၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒအရ ရရွိထားသည့္ “၀” ကိုယ္ပိုင္ အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရတိုင္းကို ျပည္နယ္အဆင့္ တိုးျမွင့္ သတ္မွတ္ ေပးေရး အစိုးရႏွင့္ ညွိႏိႈင္းရာတြင္ ေထာက္ခံေပးရန္ “၀” ျပည္ေသြး စည္းညီညြတ္ေရး တပ္မေတာ္ (UWSA ) စစ္ေသနာပတိခ်ဳပ္ ေပါက္ယူခ်န္းက ၂၀၁၅ ခုႏွစ္၊ ေမလ ၁ ရက္ေန႔က ပန္ဆန္းၿမိဳ႕ တြင္ျပဳလုပ္သည့္ “တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ ေတာ္လွန္ေရး အဖြဲ႔အစည္း ထိပ္သီးေခါင္းေဆာင္မ်ား မ်က္ႏွာစံုညီ အစည္းအေဝး”တြင္ တက္ေရာက္လာသည့္ ေခါင္းေဆာင္မ်ားကို တိုက္တြန္း ေတာင္းဆိုခဲ့ သည္။
၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒတြင္ ရွမ္းျပည္နယ္ရွိ ဟိုပန္ၿမိဳ႕နယ္၊ မိုင္းေမာၿမိဳ႕နယ္၊ ပန္၀ိုင္ၿမိဳ႕နယ္၊ နားဖန္း ၿမိဳ႕နယ္၊ မက္မန္း ၿမိဳ႕နယ္ႏွင့္ ပန္ဆန္း (ပန္ခမ္း) ၿမိဳ႕နယ္ ၆ ၿမိဳ႕နယ္ကို ခရိုင္ႏွစ္ခုခြဲကာ “၀” ကိုယ္ပိုင္ အုပ္ ခ်ဳပ္ခြင့္ရတိုင္း ျဖစ္သည္ဟု ျပဌာန္းထားသည္။
“၀” ကိုယ္ပိုင္ အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရတိုင္းကို ျပည္နယ္အဆင့္ တိုးျမွင့္ သတ္မွတ္ ေပးေရးေတာင္းဆိုသည့္ “၀” ဘက္မွ သက္မွတ္ နယ္ေျမတြင္ ၿမိဳ႕နယ္ေပါင္း ၁၉ ၿမိဳ႕နယ္ ရွိေၾကာင္း သိရသည္။ ထိုအထဲတြင္ အစိုးရက ကိုယ္ပိုင္ အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရတိုင္းအျဖစ္ သတ္မွတ္ ေပးထားသည့္ ၆ ၿမိဳ႕နယ္လည္း အပါအဝင္ ျဖစ္သည္။
ယင္းသို႔ေတာင္းဆိုမႈအေပၚ ေဒသတြင္းရွိ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔ တာဝန္ရွိ ပုဂၢိဳလ္မ်ား၊ ႏိုင္ငံေရး ပါတီေျပာခြင့္ရပုဂၢိဳလ္မ်ားႏွင့္ အရပ္ဘက္ဆိုင္ရာပုဂၢဳိလ္တခ်ဳိ႕၏ အျမင္မ်ားကို ဧရာဝတီသတင္းေထာက္ ေက်ာ္ ခက ဆက္သြယ္ေမးျမန္းထားသည္။
ဦးေအာင္ျမင့္
“၀” ျပည္ေသြးစည္း ညီညႊတ္ေရးပါတီ၊ “၀” ျပည္ေသြးစည္း ညီညႊန္ေရးတပ္မေတာ္ (UWSP/UWSA) ေျပာ ခြင့္ရပုဂၢဳိလ္
က်ေနာ္တို႔ကေတာ့ “ဝ” ျပည္နယ္ ေတာင္းခံတင္ျပထားတာ ရွိပါတယ္။ အားလံုး နားလည္ေထာက္ခံေပးႏိုင္ ၾကဖို႔ ဒီလိုေျပာတာပါ။ ျပည္နယ္အတြက္ က်ေနာ္တို႔ သတ္မွတ္ထားတဲ့ ၿမိဳ႕နယ္ ၁၈၊ ၁၉ ၿမိဳ႕နယ္ေလာက္ရွိ မယ္။ အစိုးရက သက္မွတ္ေပးထားတာ ကေတာ့ ၆ ၿမိဳ႕နယ္ေပါ့။ က်ေနာ္တို႔ ဒီလိုေတာင္းဆိုလို႔ ရွမ္းျပည္ နယ္ထဲမွာ တျခား တိုင္းရင္းသားေတြနဲ႔ ျပႆနာ မျဖစ္ႏိုင္ပါဘူး။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ ဒါဟာ သမိုင္းက်န္ခဲ့တဲ့ အေၾကြးပဲေလေနာ္။ သမိုင္းေၾကြးေတြ ျပန္ရွင္းရမယ့္ ကိစၥပဲ။ ဒါကို အားလံုး နားလည္ႏိုင္ပါတယ္။ ပန္ဆန္း ညီလာခံမွာလည္း ျပည္နယ္ကိစၥ ေဆြးေႏြးေတာ့ ၁၂ ဖြဲ႔မွာနားလည္ေၾကာင္း ေထာက္ခံေၾကာင္း ေဆြးေႏြး တာေတြ ရွိပါတယ္။
ဦးခြန္ထြန္းဦး
ရွမ္းတိုင္းရင္းသားမ်ား ဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ (SNLD) ဥကၠ႒
ရွမ္းျပည္ႀကီးကို ခြဲေပးရမယ္ဆိုေတာ့ ဘယ္လိုလုပ္မလဲ။ ေျပာရရင္ေတာ့ဗ်ာ ဒါဟာ ၁၉၉၃ မွာ စတယ္။ က်ေနာ္တို႔က အဲဒါကို သေဘာမတူဘူး။ ၂၀၀၈ မွာလည္း သေဘာမတူဘူး။ က်ေနာ္တို႔ထြက္ခဲ့တယ္ ။ ေနာက္ဆံုး ဒီဟာက ဒီလိုျဖစ္လာမယ္လို႔ ျမင္ေနတယ္။ ေနာက္ဆံုး ဘယ္လိုျဖစ္လာမလဲ ဆိုလို႔ရွိရင္ ယူဂိုဆလားဗီးယားလို မျဖစ္သြားဖို႔ အေရးႀကီးတာပဲ။ အရင္အစိုးရေတြတုန္းကေတာင္ ေပးခ်င္တာ မဟုတ္ဘူး။ အခုအေနအထားေတာင္ ေျခလြန္လက္လြန္ေတြ ျဖစ္ကုန္ၿပီဗ်ာ။ က်ေနာ္ ဒီကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ရွင္းရွင္းလင္းလင္း တခုပဲေျပာခ်င္တယ္။ ခ႐ိုင္းမီးယားလို႔ မျဖစ္ေစနဲ႔ေပါ့ဗ်ာဒါပါပဲ။
အခုအေနအထားမွာေတာင္ အဲဒီေဒသမွာ အစိုးရရဲ႕ အာဏာစက္မွ မရွိတာဗ်ာ။ သူတို႔ေျပာေနတဲ့ ဒို႔တာဝန္ အေရးသံုးပါးေတြ ထိခိုက္ေနၿပီပဲ။ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာ ထိခိုက္ေနတဲ့ဘဝ မရွိသင့္ဘူးဗ်။ အဲဒီမွာ ဗမာစကား အပါအဝင္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးတို႔၊ တပ္တို႔ ရဲစခန္းတိုေတာင္ မရွိဘူးပဲ။ ကိုယ္တိုင္ အာဏာစက္ေတာင္ မေရာက္ႏိုင္ တဲ့ေနရာကို ျပည္နယ္ေပးမယ္ဆိုရင္ ေနာင္ဘာျဖစ္မလဲ ဆိုတာ ခင္ဗ်ားတို႔လည္း သိမွာပါ။
ဦးေဌးဦး
ျပည္ေထာင္စုႀကံ့ခိုင္ေရးႏွင့္ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးပါတီ (ႀကံ့ခိုင္ေရးပါတီ) ဒုဥကၠ႒
ေလာေလာဆယ္ တရားဝင္ကေတာ့ ရွမ္းျပည္နယ္ထဲမွာ ရွိေနတာေပါ့။ ရွမ္းျပည္နယ္မွာ ရွိေနတဲ့ ေဒသ တခုေပါ့။ တိုင္းရင္းသားေတြ အမ်ားစုေနတဲ့ ေဒသတခုေပါ့။ ဒီကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒထဲမွာပါတဲ့ အေျခခံေပၚမွာ မူတည္ၿပီးေတာ့မွ ဝိုင္းၿပီး ေဆြးေႏြးၾကမယ္လို႔ က်ေနာ္ထင္ပါတယ္။
“ဝ” ကို က်ေနာ္တို႔က အထူးေဒသ အေနနဲ႔ ေပးထားတာပဲ။ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒအရလည္း အခြင့္ အေရးေတြ ရရွိလာမယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။ သို႔ေသာ္လည္း ဒါကိုေတာ့ က်ေနာ္ေပးလို႔လည္း မရဘူး။ ေျပာ လို႔လည္း မရဘူးေပါ့ေနာ္။ ဒါေတြကို ဆံုးျဖတ္မယ္ဆိုရင္ ႏိုင္ငံေတာ္တို႔ လႊတ္ေတာ္တို႔က ဆုံးျဖတ္မွာေပါ့။
ဗိုလ္မႉးႀကီး စိုင္းလ
ရွမ္းျပည္ျပန္လည္ ထူေထာင္ေရးေကာင္စီ (RCSS) အတြင္းေရးမႉး(၂)
အခုေလာေလာဆယ္ေတာ့ ဒီကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ဗဟိုရဲ႕ သေဘာထားကို က်ေနာ္တို႔ မသိရေသးပါဘူး။ ဒါနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အရင္က က်ေနာ္တို႔ ဥကၠ႒ႀကီး (ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ယြက္စစ္) ေျပာတာကို ၾကားဖူးတာေတာ့ ရွိပါတယ္။ ဒီကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္ရင္ေတာ့ အားလံုးဆႏၵနဲ႔အညီ ျဖစ္ဖို႔လိုအပ္တာေၾကာင့္ အားလံုးနဲ႔ ေတြ႔ ဆံုေဆြးေႏြး ဆံုးျဖတ္ဖို႔ လိုအပ္တယ္လို႔ပဲ ေျပာထားပါတယ္။
ဦးခြန္ဆိုင္း
ရွမ္းသံေတာ္ဆင့္သတင္းဌာန အယ္ဒီတာ
သူတို႔ UWSA က က်ေနာ့္ကို ေမးဖူးပါတယ္။ ေမးေတာ့လည္း က်ေနာ္လည္း ေျပာပါတယ္။ နံပတ္ ၁ ကေတာ့ ခင္ဗ်ားတို႔မွာ ေတာင္းဆိုခြင့္ရွိတယ္။ ဒါေပမယ့္ ရပိုင္ခြင့္ရွိသလား၊ မရွိဘူးလားဆိုတာက ေနာက္ ထပ္အေၾကာင္း ေပါ့ေနာ္။ ရွမ္းျပည္အေနနဲ႔ ေမးမယ္ဆိုရင္လည္း က်ေနာ္က ရွမ္းျပည္ကို ကိုယ္စားျပဳသူ မဟုတ္ဘူး။ ေနာက္တခုက ရွမ္းျပည္ကို ကိုယ္စားျပဳတဲ့ အဖြဲ႔အစည္းလို႔ ေျပာႏိုင္တာကလည္း ဘယ္အဖြဲ႔မွ မရွိဘူး။ ဆိုေတာ့ အခုဟာ ရွမ္းျပည္နယ္ကိုယ္တိုင္က သူ႔ရဲ႕ ျပည္နယ္ အခြင့္အေရးမရွိတဲ့ အေျခအေနမ်ဳိးမွာ “ဝ” အတြက္ ဆံုးျဖတ္ေပးရမယ္ဆိုတဲ့ ဥစၥာဟာ ျပႆနာပဲ။ ကိုယ့္ကိုကိုယ္ေတာင္ မႏိုင္ေသးဘဲနဲ႔ ေနာက္တ ဆက္ကို ကူဖို႔ဆိုတဲ့အစား အကုန္လံုးေပါင္းၿပီးေတာ့ လုပ္ရင္ မေကာင္းဘူးလားဆိုၿပီး က်ေနာ္ေျပာတယ္။
အခုေျပာေနၾကတာက ဘာလဲဆိုေတာ့ “ဝ” အေနနဲ႔ ဘယ္နည္းနဲ႔မဆို ျပည္နယ္ပဲယူေတာ့မယ္ ဆိုလို႔ရွိရင္ တ႐ုတ္နယ္စပ္မွာ ရွိေနတဲ့ “ဝ” ရဲ႕ ရွိရင္းစြဲနယ္ေျမေတြ အတိုင္းပဲ ဆက္ၿပီးေတာ့ ယူဖို႔ က်န္တဲ့ ထိုင္းနယ္ စပ္မွာ ရွိေနတဲ့ ေနရာေတြကိုေတာ့ အရင္အတိုင္းပဲထားဖို႔။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ သမိုင္းအရလည္း ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ သူတို႔ေျပာသလို အမွန္ပဲ၊ Federate Shan State ဆိုတဲ့ထဲမွာက တ႐ုတ္နယ္စပ္မွာရွိေန တဲ့ “ဝ” နယ္ေတြ မပါဘူး။ မပါဘူးဆိုေတာ့ အဲဒီမပါတဲ့ အတိုင္းပဲထားေပါ့။ ဒီလိုမ်ဳိးျမင္ၾကတာ မ်ားတယ္။
ဦးဥာဏ္ဝင္း NLD
အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ (NLD) ပါတီ ေျပာခြင့္ရပုဂၢဳိလ္
က်ေနာ္တို႔ သမိုင္းေၾကာင္းကို ျပန္ၾကည့္ရမယ္။ အခုလက္ရွိ အေျခအေနတခုတည္းေပၚမွာ မူတည္ၿပီး ဆံုးျဖတ္လို႔မရဘူး။ အဲဒီေတာ့ တိုင္းရင္းသားဆိုတဲ့ အဓိပၸာယ္ ဖြင့္ဆိုခ်က္ထဲမွာ အႀကံဳးဝင္ရဲ႕လား။ ဒါေတြ အကုန္က်ေနာ္တို႔ စဥ္းစားရမယ္ သို႔ေသာ္ NLD အေနနဲ႔ ေျပာရရင္ေတာ့ ဒါနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ဆံုးျဖတ္ထား တာ၊ ေဆြးေႏြးထားတာ မရွိပါဘူး။ ဒါက်ေနာ့္အျမင္ ေျပာတာပါ။
ဒီအတိုင္းပဲေပးလိုက္ရင္ က်ေနာ္အျမင္ကေတာ့ တိုင္းျပည္ အစိတ္စိတ္အမႊာမႊာ ကြဲေတာ့မွာဘဲ။ ဒီတခုျဖစ္ တယ္ဆိုရင္ ေနာက္တခု၊ ေနာက္တခုနဲ႔ တိုင္းျပည္ ပ်က္စီးသြားမွာေပါ့။ ညီညႊတ္ျခင္း မရွိတဲ့အတြက္ ကြဲျပားသြားၿပီးေတာ့ ပ်က္စီးတဲ့ အဆင့္ကို ေရာက္သြားလိမ့္မယ္။ ျဖစ္သင့္တာကေတာ့ဗ်ာ၊ က်ေနာ္တို႔ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု ထူေထာင္ႏိုင္ရင္ အားလံုး ဒီအထဲမွာ ပူးေပါင္းပါဝင္ျခင္း အားျဖင့္ တိုင္းျပည္လည္း အေျပာင္းအလဲလည္း ေကာင္းမယ္။ အင္အားလည္း ေကာင္းမယ္။
ကိုျမေအး
(၈၈ မ်ဳိးဆက္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏွင့္ ပြင့္လင္းလူ႔အဖြဲ႔အစည္း) တိုင္းရင္းသားေရးရာတာဝန္ခံ
က်ေနာ္တို႔သေဘာထား ဆိုတာထက္ဗ်ာ၊ တိုင္းရင္းသားေတြအားလံုး အထူးသျဖင့္ “ဝ” ေဒသက ရွမ္းျပည္ နယ္ထဲမွာ ရွိေနတာဗ်ာ။ ဆိုေတာ့ ရွမ္းတိုင္းရင္းသားေတြနဲ႔ “ဝ” တိုင္းရင္းသားေတြနဲ႔ ရွမ္းျပည္နယ္ဆိုင္ရာ ညႇိႏႈိင္းရမယ့္ကိစၥလို႔ ျမင္တယ္ဗ်။ အရင္ ဦးဆံုးေလ။ ႏွစ္ဖက္ေျပလည္ၿပီးတဲ့ အခါက်ေတာ့မွ ႏိုင္ငံလံုးဆိုင္ရာ အစည္းအေဝးႀကီးက ဆံုးျဖတ္မွာဗ်။ ႏိုင္ငံလံုးဆိုင္ရာ ေဆြးေႏြးပြဲက ေနၿပီးေတာ့မွ ေက်နပ္ရင္ ေက်နပ္သလို ဆံုးျဖတ္ရမယ့္ ကိစၥေတြလို႔ ျမင္ပါတယ္။
ရွမ္းျပည္နယ္ဆိုတာ ျပည္နယ္ႀကီး ျဖစ္တယ္ဗ်ာ။ ျပည္နယ္ႀကီးထဲမွာမွ “ဝ” က ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရေဒသ ရထားတယ္ဗ်ာ။ ပအိုဝ္းလည္း ရထားတာ ရွိတယ္ဗ်ာ။ အစရွိသည္ေပါ့ဗ်ာ။ ခုနေျပာသလို ဒီေနရာမွာေတာ့ ညႇိႏႈိင္းေဆြးေႏြးၿပီးေတာ့မွ ေက်လည္တဲ့အခါ ေျပလည္တဲ့ အေျဖတခု ထြက္လာတဲ့အေပၚမွာ မူတည္ၿပီး စဥ္းစားဆံုးျဖတ္ရမယ့္ ကိစၥလို႔ ျမင္ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ေတာ့ဗ်ာ တဘက္တည္းမွာ ရွိေနတဲ့ တိုင္းရင္းသား အခ်င္းခ်င္း ညႇိႏႈိင္းေျဖရွင္းတာ ပိုေကာင္းတယ္လို႔ျမင္ပါတယ္။
ဧရာ၀တီ
၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒတြင္ ရွမ္းျပည္နယ္ရွိ ဟိုပန္ၿမိဳ႕နယ္၊ မိုင္းေမာၿမိဳ႕နယ္၊ ပန္၀ိုင္ၿမိဳ႕နယ္၊ နားဖန္း ၿမိဳ႕နယ္၊ မက္မန္း ၿမိဳ႕နယ္ႏွင့္ ပန္ဆန္း (ပန္ခမ္း) ၿမိဳ႕နယ္ ၆ ၿမိဳ႕နယ္ကို ခရိုင္ႏွစ္ခုခြဲကာ “၀” ကိုယ္ပိုင္ အုပ္ ခ်ဳပ္ခြင့္ရတိုင္း ျဖစ္သည္ဟု ျပဌာန္းထားသည္။
“၀” ကိုယ္ပိုင္ အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရတိုင္းကို ျပည္နယ္အဆင့္ တိုးျမွင့္ သတ္မွတ္ ေပးေရးေတာင္းဆိုသည့္ “၀” ဘက္မွ သက္မွတ္ နယ္ေျမတြင္ ၿမိဳ႕နယ္ေပါင္း ၁၉ ၿမိဳ႕နယ္ ရွိေၾကာင္း သိရသည္။ ထိုအထဲတြင္ အစိုးရက ကိုယ္ပိုင္ အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရတိုင္းအျဖစ္ သတ္မွတ္ ေပးထားသည့္ ၆ ၿမိဳ႕နယ္လည္း အပါအဝင္ ျဖစ္သည္။
ယင္းသို႔ေတာင္းဆိုမႈအေပၚ ေဒသတြင္းရွိ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔ တာဝန္ရွိ ပုဂၢိဳလ္မ်ား၊ ႏိုင္ငံေရး ပါတီေျပာခြင့္ရပုဂၢိဳလ္မ်ားႏွင့္ အရပ္ဘက္ဆိုင္ရာပုဂၢဳိလ္တခ်ဳိ႕၏ အျမင္မ်ားကို ဧရာဝတီသတင္းေထာက္ ေက်ာ္ ခက ဆက္သြယ္ေမးျမန္းထားသည္။
ဦးေအာင္ျမင့္
“၀” ျပည္ေသြးစည္း ညီညႊတ္ေရးပါတီ၊ “၀” ျပည္ေသြးစည္း ညီညႊန္ေရးတပ္မေတာ္ (UWSP/UWSA) ေျပာ ခြင့္ရပုဂၢဳိလ္
က်ေနာ္တို႔ကေတာ့ “ဝ” ျပည္နယ္ ေတာင္းခံတင္ျပထားတာ ရွိပါတယ္။ အားလံုး နားလည္ေထာက္ခံေပးႏိုင္ ၾကဖို႔ ဒီလိုေျပာတာပါ။ ျပည္နယ္အတြက္ က်ေနာ္တို႔ သတ္မွတ္ထားတဲ့ ၿမိဳ႕နယ္ ၁၈၊ ၁၉ ၿမိဳ႕နယ္ေလာက္ရွိ မယ္။ အစိုးရက သက္မွတ္ေပးထားတာ ကေတာ့ ၆ ၿမိဳ႕နယ္ေပါ့။ က်ေနာ္တို႔ ဒီလိုေတာင္းဆိုလို႔ ရွမ္းျပည္ နယ္ထဲမွာ တျခား တိုင္းရင္းသားေတြနဲ႔ ျပႆနာ မျဖစ္ႏိုင္ပါဘူး။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ ဒါဟာ သမိုင္းက်န္ခဲ့တဲ့ အေၾကြးပဲေလေနာ္။ သမိုင္းေၾကြးေတြ ျပန္ရွင္းရမယ့္ ကိစၥပဲ။ ဒါကို အားလံုး နားလည္ႏိုင္ပါတယ္။ ပန္ဆန္း ညီလာခံမွာလည္း ျပည္နယ္ကိစၥ ေဆြးေႏြးေတာ့ ၁၂ ဖြဲ႔မွာနားလည္ေၾကာင္း ေထာက္ခံေၾကာင္း ေဆြးေႏြး တာေတြ ရွိပါတယ္။
ဦးခြန္ထြန္းဦး
ရွမ္းတိုင္းရင္းသားမ်ား ဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ (SNLD) ဥကၠ႒
ရွမ္းျပည္ႀကီးကို ခြဲေပးရမယ္ဆိုေတာ့ ဘယ္လိုလုပ္မလဲ။ ေျပာရရင္ေတာ့ဗ်ာ ဒါဟာ ၁၉၉၃ မွာ စတယ္။ က်ေနာ္တို႔က အဲဒါကို သေဘာမတူဘူး။ ၂၀၀၈ မွာလည္း သေဘာမတူဘူး။ က်ေနာ္တို႔ထြက္ခဲ့တယ္ ။ ေနာက္ဆံုး ဒီဟာက ဒီလိုျဖစ္လာမယ္လို႔ ျမင္ေနတယ္။ ေနာက္ဆံုး ဘယ္လိုျဖစ္လာမလဲ ဆိုလို႔ရွိရင္ ယူဂိုဆလားဗီးယားလို မျဖစ္သြားဖို႔ အေရးႀကီးတာပဲ။ အရင္အစိုးရေတြတုန္းကေတာင္ ေပးခ်င္တာ မဟုတ္ဘူး။ အခုအေနအထားေတာင္ ေျခလြန္လက္လြန္ေတြ ျဖစ္ကုန္ၿပီဗ်ာ။ က်ေနာ္ ဒီကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ရွင္းရွင္းလင္းလင္း တခုပဲေျပာခ်င္တယ္။ ခ႐ိုင္းမီးယားလို႔ မျဖစ္ေစနဲ႔ေပါ့ဗ်ာဒါပါပဲ။
အခုအေနအထားမွာေတာင္ အဲဒီေဒသမွာ အစိုးရရဲ႕ အာဏာစက္မွ မရွိတာဗ်ာ။ သူတို႔ေျပာေနတဲ့ ဒို႔တာဝန္ အေရးသံုးပါးေတြ ထိခိုက္ေနၿပီပဲ။ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာ ထိခိုက္ေနတဲ့ဘဝ မရွိသင့္ဘူးဗ်။ အဲဒီမွာ ဗမာစကား အပါအဝင္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးတို႔၊ တပ္တို႔ ရဲစခန္းတိုေတာင္ မရွိဘူးပဲ။ ကိုယ္တိုင္ အာဏာစက္ေတာင္ မေရာက္ႏိုင္ တဲ့ေနရာကို ျပည္နယ္ေပးမယ္ဆိုရင္ ေနာင္ဘာျဖစ္မလဲ ဆိုတာ ခင္ဗ်ားတို႔လည္း သိမွာပါ။
ဦးေဌးဦး
ျပည္ေထာင္စုႀကံ့ခိုင္ေရးႏွင့္ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးပါတီ (ႀကံ့ခိုင္ေရးပါတီ) ဒုဥကၠ႒
ေလာေလာဆယ္ တရားဝင္ကေတာ့ ရွမ္းျပည္နယ္ထဲမွာ ရွိေနတာေပါ့။ ရွမ္းျပည္နယ္မွာ ရွိေနတဲ့ ေဒသ တခုေပါ့။ တိုင္းရင္းသားေတြ အမ်ားစုေနတဲ့ ေဒသတခုေပါ့။ ဒီကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒထဲမွာပါတဲ့ အေျခခံေပၚမွာ မူတည္ၿပီးေတာ့မွ ဝိုင္းၿပီး ေဆြးေႏြးၾကမယ္လို႔ က်ေနာ္ထင္ပါတယ္။
“ဝ” ကို က်ေနာ္တို႔က အထူးေဒသ အေနနဲ႔ ေပးထားတာပဲ။ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒအရလည္း အခြင့္ အေရးေတြ ရရွိလာမယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။ သို႔ေသာ္လည္း ဒါကိုေတာ့ က်ေနာ္ေပးလို႔လည္း မရဘူး။ ေျပာ လို႔လည္း မရဘူးေပါ့ေနာ္။ ဒါေတြကို ဆံုးျဖတ္မယ္ဆိုရင္ ႏိုင္ငံေတာ္တို႔ လႊတ္ေတာ္တို႔က ဆုံးျဖတ္မွာေပါ့။
ဗိုလ္မႉးႀကီး စိုင္းလ
ရွမ္းျပည္ျပန္လည္ ထူေထာင္ေရးေကာင္စီ (RCSS) အတြင္းေရးမႉး(၂)
အခုေလာေလာဆယ္ေတာ့ ဒီကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ဗဟိုရဲ႕ သေဘာထားကို က်ေနာ္တို႔ မသိရေသးပါဘူး။ ဒါနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အရင္က က်ေနာ္တို႔ ဥကၠ႒ႀကီး (ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ယြက္စစ္) ေျပာတာကို ၾကားဖူးတာေတာ့ ရွိပါတယ္။ ဒီကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္ရင္ေတာ့ အားလံုးဆႏၵနဲ႔အညီ ျဖစ္ဖို႔လိုအပ္တာေၾကာင့္ အားလံုးနဲ႔ ေတြ႔ ဆံုေဆြးေႏြး ဆံုးျဖတ္ဖို႔ လိုအပ္တယ္လို႔ပဲ ေျပာထားပါတယ္။
ဦးခြန္ဆိုင္း
ရွမ္းသံေတာ္ဆင့္သတင္းဌာန အယ္ဒီတာ
သူတို႔ UWSA က က်ေနာ့္ကို ေမးဖူးပါတယ္။ ေမးေတာ့လည္း က်ေနာ္လည္း ေျပာပါတယ္။ နံပတ္ ၁ ကေတာ့ ခင္ဗ်ားတို႔မွာ ေတာင္းဆိုခြင့္ရွိတယ္။ ဒါေပမယ့္ ရပိုင္ခြင့္ရွိသလား၊ မရွိဘူးလားဆိုတာက ေနာက္ ထပ္အေၾကာင္း ေပါ့ေနာ္။ ရွမ္းျပည္အေနနဲ႔ ေမးမယ္ဆိုရင္လည္း က်ေနာ္က ရွမ္းျပည္ကို ကိုယ္စားျပဳသူ မဟုတ္ဘူး။ ေနာက္တခုက ရွမ္းျပည္ကို ကိုယ္စားျပဳတဲ့ အဖြဲ႔အစည္းလို႔ ေျပာႏိုင္တာကလည္း ဘယ္အဖြဲ႔မွ မရွိဘူး။ ဆိုေတာ့ အခုဟာ ရွမ္းျပည္နယ္ကိုယ္တိုင္က သူ႔ရဲ႕ ျပည္နယ္ အခြင့္အေရးမရွိတဲ့ အေျခအေနမ်ဳိးမွာ “ဝ” အတြက္ ဆံုးျဖတ္ေပးရမယ္ဆိုတဲ့ ဥစၥာဟာ ျပႆနာပဲ။ ကိုယ့္ကိုကိုယ္ေတာင္ မႏိုင္ေသးဘဲနဲ႔ ေနာက္တ ဆက္ကို ကူဖို႔ဆိုတဲ့အစား အကုန္လံုးေပါင္းၿပီးေတာ့ လုပ္ရင္ မေကာင္းဘူးလားဆိုၿပီး က်ေနာ္ေျပာတယ္။
အခုေျပာေနၾကတာက ဘာလဲဆိုေတာ့ “ဝ” အေနနဲ႔ ဘယ္နည္းနဲ႔မဆို ျပည္နယ္ပဲယူေတာ့မယ္ ဆိုလို႔ရွိရင္ တ႐ုတ္နယ္စပ္မွာ ရွိေနတဲ့ “ဝ” ရဲ႕ ရွိရင္းစြဲနယ္ေျမေတြ အတိုင္းပဲ ဆက္ၿပီးေတာ့ ယူဖို႔ က်န္တဲ့ ထိုင္းနယ္ စပ္မွာ ရွိေနတဲ့ ေနရာေတြကိုေတာ့ အရင္အတိုင္းပဲထားဖို႔။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ သမိုင္းအရလည္း ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ သူတို႔ေျပာသလို အမွန္ပဲ၊ Federate Shan State ဆိုတဲ့ထဲမွာက တ႐ုတ္နယ္စပ္မွာရွိေန တဲ့ “ဝ” နယ္ေတြ မပါဘူး။ မပါဘူးဆိုေတာ့ အဲဒီမပါတဲ့ အတိုင္းပဲထားေပါ့။ ဒီလိုမ်ဳိးျမင္ၾကတာ မ်ားတယ္။
ဦးဥာဏ္ဝင္း NLD
အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ (NLD) ပါတီ ေျပာခြင့္ရပုဂၢဳိလ္
က်ေနာ္တို႔ သမိုင္းေၾကာင္းကို ျပန္ၾကည့္ရမယ္။ အခုလက္ရွိ အေျခအေနတခုတည္းေပၚမွာ မူတည္ၿပီး ဆံုးျဖတ္လို႔မရဘူး။ အဲဒီေတာ့ တိုင္းရင္းသားဆိုတဲ့ အဓိပၸာယ္ ဖြင့္ဆိုခ်က္ထဲမွာ အႀကံဳးဝင္ရဲ႕လား။ ဒါေတြ အကုန္က်ေနာ္တို႔ စဥ္းစားရမယ္ သို႔ေသာ္ NLD အေနနဲ႔ ေျပာရရင္ေတာ့ ဒါနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ဆံုးျဖတ္ထား တာ၊ ေဆြးေႏြးထားတာ မရွိပါဘူး။ ဒါက်ေနာ့္အျမင္ ေျပာတာပါ။
ဒီအတိုင္းပဲေပးလိုက္ရင္ က်ေနာ္အျမင္ကေတာ့ တိုင္းျပည္ အစိတ္စိတ္အမႊာမႊာ ကြဲေတာ့မွာဘဲ။ ဒီတခုျဖစ္ တယ္ဆိုရင္ ေနာက္တခု၊ ေနာက္တခုနဲ႔ တိုင္းျပည္ ပ်က္စီးသြားမွာေပါ့။ ညီညႊတ္ျခင္း မရွိတဲ့အတြက္ ကြဲျပားသြားၿပီးေတာ့ ပ်က္စီးတဲ့ အဆင့္ကို ေရာက္သြားလိမ့္မယ္။ ျဖစ္သင့္တာကေတာ့ဗ်ာ၊ က်ေနာ္တို႔ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု ထူေထာင္ႏိုင္ရင္ အားလံုး ဒီအထဲမွာ ပူးေပါင္းပါဝင္ျခင္း အားျဖင့္ တိုင္းျပည္လည္း အေျပာင္းအလဲလည္း ေကာင္းမယ္။ အင္အားလည္း ေကာင္းမယ္။
ကိုျမေအး
(၈၈ မ်ဳိးဆက္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏွင့္ ပြင့္လင္းလူ႔အဖြဲ႔အစည္း) တိုင္းရင္းသားေရးရာတာဝန္ခံ
က်ေနာ္တို႔သေဘာထား ဆိုတာထက္ဗ်ာ၊ တိုင္းရင္းသားေတြအားလံုး အထူးသျဖင့္ “ဝ” ေဒသက ရွမ္းျပည္ နယ္ထဲမွာ ရွိေနတာဗ်ာ။ ဆိုေတာ့ ရွမ္းတိုင္းရင္းသားေတြနဲ႔ “ဝ” တိုင္းရင္းသားေတြနဲ႔ ရွမ္းျပည္နယ္ဆိုင္ရာ ညႇိႏႈိင္းရမယ့္ကိစၥလို႔ ျမင္တယ္ဗ်။ အရင္ ဦးဆံုးေလ။ ႏွစ္ဖက္ေျပလည္ၿပီးတဲ့ အခါက်ေတာ့မွ ႏိုင္ငံလံုးဆိုင္ရာ အစည္းအေဝးႀကီးက ဆံုးျဖတ္မွာဗ်။ ႏိုင္ငံလံုးဆိုင္ရာ ေဆြးေႏြးပြဲက ေနၿပီးေတာ့မွ ေက်နပ္ရင္ ေက်နပ္သလို ဆံုးျဖတ္ရမယ့္ ကိစၥေတြလို႔ ျမင္ပါတယ္။
ရွမ္းျပည္နယ္ဆိုတာ ျပည္နယ္ႀကီး ျဖစ္တယ္ဗ်ာ။ ျပည္နယ္ႀကီးထဲမွာမွ “ဝ” က ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရေဒသ ရထားတယ္ဗ်ာ။ ပအိုဝ္းလည္း ရထားတာ ရွိတယ္ဗ်ာ။ အစရွိသည္ေပါ့ဗ်ာ။ ခုနေျပာသလို ဒီေနရာမွာေတာ့ ညႇိႏႈိင္းေဆြးေႏြးၿပီးေတာ့မွ ေက်လည္တဲ့အခါ ေျပလည္တဲ့ အေျဖတခု ထြက္လာတဲ့အေပၚမွာ မူတည္ၿပီး စဥ္းစားဆံုးျဖတ္ရမယ့္ ကိစၥလို႔ ျမင္ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ေတာ့ဗ်ာ တဘက္တည္းမွာ ရွိေနတဲ့ တိုင္းရင္းသား အခ်င္းခ်င္း ညႇိႏႈိင္းေျဖရွင္းတာ ပိုေကာင္းတယ္လို႔ျမင္ပါတယ္။
ဧရာ၀တီ
No comments:
Post a Comment