ပြင့္လင္းစ ျမန္မာျပည္ႏွင့္ ဂ်ပန္-ျမန္မာ ဆက္ဆံေရး

ဂ်ပန္ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ရွင္ဂဲ႐ု အီဝါဆာကီ (Shingeru Iwasaki) ၏ ဖိတ္ၾကားခ်က္ျဖင့္ ယခင္ သီတင္းပတ္အတြင္း ျမန္မာ့ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီး မင္းေအာင္လႈိင္ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံသို႔ ပထဦးဆံုး သြားေရာက္ ေတြ႔ဆံုလည္ပတ္ခဲ့သည္။ 

၁၉၆၀ ခုႏွစ္မ်ားအတြင္း ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ေန၀င္း ဂ်ပန္သို႔ သြားေရာက္ခဲ့ၿပီး ေနာက္ပိုင္းတြင္ စစ္ဦးစီးခ်ဳပ္တဦး အေနျဖင့္ ပထမဦးဆံုး အႀကိမ္ သြားေရာက္ေသာ ခရီးစဥ္ ျဖစ္သည္။

ယခု လတ္တေလာ သြားေရာက္ခဲ့ေသာ အလည္အပတ္ ခရီးစဥ္သည္ မဟာမိတ္ ႏိုင္ငံေဟာင္းမ်ား သာမက မဟာမိတ္ ႏိုင္ငံသစ္မ်ားထံသို႔ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္က ရင္းႏွီးခ်စ္ၾကည္ေရးအတြက္ ေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ား အထဲမွ တခုအျဖစ္ သတ္မွတ္ႏိုင္သည္။ ဆိုရွယ္လစ္အစိုးရ ဦးေန၀င္း လက္ထက္က ဂ်ပန္သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ အႀကီးမားဆံုး ေထာက္ပံ့သည့္ ႏိုင္ငံတႏိုင္ငံ ျဖစ္ခဲ့ၿပီး ၁၉၈၈ ဒီမိုကေရစီ အေရးအခင္း၌ အစိုးရက အင္အားသံုး ေခ်မႈန္းခဲ့ျခင္း မ်ားေၾကာင့္ အေမရိကန္ႏွင့္ တျခားႏိုင္ငံမ်ားက ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚ စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔မႈမ်ား စတင္ျပဳလုပ္ခဲ့ခ်ိန္မွ စ၍ ေထာက္ပံ့သည့္ ပမာဏ ေလ်ာ့က်ခဲ့ရျခင္း ျဖစ္သည္။

သို႔ေသာ္လည္း ယခုလက္ရွိ လုပ္ေဆာင္လ်က္ရွိေသာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ားႏွင့္ တဆက္တည္းတြင္ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံသည္ ျမန္မာႏွင့္ ယခင္က ရွိခဲ့ေသာ ရင္းႏွီးမႈကို ျပန္လည္ အသက္သြင္းႏိုင္ရန္ ႀကိဳးပမ္းခဲ့ၿပီး ႏွစ္ႏိုင္ငံၾကား ကာကြယ္ေရးဆိုင္ရာ ကိစၥရပ္မ်ားကိုလည္း ျမွင့္တင္ႏိုင္ရန္ လုပ္ေဆာင္ခဲ့သည္။

ယခုႏွစ္ ေမလအတြင္း၌ ဂ်ပန္ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ ရွင္ဂဲ႐ု အီဝါဆာကီက သမၼတဦးသိန္းစိန္ႏွင့္ ေနျပည္ေတာ္တြင္ ေတြ႔ဆံုခဲ့ၿပီး ၄င္းတို႔ ၂ ဦးက ႏွစ္ႏိုင္ငံၾကား ကာကြယ္ေရးကိစၥရပ္မ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ျခင္းကို တိုးျမင့္ရန္၊ အဆင့္အလုိက္ သတင္းအခ်က္အလက္ႏွင့္ တျခား အရာမ်ားကို ဖလွယ္ႏိုင္ရန္ ေဆြးေႏြးေျပာဆိုခဲ့ၾကသည္။

ေမလအတြင္း လာေရာက္ခဲ့ေသာ ဂ်ပန္ စစ္ဦးစီးခ်ဳပ္၏ ၄ ရက္တာ ခရီးစဥ္အတြင္း ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီး မင္းေအာင္လႈိင္ ႏွင့္လည္း ေတြ႔ဆံုခဲ့ၿပီး အာရွပစိဖိတ္ေဒသ လံုၿခံဳေရးႏွင့္ပတ္သက္သည့္ ကိစၥမ်ားကို ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကသည္။ ထို႔အျပင္ အေရွ႕တ႐ုတ္ပင္လယ္ရွိ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံႏွင့္ ပိုင္ဆုိင္မႈ အျငင္းပြားေနရေသာ ဆင္ကကု (Senkaku) ကြ်န္း အေရးတြင္ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံ၏ အခ်ဳပ္အခ်ာ အာဏာပိုင္မႈ၊ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံက ၄င္းတို႔ ပိုင္ဆိုင္သည္ဟု တင္းမာစြာ ေၾကညာထားေသာ ေတာင္တရုတ္ပင္လယ္ ပိုင္နက္အျငင္းပြားမႈမ်ား အေၾကာင္းကိုလည္း ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကသည္။

ဂ်ပန္ ကာကြယ္ေရး ၀န္ႀကီးဌာနကလည္း ႏွစ္ႏိုင္ငံ စစ္ဦးစီးခ်ဳပ္ႏွစ္ဦး ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကသည့္ ႏွစ္ႏိုင္ငံၾကား ကာကြယ္ေရး ကိစၥရပ္မ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ျခင္းကို တိုးျမွင့္ရန္၊ အဆင့္အလုိက္ သတင္းအခ်က္အလက္မ်ား ဖလွယ္ႏိုင္ရန္ ေဆြးေႏြးခ်က္မ်ားကို ထုတ္ျပန္ေၾကျငာခဲ့သည္။

ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီး မင္းေအာင္လိႈင္သည္ ၄င္း၏ ခရီးစဥ္အတြင္း ဗိုလ္မႉးႀကီး ဆူဇူကီး ကဲအိဂ်ိ (Suzuki Keiji) ၏ အုတ္ဂူသို႔ သြားေရာက္ ဂါရဝျပဳၿပီး ၄င္း၏ ေနအိမ္သို႔လည္း သြားေရာက္ လည္ပတ္ခဲ့သည္။

ဗိုလ္မႉးႀကီး ဆူဇူကီးက ဒုတိယကမာၻစစ္ အေစာပိုင္း ကာလမ်ားအတြင္း ျမန္မာႏိုင္ငံ ၿဗိတိသွ် လက္ေအာက္ က်ေရာက္ေနခဲ့စဥ္က အဓိကေနရာမွ ပါ၀င္ခဲ့ေသာ မီနာမီ ကီကန္း (Minami Kikan) အထူးတပ္ဖြဲ႔ကို ဦးေဆာင္ခဲ့သူ ျဖစ္သည္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းသည္ ထိုအခ်ိန္၌ ျမန္မာ့လြတ္လပ္ေရးအတြက္ ျပည္ပမွ စစ္ေရး အကူအညီ ရယူရန္ ႀကိဳးပမ္းေနခ်ိန္ ျဖစ္သည္။

တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ ေတာင္ပိုင္းရွိ ယခုအခါ Xiamen ဟုေခၚတြင္၍ ယခင္က အမိြဳင္ (Amoy) ဟု အမည္တြင္ ခဲ့ေသာ ၿမိဳ႕သို႔  ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ေအာင္ဆန္း ေရာက္ရွိခဲ့စဥ္ ဂ်ပန္ ေထာက္လွမ္းေရးမ်ားက ဖမ္းဆီးခဲ့ၾကသည္။ ကိုေအာင္ဆန္းက ဗိုလ္မႉး ဆူဇူကီးႏွင့္ ေတြ႔ဆံုခဲ့ၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ျပဳလုပ္မည့္ ေတာ္လွန္ေရးအတြက္ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံမွ စစ္ေရးအကူအညီ ယူရန္ ဆူဇူကီးက အႀကံျပဳခဲ့သည္။ ျမန္မာအမည္ ဗိုလ္မိုးႀကိဳး အမည္ခံ ဗိုလ္မႉးႀကီး ဆူဇူကီးသည္ ျမန္မာတို႔၏ ေလးစားမႈႏွင့္ ယံုၾကည္မႈကို ရခဲ့သည္။

၁၉၄၁ တြင္ ကိုေအာင္ဆန္းက လူငယ္တစုကို ဦးေဆာင္ကာ ဂ်ပန္တြင္ စစ္ေရးေလ့က်င့္မႈမ်ား ျပဳလုပ္ၿပီး ရဲေဘာ္သံုးက်ိပ္ ဖြဲ႔ခဲ့သည္။ ယင္းမွာ ဗမာ့လြတ္လပ္ေရးတပ္မေတာ္ (BIA) ၏ မူလအစ ျဖစ္သည္။

ဂ်ပန္ ကင္ေပတိုင္ႏွင့္ တျခားတိုက္ခိုက္ေရး အဖြဲ႔မ်ားက ေနာင္တခ်ိန္ ဆိုရွယ္လစ္လမ္းစဥ္ပါတီ ဥကၠ႒ ျဖစ္လာမည့္ ေနဝင္း အပါအဝင္ ရဲေဘာ္သံုးက်ိပ္ကို ေလ့က်င့္ေပးခဲ့ၾကသည္။ ဂ်ပန္တပ္ဖြဲ႔က ေလ့က်င့္ေပး လိုက္ၾကသူ အမ်ားစုလည္း ဦးေနဝင္း အစိုးရလက္ထက္တြင္ ဝန္ႀကီးမ်ား ျဖစ္လာၾကသည္။

ဦးေနဝင္းသည္ ဆူဇူကီး မကြယ္လြန္မီ ၁၉၆၇ ခုႏွစ္အထိ ဆူဇူကီးႏွင့္ မီနာမီ ကီကန္း အဖြဲ႔ဝင္တို႔ အၾကား ရင္းႏွီးသည့္ ဆက္ဆံေရး တည္ေဆာက္ႏိုင္ခဲ့သည္။

၁၉၈၁ ခုႏွစ္တြင္ ဦးေနဝင္း အစိုးရက သက္ရွိထင္ရွား ရွိေနေသးသည့္ မီနာမီ ကီကန္း အဖြဲ႔ဝင္ေဟာင္း ၆ ဦးကို ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ရွိ သမၼတ အိမ္ေတာ္တြင္ ေအာင္ဆန္းတံခြန္ ဘြဲ႔တံဆိပ္မ်ားျဖင့္ ဂုဏ္ျပဳခ်ီးျမွင့္ခဲ့သည္။ ဗိုလ္မႉးႀကီး ဆူဇူကီး၏ က်န္ရစ္သူ အမ်ိဳးသမီးလည္း ထိုပြဲသို႔ တက္ေရာက္သည္။ ၁၉၈၈ တြင္ ဦးေနဝင္း ပါတီဥကၠ႒ ရာထူးမွ ႏုတ္ထြက္ခဲ့ၿပီးေနာက္ ၁၉၉၀ ႏွစ္လယ္အထိ မီနာမီ ကီကန္းအဖြဲ႔ႏွင့္ ဆက္ဆံေရး မပ်က္ဘဲ ရွိေနခဲ့သည္။

အဂၤလိပ္ ကိုလိုနီလက္ေအာက္မွ လြတ္ေျမာက္ေရး အကူအညီေပးရန္ ဂ်ပန္တပ္မ်ား ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္းသို႔ ထိုင္းႏုိင္ငံမွတဆင့္ ဝင္ေရာက္ခဲ့ၾကသည္။ ထို႔ေနာက္ ဂ်ပန္သိမ္းပိုက္မႈေအာက္သို႔ ျမန္မာျပည္ က်ေရာက္ခဲ့ သည္။ ၁၉၄၅ တြင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းသည္ ၿဗိတိသွ်တို႔ႏွင့္ ျပန္လက္တြဲကာ ဖက္ဆစ္ဂ်ပန္တို႔ကို တိုက္ထုတ္ရန္ ဖက္ဆစ္ဆန္႔က်င္ေရးအဖြဲ႔ကို ဖြဲ႔စည္းခဲ့သည္။

စစ္ပြဲကာလမ်ားအတြင္ ဂ်ပန္ဘက္မွ စစ္သည္ ၁ သိန္း ၉ ေသာင္းခန္႔ ျမန္မာ့ေျမတြင္ က်ဆံုးခဲ့သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံသားမ်ားအတြက္ ျမန္မာဆိုသည္မွာ ၄င္းတို႔ ရင္ထဲတြင္ ထူးထူးျခားျခားရွိေနမည့္ ေနရာတခုဟု ဆိုလွ်င္လည္း မမွားႏိုင္ေပ။

ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ပြင့္လင္းမႈမ်ား ရွိလာျခင္းႏွင့္အတူ အင္အားႀကီး တ႐ုတ္ႏိုင္ငံႏွင့္ ထိန္းညွိမႈမ်ား ျပဳလုပ္ရန္မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ မဟာဗ်ဴဟာေျမာက္ စိတ္ဝင္စားမႈ ရွိသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ မဟာမိတ္ အသစ္မ်ားႏွင့္ေရာ အလားအလာရွိသည့္ မဟာမိတ္မ်ားႏွင့္ပါ ဆက္ဆံေရး ထိန္းထားျခင္း၊ ဆက္ဆံေရးသစ္ ထူေထာင္ျခင္းမ်ား လက္မေႏွးဘဲ လုပ္ေဆာင္ေနသည္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီး မင္းေအာင္လိႈင္သည္ ေဒသတြင္း ႏိုင္ငံမ်ားျဖစ္ေသာ ဖိလစ္ပိုင္၊ ဗီယက္နမ္၊ ဘ႐ူႏိုင္းႏွင့္ ထိုင္းႏိုင္ငံတို႔သို႔ သြားေရာက္ခဲ့ၿပီး လတ္တေလာတြင္ ေတာင္ကိုရီးယား သို႔လည္း သြားေရာက္သည္။

ယမန္ႏွစ္က ဂ်ပန္- ျမန္မာ ဆက္ဆံေရးတြင္ သိသာေသာ တိုးတက္ေျပာင္းလဲ မႈမ်ား ရွိခဲ့သည္။ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ ေမလက ဂ်ပန္ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ရွင္ဇို အာေဘး (Shinzo Abe) ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ လာေရာက္ လည္ပတ္ခဲ့သည္။ ထိုသို႔ လည္ပတ္ျခင္းမွာ ၁၉၇၇ ခုႏွစ္ေနာက္ပိုင္းအတြင္း ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ အဆင့္အေနျဖင့္ ပထမဆံုး လာေရာက္လည္ပတ္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ ခရီးစဥ္အတြင္း၌ ရွင္ဇို အာေဘးက ေဒၚလာသန္း ၂ ဘီလီယံကို ေၾကြးၿမီစာရင္းထဲမွ ပယ္ဖ်က္ေပးခဲ့ၿပီး ေဒၚလာ ၄၉၈.၅ သန္း တန္ဖိုးရွိ ေခ်းေငြတရပ္ကိုလည္း ေပးအပ္ သြားရန္ ကတိျပဳခဲ့သည္။ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ကလည္း ယမန္ႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလအတြင္း ဂ်ပန္သို႔ သြားေရာက္ ခဲ့သည္။ စက္တင္ဘာလတြင္ ဂ်ပန္ေရတပ္မေတာ္မွ ေလ့က်င့္ေရးသေဘၤာမ်ား ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ ၅ ရက္ၾကာ ခရီးစဥ္အျဖစ္ လာေရာက္သည္။

ဧရာ၀တီ