႐ုရွား ဆန္႔က်င္ေရးစိတ္မ်ား မေလးရွားတြင္ နက္႐ိႈင္းလာေန

မေလးရွားေလေၾကာင္းလိုင္းမွ ဂ်က္ေလယာဥ္ MH 17 ကို ႐ုရွားလိုလားသူ လက္နက္ကိုင္သူပုန္မ်ားက ပစ္ခ်ခဲ့သည္ဟု စြပ္စြဲမႈမ်ား ထြက္ေပၚလာခဲ့ၿပီးေနာက္ ႐ုရွားႏိုင္ငံကို ဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆို႔ရန္ႏွင့္ ႐ုရွားထုတ္ ကုန္ပစၥည္းမ်ားကို သပိတ္ေမွာက္ ရန္ မေလးရွားျပည္သူ အေျမာက္အျမားက ၎တို႔၏ အစိုးရႏွင့္ ကမာၻ႔ေခါင္းေဆာင္မ်ားကို ေတာင္းဆိုေနၾကသည္။

ၿပီးခဲသည့္ ဇူလိုင္လ ၁၇ ရက္ေန႔က ႐ုရွားနယ္စပ္အနီး ယူကရိန္းႏိုင္ငံ အေရွ႕ပိုင္းတြင္ MH 17 ေလယာဥ္ ပ်က္က် ခဲ့ၿပီးေနာက္ ယူကရိန္းႏိုင္ငံႏွင့္ လက္နက္ကိုင္ သူပုန္မ်ားၾကား အျပန္အလွန္ အပစ္တင္ေနၾကခ်ိန္တြင္ ေလယာဥ္ပ်က္က် သည့္ ေနရာသို႔ သြားေရာက္ႏိုင္ေရးတြင္လည္း အာဏာပိုင္မ်ားက လံုေလာက္စြာ ကူညီေပးႏိုင္ျခင္း မရွိ ခဲ့သည့္ အတြက္ ႐ုရွား အစိုးရကိုလည္း ေ၀ဖန္မႈမ်ား ရွိေနသည္။

ေလယာဥ္ေပၚတြင္ လိုက္ပါသြားၾကသည့္ မြတ္စလင္ဘာသာ၀င္မ်ား၏ ႐ုပ္အေလာင္းကို က်န္ရစ္သူ မိသားစုမ်ားက မြတ္စလင္ ဓေလ့ထံုးစံႏွင့္ အညီ အလွ်င္အျမန္ ေျမျမွဳပ္ႏိုင္ျခင္း မရွိသည့္အတြက္ မေလးရွားႏိုင္ငံသား အမ်ားစုက ႐ုရွား အာဏာပိုင္မ်ားကို ေဒါသထြက္ေနၾကသည္။ ေလယာဥ္ႏွင့္ အတူလိုက္ပါသြား ၂၉၈ ဦးထဲတြင္ မြတ္စလင္ မေလးရွား ႏိုင္ငံသား ၄၃ ဦးပါ၀င္ၿပီး ကမာၻေပၚတြင္ မြတ္စလင္လူဦးေရ အမ်ားဆံုးႏိုင္ငံျဖစ္ေသာ အင္ဒို နီးရွား ႏိုင္ငံသား ၁၂ ဦးလည္း ပါ၀င္ေနသည္။

ေလယာဥ္သည္ ခြဲထြက္ေရးသမား လက္နက္ကိုင္မ်ား ထိန္းခ်ဳပ္ထားသည့္ နယ္ေျမအတြင္း ပ်က္က်ခဲ့ျခင္း ျဖစ္ၿပီး ခြဲထြက္ေရးသမားတို႔က ေလယာဥ္ကို ပစ္ခ်ခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္ဟု အေမရိကန္ အပါအ၀င္ ႏိုင္ငံတကာ အသိုင္းအ၀ိုင္းမွ ႏိုင္ငံ အမ်ားအျပားက စြပ္စြဲ ျပစ္တင္ခဲ့ၾကသည္။ ထို႔ျပင္ အေရးေပၚကယ္ဆယ္ေရးလုပ္သားမ်ားက ခရီးသည္မ်ား၏ ႐ုပ္အေလာင္းမ်ားကို ျပန္လည္ရယူျခင္းကိုလည္း တားျမစ္ခဲ့ျခင္းအတြက္လည္း အမ်ားက ေဒါသထြက္စရာ ျဖစ္ေနခဲ့ရသည္။

ထိုအျဖစ္ေၾကာင့္ မေလးရွားႏိုင္ငံသားမ်ားကို ေဒါသ ပိုထြက္ေစခဲ့ၿပီး အမ်ားစုက ရုရွားသမၼတ ပူတင္ကို အျပစ္ တင္ခဲ့ၾကသည္။ ေလယာဥ္ပ်က္က်ၿပီး ေနာက္တေန႔ အထိ မည္သူ႔ကိုမွ်လက္ညိဳး မထိုးမိေအာင္ သတိထားခဲ့ၾကသည့္ မေလးရွား ႏိုင္ငံေရးသမားမ်ားပင္ သည္းခံႏိုင္မႈမ်ား ေလ်ာ့ပါးသြားပံုရသည္။

“MH 17 ခရီးသည္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ႐ုရွားကိုေထာက္ခံတဲ့ အၾကမ္းဖက္သမားေတြက ဂုဏ္သိကၡာရွိစြာ လုပ္ေဆာင္ခဲ့ ျခင္း မရွိပါဘူး။ ပူတင္က အကူအညီေပးမယ္လို႔ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ နာဂ်စ္ရာဇတ္ကို ကတိေပးခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ သူ မလုပ္ ခဲ့ပါဘူး” ဟု မေလးရွားႏိုင္ငံ လူငယ္ႏွင့္ အားကစား၀န္ႀကီး Khairy Jamaluddin က ၎၏ Tweeter စာမ်က္ႏွာတြင္ ၀န္ ႀကီးခ်ဳပ္ကို ကိုးကား၍ ေဖာ္ျပခဲ့သည္။

ဇူလိုင္လ ၂၀ ရက္ေန႔က ကြာလာလမ္ပူရွိ ေရွာ့ပင္းစန္တာႀကီးမ်ားသို႔ ေရာက္လာၾကသည့္ ျပည္သူမ်ား၏ စိတ္ကို ေစ်း ဆိုင္ႀကီးမ်ားရွိ ႐ုပ္ျမင္သံၾကားမွန္ျပင္မ်ားတြင္ ျပသေနေသာ ေလယာဥ္ပ်က္ၾကသည့္ေနရာမွ ေၾကာက္လန္႔ဖြယ္ရာ ပံုရိပ္ မ်ားက ထိခိုက္နာက်င္စသည္။ ႐ုရွားကို တင္းက်ပ္စြာ စီးပြားေရး ပိတ္ဆို႔ အေရးယူရန္ႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာက ႐ုရွား ကုန္ပစၥည္း မ်ား ၀န္ေဆာင္မႈမ်ားကို သပိတ္ေမွာက္ရန္ အမ်ားစုက ေတာင္းဆိုေနၾကသည္။

“က်ေနာ္တို႔ အစိုးရနဲ႔ တကမာၻလံုးက ဒီကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ တခုခု လုပ္ရပါမယ္။ ဒီလို မဟုတ္ရင္ က်ေနာ္တို႔ ႏိုင္ငံအတြက္ ဘာေတြျဖစ္လာမွာလဲ။ မေလးရွားေလေၾကာင္းလိုင္း ဘာျဖစ္သြားမလဲ။ တကယ္လို႔ သူတို႔က က်ေနာ္တို႔ မကူညီဘဲ ဆက္ ၿပီးေနမယ္ဆိုရင္ က်ေနာ္တို႔က ႐ုရွားကို ေဒါသျဖစ္တယ္ ဆိုတာကို ျပသဖို႔အတြက္ မေလးရွားႏိုင္ငံသား အားလံုးက ႐ုရွား ထုတ္ကုန္ေတြကို သပိတ္ေမွာက္တာက အေကာင္းဆံုးနည္းလို႔ က်ေနာ္ထင္ပါတယ္” ဟု အသက္ ၂၇ ႏွစ္အရြယ္ ပညာေရး ၀န္ထမ္းတေယာက္ျဖစ္ သည့္ Nur Zehan Abu Bakar ကေျပာသည္။

ေရွာ့ပင္းစန္တာ တခု၏ ေရွ႕တြင္ မိသားစုႏွင့္ အတူ အခ်ိန္ျဖဳန္းေနေသာ Charles Foo ကလည္း Nur Zehan Abu Bakar ႏွင့္ အယူအဆခ်င္း တူညီသည္။ “သူတို႔ (႐ုရွား)က ႏိုင္ငံႀကီးပါ။ က်ေနာ္တို႔က အလြန္ေသးငယ္တဲ့ ႏိုင္ငံတခုပါ။ ကမာၻမွာ ရွိတဲ့ ႏိုင္ငံအားလံုးက ႐ုရွားကုန္ပစၥည္းေတြနဲ႔ တျခားဟာေတြကို ၀ယ္ယူတာ ရပ္တန္႔ မေပးဘဲနဲ႔ေတာ့ က်ေနာ္တို႔ ဘယ္ ေလာက္ အထိလုပ္ႏိုင္မွာလဲ” ဟုဆိုသည္။

မေလးရွားႏိုင္ငံသည္ ႐ုရွားႏိုင္ငံ“ အေရွ႕ေတာင္အာရွမွ အဓိက ကုန္သြယ္ဖက္ႏိုင္ငံမ်ားထဲမွ တခုျဖစ္သည္။ မေလးရွား စစ္ တပ္သို႔လည္း အဓိက ေထာက္ပံံ့ေပးေနသူလည္း ျဖစ္သည္။ ၿပီးခဲ့သည့္ ၁၀ ႏွစ္ အတြင္းတြင္ မေလးရွားေလတပ္ အတြက္ Sukhoi ဂ်က္တိုင္ေလယာဥ္ ၁၈ စင္း ေပးပို႔ခဲ့သည္။

မေလးရွားႏိုင္ငံ Monash တကၠသိုလ္မွ ႏိုင္ငံေရး သိပၸံ ပါေမာကၡ James Chinက ေလယာဥ္ပ်က္က်မႈေၾကာင့္ ႐ုရွား-မေလး ရွား ဆက္ဆံေရး ဆိုးရြားစြာ ထိခိုက္ဖြယ္မရွိဟု သူ ယံုၾကည္ေၾကာင္းေျပာသည္။ သို႔ေသာ္လည္း တရာ၀င္ စံုစမ္းစစ္ေဆးျခင္း ၏ ရလဒ္မ်ား အေပၚတြင္ မ်ားစြာမူတည္ေနသည္ဟုလည္း သူကထပ္ေျပာသည္။

“တကယ္ေတာ့ မေလးရွား အစိုးရဖက္က လုပ္ႏိုင္တာ အမ်ားႀကီး မရွိပါဘူး။ မေလးရွား အစိုးရယူထားရတဲ့ ေနရာက ႐ုရွား ေတြကို ရန္မလုပ္ႏိုင္ဘူး။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ သူတို႔ (႐ုရွား)က စံုစမ္းစစ္ေဆးေရးအတြက္ အဓိကေသာ့ခ်က္ကို ထိန္းခ်ဳပ္ ထားတယ္” ဟု James Chinက ဆိုသည္။

မေလးရွား ႏိုင္ငံသား အခ်ိဳ႕ကမူ ဆင္ျခင္တံုတရားကို ဆက္လက္ကိုင္စြဲထားရန္ႏွင့္ စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈ ၿပီးစီးသည့္ အခ်ိန္ကို ေစာင့္ဆိုင္းရန္ အေရးႀကီးေၾကာင္းေျပာသည္။

ကြာလာလမ္ပူၿမိဳ႕ စည္ကားသည့္ ေစ်းဆိုင္မ်ားရွိရာ ေနရာတြင္ေတြ႔ခဲ့ရသည့္ သူ႔ကိုယ္သူ မိသားစု အမည္ Wong ဟုသာ ေဖာ္ျပခဲ့ေသာ အသက္ ၃၆ ႏွစ္ အရြယ္ အကသမားတဦးက “ေလာေလာဆယ္ အတြက္ေတာ့ က်ေနာ့္ကိုယ္က်ေနာ္ တည္ၿငိမ္မႈရေအာင္ လုပ္မယ္။ အနိဌာ႐ံု အသံေတြကို နားမေထာင္ ေတာ့ဘူး။ က်ေနာ့္အတြက္ေတာ့ ဒီအခ်ိန္မွာ စိတ္ထိ ခိုက္လႈပ္ရွား စရာအေၾကာင္း မရွိပါဘူး။ လူတိုင္းကိုလည္း တည္တည္ ၿငိမ္ၿငိမ္ရွိဖို႔ က်ေနာ္အားေပးတယ္။” ဟုဆိုသည္။

မေလးရွားႏိုင္ငံမွ ပညာရွင္အဖြဲ႔အစည္းတခုျဖစ္သည့္ Institute for Democracy and Economic Affairs ၏ လုပ္ငန္း အရာရွိခ်ဳပ္ Tricia Yeoh က မေလးရွားႏိုင္ငံသားမ်ား စိတ္ပ်က္ေဒါသ ျဖစ္ရသည္ကို သူနားလည္ေပးႏိုင္ေသာ္လည္း မေလးရွား ျပည္ သူမ်ား အေနျဖင့္ ယခုျဖစ္ရပ္ အတြက္ မည္သူ႔တြင္ တာ၀န္ရွိသည္ကို စံုစမ္းေဖာ္ထုတ္ၿပီး အေျဖတခုခု ထြက္လာသည္ အထိ ေစာင့္ဆိုင္းေပးရန္ လိုအပ္ေၾကာင္း ေျပာသည္။

“ပထ၀ီႏိုင္ငံေရး အေျခအေနနဲ႔ အခ်က္အလက္အားလံုးကို ထုတ္ျပန္ေပးခဲ့ျခင္း မရွိတဲ့ သေဘာသဘာ၀ကို ျပည္သူေတြ သတိထားဖို႔ လိုပါတယ္။ သိရမယ့္ ဟာေတြ က်မတို႔ မသိေသးတာ ေသခ်ာပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ က်မတို႔ ေစာင့္ရပါမယ္။ ဒါေပမယ့္လည္း ဘယ္လိုပဲ ျဖစ္ျဖစ္ စံုစမ္းစစ္ေဆးေရးေတြ စနစ္တက်ၿပီးေျမာက္ဖို႔ အစိုးရအားလံုးက ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ သင့္ပါတယ္။ ႐ုရွား အပါအ၀င္ေပါ့” ဟု Tricia Yeoh က ကဆိုသည္။

ဧရာ၀တီ