သမၼတကို ျပည္သူကတိုက္ရိုက္ေရြးခြင့္ရလို႔လား

“ဒုတိယ ငါးႏွစ္ သမၼတ အျဖစ္ေဆာင္ရြက္ေပးပါ”၊ “သမၼတႀကီး ဆက္လက္ၿပီး သမၼတတာ၀န္ထမ္းေဆာင္ ေပးပါ”၊ “Mr. President: We want You 2nd Term” … စတဲ့ ဆိုင္းဘုတ္ေတြ ကိုင္ေဆာင္ၿပီး လက္ရွိ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ကို ေနာက္ထပ္ သမၼတသက္တမ္း ၅ ႏွစ္ ထပ္မံတာ၀န္ယူဖို႔ ယခုလ ၁၂ ရက္က  ေက်ာက္တန္းၿမိဳ႕နယ္ ေမွာ္၀န္းျမစ္ကူးတံတားဖြင့္ပြဲမွာ ျပည္သူတခ်ိဳ႕ဆိုသူေတြက ေတာင္းဆိုၾကတယ္လို႔ ဖတ္႐ႈလိုက္ရပါတယ္။

ဒီလို ေတာင္းဆိုမႈေတြဟာ ျပည္သူဆိုသူတခ်ဳိ႕က မိမိသေဘာနဲ႔ မိမိေတာင္းဆိုတာလား၊ ေသခ်ာစီစဥ္ၿပီး ေတာင္းဆိုခိုင္းခံ ရသလားဆိုေတာ့ အေသခ်ာမသိေပမယ့္ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ကို သမၼတအျဖစ္ ထပ္မံတာ ၀န္ယူဖို႔ အဲဒီလိုမ်ဳိး ဆိုင္းဘုတ္ကိုင္ ေတာင္းဆိုတာေတြနဲ႔ ဦးသိန္းစိန္ ကိုယ္တိုင္ကလည္း ဒုတိယ သက္တမ္း ကို ျပည္သူေတြ ေထာက္ခံပါက အေလးအနက္ထား စဥ္းစားမယ္လို႔ ေျပာတာေတြကို မၾကာခဏ ေတြ႔လာရ ပါတယ္။

ဒီလို ေတာင္းဆိုတာေတြ၊ ေျပာၾကားတာေတြကို ျမင္ရေတြ႔ရေတာ့ သက္ျပင္းလည္း အခါခါခ်မိသလို ေတာင္းဆိုတဲ့ သူေတြကိုလည္း သနားေနမိပါတယ္။ ဦးသိန္းစိန္ကို သမၼတတာ၀န္ ဆက္လက္ယူေစခ်င္တာ၊ ဦးသိန္းစိန္ ကိုယ္တိုင္က သမၼတ ဆက္လုပ္ခ်င္တာေတြကို စာနာနားလည္ေပမယ့္ ၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒမွာ ျပဌာန္းထားတဲ့ သမၼတ ေရြးခ်ယ္တင္ေျမာက္ပံုကို အဲဒီေတာင္းဆိုတဲ့ ျပည္သူတခ်ဳိ႕ဆိုသူေရာ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ပါ ေသခ်ာနားမလည္ မသိရွိတာ ထင္ရွားေနပါတယ္။

၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒအရ ျမန္မာျပည္သူျပည္သားေတြဟာ ႏိုင္ငံရဲ႕အထြတ္အထိပ္ သမၼတကို တိုက္ရိုက္ ေရြးခ်ယ္ခြင့္ မရၾကပါဘူး။ ဆိုလိုတာက မိမိက သမၼတျဖစ္ေစခ်င္သူကို သမၼတျဖစ္ပါေစလို႔ ေတာင္းဆိုၿပီး သမၼတအျဖစ္ တင္ေျမာက္လို႔ မရတာပါ။ ေျပာမယ့္သာ ေျပာရတာပါ သမၼတတင္ မဟုတ္ ပါဘူး။ တိုင္းေဒသႀကီးနဲ႔ ျပည္နယ္အသီးသီးက အစိုးရအဖြဲ႕ဦးေဆာင္သူ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ေတြ၊ ၀န္ႀကီးေတြလည္း ျပည္သူက တိုက္ရိုက္ေရြးခ်ယ္ တင္ေျမာက္ခြင့္ လံုး၀မရွိပါဘူး။

ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ သမၼတကို ၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒအရ ဘယ္လိုေရြးခ်ယ္တယ္ဆိုတာကို အရင္ေလ့လာၾကည့္ ၾကရေအာင္ပါ။ သမၼတေရြးခ်ယ္ေရးနဲ႔ ပတ္သတ္ၿပီး အေျခခံဥပေဒ အခန္း ၃ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတႏွင့္ ဒုတိယ သမၼတမ်ား၊ ပုဒ္မ ၆၀ မွာ ျပဌာန္းသတ္မွတ္ထားပါတယ္။

သမၼတကို ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္၊ အမ်ဳိးသားလႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္နဲ႔ တပ္မေတာ္သား လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ေတြ ပါ၀င္တဲ့ သမၼတ ေရြးခ်ယ္တင္ေျမာက္ေရးအဖြဲ႔က ေရြးခ်ယ္ တင္ေျမာက္ၾက ရတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ သမၼတေလာင္း (ဒုတိယသမၼတ) ၃ ဦး အမည္စာရင္းကို ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စား လွယ္မ်ာ အစုအဖြဲ႕၊ အမ်ဳိးသားလႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္မ်ား အစုအဖြဲ႕နဲ႔ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္နဲ႔ အမ်ဳိးသား လႊတ္ေတာ္ ႏွစ္ရပ္အတြက္ တပ္မေတာ္ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳပ္က တာ၀န္ေပးထားတဲ့ တပ္မေတာ္သား လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ား အစုအဖြဲ႕တို႔က အသီးသီး ကနဦး ေရြးခ်ယ္ရပါတယ္။ အဲဒီ ၃ ဦးဟာ လႊတ္ ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ေတြထဲက ျဖစ္ႏိုင္သလို လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ မဟုတ္သူေတြထဲကလည္း ျဖစ္ႏိုင္ ပါတယ္။

အစုအဖြဲ႔သံုးဖြဲ႔က တင္သြင္းတဲ့ သမၼတေလာင္း ၃ ဦးကို ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ (ျပည္သူ႔ လႊတ္ေတာ္နဲ႔ အမ်ဳိးသားလႊတ္ေတာ္ ႏွစ္ရပ္ေပါင္း) အားလံုးပါ၀င္တဲ့ သမၼတ ေရြးခ်ယ္တင္ေျမာက္ေရး အဖြဲ႔က ဆႏၵမဲေပးၿပီး သမၼတတဦးကို ေရြးခ်ယ္ရပါတယ္။ ၃ ဦးထဲက မဲအမ်ားဆံုးရသူဟာ သမၼတအျဖစ္ တာ၀န္ယူရမွာျဖစ္ၿပီး က်န္ ၂ ဦးကေတာ့ ဒုတိယ သမၼတေတြအျဖစ္ တာ၀န္ယူရတာ ျဖစ္ပါတယ္။ လႊတ္ ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ထဲကေန သမၼတ၊ ဒုသမၼတ ျဖစ္လာသူေတြကေတာ့ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ အျဖစ္ က ႏုတ္ထြက္ရပါတယ္။

အထက္ကရွင္းျပတဲ့ သမၼတ ေရြးခ်ယ္ပံုကို ၾကည့္ျခင္းအားျဖင့္ သမၼတလုပ္လိုသူဟာ ဘယ္ေလာက္ပဲ သမၼတ လုပ္ခ်င္ပါတယ္ေျပာေျပာ သမၼတျဖစ္ဖို႔အတြက္ အစုအဖြဲ႕ ၃ ဖြဲ႕ထဲက တဖြဲ႕ဖြဲ႕ရဲ႕ သမၼတေလာင္း အမည္စာရင္း အရင္ဦးဆံုး တင္သြင္းခံဖို႔ လိုေနပါတယ္။ သမၼတ ဘယ္သူဘယ္၀ါ လုပ္ပါလို႔ ေတာင္းဆိုသူ ေတြ အေနနဲ႔လည္း မိမိေတာင္းဆိုတိုင္း ဆႏၵရွိတိုင္း မိမိျဖစ္ေစခ်င္သူ သမၼတျဖစ္ခြင့္ မရွိဘူးဆိုတာ အထင္ အရွား ေတြ႕ရမွာပါ။

ဒါေၾကာင့္ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္အေနနဲ႔ ေနာက္ထပ္ ၅ ႏွစ္ သမၼတ ဆက္လုပ္ခ်င္ေသးတယ္ ဆိုရင္ေတာင္ အရင္ဦးဆံုး ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ ဒါမွမဟုတ္ အမ်ဳိးသားလႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္အျဖစ္ အေရြးခံရဖို႔လိုပါတယ္။ (၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒအရ သမၼတေလာင္းဟာ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ မဟုတ္ သူထဲကေန အမည္စာရင္း တင္သြင္း ေရြးခ်ယ္ခံခြင့္ ရွိတာမို႔ ဦးသိန္းစိန္ အေနနဲ႔ လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ အျဖစ္ အေရြးမခ်ယ္ခံဘဲ အစုအဖြဲ႕တစုစုက အမည္စာရင္း တင္သြင္းခံခြင့္ ရွိပါတယ္)။ 

လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္အျဖစ္ အေရြးခံရရင္ေတာင္ အစုအဖြဲ႕တစုစုက သမၼတေလာင္း အမည္စာရင္း အတင္သြင္းခံဖို႔ လိုပါေသးတယ္။

ဘယ္လိုပဲျဖစ္ပါေစ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ သမၼတဟာ အစုအဖြဲ႕ ၃ စုက အမည္စာရင္း တင္သြင္းေရြးခ်ယ္ခံရ ေတာင္ သမၼတ ေရြးခ်ယ္ေရးအဖြဲ႕ရဲ႕ ဆႏၵမဲေတြနဲ႔ ထပ္မံ ယွဥ္ၿပိဳင္အေရြးခံရဦးမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ သမၼတျဖစ္ လာသူဟာ မိမိသမၼတ ျဖစ္ခ်င္တယ္လို႔ ဆႏၵရွိေန႐ံုနဲ႔ မရဘဲ သမၼတျဖစ္လာဖို႔ အဆင့္ဆင့္ ျဖတ္သန္းရပါ တယ္။ ဒါကို ၾကည့္ျခင္းအားျဖင့္ သမၼတ ျဖစ္လာသူဟာ ျပည္သူက တိုက္ရိုက္ေရြးခ်ယ္တာ မဟုတ္ဘဲ လႊတ္ေတာ္က ေရြးခ်ယ္တယ္ဆိုတာ သိရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

လာမယ့္ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲဟာ ၂၀၁၀ တုန္းကလို႔ ပါတီတခုတည္းက အျပတ္အသတ္ ႏိုင္ဖို႔ မလြယ္ကူ ေတာ့ပါဘူး။ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ (NLD) ပါတီကလည္း ေရြးေကာက္ပြဲ ၀င္ၿပိဳင္မယ္လို႔ ေၾက ညာလိုက္ပါၿပီ။ တိုင္းရင္းသား ပါတီေတြကလည္း ျပင္ဆင္ေနၾကပါၿပီ။ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲဟာ ၿပိဳင္ဆိုင္မႈ အႀကိတ္အနယ္ ရွိလာပါလိမ့္မယ္။ ပါတီေတြ ၿပိဳင္ဆိုင္မႈ ျပင္းထန္လာႏိုင္သလို သမၼတ ေရြးခ်ယ္ရာမွာလည္း တပါတီထဲကေန ေရြးခ်ယ္မႈမ်ဳိး မဟုတ္ႏိုင္ေတာ့ဘဲ ပါတီစံုကေန ေရြးခ်ယ္လာႏိုင္ပါတယ္။ ၂၀၁၀ တုန္းက လို ဘယ္သူက သမၼတလုပ္ ဘယ္သူက လႊတ္ေတာ္ဥကၠ႒ လုပ္ဆိုတဲ့ ႀကိဳတင္စီစဥ္ခဲ့ပံုစံမ်ဳိး  ၂၀၁၅ မွာ မျဖစ္ႏိုင္ေတာ့ပါဘူး။

ျပည္သူက တိုက္ရိုက္ေရြးခ်ယ္ခြင့္မရတဲ့ သမၼတကို ျပည္သူတခ်ဳိ႕က သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ သမၼတ ထပ္လုပ္ပါ၊ ေထာက္ခံပါတယ္ဆိုၿပီး ေတာင္းဆိုေနၾကတာ နည္းလမ္းလြဲေနပါတယ္။ အမွန္တကယ္က မိမိ သမၼတျဖစ္ ေစခ်င္သူ သမၼတျဖစ္ဖို႔အတြက္ ေတာင္းဆိုရမွာက ၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒ ျပင္ဆင္ႏိုင္ေရးပါ။ အေျခခံဥပေဒ ကိုက တိုင္းျပည္ကို ဦးေဆာင္မယ့္ သမၼတကို ျပည္သူေတြ တိုက္ရိုက္ေရြးခ်ယ္ခြင့္ ေပးမထားလို႔ပါ။ မိမိ သမၼတျဖစ္ေစခ်င္သူ သမၼတျဖစ္ဖို႔ “ဘယ္သူ သမၼတ လုပ္ပါ” လို႔ မေတာင္းဆိုပါနဲ႔ ။ မိမိတို႔ဆႏၵနဲ႔ သမၼတ ေရြးခ်ယ္ခြင့္ ေပးမထားတဲ့ ၂၀၀၈ အေျခခံ ဥပေဒျပင္ဆင္ဖို႔ အရင္ဦးဆံုး ေတာင္းဆိုပါလို႔ တိုက္တြန္းရပါ တယ္။ ဒါမွသာ ျပည္သူက တိုက္႐ိုက္ ေရြးခ်ယ္ခြင္႔ရတဲ့ ျပည္သူကဆႏၵရွိတဲ့သူ သမၼတ ျဖစ္လာမွာျဖစ္ပါ တယ္။

ဧရာ၀တီ