ျမစ္ဆုံျပႆနာ အေျဖရွာေရး တ႐ုတ္-ျမန္မာအတြက္ အေရးႀကီး

တ႐ုတ္-ျမန္မာႏွစ္ႏိုင္ငံဆက္ဆံေရးမွာ အျငင္းပြားစရာရွိေနတဲ့ ျမစ္ဆံု ဆည္စီမံကိန္း စာခ်ဳပ္ အခ်က္အလက္ေတြကို အမ်ားျပည္သူသိေအာင္ လတ္တေလာခ်ျပဖို႔ အခက္အခဲ ရွိလိမ့္မယ္လို႔ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က မေန႔က ေနျပည္ေတာ္ကို ေရာက္ရွိလာတဲ့ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး Wang Yi နဲ႔ ပူးတဲြသတင္းစာရွင္းလင္းပဲြမွာ ေျပာၾကားလိုက္ပါတယ္။

ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ တ႐ုတ္ရဲ႕အျငင္းပြားစရာ စီမံကိန္းေတြ၊ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဘက္က ဘယ္လိုကိုင္တြယ္ဖို႔ အလားအလာရွိႏိုင္မလဲ။ မအင္ၾကင္းႏိုင္က ဆက္လက္တင္ျပမွာပါ။

မေန႔က သတင္းစာရွင္းလင္းပဲြမွာ တ႐ုတ္ရဲ႕ ျမစ္ဆံုဆည္စီမံကိန္းနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ အခ်က္အလက္ေတြကို အမ်ားျပည္သူသိေအာင္ ဘယ္အခ်ိန္ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုဖို႔ရွိပါသလဲလို႔ သတင္းေထာက္တဦးက ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို ေမးျမန္းရာမွာ သူက အခုလို ေျပာသြားတာပါ။

"စာခ်ဳပ္က က်မေတာင္မွ မဖတ္ရေသးဘူး။ အဲေတာ့ ျပည္သူလူထုကို ခ်ျပဖို႔ဆိုတာ ခက္ပါလိမ့္မယ္။"

ကခ်င္လူထုအပါအ၀င္ ျမန္မာျပည္သူအမ်ားစုက ကန္႔ကြက္ထားတဲ့ ကခ်င္ျပည္နယ္ ဧရာ၀တီျမစ္ေၾကာင္း စတင္တဲ့ေနရာမွာရွိေနတဲ့ တ႐ုတ္ရဲ႕ ျမစ္ဆံုဆည္စီမံကိန္းေၾကာင့္ ႏွစ္ႏိုင္ငံဆက္ဆံေရးကို ထိခိုက္ေစတာပါ။ ဒါေၾကာင့္ သတင္းစာရွင္းလင္းပဲြမွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ ေျဖၾကားခ်က္ ကိုၾကည့္ရင္ ဒီစီမံကိန္းနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ သူ႔ဘက္က သတိႀကီးႀကီးနဲ႔ ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းလိုတာ ေတြ႔ရတယ္လို႔ ၀ါရွင္တန္အေျခစိုက္ Stimson Center သုေတသနဌာနက တ႐ုတ္သုေတသီ Yun Sun က သံုးသပ္ပါတယ္။

"သူက စာခ်ဳပ္ရဲ႕အေသးစိတ္ အခ်က္အလက္ေတြ သိႏိုင္ဖို႔ စာခ်ဳပ္ကို ျပန္ေလ့လာဖို႔လိုတယ္။ ဒါမွစီမံကိန္းရဲ႕ အဆိုးအေကာင္းကို ခဲြျခားစိတ္ျဖာ သိရွိႏိုင္ မွာျဖစ္တယ္ဆိုၿပီး ေျပာဆိုခဲ့တာကေတာ့ လက္ခံႏိုင္စရာ အေၾကာင္းျပခ်က္ပါပဲ။ ဒါေပမဲ့ ျမန္မာ့လူ႔အဖဲြ႔အစည္းမွာ က်မတို႔ သိထားတဲ့အတိုင္း ျမစ္ဆံုကိစၥက သိပ္ကိုသတိထားရမယ့္ အခ်က္ပါ။ ဒီစီမံကိန္းကိုျပန္စမယ္လို႔ ေျပာဆိုမႈမွန္သမွ်ဟာ ႏိုင္ငံေရးအရ သိပ္ကို ဒုကၡေရာက္ေစႏိုင္တာျဖစ္ၿပီး ျမန္မာ့လူ႔အဖဲြ႔အစည္းကလည္း လက္ခံၾကမွာ မဟုတ္ပါဘူး။ NLD အစိုးရလက္ထက္မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံရဲ႕ မဟာမိတ္ျဖစ္တယ္ဆိုတာကို ျပသလိုတယ္လို႔ ယူဆရပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ လို႔လည္း ျမစ္ဆံုကိစၥနဲ႔ပတ္သက္လို႔ကေတာ့ အခုလိုသူေျပာလိုက္တာက ေတာ့ ဒီအေၾကာင္းနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ေလာေလာဆယ္ဆိုင္းထားလိုၿပီး ဘာမွမေျပာလိုေသးဘူးလို႔ ေျပာခဲ့ပံုရပါတယ္။"

ဒီျမစ္ဆံုဆည္စီမံကိန္းဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕အသက္ေသြးေၾကာျဖစ္တဲ့ ဧရာ၀တီျမစ္ဖ်ားစတင္တဲ့ေနရာမွာျဖစ္တာ ေၾကာင့္ စီမံကိန္းရဲ႕ဆိုက်ဳိးအေန နဲ႔ ဒီျမစ္တေလ်ာက္ မွီတင္းေနထိုင္ၾကတဲ့ ျပည္သူေတြရဲ႕လူမႈဘ၀ေတြ ထိခိုက္နစ္နာမႈေတြ ပိုၿပီးမ်ားေနေၾကာင္း လူမႈအဖဲြ႔အစည္းေတြက ေထာက္ျပ ကန္႔ကြက္ထားတာပါ။ ဒါအျပင္ ၂၀၀၇ ခုနွစ္ေလာက္မွာ စတင္ခဲ့တဲ့ ဒီဆည္ စီမံကိန္းေၾကာင့္ ေဒသခံကခ်င္လူထုေတြအတြက္လည္း ဆံုး႐ံႈးနစ္နာမွႈေတြ အမ်ားႀကီးရွိခဲ့တယ္လို႔ ၀ါရွင္တန္အေျခစိုက္ ကခ်င္မဟာမိတ္အဖဲြ႔ ဥကၠဌ Gam San က ေျပာပါတယ္။

"လွ်ပ္စစ္မီးကလည္း တကယ္ဆို က်ေနာ္တို႔ဘက္ ေျပာပေလာက္ေအာင္ ရမွာမဟုတ္ပါဘူး။ အဓိကကေတာ့ အကုန္လံုး တ႐ုတ္ျပည္ကို ပို႔မယ့္ ကိစၥပါ။ ေက်ာက္စိမ္းကိစၥလိုမ်ဳိးေပ့ါ။ ဌာေနတိုင္းရင္းသားေတြက ဘာမွ ရတာ မဟုတ္ဘူး။ အခုဆိုရင္ အိမ္ေျခေပါင္းအမ်ားႀကီးပဲ။ ေဒသခံရြာေတြ ဘယ္ေရာက္သြားသလဲ။ အကုန္လံုး ေရႊ႕ေျပာင္းခဲ့ရတယ္ေလ။ ဌာနတိုင္းရင္း သားေတြအတြက္ ဒီစီမံကိန္းက ဘယ္လိုအက်ဳိးရွိႏိုင္မလဲ။ အဲဒါကို ေထာက္ ျပခ်င္တာပါ။"

အခုလို ျမစ္ဆံုဆည္စီမံကိန္းကို ျပန္ၿပီးစတင္ဖို႔ အမ်ားျပည္သူလက္မခံတဲ့ အေနအထားမွာ တ႐ုတ္-ျမန္မာ နွစ္ႏိုင္ငံရဲ႕အနာဂတ္ ဆက္ဆံေရးအတြက္ ဒီစီမံကိန္းႀကီးကို ဆက္လုပ္ဖို႔ ဘယ္ေလာက္ထိ အေရးပါမလဲဆိုတဲ့ သတင္းေထာက္တဦးရဲ႕ ေမးခြန္းကိုေတာ့ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး Wang Yi က စကားျပန္ကတဆင့္ သတင္းစာရွင္းလင္းပဲြမွာ အခုလို ေျပာသြားပါတယ္။

"တ႐ုတ္ႏိုင္ငံဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ စီးပြားေရးဖြံၿဖိဳးတိုးတက္ေစဖို႔ ေစတနာရွိရွိ ေဖာ္ေဆာင္ေနတာေတြ ရွိပါတယ္။ ဒါကတ႐ုတ္အစိုးရနဲ႔ တ႐ုတ္ျပည္သူေတြ ရဲ႕ ရင္ထဲသေဘာထား ျဖစ္ပါတယ္။ အခု ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ေဆာင္ရြက္ေနတဲ့ အႀကီးစားစီမံကိန္းေတြဟာ မ်ားေသာအားျဖင့္ တ႐ုတ္-ျမန္မာႏွစ္ႏိုင္ငံ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈဟာ တ႐ုတ္-ျမန္မာခ်စ္ၾကည္ေရးကို ျပသေနတာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ တ႐ုတ္ကုမၸဏီအေနနဲ႔လည္း အခုေဆာင္ရြက္ေနတဲ့ စီမံကိန္းမ်ားကို ေဒသခံျပည္သူလူထုကို အက်ဳိးအျမတ္ခံစားႏိုင္ရန္ ႀကိဳးပမ္းေဆာင္ရြက္ေန ပါတယ္။"

ဒီေျဖၾကားခ်က္ကိုၾကည့္ရင္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံအေနနဲ႔ ျမန္မာျပည္သူေတြဘက္က အျမင္ၾကည္လင္မႈကို ရရွိဖို႔ အစြမ္းကုန္ႀကိဳးစားေနတယ္ဆိုတာ ေတြ႔ျမင္ရတယ္လို႔ Yun Sun က ေျပာပါတယ္။

"တ႐ုတ္က ျမန္မာႏိုင္ငံနဲ႔ ဆက္ဆံေရးေကာင္းမြန္လိုတယ္ဆိုတာကေတာ့ ရွင္းပါတယ္။ အတိတ္က တ႐ုတ္က ျမန္မာစစ္အစိုးရနဲ႔ ဆက္ဆံခဲ့ၿပီး ျမန္မာ့လူ႔အဖဲြ႔အစည္းက မႀကိဳက္တဲ့သေဘာတူညီမႈေတြ လုပ္ခဲ့ၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္က တရုတ္အစိုးရကေန ျမန္မာႏိုင္ငံသား ေတြကို ျပသဖို႔ႀကိဳးစားခဲ့တာက တ႐ုတ္ဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕မိတ္ေဆြျဖစ္တယ္၊ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ဖံြၿဖိဳးတိုးတက္မႈ၊ လူေနမႈအဆင့္အတန္းျမႇင့္တင္ႏိုင္ေရး အတြက္ ေငြေၾကးေထာက္ပံ့လိုတယ္။ ဒါနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံအမ်ား စုက ဘယ္လိုသေဘာထားသလဲဆိုတာကေတာ့ ေစာင့္ၾကည့္ရမွာျဖစ္ပါ တယ္။ ခုေတာ့ NLD အစိုးရဘက္ကတုန္႔ျပန္ရမယ့္အလွည့္ေရာက္ပါၿပီ။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အေနနဲ႔ အဓိကအားျဖင့္ တ႐ုတ္နဲ႔ သမိုင္းစာမ်က္ႏွာ သစ္စတင္လိုေပမဲ့ ႏွစ္ႏိုင္ငံဆက္ဆံေရးမွာ ျမစ္ဆံုကိစၥအေျဖရွာႏိုင္ေရးဟာ အေရးႀကီးတဲ့အခ်က္ျဖစ္ပါတယ္။

တရုတ္ျမန္မာဆက္ဆံေရးအေၾကာင္းေျပာတိုင္း လူေတြက ဒီအေၾကာင္းကို အၿမဲပဲထည့္ေျပာၾကတယ္။ စီမံကိန္းေရွ႕ဘယ္လိုဆက္မလဲ၊ ျမန္မာဘက္က အၿပီးအပိုင္ျဖတ္ပစ္မလား၊ တရုတ္ဘက္ကပဲ ဆက္ၿပီးဖိအားေပးသြားမလား၊ ႏွစ္ႏို္င္ငံလံုးကေတာ့ ဒီကိစၥကိုအေျဖရွာရာမွာ ႏွစ္ဖက္လံုးထိခိုက္မႈနဲႏိုင္သမွ် နဲၿပီး ေအးေအးေဆးေဆးၿပီးစီးသြားဖို႔ လိုလားပံုရပါတယ္။"

၂၀၁၄ ခုနွစ္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာက်င္းပတဲ့ အာဆီယံထိပ္သီး အစည္းအေ၀းကို တက္ေရာက္လာတဲ့ တ႐ုတ္၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ Li Keqiang ကလည္း ျမန္မာျပည္ စြမ္းအင္၊ စိုက္ပ်ဴိးေရး၊ ဆက္သြယ္ေရး၊ အေျခခံ အေဆာက္အဦးေတြနဲ႔ ဘ႑ာေရး စတဲ့ က႑ေတြမွာ အေမရိကန္ ၇ ဘီလီယံေက်ာ္ ေထာက္ပံ့ေရး အစီအစဥ္အတြက္ လက္မွတ္ေရးထိုး သေဘာတူညီခဲ့ပါတယ္။ မေန႔က ျမန္မာႏိုင္ငံကို ေရာက္ရွိလာတဲ့ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးရဲ႕ ႏွစ္ရက္ၾကာ ခရီးစဥ္ဟာ NLD အစိုးရသစ္ကို ဂုဏ္ျပဳဖို႔နဲ႔ ႏွစ္ႏိုင္ငံ ရင္းႏွီးခ်စ္ၾကည္မႈ ဆက္ၿပီး ခိုင္ၿမဲေစဖို႔အတြက္ ျဖစ္တယ္လို႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က သတင္းစာရွင္းလင္းပဲြအတြင္း ေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။

VOA