"က်ေနာ္တို႔က အမာလိုင္းသမားေတြ မဟုတ္ပါဘူး။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို အလိုခ်င္ဆံုးသူေတြပါ။"

ခူဦးရယ္သည္ တိုင္းရင္းသားမဟာမိတ္အဖြဲ႔အစည္းတစ္ခုျဖစ္ေသာ ညီညြတ္ေသာတိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိးမ်ား ဖက္ဒရယ္ေကာင္စီ (UNFC) ၏ အေထြေထြအတြင္းေရးမႉးႏွင့္ ကရင္နီအမ်ဳိးသား တိုးတက္ေရးပါတီ (KNPP) ၏ ဒုဥကၠ႒ ျဖစ္သည္။

ယခုသီးသန္႔ေတြ႔ဆံုၿပီး ေမးျမန္းထားမႈတြင္ ခူးဦးရယ္က UNFC ၏ ရည္မွန္းခ်က္ ပန္းတိုင္မ်ား၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ျဖစ္စဥ္ႏွင့္ တစ္ႏိုင္ငံလံုးအပစ္ရပ္သေဘာ တူညီခ်က္ရရွိေရး ေဆြးေႏြးမႈမ်ား၏ လက္ရွိ အေျခအေနမ်ား၊ ျမန္မာအစိုးရ ႏွင့္ဆက္သြယ္ေဆာင္ရြက္လ်က္ရွိၿပီး ၿငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္စဥ္ကို ျမန္မာၿငိမ္းခ်မ္း ေရးဗဟိုဌာန (MPC)ကဲ့သို႔ေသာ အဖြဲ႔အစည္းမ်ားမွ တစ္ဆင့္ေငြေၾကးေထာက္ပံ့ ကူညီေနေသာ ႏိုင္ငံတကာအသိုင္း အ၀ိုင္း၏အခန္းက႑တို႔ႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ ေျဖၾကားထားသည္။

ေရရွည္တည္တံ့မည့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးရရွိေရးအတြက္ ေထာက္ခံပံ့ပိုးမႈ လိုအပ္ေနေသာ UNFC ႏွင့္ တိုင္းရင္း သား လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔အစည္းမ်ား၏ အယူအဆအျမင္မ်ားမွာ မၾကာခဏပင္ လ်စ္လ်ဴရႈခံရသည္။ သတိ မမူမိ ျဖစ္ခံရသည္။ နားလည္မႈ လြဲမွားခံခဲ့ၾကရသည္။ ျပႆနာမ်ားေျဖရွင္း ေျပလည္ႏိုင္ေရးအတြက္ သူတို႔ ေထာက္ပံ့ရာတြင္ ျပႆနာမ်ား၏ လႈပ္ရွားေျပာင္းလဲေနပံုကို နားလည္သေဘာေပါက္ရန္ ဘက္အားလံုးကို နားေထာင္ရန္လိုသည္ဟု ခူးဦးရယ္က ႏိုင္ငံတကာအသိုင္းအ၀ိုင္းကို ျပင္းျပင္းထန္ထန္ တိုက္တြန္း ေျပာ ၾကားထားသည္။

ေမး။ UNFC ကို ဘယ္တံုးကဖြဲ႔တာလဲ၊ ရည္မွန္းခ်က္ပန္းတိုင္ေတြက ဘာေတြလဲ။

ေျဖ။ UNFC ကို ၂၀၁၁ ခုႏွစ္က ဖြဲ႔ပါတယ္။ ၂၀၁၀ အေထြေထြေရြးေကာက္ပြဲၿပီးကာစမွာပါ။ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္မွာ အပစ္ရပ္လက္နက္ကိုင္တိုင္းရင္းသားအဖြဲ႔အားလံုးကို နယ္ျခားေစာင့္တပ္အျဖစ္ ဒါမွမဟုတ္ ျပည္သူ႔စစ္အ ျဖစ္ ေျပာင္းလဲဖို႔ စစ္အစိုးရက အတင္းအၾကပ္ဖိအားေပးပါတယ္။ ဒီေတာ့ လက္နက္ ကိုင္တိုင္းရင္းသားအဖြဲ႔ ေတြျဖစ္တဲ့ ကခ်င္လြတ္ေျမာက္ေရးအဖြဲ႔ (KIO)၊ မြန္ျပည္သစ္ပါတီ (NMSP)၊ ရွမ္းျပည္တိုးတက္ေရးပါတီ (SSPP) နဲ႔ အျခားအဖြဲ႔အစည္းတခ်ဳိ႕က ဒီလုိ နယ္ျခားေစာင့္တပ္ ဒါမွမဟုတ္ ျပည္သူ႔စစ္အျဖစ္ အသြင္ ေျပာင္းဖို႔ ဖိအားေပးတာကို လက္မခံဘဲ ပယ္ခ်ၾကပါတယ္။

စစ္အစိုးရနဲ႔အပစ္ရပ္ထားတဲ့ ဒီတိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔ေတြက စစ္အစိုးရနဲ႔တိုက္ခိုက္ေနဆဲျဖစ္တဲ့ ကရင္အမ်ဳိးသားအစည္းအရံုး (KNU)၊ ကရင္နီအမ်ဳိးသားတိုးတက္ေရးပါတီ (KNPP)၊ ခ်င္းအမ်ဳိးသားတပ္ဦး (CNF)၊ ပေလာင္အမ်ဳိးသားလြတ္ေျမာက္ေရးအဖြဲ႔ (PNLF) တို႔လိုအဖြဲ႔ေတြနဲ႔ လက္တြဲၿပီးျပန္တိုက္ၾကပါတယ္။ ဒီလိုနဲ႔ စစ္အစိုးရရဲ့ နယ္ျခားေစာင့္တပ္ဖြဲ႔ သို႔မဟုတ္ ျပည္သူ႔စစ္အဖြဲ႔အျဖစ္ အသြင္ေျပာင္းဖို႔ဖိအားေပးတာကို လက္မခံတဲ့ အဖြဲ႔ေတြဟာ စစ္အစိုးရကို ဆက္လက္တိုက္ခိုက္ေနဆဲျဖစ္တဲ့အဖြဲ႔ေတြနဲ႔ လက္တြဲမိၾကပါတယ္။ စစ္အစိုးရကို ဆက္လက္တိုက္ခိုက္ဖို႔အတြက္ စုစည္းမိၾကပါတယ္။ လက္တြဲႏိုင္မဲ့နည္းလမ္းကို ရွာေဖြ ေတြ႔ရွိ ၾကပါတယ္။ ဒါနဲ႔ဘဲ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ႏွစ္ေပါင္း ၆၀ ေက်ာ္ေနၿပီျဖစ္တဲ့ ျပႆနာအားလံုးကို အဆံုးသတ္ႏိုင္ ဖို႔ ဒီမိုကေရစီေရး၊ တန္းတူညီမွ်ေရး၊ ကိုယ္ပိုင္ျပဌာန္းခြင့္ စတာေတြကို အာမခံႏိုင္မဲ့ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု တည္ေဆာက္ေရးသာ တခုတည္းေသာလမ္းျဖစ္တယ္ဆိုတာကို က်ေနာ္တို႔အားလံုး သေဘာတူညီ ခဲ့ၾကပါ တယ္။

က်ေနာ္တုိ႔ရဲ့ အဓိကရည္မွန္းခ်က္ပန္းတိုင္ကေတာ့ ဒီမိုကေရစီေရး၊ တန္းတူညီမွ်ေရးနဲ႔ ကိုယ္ပိုင္ျပဌာန္းခြင့္ ကို အေျခခံတဲ့ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုတည္ေဆာက္ေရးဘဲျဖစ္ပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ UNFC မွာ အဖြဲ႔၀င္ အဖြဲ႔အစည္း ၁၂ ဖြဲ႔ရွိပါတယ္။ ဆက္စပ္အဖြဲ႔၀င္ (associate member) က ၄ ဖြဲ႔ စုစုေပါင္း ၁၆ ဖြဲ႔ရွိပါတယ္။ ရွမ္းျပည္ျပန္လည္ထူေထာင္ေရးေကာင္စီ (RCSS) နဲ႔ ၀ျပည္ေသြးစည္းညီညြတ္ေရး ပါတီ (UWSP) တို႔ ကေတာ့ UNFC အဖြဲ႔၀င္ မျဖစ္ေသးပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ က်ေနာ္တို႔ၾကားမွာ အျပန္အလွန္ နားလည္မႈ ရွိထားပါ တယ္။ အခ်ဳိ႕ေသာျပႆနာႀကီးမ်ားမွာ အတူတကြ ပူးေပါင္းလုပ္ေဆာင္ၾကပါတယ္။

ေမး။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္စဥ္နဲ႔ တစ္ႏိုင္ငံလံုးအပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးစာခ်ဳပ္ NCA တို႔ရဲ႕ လက္ရွိအေျခအေန ကိုလည္းေျပာျပပါဦး။

ေျဖ။ အခုေတာ့ ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲအတြက္အဆင္သင့္ျဖစ္ေနပါၿပီ။ NCA ကုိ လက္စသပ္ႏိုင္ဖို႔လည္း က်ေနာ္တို႔အျပင္းအထန္ႀကိဳးပမ္းေဆာင္ရြက္လ်က္ရွိပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ တစ္ခ်ဳိ႕အဖြဲ႔ေတြက ခုအထိ UNFC ရဲ့ျပင္ပမွာဘဲရွိေနတံုးပါ။ တခ်ဳိ႕အဖြဲ႔အစည္းေတြက UNFC အဖြဲ႔၀င္အဖြဲ႔အစည္းမျဖစ္ေသးပါဘူး။ က်ေနာ္တို႔ နားလည္ထားတာကေတာ့ သူတို႔လဲ ဒီၿငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္စဥ္မွာ အစိတ္အပိုင္းတရပ္အေနနဲ႔ ပါ၀င္သင့္ပါ တယ္။ ဒီေတာ့ ဘယ္အဖြဲ႔အစည္းကဘဲျဖစ္ျဖစ္ က်ေနာ္တို႔အားလံုးမွာ ဘံုရည္မွန္းခ်က္ပန္းတိုင္တခုေတာ့ ရွိသင့္တယ္။ ဘံုရပ္တည္ခ်က္ရွိရမယ္။ အတူတကြလုပ္ေဆာင္ႏိုင္ရမယ္။

ညီညြတ္ေရးကို တည္ေဆာက္ၾကရမယ္။ က်ေနာ္တို႔ျမင္တာကေတာ့ ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲမစခင္မွာ အရင္ ဆံုး တိုက္တာ ခိုက္တာေတြ ရပ္ဆိုင္းရမယ္။ တိုက္တာခိုက္တာေတြ မရပ္ဆိုင္းႏိုင္ရင္ေနာက္ တဆင့္ ႏိုင္ငံ ေရးေဆြးေႏြးပြဲကို ေခ်ာေခ်ာေမြ႔ေမြ႔သြားႏိုင္မွာ မဟုတ္ဘူး။ ဒီေတာ့က်ေနာ္တို႔အားလံုးသေဘာတူတာက ပထမဆံုး အတိုက္အခိုက္ေတြ အရင္ရပ္။

ၿပီးေတာ့မွ ေနာက္တဆင့္ ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲအဆင့္ကိုကူး။ ဘာျဖစ္လို႔ ဒီလိုေျပာရသလဲဆိုေတာ့ တိုင္းျပည္တြင္းမွာ ေနာက္ထပ္တိုက္တာခိုက္တာေတြ မျဖစ္ေစဖို႔ အာမခံခ်က္ ရွိေစခ်င္တယ္။ တိုင္းျပည္ ကိုၿငိမ္းခ်မ္းေစခ်င္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ဘဲ UNFC အဖြဲ႔၀င္ေရာ အဖြဲ႔၀င္မဟုတ္ေသးတဲ့ အဖြဲ႔အစည္းေတြေရာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္မွာ အတူတူေပါင္းဆံုၿပီး လက္တြဲလုပ္ေနၾကတာ။

ခုေတာ့ က်ေနာ္တို႔ တစ္ႏိုင္ငံလံုးအပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးစာခ်ဳပ္ (NCA) သေဘာတူႏိုင္ဖို႔ အျပင္းအထန္ႀကိဳး စား ေနပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အစိုးရနဲ႔သေဘာတူညီခ်က္ရဖို႔ အေရးႀကီးတဲ့အခ်က္ေတြက်န္ေနေသးတယ္။ ဥပမာ ေျပာရရင္ အားလံုးပါ၀င္လက္မွတ္ေရးထိုးႏိုင္ေရးေပါ့။ ရိုးရိုးသားသားေျပာရရင္ လက္နက္ကိုင္ တိုင္းရင္း သားအဖြဲ႔အားလံုး ဒီမွာအတူတကြလာၿပီး NCA ကို လက္မွတ္ေရးထိုးေစခ်င္ တယ္။ေနာက္ တခုက ဘယ္သူ ေတြ NCA မွာ လက္မွတ္ထိုးမွာလဲ ဆိုတဲ့အပိုင္း။ ဒီအေပၚမွာလည္း အခုအထိ သေဘာတူညီခ်က္ မရေသး ဘူး။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ဒီလိုလက္မွတ္ေရးထိုးတဲ့ေနရာမွာလည္း ႏိုင္ငံတကာက သက္ေသေတြ ပါေစခ်င္ တယ္။ က်ေနာ္တို႔အဆိုျပဳထားတာက ကုလသမဂၢ၊ အာဆီယံ၊ အီးယူနဲ႔ အိမ္နီးခ်င္းႏို္င္ငံတခ်ဳိ႕ အသိသက္ ေသမ်ားအေနနဲ႔ ပါ၀င္ဖို႔ပါ။ ဒီေတာ့မွ လာမဲ့ေရြးေကာက္ပြဲအၿပီး ဘယ္သူဘဲ အစိုးရျဖစ္ျဖစ္ သေဘာတူညီ ခ်က္ကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ႏိုင္မယ္။ NCA လုပ္ငန္းစဥ္ကို ေစာင့္ၾကည့္အကဲခတ္ႏိုင္မယ္။ ဘယ္သူေတြ က ခုလိုအကဲခတ္ေစာင့္ၾကည့္မွာလဲ။ သေဘာတူညီခ်က္ အေကာင္ အထည္ မေဖာ္ႏိုုင္ရင္ ဘာလုပ္မလဲ။ ဒီလိုအေရးႀကီးတဲ့ျပႆနာႀကီးေတြအေပၚမွာ သေဘာတူညီခ်က္ရဖို႔ လိုေနပါေသးတယ္။

ေမး။ ဘာလို႔ အစိုးရက တေအာင္းအမ်ဳိးသားလြတ္ေျမာက္ေရးတပ္ (TNLA)၊ ျမန္မာႏိုင္ငံ အမ်ဳိးသား ဒီမိုကရက္တစ္မဟာမိတ္တပ္မေတာ္ (MNDAA) နဲ႔ ရခို္င္တပ္မေတာ္ (AA) တို႔ကို NCA မွာ ပါ၀င္ခြင့္မေပး ဘဲ ခ်န္ထားဖို႔ လုပ္ေနတာလဲ။

ေျဖ။ အေၾကာင္းျပခ်က္ကေတာ့ ဒီ ၃ ဖြဲ႔ဟာ အစိုးရနဲ႔ ႏွစ္ဘက္သေဘာတူညီခ်က္မယူရေသးလို႔လို႔ ေျပာ တယ္။ ဒီေတာ့ ပထမဆံုးအစိုးရနဲ႔ ႏွစ္ဘက္သေဘာတူညီခ်က္ အရင္ရေအာင္လုပ္ရမွာေပါ့။ ၿပီးေတာ့မွ သူတုိ႔က NCA မွာ ပါ၀င္ႏိုင္မယ္။ ဒါက အစိုးရကေပးတဲ့ အေၾကာင္းျပခ်က္ဘဲ။ TNLA က ေျပာတာကလည္း သူတို႔ကအျခားအဖြဲ႔ေတြနဲ႔အတူ NCA ကို ႀကိဳက္တဲ့အခ်ိန္ လက္မွတ္ထိုးဖို႔ အဆင္သင့္ဘဲ။ ဒီလိုဘဲ အစိုးရနဲ႔ ႏွစ္ဘက္သေဘာတူညီခ်က္ရဖို႔လဲ စကားေျပာဖို႔ အဆင္သင့္ဘဲလို႔ ေျပာတယ္။ တတ္ႏိုင္သမွ်ျမန္ျမန္ အစိုးရနဲ႔ သူတို႔တစ္ဖြဲ႔ထဲ သပ္သပ္ေဆြးေႏြး ၿပီး ႏွစ္ဘက္သေဘာ တူညီခ်က္ယူခ်င္တယ္လို႔ေျပာတယ္။ ဒါေပမဲ့ ျမန္မာစစ္တပ္ဘက္ကလည္း ဒီေဒသေတြမွာ သူတို႔ရဲ႕ ထိုးစစ္အားလံုးရပ္ဆိုင္းရမယ္။ ျမန္မာစစ္တပ္ ဘက္က TNLA အဖြဲ႔ကို ဆက္တိုက္ေနမယ္ဆိုရင္လည္း သူတို႔ဘက္ကလည္း အစိုးရနဲ႔ေဆြးေႏြးဖို႔ရာမွာ ယံုၾကည္ဖို႔ အေတာ္ခက္သြားမယ္။

ေမး။ တစ္ႏိုင္ငံလံုးအပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးညွိႏိႈင္းေရးအဖြဲ႔ NCCT ကို အဆင့္ျမင့္ကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႔ SD နဲ႔ အစား ထိုးလိုက္တာကေရာ ဘာျဖစ္လို႔ပါလဲ။

ေျဖ။ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ NCCT အဖြဲ႔က ခဏခဏေျပာတယ္။ သူတို႔လဲ အစိုးရနဲ႔ သူတို႔တတ္ႏိုင္သမွ် အေကာင္းဆံုး ေဆြးေႏြးညွိႏိႈင္းမႈေတြ လုပ္ခဲ့ၿပီးၿပီ။ ဒီထက္လည္း ပိုမလုပ္ႏိုင္ေတာ့ဘူး။ ဒါေပမဲ့ ျပႆနာ တခ်ဳိ႕က ဆက္ေဆြးေႏြးဖို႔ သေဘာတူညီခ်က္ယူဖို႔ က်န္ေနေသးတယ္။ ဒီေတာ့ NCCT က စဥ္းစားတာက ဒီလိုက်န္ေနေသးတဲ့ ျပႆနာေတြကို ဆက္ေဆြးေႏြးဖို႔၊ အစိုးရနဲ႔အၿပီးသတ္ သေဘာတူညီခ်က္ ရႏိုင္ ဖို႔ ေနာက္ထပ္အဖြဲ႔တဖြဲ႔ထားဖို႔လိုတယ္။ ဒီလိုစဥ္းစားတာပါ။

ေမး။ အခုလာမဲ့အေထြေထြေရြးေကာက္ပြဲအေပၚမွာေရာ ခင္ဗ်ားအေနနဲ႔ ဘာေတြေမွ်ာ္လင့္ထားပါ သလဲ ခင္ဗ်။

ေျဖ။ ဒါကႏိုင္ငံေရးပါတီေတြရဲ့အလုပ္ပါ။ က်ေနာ္တုိ႔ကိစၥမဟုတ္ပါဘူး။ ဒါေပမဲ့က်ေနာ္တုိ႔မွာ အေထြေထြ ေရြးေကာက္ပြဲနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ရွင္းလင္းတဲ့ ရပ္တည္ခ်က္ရွိပါတယ္။ ဒီေရြးေကာက္ပြဲျဖစ္စဥ္ကို ရပ္ဆိုင္းသြား ေအာင္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ အေႏွာင့္အယွက္ေပးတာေသာ္လည္းေကာင္း က်ေနာ္တို႔လုပ္မွာ မဟုတ္ပါဘူး။ သူ႔အတိုင္းေလးဘဲ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ သြားပါေစ။

ဒါေပမဲ့ ျမန္မာစစ္တပ္နဲ႔ ျပည္ေထာင္စု ႀကံ့ခိုင္ေရးနဲ႔ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးအဖြဲ႔ (USDP) က လုပ္ေနတာေတြကိုၾကည့္ရင္ လြတ္လပ္မွ်တတဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲေတာ့ ျဖစ္လာမွာ မဟုတ္ဘူးလို႔ က်ေနာ္တုိ႔ ႀကိဳျမင္ေနပါတယ္။ ဖြဲ႔စည္းပံု ျပင္ဆင္ေရးအဆိုကို လႊတ္ေတာ္တြင္းမွာ စစ္တပ္ကိုယ္စားလွယ္ေတြက ပယ္ခ်လိုက္ကတည္းက ဒီလိုျမင္ တာပါ။ ဒီေတာ့ထပ္ေျပာရရင္ လြတ္လပ္မွ်တတဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲေတာ့ ျဖစ္လာစရာ မရွိပါဘူး။ ဒီလိုအေျခအ ေနေတြရွိေနေပမဲ့လည္း တက္လာမဲ့ အစုိးရသစ္နဲ႔ ဆက္ၿပီးေဆြးေႏြးညွိႏိႈင္းမႈေတြ လုပ္ႏိုင္ပါေသးတယ္။ လူသစ္ေတြဘဲျဖစ္ေစ လူေဟာင္းေတြဘဲျဖစ္ေစ ဆက္လုပ္ရမွာပါ။

ဘာေတြျဖစ္မယ္က်ေနာ္တို႔ တကယ္မသိပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ ဒီလူေတြနဲ႔ဘဲ ေဆြးေႏြးတာေတြ ဆက္လုပ္သြားရ မွာပါ။ ေရြးေကာက္ပြဲမတိုင္ခင္ NCAအၿပီးသတ္ႏိုင္ရင္ သေဘာတူညီခ်က္ကိုအေကာင္အထည္ေဖာ္ ဖို႔ရာေရြးေကာက္ပြဲအၿပီးေပၚလာမဲ့ အစိုးရသစ္နဲ႔ ဆက္လုပ္ရပါမယ္။ ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲအတြက္မူေဘာင္ ေတြခ်ဖို႔လည္း ေဆြးေႏြးရပါဦးမယ္။ ဒီေတာ့ ေရွ႕မွာလုပ္ရမဲ့အလုပ္ေတြ၊ ရွင္းရမဲ့ျပႆနာေတြ တစ္ပံုႀကီး က်န္ပါေသးတယ္။ ေရွ႕မွာ ဒီထက္ပိုၿပီး စိန္ေခၚမႈေတြ ႀကံဳရဦးမယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ထားပါတယ္။

ေမး။ ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပံုနဲ႔ပတ္သက္လို႔ UNFC ရဲ့ သေဘာထားရပ္တည္ခ်က္က ဘာလဲဗ်။

ေျဖ။ က်ေနာ္တုိ႔ ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပံုအေၾကာင္းတခါမွ မေျပာပါဘူး။ က်ေနာ္တို႔စဥ္းစားေနတာက အားလံုးက လက္ခံႏိုင္မဲ့၊ တစ္တိုင္းျပည္လံုးက ႏိုင္ငံသားေတြ လက္ခံႏိုင္မဲ့ဖြဲ႔စည္းပံုအသစ္တရပ္ပါ။ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ က်ေနာ္တို႔ ေမွ်ာ္မွန္းတဲ့ပန္းတိုင္က ဒီမုိကေရစီ၊ တန္းတူညီမွ်မႈ၊ ကိုယ္ပိုင္ျပဌာန္းခြင့္တို႔အေပၚအေျခခံတဲ့ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုတည္ေထာင္ေရးပါ။ ဒီေတာ့ ခုသူတို႔မွာရွိေနတဲ့ ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပံုကို ခင္ဗ်ားေသခ်ာ ေလ့လာၾကည့္မယ္ဆိုရင္ က်ေနာ္တို႔မွာ အသစ္တခု ေရးဆြဲတာက ပိုေကာင္းမယ္ဆိုတာသိမွာပါ။

ေမး။ UNFC က ဖက္ဒရယ္တပ္မေတာ္တရပ္ ထူေထာင္ဖို႔ ရည္မွန္းထားတယ္။ ဖက္ဒရယ္တပ္မေတာ္နဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ခင္ဗ်ားရဲ့ အျမင္ကေရာ ဘယ္လိုပါလဲ။

ေျဖ။ က်ေနာ္တို႔ေမွ်ာ္မွန္းတဲ့ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုအေကာင္အထည္ေပၚလာၿပီဆိုရင္ ဖက္ဒရယ္စနစ္ ေအာက္မွာ ဖက္ဒရယ္တပ္မေတာ္တရပ္ ရွိရမွာဘဲ။ ဖက္ဒရယ္အစိုးရလည္း ရွိရမွာေပါ့။ ဒီဖက္ဒရယ္ တပ္မေတာ္ထဲမွာတိုင္းျပည္ထဲက တိုင္းရင္းသားအားလံုး ပါ၀င္ခြင့္၊ ေဆာင္ရြက္ခြင့္၊ သူတို႔နဲ႔ ထိုက္တန္တဲ့ အဆင့္အတန္းရပိုင္ခြင့္ေတြ ရွိရမယ္။ အခုရွိေနတဲ့ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ကို ခင္ဗ်ားၾကည့္ရင္ ထိပ္တန္း တပ္မႉးႀကီးေတြအကုန္လံုး ဗမာလူမ်ဳိး ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြခ်ည္းဘဲ။ ခင္ဗ်ားက ဗမာလူမ်ဳိးလဲမဟုတ္၊ ဗုဒၶဘာသာလဲ မဟုတ္ဘူးဆိုရင္ ဒီလိုအဆင့္ျမင့္ရာထူးေတြ မရႏိုင္ဘူး။ ဒါကအေတာ့္ကို မတရားတာဘဲ။

က်ေနာ္တို႔ေျပာေနတာ တပ္မေတာ္အသစ္ေထာင္ဖို႔ မဟုတ္ဘူး။ အခုျမန္မာျပည္မွာရွိေနတဲ့ စစ္တပ္ကို ျပည္လည္ဖြဲ႔စည္းဖို႔ဘဲ။ တစ္ႏိုင္ငံလံုးအတြက္၊ အားလံုးအတြက္ တစ္ခုတည္းေသာ တပ္မေတာ္ျဖစ္ ရမယ္။ ခင္ဗ်ားက ကရင္နီျဖစ္ျဖစ္၊ ရွမ္းျဖစ္ျဖစ္၊ ဗမာျဖစ္ျဖစ္ အခြင့္အေရးတန္းတူ ရွိရမယ္။ တန္းတူညီမွ်မႈရွိရမယ္။

ေမး။ လံုၿခံဳေရးက႑ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး (SSR) နဲ႔ လက္နက္ျဖဳတ္ တပ္ဖ်က္ ျပန္လည္ေပါင္းစည္း ေရး (DDR) ဆိုတဲ့ႏွစ္ခုအေပၚမွာ UNFC ရဲ့ရည္တက္ခ်က္ကဘယ္လုိလဲဗ်။

ေျဖ။ အဲဒါကက်ေနာ္တို႔ရရွိလာမဲ့ NCA သေဘာတူညီခ်က္ေပၚ အမ်ားႀကီး မူတည္ပါလိမ့္မယ္။ လက္နက္ ကိုင္ တိုင္းရင္းသားအဖြဲ႔ေတြရဲ့ အဆင့္ေနရာအတြက္ ဒီစာခ်ဳပ္ကဘယ္ေလာက္ အာမခံခ်က္ေပးႏိုင္ သလဲဆိုတာ ေပၚ မူတည္ပါလိမ့္မယ္။ NCA လက္မွတ္ထိုးၿပီးမွ ခိုင္မာတဲ့အာမခံခ်က္မေတြ႔ရဘူး။ တကယ္လက္ေတြ႔ ျဖစ္ႏိုင္မဲ့ ကတိက၀တ္ေတြ မျမင္ရဘူးဆိုရင္ DDR ဘဲျဖစ္ျဖစ္၊ SSR ဘဲျဖစ္ျဖစ္ က်ေနာ္ တုိ႔ စိုးရိမ္ပူပန္တဲ့ အေၾကာင္းဘဲ ေျပာပါရေစ။ ဒီေတာ့ ဒီကိစၥက က်ေနာ္တို႔လက္မွတ္ထိုးမဲ့ NCA အေပၚမွာ အမ်ားႀကီး မူတည္ေနပါတယ္။ သေဘာတူညီခ်က္က က်ေနာ္တို႔အတြက္ ဘယ္ေလာက္ အာမခံ ခ်က္ ေပးႏိုင္မလဲ ဆိုတာေပၚ မူတည္ပါတယ္။

ခိုင္မာတဲ့သေဘာတူညီခ်က္ မျဖစ္မွာရယ္၊ က်ေနာ္တို႔အတြက္ အာမခံခ်က္ မရွိမွာရယ္ကို ေတြးပူပါတယ္။ ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲသာ ျဖစ္မလာဘူးဆိုရင္ က်ေနာ္တို႔ အတြက္လည္း ေနာက္တခါ စစ္ျပန္တုိက္ဖို႔ က အေတာ္အႏၱရာယ္မ်ားပါတယ္။ ဒီလိုဘဲ DDR, SSR လက္ခံဖို႔ လက္နက္ျဖဳတ္ဖို႔ ဆိုတာကလဲ ႀကီးမားတဲ့စိန္ ေခၚမႈပါဘဲ။ ဒါေပမဲ့ NCA လက္မွတ္ထိုးၿပီးရင္ အခ်ိန္မေရြး DDR, SSR ေတြအတြက္ က်ေနာ္ တို႔ဘက္က အသင့္ျဖစ္ေနေစဖို႔ ျမန္မာစစ္တပ္နဲ႔ အစိုးရက တကယ္ကိုလိုလား ေနတယ္ ဆိုတာကိုေတာ့ က်ေနာ္တို႔ ေကာင္းေကာင္းႀကီး နားလည္ထားပါတယ္။

ေမး။ လက္နက္ကိုင္တိုင္းရင္းသားအဖြဲ႔ေတြမွာ ဒီလိုခံစားခ်က္ေတြရွိလာတာ အတိတ္သမိုင္းရဲ့ လႊမ္းမိုးမႈ ဘယ္လိုရွိေနတာလဲဗ်။

ေျဖ။ က်ေနာ္တို႔က ဒီကိစၥအတြက္ အဆင္သင့္မျဖစ္ေသးပါဘူး။ အခုအခ်ိန္မွာ က်ေနာ္တို႔အတြက္ လံုၿခံဳမႈ မရွိေသးဘူးလို႔လည္း ခံစားေနရလို႔ပါ။ အရင္ကလဲ အစိုးရဘက္က ဒီလိုဘဲကတိေတြအႀကိမ္ႀကိမ္ ခ်ဳိးေဖာက္ ခဲ့ေတာ့ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ ကာကြယ္ေရးအတြက္ စိုးရိမ္ပူပန္မႈ ရွိပါတယ္။

ေမး။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္ကုိ ေရွ႕မွာဘယ္လိုဆက္လက္ေဆာင္ရြက္မယ္ဆိုတာနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး လူထု အေျချပဳအဖြဲ႔အစည္းေတြ၊ အမ်ဳိးသမီးအဖြဲ႔ေတြ၊ ဒုကၡသည္ကိုယ္စားလွယ္မ်ဳိးေတြနဲ႔ေရာ UNFC က တိုင္ပင္ ေဆြးေႏြးတာ ရွိပါသလား။

ေျဖ။ လူထုအေျချပဳအဖြဲ႔ေတြရဲ့အခန္းက႑နဲ႔ပတ္သက္လို႔ က်ေနာ္တို႔ ေသေသခ်ာခ်ာ စဥ္းစားေနပါတယ္။ အမ်ဳိးသမီးအဖြဲ႔ေတြ၊ လူငယ္အဖြဲ႔ေတြေပါ့။ သူတို႔က ဘယ္လိုဟာမ်ဳိးမွာ က်ေနာ္တုိ႔ကို ေထာက္ပံ့ ကူညီႏိုင္မလဲေပါ့။ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ က်ေနာ္တို႔ နားလည္ထားတာက ႏိုင္ငံေရးျပႆနာ ေတြေဆြးေႏြးၿပီ ဆိုရင္ သူတို႔လည္း ပါလာရမွာဘဲ။

အခုက်ေနာ္တို႔ အစိုးရနဲ႔ စစ္တပ္နဲ႔လုပ္ေနတဲ့ေဆြးေႏြးပြဲေတြက တိုက္ပြဲေတြကို ဘယ္လိုရပ္မလဲ ဆိုတာဘဲ ရွိေသးတယ္။ ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲေရာက္ရင္လဲ အခ်ဳိ႕ျပႆနာႀကီးေတြက အာမခံခ်က္ရွိ မွျဖစ္မယ္။ ဥပမာျပရရင္ ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြရဲ့အခန္းက႑၊ လူထုအေျချပဳအဖြဲ႔ေတြရဲ့ အခန္းက႑၊ အမ်ဳိးသမီးအဖြဲ႔ေတြ လူငယ္အဖြဲ႔ေတြ စတာေတြရဲ့ အခန္းက႑ စသျဖင့္ေပါ့။

အထူးသျဖင့္ေတာ့ ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲအဆင့္မွာ အမ်ဳိးသမီးအဖြဲ႔ေတြရဲ့ အခန္းက႑ဘဲ။ သဘာ၀ပတ္၀န္း က်င္ကိစၥ၊ သဘာ၀သယံဇာတကိစၥ၊ ပညာေရး၊ က်န္းမာေရး၊ လူ႔အခြင့္အေရးကိစၥေတြေျပာလာရင္ သူတို႔ပါ လာမွာဘဲ။ ေျဖရွင္းစရာကိစၥေတြကအမ်ားႀကီး။ ဒီေတာ့ လူငယ္ျဖစ္ျဖစ္၊ အမ်ဳိးသမီးျဖစ္ျဖစ္၊ လူထုအေျချပဳ အဖြဲ႔ဘဲျဖစ္ျဖစ္၊ ေဆြးေႏြးပြဲေတြမွာ ဒီကိစၥေတြကို ကိုယ္စားျပဳေဆြးေႏြးေျဖရွင္းၾကရမွာဘဲ။ ဒါေၾကာင့္ UNFC ကလဲ လူငယ္ေတြ၊ အမ်ဳိးသမီးေတြ၊ လူထုအေျချပဳ အဖြဲ႔ (CSOs) ေတြကို က်ေနာ္တို႔နဲ႔ နီးနီးကပ္ကပ္ အလုပ္ တြဲလုပ္ၾကပါလို႔ အားေပးတိုက္တြန္းပါတယ္။

ေမး။ ေဆြးေႏြးပြဲအဆင့္တိုင္းမွာ အမ်ဳိးသမီး ၃၀% ပါ၀င္ေရးကိစၥ၊ ေလာ္ခီးလာထိပ္သီးအစည္းအေ၀းမွာ UNFC ကသေဘာတူခဲ့သလားဗ်။

ေျဖ။ ေဆြးေႏြးပြဲအဆင့္တိုင္းမွာ၊ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်ရာမွာ၊ မူ၀ါဒခ်မွတ္ရာမွာ ၃၀% အျပည့္အ၀ပါ၀င္ေရးကို က်ေနာ္တို႔ သေဘာတူခဲ့ေပမဲ့ သူတို႔အေပၚဘဲမူတည္ပါတယ္။ ေခါင္းေဆာင္မႈ အရည္အခ်င္းျပည့္၀တယ္ ဆိုရင္ က်ေနာ္တို႔ဘက္က ကန္႔ကြက္ဖို႔ မရွိပါဘူး။ မူ၀ါဒ ခ်မွတ္ရာမွာ၊ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်မွတ္ရာမွာ စသျဖင့္ သူတုိ႔ရဲ့ အသိအျမင္၊ အေတြ႔အႀကံဳ၊ လုပ္ႏိုင္ကိုင္ႏိုင္စြမ္းေတြအေပၚဘဲ မူတည္ပါတယ္။

ဒီအေပၚမွာ က်ေနာ္တို႔ဘက္က ခြဲျခားမႈ မရွိပါဘူး။ သီးသန္႔အရည္အခ်င္းသတ္မွတ္ခ်က္ရယ္လို႔လည္း မရွိပါဘူး။ မိန္းမျဖစ္ျဖစ္၊ ေယာက္်ားျဖစ္ျဖစ္ ထိုက္တန္ရင္ ထိုက္တန္တဲ့ ရာထူးတာ၀န္ကို ရမွာဘဲ။ သာဓကျပရရင္ ကရင္အမ်ဳိးသားအစည္းအရံုး (KNU) ရဲ႕ ဒုဥကၠ႒ ေနာ္စီဖိုးရာစိန္ဟာ အမ်ဳိးသမီးတဦးပါ။ KNU အဖြဲ႔၀င္ေတြက သူနဲ႔ဒီရာထူးနဲ႔ထိုက္တန္တယ္ထင္လို႔ သူဒီေနရာရတာဘဲ။ UNFC ထဲမွာလည္း ဒီလိုပါဘဲ။ မိမိအဖြဲ႔အစည္းက ကိုယ္စားလွယ္အျဖစ္ UNFC မွာ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ဖို႔ အမည္တင္သြင္း အဆိုျပဳလိုက္တဲ့သူကို UNFC ရဲ႕ ထိပ္တန္းရာထူးမွာ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ဖို႔ အရည္အခ်င္းျပည့္မီတယ္ ဆိုရင္၊ UNFC ရဲ့မဲေပးခြင့္ရွိသူ ကိုယ္စားလွယ္ေတြကလည္း မဲေပးေရြးခ်ယ္မယ္ဆိုရင္ ေနာက္ဆံုး ဒီေနရာ ကို ခင္ဗ်ားရမွာဘဲ။

ေမး။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္စဥ္ကို ကူညီေထာက္ပံ့ရာမွာ ႏိုင္ငံတကာအသိုင္းအ၀ိုင္းက ခုေလာေလာဆယ္မွာ (အစိုးရထူေထာင္ထားတဲ့) ျမန္မာၿငိမ္းခ်မ္းေရးဗဟိုဌာန (MPC) ကတဆင့္ အဓိက ထားၿပီး ေပးေနပါတယ္။ ဒီၿငိမ္းခ်မ္းေရးရံပံုေငြေတြဟာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္စဥ္ကို တကယ္အက်ဳိးရွိေစပါသလား။ ခင္ဗ်ားအျမင္သိပါ ရေစ။

ေျဖ။ ႏိုင္ငံတကာအသိုင္းအ၀ိုင္းရဲ့ ပါ၀င္ပတ္သက္မႈနဲ႔ေျပာရင္၊ အလႉရွင္ႏိုင္ငံေတြအေနနဲ႔ေျပာရင္ က်ေနာ့္ အျမင္အရေတာ့ သူတုိ႔မွာ စကတည္းက မွားယြင္းတဲ့စိတ္သေဘာထားရွိေနတယ္။ က်ေနာ္တို႔ ခုလုပ္ေန တဲ့ျဖစ္စဥ္အေပၚမွာ သူတို႔စဥ္းစားမႈက မွားေနတာ။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္စဥ္ကို ကူညီေထာက္ပံ့ဖို႔ ရံပံုေငြေတြ သယ္လာၿပီး ျမန္မာျပည္ေရာက္လာေတာ့ သူတို႔ခုအထိ အဓိကနားလည္ေနတာက အစိုးရနဲ႔ စကားေျပာ ဖို႔ဘဲ။ စစ္တပ္ကအာဏာရွိေတာ့ ဘာမဆိုလုပ္ႏိုင္တယ္။ ဒီေတာ့ သူတို႔နဲ႔ဘဲ စကားေျပာရမယ္၊ သူတုိ႔လုိခ်င္ တာဘာမဆို လုပ္ေပးႏိုင္တဲ့အာဏာရွိေတာ့ သူတု႔ိကလဲ ဒီစစ္တပ္နဲ႔ဘဲ ဆက္ဆံတယ္။ ဒီေတာ့သူတို႔မွာ နားတဘက္ဘဲ ရွိေတာ့တယ္။ အစိုးရေျပာတာဘဲ နားေထာင္တယ္။ (ျမန္မာ) စစ္တပ္ ေျပာတာဘဲ နား ေထာင္တယ္။

တိုင္းရင္းသားက်ေတာ့ အေရးမစိုက္ဘူး။ တမင္သက္သက္ကို တိုင္းရင္းသားေတြကို လ်စ္လ်ဴရႈထားဖို႔ ႀကိဳးစားေနတာ။ အလႉရွင္ႏိုင္ငံတခ်ဳိ႕တေလက တိုင္းရင္းသားေတြကို ကူညီဖို႔ စဥ္းစားရင္ေတာင္ အမ်ားစု ႀကီးက အဓိကအားျဖင့္ MPC ကတဆင့္ဘဲျဖစ္ျဖစ္၊ တျခားလမ္းေၾကာင္းကဘဲျဖစ္ျဖစ္ ေပ်ာ္ေပ်ာ္ ရႊင္ရႊင္ႀကီး ကို လက္တြဲလုပ္ေနေတာ့ ဒီႏိုင္ငံေတြကလည္း လက္တြန္႔ေနတာေပါ့။ ဒါေပမဲ့ က်ေနာ္တို႔ ႏိုင္ငံမွာျဖစ္ေန တဲ့ျပႆနာက တိုင္းရင္းသားေတြမပါဘဲ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးက ရကိုမရႏိုင္ဘူး။ က်ေနာ္ ေျပာတာယံုပါ။ က်ေနာ္ တို႔သာ အစိုးရနဲ႔စစ္တပ္နဲ႔ စကားေျပာဖို႔မလာဘူးဆိုရင္ ျပႆနာေတြက ဆက္ၿပီးႀကီးက်ယ္ ေနဦးမွာဘဲ။ ဒီလိုဘဲ အစိုးရမပါဘဲနဲ႔လဲ တိုင္းျပည္မွာၿငိမ္းခ်မ္းေရးကမရႏိုင္ဘူး။ က်ေနာ္တို႔ႏိုင္ငံမွာရွိေနတဲ့ျပႆနာ ေတြအားလံုးက တိုင္းရင္းသားအတြက္တင္မဟုတ္ဘူး၊ အားလံုးနဲ႔ ဆိုင္တာ။ ဒါေၾကာင့္ဘဲ အစိုးရနဲ႔စစ္တပ္က က်ေနာ္တို႔နဲ႔ စကားေျပာဖို႔ဆံုးျဖတ္ခဲ့တာ။ က်ေနာ္တို႔ဘက္ကလဲ တိုင္းျပည္မွာ ရွိေနတဲ့ျပႆနာေတြကို ေျဖရွင္းဖို႔ သူတို႔နဲ႔စကားေျပာဖို႔ သေဘာတူခဲ့တာဘဲ။ အစိုးရနဲ႔ စစ္တပ္က ႏိုင္ငံတကာအကူအညီကို လုိအပ္သလို က်ေနာ္တုိ႔ကလဲ လိုအပ္တာဘဲ။ လိုအပ္ခ်က္က ႀကီးပါတယ္။ သိပ္ကိုႀကီးပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ မွာရွိတဲ့အခ်က္အလက္က မလံုေလာက္ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ႏိုင္ငံတကာအေထာက္အပံ့ကို က်ေနာ္တုိ႔တကယ္ လိုပါတယ္။ ဘ႑ာေရးအရ၊ နည္းပညာပိုင္းအရ လိုအပ္ပါတယ္။

ဒီေတာ့ႏိုင္ငံတကာအသိုင္းအ၀ိုင္းနဲ႔ အစိုးရေတြက ကိုယ့္ဆံုးျဖတ္ခ်က္နဲ႔ကိုယ္ဘဲလာရမယ္။ ျပႆနာကို ဘယ္လိုခ်ဥ္းကပ္သင့္သလဲ။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္စဥ္ကိုဘယ္လိုခ်ဥ္းကပ္သင့္သလဲ။ တို႔ရဲ့အကူအညီ အေထာက္ အပံ့ေတြကို ဘယ္လိုေပးမလဲ၊ စသျဖင့္ သူတုိ႔မွာ တိက်ျပတ္သားတဲ့လုပ္ငန္းအစီအစဥ္ရွိရမယ္။ အကူအညီ အေထာက္အပံ့ေတြ မေပးခင္မွာလဲ လိုအပ္တဲ့သတင္းအခ်က္အလက္ အကုန္ရွိၿပီးသားျဖစ္ရမယ္၊ က်ေနာ္ တို႔တိုင္းျပည္မွာၿငိမ္းခ်မ္းေရးတကယ္ရဖို႔ဆိုရင္ သူတို႔ဒီလို လုပ္မွရမယ္။

ခုထိေတာ့ က်ေနာ္ျမင္သေလာက္ က်ေနာ္ခံစားရသေလာက္ ႏိုင္ငံတကာအသို္င္းအ၀ိုင္းနဲ႔ အလႉရွင္ႏိုင္ငံ အမ်ားစုက နားတဘက္ဘဲပါတယ္။ အစိုးရအေပၚမွာဘဲ အမ်ားႀကီး မွီခိုအားထားၿပီးလုပ္တယ္။ တိုင္းရင္း သားေတြနဲ႔ အဆက္အစပ္က မရိွသေလာက္ဘဲ။ ဒီအေၾကာင္း က်ေနာ္တို႔ကေျပာရင္ သူတို႔က သေဘာမ တူဘူး။ `ခင္ဗ်ားတို႔ေျပာသလို မဟုတ္ပါဘူး။ လံုးလံုးမဟုတ္ပါဘူး။ က်ေနာ္တို႔ေပးတဲ့ အေထာက္အပံ့အမ်ား စုက တိုင္းရင္းသားေဒသေတြကိုဘဲ သြားတာပါ။ အစိုးရဆီနည္းနည္းဘဲ ေရာက္တာပါ´လို႔ ေျပာတယ္။ ဒါမမွန္ပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ တခုေတာ့က်ေနာ္သေဘာတူတယ္။ ႏိုင္ငံတကာ အစိုးရမဟုတ္တဲ့အဖြဲ႔အစည္း (INGOs) ေတြက ၀န္ထမ္းေတြ အမ်ားႀကီး တိုင္းရင္းသားေဒသေတြကို လာၾကတယ္။ ဒါေပမဲ့ သူတို႔ဘာလာ လုပ္ၾကတာလဲဆိုတာ က်ေနာ္သိခ်င္ေနတာ။ ၃ ႏွစ္အတြင္း ဘာ တိုးတက္မႈမွ မျမင္ခဲ့ရေသးဘူး။ အေျပာင္း အလဲ ဘာမွမျမင္ရေသးဘူး။ ဒါေပမဲ့ သူတို႔ႏိုင္ငံကယူလာတဲ့ ပိုက္ဆံအမ်ားႀကီးေတာ့ သူတို႔သံုးပစ္လိုက္ၿပီး ၿပီ။ ဒီေငြေတြ ဘယ္ေရာက္သြားလဲဆိုတာလဲ က်ေနာ္တို႔ မသိဘူး။ ဒီအလုပ္ေတြ လုပ္ေနတဲ့သူေတြဘဲသိ မယ္။ မွ်မွ်တတေလး ဆက္ဆံပါ၊ ဘက္ေပါင္းစံုက မွ်မွ်တတ ေလးၾကည့္ပါလို႔ဘဲ ေျပာခ်င္တယ္။ လက္ေတြ႔ အေျခအေန ဘယ္လိုလဲဆိုတာ ဆင္းၾကည့္ပါ။ တကယ္ဘာေတြ လိုအပ္ေနတယ္ဆိုတာရွာပါ။ တကယ္ ဘယ္သူေတြရွိေနလဲဆိုတာ ၾကည့္ပါ။

ေမး။ ႏိုင္ငံတကာအသိုင္းအ၀ိုင္းက ၿငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္စဥ္ကို ကူညီေထာက္ပံ့မယ္ဆိုရင္ အေကာင္းဆုံးက ဘယ္လိုလုပ္ရမလဲဆိုတာ ခင္ဗ်ားအျမင္ေလးေျပာပါဦး။

ေျဖ။  အကူအညီအေထာက္အပံ့ေပးေတာ့မယ္ဆိုရင္ ပထမဆံုးအေနနဲ႔တျပည္လံုးမွာရွိတဲ့လူအုပ္စု အားလံုး နဲ႔ ထိေတြ႔ဆက္ဆံမႈရွိေစရမယ္။ ဒီျဖစ္စဥ္မွာပါတဲ့လူအုပ္စုအားလံုးနဲ႔လည္း ထိေတြ႔ဆက္ဆံမႈ ရွိရမယ္။ သူတုိ႔ ေျပာတာကို နားေထာင္ရမယ္။ သူတို႔အားလံုးနဲ႔စကားေျပာၿပီး သူတို႔လိုအပ္ခ်က္ေတြ သူတို႔အျမင္ေတြကို စုေဆာင္းၿပီးမွ ဘယ္လိုနည္းလမ္းနဲ႔ေပးရင္ အကူအညီက အထိေရာက္ဆံုးျဖစ္ မယ္ဆိုတာသိမယ္။

ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ အစိုးရက အၿမဲေျပာေလ့ရွိတယ္။ 'ဟာ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔ေတြက ဥပေဒ ျပင္ပက အဖြဲ႔အစည္းေတြ၊ မတရားသင္းအဖြဲ႔အစည္းေတြအေနနဲ႔ဘဲ ရွိေသးတယ္။ သူတို႔ကို ဘာအကူအညီမွ မေပးသင့္ေသးဘူး' စသျဖင့္ သူတို႔က ေျပာေလ့ရွိတယ္။ ဒါႏိုင္ငံတကာအသိုင္းအ၀ိုင္းနဲ႔ ႏို္င္ငံတကာအစိုးရ အားလံုးကို အစိုးရက အၿမဲေျပာတာဘဲ။

ဒီလိုဘဲ ႏိုင္ငံတကာအသိုင္းအ၀ိုင္းနဲ႔ ႏိုင္ငံတကာအစိုးရေတြကလည္း ေျပာတာဘဲ။ က်ေနာ္တို႔အေပၚမွာ ဒီလိုအျမင္ေတြရွိတံုးဘဲဆိုရင္ ဘယ္လိုလုပ္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးရေအာင္ လုပ္မွာလဲ။ ျပႆနာကို ဘယ္လိုေျဖ ရွင္းမွာလဲ။ မွ်မွ်တတမဆက္ဆံဘူး။ မွ်မွ်တတ မျမင္ဘူး။ မွ်မွ်တတ သေဘာထားမရွိဘူးဆိုရင္ ျပႆနာ ေတြအားလံုး ၿငိမ္းၿငိမ္းခ်မ္းခ်မ္း ေျဖရွင္းႏိုင္မွာမဟုတ္ဘူး။

အစိုးရကိုသူတို႔ျမင္တာက 'ဟာ သူတုိ႔ကတခုတည္းေသာ တရား၀င္အဖြဲ႔အစည္း၊ တိုင္းျပည္ကိုအုပ္ ခ်ဳပ္ေန တဲ့ တခုတည္းေသာအစိုးရ' ဆိုၿပီးျမင္တယ္။ ေကာင္းၿပီ။ သူတို႔ဘယ္လိုအာဏာရလာလဲ။ မဲဆႏၵရွင္ အားလံုး ကို ေမးၾကည့္ပါ။ ေရြးေကာက္ပြဲတံုးက ဒီမဲဆႏၵရွင္ေတြ၊ မဲေပးပိုင္ခြင့္ရွိသူေတြ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ မဲေပးခြင့္ ရခဲ့သလား၊ မရခဲ့ဘူးလား ေမးၾကည့္ပါ။ မရဘူး။ ဒါအားလံုးသိတယ္။ ဘာမွ သံသယျဖစ္စရာမရွိဘူး။ သူတို႔ ဘယ္လိုအာဏာရလာသလဲဆိုတာ။ ဒီေတာ့ သူတို႔ကို တရား၀င္ အစိုးရလို႔ က်ေနာ္တို႔ အသိအမွတ္ျပဳၾက မလား။ သူတို႔ကို မယံုႏိုင္ေသးဘူးဆိုတာ ဒီအခ်က္က အဓိကဘဲ။ ဒါေၾကာင့္ ခုထိ လက္နက္ကိုင္ၿပီး တိုက္ ေနရတာ။ ဒီလိုတိုက္တာ သူတို႔ကို အႏိုင္ယူဖို႔ မဟုတ္ဘူး၊ ျပႆနာကို ေျဖရွင္းဖို႔ဘဲ။ က်ေနာ္တို႔ ျမင္ခ်င္တဲ့ ရလဒ္က သူမသာ ကိုယ္မနာ ရလဒ္ဘဲ။ တစ္ေယာက္ကို တစ္ေယာက္ အႏိုင္ယူဖို႔ မဟုတ္ဘူး။ မွ်တတဲ့အ ေနအထားရဖို႔၊ မွ်မွ်တတ ေျပာခြင့္ရဖို႔၊ ဒါဘဲ။

ေမး။ ႏိုင္ငံတကာအသိုင္းအ၀ိုင္းကို ဘာမ်ားေျပာခ်င္ပါသလဲ။

ေျဖ။ သူတို႔တတ္ႏိုင္သမွ် က်ေနာ္တို႔ကို အစြမ္းကုန္ကူညီၾကတဲ့အတြက္ ႏိုင္ငံတကာအစိုးရနဲ႔ ႏိုင္ငံတကာ အသိုင္းအ၀ိုင္းကို ေက်းဇူးတင္ေၾကာင္း က်ေနာ္ေျပာလိုပါတယ္။ ဘယ္လိုဘဲျဖစ္ျဖစ္ သူတို႔ကို တကယ္ ခ်ီးက်ဴးအသိအမွတ္ျပဳပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ေရရွည္မွာက်ေတာ့ တခ်ဳိ႕မွာ သူတို႔ကိုယ္ပိုင္အက်ဳိး စီးပြါးေတြ ရွိလာတယ္။ အမ်ဳိးသားအက်ဳိးစီးပြါးေတြ ရွိလာတယ္။ က်ေနာ္ သူတို႔ကို အျပစ္တင္ေနတာ မဟုတ္ပါဘူး။ က်ေနာ္တခုဘဲ ေျပာခ်င္တယ္။ က်ေနာ္တို႔တုိင္းျပည္က လူထုကို အကူအညီေပးဖို႔အတြက္ လာတယ္ဆိုရင္ မလာခင္ အေျခအေနေတြကို နားလည္ေအာင္ ႀကိဳးစားေစခ်င္တယ္။ တတ္ႏိုင္သမွ် လူအမ်ားစုႀကီးဆီ ဒီအကူအညီေတြ ေရာက္ေစခ်င္တယ္။ ၿပီးေတာ့မွ မွန္ကန္တဲ့ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်ၿပီးေပးပါ။ ခင္ဗ်ားတို႔ေပးတဲ့ အကူအညီအားလံုး ေရာက္သင့္တဲ့ေနရာေရာက္ပါေစ။

တကယ္ လိုအပ္ေနသူေတြထံ ေရာက္ပါေစ။ ျပည္သူေတြကို တကယ္အက်ဳိးျပဳပါေစ။ တစ္ႏိုင္ငံလံုးကို တကယ္ဘဲ အက်ဳိးရွိပါေစ။ ဒီေတာ့ တစ္ဘက္ထဲနဲ႔ စကားမေျပာပါနဲ႔။  အားလံုးနဲ႔ စကားေျပာပါ။  တစ္ဘက္ ထဲကို နားမေထာင္ပါနဲ႔၊ ဘက္အားလံုးက ေျပာတာကို နားေထာင္ပါ။ ၿပီးေတာ့မွ ကိုယ္ပိုင္ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်ပါ။ မွားတာလုပ္လုပ္၊ မွန္တာလုပ္လုပ္ ဒါခင္ဗ်ားတို႔ လက္ထဲမွာပါဘဲ။ က်ေနာ္တုိ႔လက္ထဲ ရွိေနတဲ့ အေျခအေန အခ်က္အလက္နဲ႔ေတာ့ တိုင္းျပည္မွာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး မရႏိုင္ဘူးဆိုတာ က်ေနာ္တို႔ သိပါတယ္။ ျပင္ပအကူအ ညီအေထာက္အပံ့ကို က်ေနာ္တို႔ တကယ္ဘဲလိုပါတယ္။

က်ေနာ္တို႔က အမာလိုင္းသမားေတြ မဟုတ္ပါဘူး။ အမာေတြ မဟုတ္ပါဘူး။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို အလိုခ်င္ဆံုး သူေတြပါ။ ဘယ္သူ႔ကိုမွ ဒုကၡေတြ မခံစားေစခ်င္ေတာ့ဘူး။ ဘယ္သူ႔ကိုမွ မဆင္းရဲေစခ်င္ေတာ့ဘူး။ ခင္ဗ်ား သိတယ္ မဟုတ္လား။ လူတိုင္းလြတ္လပ္ခ်င္ၾကပါတယ္။

ဤေတြ႔ဆံုေမးျမန္းခန္းကို Ariana Zarleen က ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ ဇူလိုင္လ ၂၄ ရက္ေန႔တြင္ ထိုင္းႏိုင္ငံ ခ်င္းမိုင္ ၿမိဳ႕ရွိ UNFC ရုံးတြင္ ျပဳလုပ္ခဲ့ျခင္းျဖစ္ပါသည္။ Ariana Zarleen သည္ Burma Link ကို တည္ေထာင္သူ တဦးျဖစ္ၿပီး လက္ရွိတြင္ အစီအစဥ္ညႊန္ၾကားေရးမႉးအျဖစ္ ထမ္းေဆာင္ေနသည္။ Burma Link သည္ အစိုးရမဟုတ္သည့္ အဖြဲ႔အစည္းတခုျဖစ္ၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံမွ တိုင္းရင္းသားမ်ဳိးႏြယ္မ်ား၊ ရြာပုန္းရြာေရွာင္ ေရႊ႕ေျပာင္းဒုကၡသည္မ်ား၏ အေၾကာင္း အမ်ားသိေစရန္ ေဆာင္ရြက္ေပးေနၿပီး ယင္းတို႔၏အသံမ်ားႏွင့္ အျဖစ္အပ်က္မ်ားကိုလည္း ျပည္တြင္းျပည္ပမွ သိရွိေစရန္ ေဆာင္ရြက္ေပး ေနသည္။

Mizzima - News in Burmese