မယ့္ သမၼတအိုဘားမားရဲ႕ ျမန္မာႏိုင္ငံ ခရီးစဥ္အတြင္း ျမန္မာအစိုးရ ေခါင္းေဆာင္ေတြကို ျပဳျပင္ေျပာင္း လဲေရးနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ဖိအားေပးေျပာဆိုဖို႔ အေမရိကန္အေျခစိုက္ လူ႔အခြင့္အေရး အဖဲြ႔ေတြက သမၼတ အိုဘားမားကို ၀ိုင္း၀န္းေတာင္း ဆိုေနၾကတာပါ။

အေမရိကန္နဲ႔ျမန္မာဆက္ဆံေရးဟာ အေရးႀကီးတဲ့အဆင့္ကိုေရာက္ေနတာေၾကာင့္ သမၼတအိုဘားမားအေနနဲ႔ စီးပြားေရး ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈဆိုင္ရာကိုပဲ ဦးစားေပးၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္း လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြကို လစ္လ်ဴ႐ႈထားမလား ဆိုတာကို ေစာင့္ၾကည့္သြားမွာျဖစ္တယ္လို႔ PHR ေခၚ လူ႔အခြင့္အေရးဆိုင္ရာ ေဆးပညာရွင္မ်ားအဖဲြ႔က ေျပာပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ ႐ိုဟင္ဂ်ာဒုကၡသည္အေရးနဲ႔ပတ္သက္လို႔ လူသားခ်င္းစာနာမႈဆိုင္ရာ အေရးယူ ေဆာင္ရြက္ေပးေရး ျမန္မာအစိုးရကိုတိုက္တြန္းဖို႔ သမၼတအိုဘားမားကိုေတာင္း ဆိုတဲ့အေၾကာင္း PHR အစီအစဥ္ ညြန္ၾကားေရးမႉး Widney Brown က ဗီြအိုေအကို ေျပာပါတယ္။

“ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီအသြင္ကူးေျပာင္းေရးကာလ လူ႕အခြင့္အေရးအေျခအေန ကိစၥမွာ အေရးႀကီးဆံုး ေျဖရွင္း ရမယ့္ ျပႆနာတခုကေတာ့ လူနည္းစုေတြရဲ႕ အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္ခံေနရတာျဖစ္ပါတယ္။ ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ ၂၀၁၂ ခုနွစ္က ႐ိုဟင္ဂ်ာ သံုးသိန္းနီးပါးဟာ အၾကမ္းဖက္တိုက္ခိုက္မႈေတြေၾကာင့္ ေနအိမ္ေတြကို စြန္႔ခြာ ထြက္ေျပးခဲ့ရၿပီး ဒုကၡသည္ စခန္းေတြမွာ ခိုလႈံ ေနထိုင္ေနၾက ရပါတယ္။ သူတို႔အားလံုးဟာ လက္ထပ္ထိမ္းျမားဖို႔ လူမႈေရးကအစ၊ ခရီးသြားလာေရးနဲ႔ က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈေတြမွာ ခဲြျခား ဆက္ဆံခံ ေနရပါတယ္။ ဒါအျပင္ ႐ိုဟင္ဂ်ာဒုကၡသည္ေတြဟာ အျခားႏိုင္ငံေတြကို ထြက္ေျပးၾကတဲ့အခါမွာလည္း နယ္ျခားေစာင့္တပ္ အာဏာပိုင္ ေတြရဲ႕ ကိုယ္က်ဴိးရွာ အျမတ္ထုတ္မႈကိုလည္း ခံၾကရပါ တယ္။”

ဒါ့အျပင္ ျမန္မာစစ္တပ္အေနနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြ ရွိေန တာေၾကာင့္ အေမရိကန္နဲ႔ စစ္ေရးဆက္ဆံမႈ တိုးျမႇင့္ ေရး အလားအလာနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ PHR အဖဲြ႔အေနနဲ႔ အထူးစိုးရိမ္မိေၾကာင္း Widney Brown က ေျပာပါတယ္။

PHR အဖဲြ႔အေနနဲ႔လည္း မၾကာခင္မွာ ျမန္မာနဲ႔ဂ်ပန္ႏွစ္ႏိုင္ငံ ပူးေပါင္းၿပီး ျမန္မာျပည္တြင္းမွာ စီးပြားေရးစက္မႈ လုပ္ငန္းဇံုေတြ တည္ေဆာက္ဖို႔ ေဒသခံ ျပည္သူေတြကို ေနရပ္ကေန အတင္းအဓမၼေရႊ႕ေျပာင္းခိုင္းတာေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ အခက္ အခဲစိန္ေခၚမႈေတြနဲ႔ပတ္သက္လို႔ အစီရင္ခံစာ ထုတ္ျပန္ဖို႔ ရွိပါတယ္။ ျမန္မာျပည္အႏွံ႔အျပားမွာလည္း စီးပြားေရးရင္းႏွီးျမႇဳပ္နွံ မႈ လုပ္ငန္းေတြေၾကာင့္ အစုလိုက္အၿပံဳလိုက္ အတင္းအၾကပ္ ေနရပ္ေရႊ႕ေျပာင္း ခံေနရတယ္လို႔လည္း Widney Brown ကေထာက္ျပပါတယ္။ ဒါအျပင္ သူတို႔အဖဲြ႔ဟာ ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈ လုပ္ငန္းေတြ ျပန္ၿပီး လုပ္ကိုင္ ခြင့္ရခဲ့တဲ့ MSF နယ္စည္းမထား ဆရာ၀န္မ်ားအဖဲြ႔နဲ႔လည္း ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ေနတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။

ႏို၀င္ဘာလ ၁၂ ရက္ေန႔ကေန ၁၄ ရက္ေန႔အထိ ျမန္မာႏိုင္ငံကိုသြားမယ့္ သမၼတအိုဘားမားရဲ႕ခရီးစဥ္မွာ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ျမန္မာအစိုးရကို ဖိအားေပးေျပာဆိုဖို႔တိုက္တြန္းထားတဲ့ အဖဲြ႔အစည္းေတြထဲမွာ PHR လူ႔အခြင့္အေရးဆိုင္ရာ ဆရာ၀န္မ်ားအဖဲြ႔ အပါအ၀င္ CPJ သတင္းသမားမ်ား ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ေရးေကာ္မတီနဲ႔ HRW ႏိုင္ငံတကာ လူ႔အခြင့္အေရးေစာင့္ၾကည့္ေရး အဖဲြ႔ႀကီးတို႔ လည္း ပါ၀င္ပါတယ္။

ၿပီးခဲ့တဲ့ေသာၾကာေန႔ကလည္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို သမၼတရာထူးေနရာ ၀င္ေရာက္ခြင့္ရႏိုင္ေရးအတြက္ သမၼတ အိုဘားမားအေနနဲ႔ ျမန္မာအစိုးရကို ဖိအားေပးဖို႔ အေမရိကန္ အထက္နဲ႔ေအာက္လႊတ္ေတာ္ အမတ္ ၂ ဒါဇင္ေလာက္ ကလည္း လက္မွတ္ေရးထိုး ေတာင္းဆို ထားတာပါ။

သမၼတအိမ္ျဖဴေတာ္ဘက္ကေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚထားရွိမယ့္ အေမရိကန္ ရဲ႕မူ၀ါဒမွာ လူ႕အခြင့္အေရးနဲ႔ဒီမိုကေရစီေရး ကို အဓိက ျဖစ္တယ္ လို႔ သမၼတ အိုဘားမားရဲ႕လက္ေထာက္ အမ်ိဳးသားလံုၿခံဳေရး အႀကံေပးပုဂၢိဳလ္ Benjamin Rhodes က ျမန္မာ့လူ႔အခြင့္အေရးနဲ႔ ဒီမုိကေရစီ အတြက္ ေဆာင္ရြက္ေပးေနတဲ့ အစိုးရမဟုတ္တဲ့ အဖြဲ႔အစည္းေတြရဲ႕ ကိုယ္စားလွယ္ ေတြ နဲ႔ ၿပီးခဲ့တဲ့ ၾကာသပေတးေန႔က ေတြ႔ဆံုပဲြမွာ ေျပာၾကားသြားပါတယ္။

VOA