ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္း ဆက္လက္ျဖစ္ေပၚေနတဲ့ က်ဴးလြန္ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြဟာ ဒီမိုကေရစီ အသြင္ကူးေျပာင္းေရး ကို အႏၱရာယ္ျဖစ္ေစတယ္လို႔ နယူးေရာက္ၿမိဳ႕အေျခစိုက္ ICTJ လို႔ေခၚတဲ့ အသြင္ကူးေျပာင္းေရးကာလ တရားမွ်တမႈဆိုင္ရာ ႏိုင္ငံတကာစင္တာအဖဲြ႔က သတိေပးလိုက္ပါတယ္။ ICTJ ရဲ႕ တာ၀န္ခံ Anna Roccotello ကို ဆက္သြယ္ေမးျမန္းၿပီး မအင္ၾကင္းႏုိင္က တင္ျပထားပါတယ္။
ICTJ အဖဲြ႔ႀကီးက ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ အသြင္ကူးေျပာင္းေရးကာလ တရားမွ်တမႈ ေဖာ္ေဆာင္ႏိုင္ဖို႔ နည္းလမ္း ေတြကိုရွာေဖြျခင္းဆိုတဲ့ ေခါင္းစဥ္နဲ႔ အစီရင္ခံစာတေစာင္ကို မၾကာေသးခင္က ထုတ္ျပန္ခဲ့ပါတယ္။ ဒီအစီရင္ခံစာအရ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ႏိုင္ငံေရးအရ ဆက္လက္ဖိႏွိပ္မႈေတြ၊ ခ႐ိုနီစီးပြားေရးစနစ္နဲ႔ မၿပီးဆံုးတဲ့ ပဋိပကၡတိုက္ပဲြေတြဟာ ဒီမိုကေရစီေရးလမ္းေၾကာင္းကို ထိခိုက္ပ်က္ျပားေစတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ အစီရင္ခံစာမွာ ႏိုင္ငံတကာ အသိုင္းအ၀ိုင္းရဲ႕ ကူညီပံ့ပိုး အေထာက္အကူျပဳတဲ့ လုပ္ရပ္ေတြမွာ တရားမွ်တမႈ ေဖာ္ေဆာင္ေရးကို ဦးစားေပး မေပး ေလ့လာသံုးသပ္ထားတယ္လို႔ ICTJ ရဲ႕ တာ၀န္ခံ Anna Roccotello က ဗီြအိုေအကို ေျပာပါတယ္။
“ဒီအစီရင္ခံစာဟာ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္အတြင္း အျဖစ္အပ်က္ေတြကို အဓိကေလ့လာ သံုးသပ္ တင္ျပထားတာပါ။ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္း ေျပာင္းလဲတိုးတက္မႈေတြမွာ ႏိုင္ငံတကာအသိုင္းအ၀ိုင္းဘက္က ပါ၀င္ပတ္သက္မႈေတြကို လည္း ေလ့လာခဲ့ပါတယ္။ ႏိုင္ငံတကာအေနနဲ႔ စီးပြားေရးအရ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈမွာ ေရွ႕ကို ေရာက္ေန ေပမဲ့ လူ႔အခြင့္အေရးကို ဦးစားေပးတဲ့ နည္းလမ္းေတြနဲ႔ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္တာမ်ဳိး အားနည္းေနတာ ေတြ႔ရပါတယ္။”
ဒါ့အျပင္ ဇူလိုင္လ ၂၂ ရက္ ေန႔စဲြနဲ႔ ICTJ ရဲ႕ သတင္းထုတ္ျပန္ခ်က္မွာ မၾကာေသးခင္က ျဖစ္ခဲ့တဲ့ မႏၱေလးၿမိဳ႕က အၾကမ္းဖက္မႈေတြ သတင္းေထာက္ေတြကို ဖမ္းဆီးစစ္ေဆးၿပီး ႏွစ္ရွည္ေထာင္ဒဏ္ေတြ ခ်မွတ္ေနတဲ့ လုပ္ရပ္ေတြဟာ ဒီမိုကေရစီစနစ္ကို ေျပာင္းလဲဖို႔ ေျခလွမ္းပိုၿပီး ေ၀းသြားေစတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
အစီရင္ခံစာမွာေတာ့ ကခ်င္ျပည္နယ္တြင္း ႏွစ္ဘက္တိုက္ပဲြေတြ ျပန္ျဖစ္ခဲ့တာ၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းေတြ အေၾကာင္းျပၿပီး တိုင္းရင္းသားေဒသေတြမွာ အႀကီးစားစီးပြားေရး လုပ္ငန္းေတြအတြက္ ေျမယာေတြကို သိမ္းတာ၊ မူဆလင္ဆန္႔က်င္ေရး တိုက္ခိုက္တာေတြ ပိုၿပီးဆိုးလာတာ၊ အစြန္းေရာက္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြရဲ႕ အၾကမ္းဖက္မႈေတြဟာ ရခိုင္ျပည္နယ္ကတဆင့္ ျမန္မာျပည္အႏွံ႔အျပားကို ပ်ံ႕ႏွံ႔လာတာ ျမန္မာ့အသြင္ ကူးေျပာင္းေရးမွာ ရင္ဆိုင္ေနရတဲ့ ျပႆနာ အခက္အခဲေတြျဖစ္တယ္လို႔ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
ဒါ့အျပင္ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္ အဖဲြ႔အစည္းေတြနဲ႔ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးမွာ ေဒသခံေတြအေပၚ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္ က်ဴးလြန္မႈေတြအတြက္ တရားမွ်တမႈ ရွာေဖြဖို႔ အခ်က္မပါတာဟာ ေဆြးေႏြးပဲြ ေအာင္ျမင္ေရးကို အခက္အခဲ ျဖစ္ေစတယ္လို႔လည္း Anna Roccotello က ဆိုပါတယ္။
“ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္မွာ တရားမွ်တမႈ ရွာေဖြဖို႔နည္းလမ္းကို ဆက္ၿပီး လ်စ္လ်ဴ႐ႈထားမယ္ဆိုရင္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး တကယ္ရဖို႔ လက္ေတြ႔မွာ မျဖစ္ႏိုင္ပါဘူး။ လက္ရွိ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္အဖဲြ႔ေတြနဲ႔ ေဆြးေႏြးပဲြေတြဟာ တိုင္းျပည္ရဲ႕အနာဂတ္အတြက္ အလြန္ပဲအေရးႀကီးၿပီး အားလံုးကလည္း ၀ိုင္းၿပီး ပံ့ပိုးသင့္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီေဆြးေႏြးပဲြေတြမွာ မပါ၀င္ေသးတဲ့ အတိတ္ကာလက မတရား ႏွိပ္စက္ညႇဥ္း ပန္း သတ္ျဖတ္ခံခဲ့ရသူေတြအတြက္ တရားမွ်တမႈဆိုင္ရာ လုပ္ငန္းေတြကို အေႏွးနဲ႔အျမန္ စတင္ေဆြးေႏြး ၾကဖို႔ က်မတို႔ တိုက္တြန္းခ်င္ပါတယ္။”
ဆက္လက္ၿပီးေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရး၊ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးနဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး တည္ေဆာက္ေရး စတဲ့ က႑အသီးသီးမွာ ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္ေနတဲ့ မူ၀ါဒခ်မွတ္သူေတြ၊ ႏိုင္ငံတကာ အလွဴရွင္ေတြအတြက္ ICTJ က အစီရင္ခံ ထားတဲ့ အႀကံျပဳခ်က္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔လည္း Anna Roccotello က အခုလို ေျပာျပပါတယ္။
“ပြင့္လင္းျမင္သာမႈနည္းလမ္းကို အေလးေပးေဆာင္ရြက္ၾကဖို႔ ICTJ က တိုက္တြန္းထားပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ အသြင္ကူးေျပာင္းေရးမွာ အေရးပါတဲ့ လုပ္ငန္းစဥ္ေတြ တိုးတက္လာဖို႔အတြက္ ႏိုင္ငံတကာ အသိုင္းအ၀ိုင္း ဘက္က အစိုးရနဲ႔ ဆက္ဆံတဲ့အခါ သူတို႔ရဲ႕ၾသဇာအရွိန္ကို အသံုးျပဳဖို႔ အႀကံျပဳပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး ဥပေဒအရ ကင္းလြတ္ခြင့္ ရေနတာေတြနဲ႔ တရားမွ်တမႈအေပၚ ျမန္မာျပည္သူေတြရဲ႕ အျမင္ေတြကို ျပည္တြင္း၊ ျပည္ပက မူ၀ါဒခ်မွတ္ေရးဆဲြ သူေတြ၊ ႏုိင္ငံတကာ အဖြဲ႔အစည္းေတြအေနနဲ႔ အခ်ိန္ေပး စစ္တမ္းေကာက္ယူဖို႔ လိုပါတယ္။ ဒါေတြဟာ အသြင္ကူးေျပာင္းေရးမွာ တရားမွ်တမႈနည္း လမ္းေတြ ရွာေဖြႏိုင္ဖို႔ အေရးႀကီးတဲ့အခ်က္ေတြ ျဖစ္ပါတယ္။”
Anna Roccotello ကိုယ္တိုင္လည္း ၿပီးခဲ့တဲ့သီတင္းပတ္က ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ဒီအစီရင္ခံစာနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ကုလသမဂၢ အပါအ၀င္ ႏိုင္ငံတကာနဲ႔ လူထုအေျချပဳ အဖဲြ႔အစည္းေတြကို ရွင္းလင္းတင္ျပခဲ့ပါတယ္။
VOA
No comments:
Post a Comment