အိုင္အက္စ္ေျခာက္လွန္႔ခံရေသာ ထိပ္သီးေဆြးေႏြးပြဲ

အာဆီယံထိပ္သီးအစည္းအ ေ၀းသည္ အမ်ားထင္ထားသလို  မဟုတ္ခဲ့ပါ။ ေတာင္တ႐ုတ္ပင္လယ္အေရး အဓိကေခါင္းစဥ္ျဖစ္လာမည္ဟု ခန္႔မွန္းထားခဲ့ေသာ္လည္း လက္ေတြ႕တြင္ အစြန္းေရာက္အၾကမ္းဖက္မႈ အႏၲရာယ္ႀကိဳတင္ကာကြယ္ေရးက ဦးစားေပးအ ေၾကာင္းအရာျဖစ္ခဲ့သည္။ 

ေတာင္တ႐ုတ္ပင္လယ္အေရးႏွင့္ ပတ္သက္၍ အနည္းငယ္သာ ေဆြးေႏြးခဲ့ၿပီး  အာဆီယံ-ဂ်ပန္၊ အာဆီယံ-ၾသစေၾတးလ်၊ အာဆီယံ-တ႐ုတ္အစည္းအေ၀းသံုးခု ကလြဲ၍ က်န္အစည္းအေ၀းအားလံုးတြင္ ယခင္ေဆြး

ေႏြးစရာမလိုေသာ  အိုင္အက္စ္အစြန္းေရာက္ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ား အႏၲရာယ္ႀကိဳတင္ကာကြယ္ရန္ ေခါင္း ေဆာင္မ်ားဦးေႏွာက္မုန္တိုင္းဆင္ခဲ့ၾကသည္။ ႏွစ္ရက္တာ က်င္းပသည့္ အာဆီယံထိပ္သီးအစည္းအေ၀းႏွင့္ ဆက္စပ္ႏိုင္ငံမ်ားအစည္းအေ၀း ကိုးႀကိမ္က်င္းပခဲ့သည္။

ထို႔ေၾကာင့္ အာဆီယံဥကၠ႒  တာ၀န္ ျမန္မာယူထားခ်ိန္တြင္ အာဆီယံႏိုင္ငံ မ်ားၾကား အဓိကျပႆ နာမွာ အစြန္းေရာက္အၾကမ္းဖက္ မ်ားကိစၥျဖစ္လာခဲ့သည္။ အိုင္အက္စ္ျပႆနာၿပီးလွ်င္ အီဘိုလာကူးစက္ေရာဂါတိုက္ ဖ်က္ေရးမွာ ဒုတိယ ဦးစားေပးေခါင္းစဥ္ျဖစ္ခဲ့သည္။ ထို႔ေၾကာင့္လည္း အာဆီယံထိပ္ သီးအစည္း အေ၀း မ်ားတြင္ ေတာင္တ႐ုတ္ပင္လယ္အေရး၊ အာဆီယံ အသိုက္အ၀န္းေဖာ္ ေဆာင္ေရး ကိစၥတို႔က အသံတိုး ခဲ့သည္။

(၂၅)ႀကိမ္ေျမာက္ အာဆီယံ ထိပ္သီးအစည္းအေ၀းၿပီး ထုတ္ ျပန္ခ်က္တြင္ အာဆီယံအသိုက္ အ၀န္းထူ ေထာင္ေရးကိစၥရပ္မ်ား ၂၀၁၅ အလြန္ အနာဂတ္အာဆီယံ အသိုက္အ၀န္းအတြက္ ေမွ်ာ္မွန္း ခ်က္ခ်မွတ္ေရး ကိစၥႏွင့္ ေဒသဆိုင္ ရာႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာေရးရာတို႔ကို ေဆြးေႏြးခဲ့ေၾကာင္း ေဖာ္ျပပါရွိသည္။

ေဒသတြင္းႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာ ေရးရာကိစၥရပ္မ်ားအေပၚ အျမင္ ဖလွယ္ၾကရာတြင္ အစြန္းေရာက္မႈမ်ားႏွင့္ ကူးစက္ႏိုင္ေသာ ေရာဂါမ်ား တိုက္ဖ်က္ေရးကိစၥတို႔တြင္ ေဒသတြင္းႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာပုိမိုပူး ေပါင္းေဆာင္ရြက္ ရန္ ေဆြးေႏြးသ ေဘာတူခဲ့ၾကသည္။

အာဆီယံ-အေမရိကန္ေဆြး ေႏြးပြဲတြင္လည္း သမား႐ိုးက်မ ဟုတ္သည့္ လံုၿခံဳေရးဆိုင္ရာစိန္ ေခၚမႈမ်ားျဖစ္ ေသာ အစြန္းေရာက္ ျပည္ပအၾကမ္းဖက္တိုက္ခိုက္သူ မ်ား အႏၲရာယ္တြန္းလွန္ေရးပူး ေပါင္းေဆာင္ရြက္ရန္ သာ ျဖစ္သည္။

‘‘အရင္တုန္းကအာဆီယံမွာ မေလးရွား၊ အင္ဒိုနီးရွား၊ ဖိလစ္ ပိုင္နဲ႔ ထိုင္းတို႔ ေလာက္မွာပဲ အစြန္း ေရာက္ အၾကမ္းဖက္သမားေတြရွိ တာ။ အခုက ျမန္မာႏိုင္ငံမွာပါ ရွိလာၿပီဆိုေတာ့ အာဆီယံမွာ အစြန္းေရာက္ ကိစၥက ေရွ႕တန္းတင္လာတာျဖစ္တယ္’’ဟု စထရိတ္တိုင္းမ္သတင္းစာမွ အင္ဒိုနီးရွားဌာနခြဲ  အႀကီးအကဲက သံုးသပ္သည္။ အာဆီယံတြင္ ငါးႏိုင္ငံမွာ အၾကမ္းဖက္အစြန္းေရာက္သမားမ်ား အႏၲရာယ္ရင္ဆိုင္ေန ရသည္။

‘‘ဒီအစည္းအေ၀းကာလမွာ က အၾကမ္းဖက္သမားေတြဟာ အိုဘားမားကိုပစ္မွတ္ထားတယ္။ ျမန္မာကို လည္း ပစ္မွတ္လုပ္မယ္ဆိုတဲ့ ၿခိမ္းေျခာက္မႈေတြရထားတယ္။ ၿပီးေတာ့ အခုအစည္းအေ၀းႀကီးဟာ  အေရွ႕၊  အေနာက္တစ္ကမၻာလံုးက  ႏိုင္ငံ့ေခါင္းေဆာင္ေတြလာၾကတဲ့အတြက္ လံုၿခံဳေရးဟာ ထိပ္တန္းေရာက္ကိစၥ တစ္ခုျဖစ္လာခဲ့တယ္။ တစ္ခုမွေပါ့ေလ်ာ့လို႔ မျဖစ္တဲ့အတြက္ လံုၿခံဳေရးက လိေမၼာ္ေရာင္အဆင့္ကို သတ္မွတ္ ၿပီးေတာ့ကို လုပ္ခဲ့တာျဖစ္တယ္’’ဟု အထူးတပ္ဖြဲ႕မွ အဆင့္ျမင့္အရာရွိႀကီးတစ္ဦးက ဆိုသည္။

ထို႔အျပင္ အယ္လ္ကိုင္ဒါ အဖြဲ႕က ယခုႏွစ္ ႏွစ္လယ္ပိုင္းတြင္ အိႏိၵယ၊ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏွင့္ ျမန္မာ ႏိုင္ငံဆိုင္ရာ ကြန္ရက္ထူေထာင္ လိုက္ၿပီျဖစ္ေၾကာင္း ေၾကညာခဲ့ သည္။

ထို႔ျပင္ နာမည္ႀကီး အိုင္အက္စ္အဖြဲ႕သုိ႔ ဆက္သြယ္၀င္ေရာက္သြားသူ ကမၻာအႏွံ႔မွ လူဦးေရ ၇၈၁ ဦးအနက္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွ ၇၀ ေက်ာ္ ပါ၀င္ေနေၾကာင္း ႏိုင္ငံတကာသ တင္းမ်ားက ေရးသားထားသည္။ အယ္လ္ကိုင္ဒါ ဒုတိယေခါင္းေဆာင္

က ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ အၾကမ္းဖက္လုပ္ရပ္မ်ား လုပ္ေဆာင္ သြားမည္ဟု တရား၀င္ေၾကညာၿပီး ေနာက္ပိုင္း ဘူးသီးေတာင္-ေမာင္ေတာၿမိဳ႕နယ္ဘက္မွ အၾကမ္းဖက္သမား ၃၃ ဦးကို ရဲတပ္ဖြဲ႕ကဖမ္းဆီးခဲ့သည္။ ထို႔အျပင္ ထိပ္သီးအစည္းအေ၀းမတိုင္မီ သံုးရက္အလိုတြင္  ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္းသို႔ အၾကမ္းဖက္သမား ေလးဦး ေရာက္ေနေၾကာင္း ရဲတပ္ဖြဲ႕က သတင္းထုတ္ျပန္၍ ျပည္သူမ်ား မ်က္ကလူးဆန္ပ်ာျဖစ္ခဲ့ရေသး၏။

ျမန္မာႏိုင္ငံအေနျဖင့္ ယခင္ က အစြန္းေရာက္အၾကမ္းဖက္မ်ား အႏၲရာယ္ျမင္သာထင္ရွားစြာမရွိ ေသာ္ လည္း ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္ပဋိပကၡမ်ား စတင္ျဖစ္ပြားၿပီးေနာက္ အစြန္းေရာက္အၾကမ္းဖက္မ်ား၏ အႏၲရာယ္ စတင္ ၿခိမ္းေျခာက္ခံလာရေၾကာင္း ကာကြယ္ေရး၀န္ႀကီး ဌာနမွ အႀကီးတန္းအရာရွိႀကီးတစ္ဦးက ေျပာ သည္။

ထို႔အျပင္ ေထာက္လွမ္းေရး စနစ္မ်ား မေကာင္းျခင္း၊ တိုင္းရင္း သားလက္နက္ကိုင္မ်ားႏွင့္ ျဖစ္ပြားေနေသာ ျပႆနာမ်ားမေျဖရွင္းႏိုင္ျခင္းတို႔ေၾကာင့္ အၾကမ္းဖက္သမားမ်ားမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ ရခိုင္ပဋိပကၡမ်ား ျဖစ္ပြားၿပီး ေနာက္ပိုင္း စိမ့္၀င္လာခဲ့သည္။

၂၀၁၂ မွစကာ ၂၀၁၄ အထိ သံုးႏွစ္အတြင္း ရခိုင္ပဋိပကၡမွအစျပဳကာ လူမ်ဳိးေရး၊ ဘာသာေရး အသြင္အ ၾကမ္းဖက္မႈမ်ား မၾကာခဏေပၚေပါက္ခဲ့သည္။ ထိုသို႔ ျပည္တြင္း၌ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ား ျဖစ္ပြားပါက ျမန္မာလုပ္သားအမ်ားစု ရွိရာ မေလးရွားႏိုင္ငံတြင္ ျမန္မာ လုပ္သားအခ်ဳိ႕ အၾကမ္းဖက္သတ္ ျဖတ္ျခင္းခံ ရေလ့ရွိသည္။ ထိုကဲ့သို႔ ျဖစ္စဥ္ရွိေနခ်ိန္တြင္ ဆီးရီးယားႏွင့္အီရတ္၌ အိုင္အက္စ္အစြန္း ေရာက္ အၾကမ္း ဖက္အဖြဲ႕မွာ အင္အားေကာင္းလာသည္။ အိုင္အက္စ္အဖြဲ႕ အင္အားေကာင္းလာ၍ အယ္လ္ကိုင္ဒါအဖြဲ႕က လည္း အင္အားခ်ဲ႕ရန္ အိႏိၵယ၊ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္၊ျမန္မာတြင္ တိုက္ခိုက္မႈမ်ား ျပဳလုပ္မည္ဟု ေၾကညာျပန္သည္။

‘‘မႏၲေလးပဋိပကၡျဖစ္ေတာ့မွပဲ အၾကမ္းဖက္သမားေတြရဲ႕ ေျခရာကို ခံမိေတာ့တယ္’’ဟု စစ္ဘက္ေရးရာလံုၿခံဳ

ေရးအဖြဲ႕ (ဆအခ)မွ အဆင့္ျမင့္ အရာရွိႀကီးတစ္ဦးက ဆိုသည္။

မႏၲေလးပဋိပကၡမွစတင္၍ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ထူေထာင္မည့္ အစြန္းေရာက္အၾကမ္းဖက္သမားမ်ားကြန္ရက္ႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ အခ်က္အလက္မ်ား၊ ကြန္ရက္၀င္ အခ်ဳိ႕ႏွင့္ ပစၥည္းမ်ားအား ဖမ္းဆီး ႏိုင္ခဲ့ေၾကာင္းလည္း အထက္ပါ အရာရွိက ဆိုသည္။

သို႔ေသာ္ တာ၀န္ခံလုပ္သူက ကခ်င္ျပည္နယ္မွတစ္ဆင့္ တ႐ုတ္ နယ္စပ္ကို ျဖတ္ၿပီးေနာက္ ထိုင္း ႏိုင္ငံ တြင္းေရာက္ရွိသြားသျဖင့္ ထိုင္းအစိုးရႏွင့္ ပူးေပါင္းေဖာ္ထုတ္ရန္ ႀကိဳးစားေနေၾကာင္း သတင္းရရွိ သည္။ ထိုင္းႏိုင္ငံတြင္ ထုတ္ေ၀ ေသာ ေနးရွင္းသတင္းစာပါ သတင္းအရ ျမန္မာႏိုင္ငံမွ ထြက္ေျပးလာ ေသာ အၾကမ္းဖက္သမားေခါင္း ေဆာင္မွာ ပလတ္စတစ္ဆာဂ်ရီျပဳလုပ္ရန္ စီစဥ္ေနေၾကာင္း ေဖာ္ျပ ပါရွိသည္။ ထိုအေျခအေနတြင္ အိုင္အက္စ္အဖြဲ႕၌ ႏိုင္ငံတကာအ ၾကမ္းဖက္အဖြဲ႕၀င္မ်ားတြင္ ျမန္မာ ႏိုင္ငံမွ ၇၀ ဦးပါ၀င္သည္ ဆိုေသာ သတင္းမ်ားေၾကာင့္ တစ္ကမၻာလံုး အေလးထားေနရေသာ အိုင္အက္စ္အစြန္းေရာက္ အဖြဲ႕ျပႆနာမွာ ျမန္မာအတြက္လည္း ကာကြယ္ ရန္ အေရးပါလာသည္။

မၾကာမီျဖစ္လာမည့္ အာဆီယံစီးပြားေရးအသိုက္အ၀န္း (AEC) ႏွင့္ အာဆီယံႏိုင္ငံမ်ားၾကား လြတ္ လပ္ေသာ ကုန္သြယ္မႈ (AFTA)တို႔ ေဆာင္ရြက္ရာတြင္ နယ္စပ္ျဖတ္ ေက်ာ္ကုန္သြယ္မႈမ်ား ျပဳလုပ္ရ ေတာ့မည္ ျဖစ္သည္။

အထူးသျဖင့္ အာဆီယံ-အိႏိၵယ၊ အာဆီယံ-တ႐ုတ္ကုန္ သြယ္ေရးလုပ္ငန္းမ်ား အတြက္ ျမန္မာႏိုင္ငံနယ္စပ္ မ်ားမွ ျဖတ္ေက်ာ္သြားေရာက္ရမည္ ျဖစ္သည္။

အာဆီယံ-အိႏိၵယထိပ္သီး အစည္းအေ၀းၿပီးထုတ္ျပန္ခ်က္ တြင္ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္၌ ႏွစ္ဖက္ကုန္သြယ္မႈ အေမရိ ကန္ေဒၚလာ ၁၀၀ ဘီလီယံထိေရာက္ရွိေရး ရည္မွန္းခ်က္ကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ရန္ အိႏိၵယ-ျမန္မာ-ထိုင္း သံုးႏိုင္ငံဆက္အေ၀းေျပးလမ္းမႀကီးႏွင့္ ကေမၻာဒီးယား၊လာအိုႏွင့္ ဗီယက္နမ္တို႔ကို တိုးခ်ဲ႕ဆက္သြယ္ ေရးအေကာင္အထည္ေဖာ္ေဆာင္ရြက္သြားေရးတို႔ ေဖာ္ျပပါရွိသည္။

အာဆီယံႏွင့္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံတို႔ ေဆြးေႏြးရာတြင္လည္း အာဆီယံ-တ႐ုတ္လြတ္ လပ္ေသာ ကုန္သြယ္မႈ သေဘာတူညီခ်က္ အဆင့္ျမႇင့္တင္ႏိုင္ေရးႏွင့္ အေျခခံအေဆာက္ အအံုဆိုင္ရာ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံေရးဘဏ္ ထူေထာင္ႏိုင္ေရးတို႔ကို ဆက္လက္ေဆာင္ရြက္သြားရန္ ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကပါေၾကာင္း ေဆြးေႏြးပြဲအၿပီးထုတ္ျပန္ ခ်က္တြင္ ေဖာ္ျပ ပါရွိသည္။

ေတာင္တ႐ုတ္ပင္လယ္ျပင္ တြင္ လိုက္နာေဆာင္ရြက္ရန္ ကိစၥ မ်ားႏွင့္ ပတ္သက္ သည့္အာဆီယံ-တ႐ုတ္၊ ေတာင္တ႐ုတ္ပင္လယ္ဆိုင္ရာလုပ္ထံုးလုပ္နည္းေၾက ညာခ်က္ (ဒီအိုစီ)အျပည့္အ၀အေကာင္အထည္ ေဖာ္ေရး၊ ေတာင္ တ႐ုတ္ပင္ လယ္ျပင္လုပ္ထံုးလုပ္နည္း (စီအိုစီ)ေဆာလ်င္စြာေပၚ ထြက္ေရးတို႔ကို အတူ တကြဆက္လက္ေဆာင္ရြက္ၾကရန္ ထပ္ ေလာင္းကတိက၀တ္ျပဳၾကၿပီး ၂၀၁၅ ခုႏွစ္မွာ အာဆီယံ-တ႐ုတ္ ပင္လယ္ေရေၾကာင္းဆိုင္ရာ ပူး ေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရးႏွစ္အျဖစ္သတ္မွတ္ေရးေၾကညာခ်က္ကိုလည္း ႀကိဳဆိုခဲ့ၾကပါေၾကာင္း။

အာဆီယံအေနနဲ႔ အာဆီယံ အသိုက္အ၀န္း သံုးရပ္ရဲ႕ လမ္းျပ ေျမပံုမ်ားကို အေကာင္အထည္ ေဖာ္ေနတဲ့ လုပ္ငန္းရပ္မ်ားဟာ ၈၀ ရာခိုင္ႏႈန္းမွ် ၿပီးစီးေနေပ မယ့္လည္း က်န္ရွိေနေသးတဲ့ ၂၀ ရာခိုင္ႏႈန္း အေကာင္ အထည္ေဖာ္ေရးဟာ အဓိကစိန္ေခၚမႈတစ္ရပ္အျဖစ္ရွိေနမည္ ျဖစ္သည္။

အာဆီယံဥကၠ႒ တာ၀န္လြဲ ေျပာင္းပြဲအခမ္းအနားတြင္ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္က ‘‘သက္ေရာက္ သဘာ၀ေဘး အႏၲရာယ္မ်ားႏွင့္ ျပင္ပဂ ယက္အခ်ဳိ႕ျဖစ္ေသာ ကမၻာ့စီးပြား ေရးမေရမရာမႈေတြအျပင္ အီဘိုလာေရာဂါပိုး ကဲ့သို႔ေသာ ကူးစက္ေရာဂါမ်ားနဲ႔ အၾကမ္းဖက္နဲ႔ အစြန္း ေရာက္၀ါဒအစရွိတဲ့ စိန္ေခၚမႈေတြ ကိုလည္း ရင္ဆိုင္ေက်ာ္လႊားၾကရာမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ အာဆီယံရဲ႕ စည္းလံုးညီၫြတ္မႈကို ထိန္းသိမ္းၿပီး ရင္ဆိုင္လာရတဲ့ စိန္ေခၚမႈေတြကို စည္းလံုးညီၫြတ္စြာ တြန္းလွန္ႏိုင္တဲ့ စြမ္းရည္ကို စဥ္ဆက္မျပတ္ထူ ေထာင္ရန္ လိုအပ္ တယ္ဆိုတာကို အေလးအနက္ ထားေျပာၾကားလိုပါတယ္’’ဟုလည္း ထည့္သြင္းေျပာ ၾကားခဲ့သည္။ သမိုင္း၀င္အာဆီယံဥကၠ႒ ရာထူးကို ေအာင္ျမင္စြာက်င္းပခဲ့ၿပီးေနာက္ အဆိုပါ ရာထူးအား မေလးရွားႏိုင္ငံသို႔ လႊဲေျပာင္းေပးခဲ့ၿပီး ျဖစ္သည္။

သို႔ေသာ္လတ္တေလာ ကမၻာ့အေရးအေျခအေနမ်ားေၾကာင့္ မေလးရွားတြင္ ျပဳလုပ္မည့္ အာဆီယံေဆြးေႏြး ပြဲမ်ား၌လည္း အစြန္းေရာက္အၾကမ္းဖက္မႈ အႏၲ ရာယ္က ေဆြးေႏြးပြဲမ်ား၏ အဓိက ေခါင္းစဥ္သာ ျဖစ္ပါ လိမ့္မည္။

7Day News Journal