ပဋိပကၡအတြင္း လိင္အၾကမ္းဖက္မႈကို အဆံုးသတ္ခ်ိန္ တန္ၿပီ

ပဋိပကၡအတြင္း လိင္အၾကမ္းဖက္မႈ တားဆီးေရး အစီအစဥ္ (PSVI) ကို တြဲဖက္တည္ေထာင္သူ ေဟာလီဝုဒ္ သ႐ုပ္ေဆာင္ အင္ဂ်လီနာ ဂ်ိဳလီ ပစ္ (Angelina Jolie Pitt) ၏ ၿပီးခဲ့သည့္လက ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ လာေရာက္ မႈကို ၿဗိတိသွ်သံ႐ံုးက ႀကိဳဆိုခဲ့ပါသည္။

အင္ဂ်လီနာ ဂ်ိဳလီ၏ ၄ ရက္တာ ခရီးစဥ္တြင္ ကာလၾကာျမင့္စြာ ပဋိပကၡ ျဖစ္ပြားေနသည့္ေနရာတြင္ ေနထိုင္လ်က္ရိွသည့္ အမ်ိဳးသမီးမ်ားႏွင့္ မိန္းကေလးငယ္မ်ား၏ ထိခိုက္နစ္နာလြယ္မႈ၊ လိင္အၾကမ္းဖက္ခံ ရမႈ၊ လူကုန္ကူးခံရမႈႏွင့္ တျခားေသာ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္ခံရမႈမ်ားကို အာ႐ံုစိုက္ အေလးေပးရန္ အားေပးကူညီခဲ့ပါသည္။ အဆိုပါ အေျခအေနကို ေျဖရွင္းရန္ လိုအပ္သည့္ အဆင့္မ်ားကိုလည္း သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ႏွင့္ တျခားေသာ ၀န္ႀကီးမ်ားႏွင့္ ေတြ႔ဆံုကာ တင္ျပခဲ့ပါသည္။

အဆိုပါ ၄ ရက္တာအတြင္းတြင္ အနာဂတ္အတြက္ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ေကာင္းကို ေတြ႔ျမင္ခဲ့ရပါသည္။ အေရး အႀကီးဆံုးမွာ အဆိုပါ ျပႆနာရပ္ကို ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းရန္ ကူညီေပးမည့္ အရပ္ဘက္လူမႈ အဖြဲ႔အစည္း မ်ား၏ သႏၷိ႒ာန္ပင္ ျဖစ္သည္။ ႏိုင္ငံေရး၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး လုပ္ငန္းစဥ္ႏွင့္ လူမ်ိဳးစုမ်ားၾကား အၾကမ္းဖက္မႈကို ေလွ်ာ့ခ်ရန္ အားထုတ္မႈမ်ားတြင္ ျမန္မာအမ်ိဳးသမီးမ်ား ပိုမိုပါ၀င္လာေစရန္  အေလးေပးျခင္းသည္လည္း အားေပးကူညီရာ ေရာက္ပါသည္။ အမ်ိဳးသမီးမ်ားကို ကၽြမ္းက်င္မႈ၊ ဗဟုသုတႏွင့္ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ား၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးပြဲမ်ားတြင္ ပါ၀င္ႏိုင္ရန္ စြမ္းအားျမွင့္တင္ေပးရာ၌ အရပ္ဘက္ လူမႈအဖြဲ႔အစည္းမ်ားက ႀကိဳးစားေဆာင္ရြက္ေနသည္ကို လက္ေတြ႔ ျမင္ေတြ႔ခဲ့ရပါသည္။

သို႔ေသာ္လည္း ဆက္သြားရမည့္ ခရီးက ရွည္ပါသည္။ ထိခိုက္နစ္နာမႈမ်ားမွ ႐ုန္းထြက္လြတ္ေျမာက္ လာသူမ်ား အေနျဖင့္ တရားမွ်တမႈ ရရိွေစေရးႏွင့္ ျပစ္မႈက်ဴးလြန္သူမ်ား အေနျဖင့္ တာ၀န္ယူမႈတို႔တြင္ တိုးတက္မႈ အနည္းငယ္ ရိွလာၿပီ ျဖစ္ပါသည္။ သို႔ေသာ္လည္း အေရးမယူရေသးသည့္ အမႈမ်ားစြာ ရိွေနပါသည္။ တနည္းဆိုရလွ်င္ စစ္ဘက္ဆိုင္ရာ အမႈမ်ားတြင္ တံခါးပိတ္ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်ကာ အေရးယူ ေဆာင္ရြက္လ်က္ရိွေနသည္။ အဆိုပါ ျပႆနာရပ္မ်ားကို အေရးတယူ ေျဖရွင္းေနပါသည္ဟူသည့္ အခ်က္ကို ေဖာ္ျပႏိုင္ရန္ စစ္ဘက္ဆိုင္ရာမွ ပိုမိုလုပ္ေဆာင္ရန္ လိုအပ္သည္ဟု ကာကြယ္ေရး၀န္ႀကီး ဒုတိယ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ေဝလြင္ အေနျဖင့္ သေဘာေပါက္ နားလည္ထားသည့္အတြက္ က်ေနာ့္အေနျဖင့္ ေက်နပ္ အားရမိပါသည္။

စိတ္မေကာင္းစရာမွာ လိင္အၾကမ္းဖက္မႈသည္ ပဋိပကၡမ်ားအားလံုး၊ စစ္ဘက္ အဖြဲ႔အစည္းမ်ားႏွင့္ လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႔မ်ားအားလံုးနီးပါး၏ တစိတ္တပိုင္း ျဖစ္ေနပါသည္။ သို႔ေသာ္လည္း ေခတ္မီသည့္ ပေရာ္ဖက္ရွင္နယ္ ပီသေသာ စစ္တပ္သည္ အဆိုပါ ျပႆနာကို အသိအမွတ္ျပဳၿပီး မိမိ၏ စစ္သားမ်ားအား ထိုသို႔ျဖစ္ပြားမႈကို ေလွ်ာ႔ခ်ေပးသည့္ နည္းလမ္း ခ်ျပကာ ေလ့က်င့္ ေပးရပါမည္။ ထိုသို႔ေသာ ကိစၥရပ္မ်ား ျဖစ္ေပၚလာလွ်င္လည္း  တရားခံကို ခ်က္ခ်င္း ႐ံုးတင္စစ္ေဆးရမည္ျဖစ္ကာ ပို၍အေရးႀကီးသည္မွာ တရားမွ်တမႈကို ျပသေပးရပါမည္။ စစ္တပ္အေနျဖင့္ အဆိုပါ အမႈမ်ားကို ျပည္သူမ်ားအား ကိုင္တြယ္ေစ ျခင္းျဖင့္ တာ၀န္ယူမႈႏွင့္ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈကို ေဖာ္ျပရမည္ျဖစ္ကာ မည္ကဲ့သို႔ေသာ အျပဳအမူမ်ိဳးသည္ လက္မခံႏိုင္စရာျဖစ္သည္ ဟူသည္ကို သတ္မွတ္ေပးရပါမည္။

ပဋိပကၡအတြင္း လိင္အၾကမ္းဖက္မႈသည္ အေရးႀကီးေသာ ျပႆနာျဖစ္ေသာ္လည္း ဤႏိုင္ငံတြင္ ျဖစ္ပြားေနေသာ အမႈအမ်ားစုသည္ ျပည္တြင္းအေရးကိစၥသာ ျဖစ္သည္။ အဆိုပါ အေၾကာင္းအရာႏွင့္ စပ္လ်ဥ္းသည့္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ဥပေဒသည္ ႏွစ္ေပါင္းရာခ်ီ အိုမင္းေဟာင္းႏြမ္းေနၿပီ ျဖစ္ပါသည္။ သို႔ပါ၍ အမ်ိဳးသမီးမ်ား၏ အခြင့္အေရးကို ကာကြယ္ေပးသည့္ ဥပေဒကို အစိုးရက ေရးဆြဲေဆာင္ရြက္ေနျခင္း အေပၚ ႀကိဳဆိုပါသည္။ “အမ်ိဳးသမီးမ်ားအား အၾကမ္းဖက္မႈမွ တားဆီးကာကြယ္ေရးဥပေဒ” သည္ အမ်ိဳးသမီးမ်ား၏ အခြင့္အေရးကို အကာအကြယ္ေပးသည့္ အေရးပါသည့္ ဥပေဒတရပ္ျဖစ္သည္။ သို႔ရာတြင္ အဆိုပါ ဥပေဒမူၾကမ္း၌္ ပဋိပကၡအတြင္း လိင္အၾကမ္းဖက္မႈကို ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းေပးသည့္ အေၾကာင္းအရာ မပါ၀င္ပါ။ အဆိုပါ ျပ႒န္းခ်က္မ်ား မပါ၀င္သည့္ ဥပေဒသည္ အမ်ိဳးသမီးမ်ားကို ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ရာတြင္ လိုအပ္သည့္ အေရးပါသည့္ အဂၤါရပ္တခု မပါရိွဘဲ ျဖစ္ေနပါလိမ့္မည္။

ပဋိပကၡအတြင္း လိင္အၾကမ္းဖက္မႈ တားဆီးေရး အစီအစဥ္ (PSVI) ၏ တြဲဖက္ တည္ေထာင္သူ အင္ဂ်လီနာ ဂ်ိဳလီ ပစ္ အေနျဖင့္ အဆိုပါ ျမန္မာ့ျပႆနာမ်ားကို ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းရာတြင္ သူ၏ ခိုင္မာေသာ ေထာက္ခံအားေပးမႈကို ဆက္လက္ ေဖာ္ေဆာင္သြားပါမည္။ ၿဗိတိသွ်သံ႐ံုးသည္လည္း အလားတူပင္ျဖစ္ပါသည္။ ပဋိပကၡအတြင္း လိင္အၾကမ္းဖက္မႈ တားဆီးေရးႏွင့္ အမ်ိဳးသမီးမ်ားႏွင့္ မိန္းကေလးငယ္မ်ား၏ အခြင့္အေရးမ်ားကို ေထာက္ခံ အားေပးျခင္းသည္ UK အေနျဖင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံႏွင့္ တကမာၻလံုးတြင္ ထိပ္တန္း ဦးစားေပးအျဖစ္ မွတ္ယူ ေဆာင္ရြက္ေနသည့္ အေၾကာင္းအရာ ျဖစ္ပါသည္။

က်ေနာ္တို႔အေနျဖင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ အမ်ိဳးသမီးေရးရာ၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏွင့္ လံုၿခံဳေရး ေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ားအ တြက္ ပံ့ပုိး ေထာက္ကူေပးမႈကို ျမွင့္တင္လ်က္ရိွပါသည္။ လိင္အၾကမ္းဖက္မႈ ခံရႏိုင္ေခ်ရိွသည့္ အမ်ိဳးသမီး မ်ားႏွင့္ မိန္းကေလးငယ္ မ်ားအား ကူညီေပးမည့္ စင္တာအသစ္ႏွစ္ခုကိုလည္း က်ေနာ္တို႔အေနျဖင့္ ပံ့ပိုး ေထာက္ကူေပးသြားပါမည္။

ကခ်င္ျပည္နယ္ရိွ စင္တာကို အင္ဂ်လီနာ ဂ်ိဳလီပစ္က သြားေရာက္ ေလ့လာခဲ့ပါသည္။ UK ႏိုင္ငံျခားေရး ရာႏွင့္ ဓနသဟာယ ႐ံုး၀န္ႀကီး ဟူးဂိုး ဆြယ္ရာ (Hugo Swire) သည္ မၾကာေသးမီက ၎၏ လာေရာက္ လည္ပတ္သည့္ ခရီးစဥ္၌ ပဋိပကၡအတြင္း လိင္အၾကမ္းဖက္မႈ စံုစမ္းစစ္ေဆးေရးႏွင့္ မွတ္တမ္းတင္ေရးဆိုင္ ရာ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ စာခ်ဳပ္ႏွင့္ မိတ္ဆက္ခဲ့ပါသည္။ အဆိုပါ စာခ်ဳပ္ကို ကမာၻ႔ႏိုင္ငံ အႏွံ႔အျပားမွ ပညာ ရွင္ ၂၀၀ ေက်ာ္ စုစည္းကာ မူၾကမ္းေရးဆြဲထားသည္။ လိင္အၾကမ္းဖက္မႈကို မွတ္တမ္းတင္ျခင္းရမည္ျဖစ္ၿပီး ႏိုင္ငံတကာ ဥပေဒတြင္ ျပစ္မႈေျမာက္သည္ ဟူသည့္ စံသတ္မွတ္ခ်က္မ်ားကို ယင္းမူၾကမ္းတြင္ ေဖာ္ျပထား ပါသည္။ 

ယင္းသည္ အဆိုပါ က႑တြင္ လုပ္ကိုင္ေနသူမ်ားအတြက္ တန္္ဖိုး မျဖတ္ႏိုင္ေသာ လမ္းညႊန္မႈကိုလည္း ေဖာ္ျပေပးပါသည္။ ၎ကို ျမန္မာဘာသာသို႔ ဘာသာျပန္ဆိုလ်က္ရိွၿပီး အဆိုပါအမႈမ်ားကို ကိုင္တြယ္ ေန သူမ်ားအေနျဖင့္ ယင္းဘာသာျပန္ကို လက္စြဲအျဖစ္ အသံုးျပဳႏိုင္ မည္ျဖစ္ပါသည္။

မည္သည့္ႏိုင္ငံကမွ် အဆိုပါ ကိစၥရပ္မ်ားကို ခ်က္ခ်င္း မရွင္းလင္းႏိုင္ပါ။ အဆိုပါကိစၥရပ္ကို ေျဖရွင္းရန္ ႐ုန္းကန္ ရင္ဆိုင္္ေနၾကသည့္ အဖြဲ႔မ်ားကို UK အေနျဖင့္ ေရရွည္ ပံ့ပိုးကူညီသြားမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း က်ေနာ့္ အေနျဖင့္ ကတိေပး ေျပာၾကားအပ္ပါသည္။

ဧရာ၀တီ