အီရန္ႏ်ဴကလီးယား သေဘာတူညီခ်က္ရရွိ

အီရန္ရဲ႕ ႏ်ဴကလီးယား လုပ္ေဆာင္မႈေတြကို ကန္႔သတ္ၿပီး အျပန္အလွန္ အေနနဲ႔ အီရန္အေပၚ ဒဏ္ခတ္မႈေတြ ေလွ်ာ့ေပါ့ ေပးဖို႔  အီရန္နဲ႔ ကမၻာ့အင္ အားႀကီး ႏုိင္ငံမ်ား အဖြဲ႔တို႔ၾကား ဆယ္ႏွစ္ေက်ာ္ ညိႇႏႈိင္းခဲ့ရတဲ့ သမိုင္းဝင္ သေဘာတူညီခ်က္ ရသြားၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။

အခုရခဲ့တဲ့ သေဘာတူညီခ်က္ကေန အေမရိကန္ေတြရဲ႕ သံတမန္ေရးႀကိဳး ပမ္းမႈဟာ တကယ္စစ္မွန္ၿပီး အဓိပၸါယ္ ျပည့္ဝတဲ့ ေျပာင္းလဲမႈကို ေဖာ္ေဆာင္ ႏိုင္္တယ္ ဆိုတာကို ျပသေနတယ္လို႔ အေမရိကန္သမၼတ Barack Obama က ေျပာဆိုလိုက္ပါတယ္။ 

အခုရရွိလိုက္တဲ့  ၿပီးျပည့္စံုတဲ့ ေရရွည္ သေဘာတူညီခ်က္ကေန အီရန္ကို ႏ်ဴကလီးယား လက္နက္ ပိုင္ဆိုင္မႈ မရွိေအာင္ ကာကြယ္ႏိုင္ခဲ့တယ္လို႔လည္း ေျပာပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ တကယ္လို႔ အခုသေဘာတူညီခ်က္ကို ပိတ္ပင္ဖုိ႔ အေမရိကန္ လႊတ္ေတာ္မွာ တင္သြင္းမႈ မွန္သမွ်ကို သူက ဗီတုိအာဏာသံုး ပယ္ခ်မွာ ျဖစ္ေၾကာင္းလည္း ေျပာပါတယ္။

အီရန္ရဲ႕ ႏ်ဴကလီးယား အစီအစဥ္ေတြ ေလွ်ာ့ခ်ေပးဖို႔နဲ႔ ကုလသမဂၢ ႏ်ဴကလီးယား ေအဂ်င္စီရဲ႕ ႀကီးၾကပ္မႈေအာက္မွာရွိဖို႔ အခ်က္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အေသးစိတ္ ေရးဆြဲႏုိင္ဖုိ႔  ေခ်ာေခ်ာေမြ႔ေမြ႔ျဖစ္ေအာင္ သီတင္းပတ္ေပါင္းမ်ားစြာ ဆက္တုိက္ ေဆြးေႏြးခဲ့ၿပီးတဲ့ေနာက္မွာ EU ဥေရာပသမဂၢ ႏိုင္ငံျခားမူဝါဒေရးရာ အႀကီးအကဲ Federica Mogherini နဲ႔ အီရန္ႏိုင္ငံ ျခားေရးဝန္ႀကီး Mohammad Javad Zarif တို႔က ဒီသေဘာတူညီခ်က္ကို ရၿပီျဖစ္ေၾကာင္း Vienna မွာ ေၾကညာလိုက္ၿပီး ခ်က္ခ်င္းဆိုသလိုပဲ သမၼတ အိုဘားက အခုလို ေျပာၾကားလိုက္တာပါ။

EU ဥေရာပသမဂၢ ႏိုင္ငံျခားမူဝါဒေရးရာ အႀကီးအကဲ Mogherini ကေတာ့  ဒီသေဘာတူညီခ်က္ဟာ မွ်တမႈရွိသလို ေဆြးေႏြးပြဲမွာ ပါဝင္တဲ့ အဖြဲ႔အားလံုးရဲ႕ အက်ိဳးစီးပြားကိုလည္း အေလးထားမႈရွိေၾကာင္း ေျပာပါတယ္။ မစၥတာ Zarif ကလည္း မစၥ Mogherini လိုပဲ ထပ္တူ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။  အီရန္ႏ်ဴကလီးယားဆိုင္ရာ ၿပီးျပည့္စံုတဲ့ သေဘာတူညီခ်က္ ရဖို႔အတြက္ လေပါင္းမ်ားစြာ ညိႇႏႈိင္းခဲ့ရတဲ့ သံတမန္ေတြရဲ႕ ေနာက္ဆံုး ေတြ႔ဆံုတဲ့ အစည္းေဝးအၿပီးမွာ အခုလို ေျပာၾကား ခဲ့ၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။

သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲ မျပဳလုပ္ခင္ကေတာ့ မစၥတာ Zarif က ဒီသေဘာတူညီခ်က္ဟာ အီရန္အတြက္ေရာ P5+1 လို႔ သိၾကတဲ့  ၿဗိတိန္၊ ျပင္သစ္၊ တ႐ုတ္၊ ႐ုရွား၊ အေမရိကန္နဲ႔ ဂ်ာမဏီ တို႔ပါဝင္တဲ့ အဖြဲ႔အတြက္ပါ ၂ ဘက္စလံုး အ႐ႈံးမရွိတဲ့ သေဘာတူညီခ်က္တခုလို႔လည္း ေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။ အီရန္သမၼတ Hassan Rouhani ကေတာ့ ဒီလို သေဘာတူညီခ်က္ ရခဲ့တာ အတြက္ ခ်ီးက်ဴးလိုက္ၿပီး ႏိုင္ငံတကာ ဆက္ဆံေရးမွာ စာမ်က္ႏွာသစ္ စတင္ဖြင့္လွစ္လိုက္ၿပီျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာ ပါတယ္။

VOA