မဆိုင္သည့္ ကတိမ်ားေတာင္းျခင္းက အပစ္ရပ္လုပ္ငန္းစဥ္ကုိ ေႏွာင့္ေႏွးေစဟု ဆြစ္ဇာလန္မွ ညႇိႏႈိင္းေရးကြၽမ္းက်င္သူ ဆုိ

အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး ညႇိႏိႈင္းေနစဥ္ ကာလတြင္ ေဆြးေႏြးရန္မလိုသည့္ အခ်က္မ်ားထည့္သြင္းေဆြးေႏြး ျခင္းမွာ ေရွ႕လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားသြားရန္ ေႏွာင့္ေႏွးေစသည္ဟု ဆြစ္ၿငိမ္းခ်မ္းေရး (Swiss Peace) မွ အႀကီး တန္း ေစ့စပ္ညႇိႏိႈင္းေရးမွဴး ေဒါက္တာ ဂ်ဴလီယံေသာမတ္ ေဟာ့တင္ဂါးက သတိေပးေျပာဆုိလိုက္သည္။

၎သည္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္မ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ အလုပ္လုပ္ကိုင္ေနသည္မွာ ၂၆ ႏွစ္ ေက်ာ္ရွိၿပီး ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆိုင္ရာ ေစ့စပ္ညႇိႏႈိင္းေရးတြင္ ကြၽမ္းက်င္သည့္ ဆြစ္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအဖြဲ႕ (Swiss Peace)မွ အႀကီးတန္း အဆင့္ရွိသူျဖစ္သည္။

ေဒါက္တာ ဂ်ဴလီယံ ေသာမတ္ေဟာ့တင္ဂါးက “ႏိုင္ငံေရးအရ အာမခံခ်က္ေတြနဲ႔ အပစ္ရပ္စဲစဥ္ တင္ျပလာ တဲ့ ကိစၥရပ္ေတြထဲမွာ အပစ္ရပ္ကိစၥမဟုတ္ဘဲ ေရွ႕လာမယ့္ လုပ္ငန္းစဥ္ေတြက အခ်က္အလက္ေတြကို ေတာင္းဆိုတာေတြက အလုပ္မျဖစ္ပါဘူး။ အပစ္ရပ္ေရးကို ေႏွာင့္ေႏွးေစပါတယ္”ဟု ဆုိသည္။

အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရးအဆင့္တြင္ အပစ္ရပ္ေရးကိစၥရပ္မ်ားသာ ေျပာဆိုသင့္ၿပီး အဆင့္ေက်ာ္၍ ကတိက ၀တ္ ေတာင္းဆို ျခင္းမ်ားမွာ ေဆြးေႏြးေနသည့္ အဖြဲ႕ႏွစ္ဖြဲ႕ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ဘက္ႏွစ္ဘက္ေသာ္ လည္းေကာင္း မယံုသကၤာမႈမ်ား ရွိေနျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္သည္ဟု ဆိုသည္။

“ဒီလိုေတြ ဆက္ျဖစ္ေနမယ္ဆိုရင္ေတာ့ တစ္ဖက္နဲ႔တစ္ဖက္ မယံုၾကည္မႈ ပိုႀကီးမားေစႏုိင္တယ္။ ကြၽန္ေတာ္ အႀကံျပဳခ်င္တာက အပစ္ရပ္ေရးမွာ တစ္ခုခုကိုေတာ့ အာမခံခ်က္ ေပးရမယ္။ ၿပီးေတာ့ ဆက္ၿပီး ေဆြးေႏြးရမယ္၊ ရပ္မေနသင့္ဘူး”ဟု အႀကံျပဳသည္။

အပစ္ရပ္ေရးႏွင့္ပတ္သက္၍ ႏွစ္ဖက္အဖြဲ႕မ်ားၾကားတြင္ ေရွ႕မတိုးသာ ေနာက္မဆုတ္သာ အေျခအေန မ်ား၌ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားၾကား ယံုၾကည္မႈဆိုင္ရာကိစၥရပ္ျဖစ္ပါက ေကာ္မတီတစ္ခုဖြဲ႕ကာ ဆံုးျဖတ္ခ်က္မ်ား ရယူသင့္ၿပီး အခ်က္အလက္ဆိုင္ရာ ကိစၥရပ္ျဖစ္ပါက အခ်ိန္ယူညႇိႏိႈင္းသင့္သည္ဟု ဆိုသည္။

ေဆြးေႏြးမႈမ်ား ျပဳလုပ္ေနစဥ္ ကခ်င္ျပည္နယ္ႏွင့္ ရွမ္းျပည္နယ္တြင္း တိုက္ပြဲမ်ား ျပန္လည္ျဖစ္ျခင္းေၾကာင့္ အပစ္ရပ္ေဆြးေႏြးမႈေပၚတြင္ ယံုၾကည္မႈေလ်ာ့နည္းသည္ဟုလည္း တိုင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္မ်ားဘက္က ေျပာဆိုမႈမ်ားရွိခဲ့သည္။

ထို႔ျပင္ တိုင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္အခ်ဳိ႕က အပစ္ရပ္လက္မွတ္ထိုးၿပီးေနာက္ မိမိတို႔ေတာင္းဆိုထားသည့္ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု စနစ္၊ ဖက္ဒရယ္တပ္မေတာ္တို႔ကုိ အေကာင္အထည္မေဖာ္မည္ကို စိုးရိမ္သျဖင့္ အပစ္ရပ္အဆင့္တြင္ ထည့္သြင္းေျပာဆိုျခင္းမ်ားလည္းျပဳခဲ့သည္။

လက္ရွိ အပစ္ရပ္ေရးမူၾကမ္းတြင္ အခ်က္ေပါင္း ၁၂၁ ခ်က္ရွိၿပီး အပစ္ရပ္ေရးႏွင့္ဆုိင္သည့္ အခ်က္မ်ားသာမက ႏုိင္ငံေရး ေဆြးေႏြးပြဲတြင္ အေကာင္အထည္ေဖာ္မည့္ ကတိက၀တ္အခ်ဳိ႕ကုိလည္း ထည့္သြင္းထားသည္။

တိုင္းရင္းသားတို႔ စိုးရိမ္မႈအေပၚတြင္ အစိုးရ၏ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဖာ္ေဆာင္ေရး ဗဟိုေကာ္မတီမွ ဒု-ဥကၠ႒ ဦးေအာင္မင္းက “တိုင္းရင္းသားတို႔လိုခ်င္တဲ့ အခ်က္အလက္ေတြကို မစိုးရိမ္ပါနဲ႔၊ ႏုိင္ငံေရးေဆြးေႏြး ပြဲက်ရင္ ခြဲထြက္ေရးကလြဲလို႔ အားလံုးကို လုပ္ေဆာင္ညႇိႏိႈင္းၾကပါမယ္”ဟု ေဆြးေႏြးပြဲမ်ားတြင္ ကတိျပဳ မႈမ်ားရွိခဲ့သည္။

ေဟာ့တင္ဂါး၏ ေျပာဆိုခ်က္မ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ ရခိုင္အမ်ဳိးသားပါတီမွ ဦးေအးသာေအာင္က “အရင္က အပစ္ရပ္မွာ အပစ္ပဲ ရပ္ခဲ့တယ္၊ ႏုိင္ငံေရးကို ညီလာခံမွာ ေဆြးေႏြးဆိုၿပီး ဖိတ္ေခၚတယ္။ အဲဒီေနာက္ ညီလာခံေရာက္ေတာ့ ေဆြးေႏြးခြင့္လည္း မရခဲ့တဲ့ သာဓကေတြရွိတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ တိုင္းရင္းသား ေခါင္းေဆာင္ေတြအေနနဲ႔ ႏိုင္ငံေရးအတြက္ အာမခံခ်က္ကေတာ့ အပစ္ရပ္မွာ ယူဖို႔ႀကိဳးစားၾကတယ္”ဟု မွတ္ခ်က္ျပဳသည္။

ေဒါက္တာ ဂ်ဴလီယံေဟာ့တင္ဂါးမွာ ဆူဒန္၊ အင္ဒိုနီးရွား အာဖဂန္နစၥတန္၊ ကေမၻာဒီးယား၊ သီရိ လကၤာႏုိင္ငံမ်ား၏ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးညႇိႏိႈင္းေရး လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားတြင္ ပါ၀င္ခဲ့သူျဖစ္သည္။

Mizzima - News in Burmese