ျမန္မာႏုိင္ငံက အာဆီယံဥကၠ႒တာ၀န္ကို ထမ္းေဆာင္ဖို႔ ၁၃၅ ရက္သာ က်န္ေတာ့တဲ့ အခိ်န္မွာ အာဆီယံ ဥကၠ႒ရာထူးကို ျမန္မာက ထိထိေရာက္ေရာက္ တာ၀န္ယူႏုိင္တယ္ဆိုတာ သက္ေသျပ ႏုိင္ခဲ့သလို အာဆီယံ ရဲ႕ အက်ိဳးစီးပြားကို လည္း ကာကြယ္ႏုိင္ခဲ့ပါတယ္။
ဒီရာထူး အတြက္ ေနျပည္ေတာ္က ၁၇ ႏွစ္ၾကာ ေစာင့္ဆိုင္း ခဲ့ရတာဟာ စိန္ေခၚမႈေတြအတြက္ ထုိက္တန္မႈ တခု ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။
အာဆီယံဥကၠ႒ရဲ႕ အရွည္လ်ား ဆုံး ေဆာင္ပုဒ္ျဖစ္တဲ့ “ေရွ႕သို႔တူညီ လက္လွမ္းခ်ီ ၿငိမ္းခ်မ္းေ၀စည္အသိုက္ အ၀န္းဆီ” ဆိုတဲ့ ေဆာင္ပုဒ္နဲ႔ အညီ ျပည္တြင္းအေျခ အေနမွတပါး ျမန္မာက ကတိ အာမခံခ်က္ေတြကို ေက်ပြန္ေအာင္ ျဖည့္ဆည္း ေဆာင္ရြက္ေပးခဲ့ပါတယ္။
အရင္က တာ၀န္ယူခဲ့တဲ့ အာဆီယံဥကၠ႒ ၂ ႏိုင္ငံနဲ႔ မတူ ျမန္မာဆီမွာ ရွည္လ်ားတဲ့ သမုိင္းေၾကာင္းအျမင္ ရွိသလို ကမာၻအေရးနဲ႔ ေဒသတြင္းအေရးေတြမွာ အာဆီယံနဲ႔ မိမိအေနအထားကို ဘယ္လို ရပ္တည္ရမလဲ ဆိုတာကို အတိအက် သိေနပါတယ္။
အာဆီယံနဲ႔ တရုတ္တို႔အၾကားက ေတာင္တရုတ္ပင္လယ္ ေရပိုင္နက္အျငင္းပြားမႈနဲ႔ တျခား ႏုိင္ငံတကာေရး ရာေတြမွာ ခိုင္မာတဲ့ အမ်ားသေဘာတူဆႏၵ ရရွိဖို႔ ဥကၠ႒က စိတ္ရွည္ရွည္နဲ႔ ဘယ္လို လုပ္ေဆာင္ခဲ့သလဲ ဆိုတာကို ရွင္းျပဖို႔အတြက္ ဒါဟာ အေထာက္အကူ ျဖစ္ပါတယ္။
ဗီယက္နမ္ကလည္း အာဆီယံဥကၠ႒ တာ၀န္ယူစဥ္က အလားတူ သေဘာထား ကို ျပသခဲ့ပါတယ္။
ေတာင္တရုတ္ပင္လယ္ အျငင္းပြားမႈနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ျမန္မာရဲ႕ ကိုင္တြယ္ေျဖ ရွင္းပုံကို အထူးသျဖင့္ ဖိလစ္ပိုင္နဲ႔ ဗီယက္နမ္ႏုိင္ငံတို႔က ခ်ီးက်ဴးခဲ့ပါတယ္။
ဒီႏုိင္ငံေတြက ေတာင္တရုတ္ပင္လယ္အေရးအတြက္ အဖြဲ႔၀င္ႏုိင္ငံေတြထံကေန ေထာက္ခံမႈနဲ႔ ခုိင္မာတဲ့ အျမင္ကို အလိုရွိေနတာ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ၾကာၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။ ေတာင္တရုတ္ပင္လယ္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ဇန္န၀ါရီနဲ႔ ေမလက ထုတ္ျပန္ခ်က္ေတြက ဥကၠ႒ရဲ႕ သံတမန္ေရး အားေကာင္းမႈနဲ႔ စြန္စားေဆာင္ ရြက္ရတဲ့ မူ၀ါဒကို ျပသေနပါတယ္။
ဒီႏွစ္အတြက္ ေဒသတြင္းနဲ႔ ႏုိင္ငံတကာ ကိစၥေတြမွာ ပူးတြဲ တရား၀င္ထုတ္ျပန္ ခ်က္ေတြက အရင္ ထုတ္ျပန္ ခ်က္ေတြထက္ ပိုမိုၿခဳံငုံမိေစပါတယ္။
ဒါဟာ ေရွးရိုးစြဲကို ထိန္းသိမ္းထားတဲ့ ျမန္မာရဲ႕ ေခါင္းေဆာင္မႈက ဘယ္ကိစၥရပ္ ကို မဆို ခြဲျခားမႈ မရွိဘူးဆိုတာ ျပသေနပါတယ္။
ဒီတႀကိမ္မွာေတာ့ ေရပိုင္နက္အျငင္းပြားမႈကိစၥေတြအျပင္ အေရွ႕အလယ္ပိုင္းေဒသ ဂါဇာက အေရး၊ ဆီးရီးယားနဲ႔ အီရတ္က အေရးေတြကို အာဆီယံေဒသတြင္း ဖိုရမ္မွာ အာဆီယံက ဦးေဆာင္ေဆြးေႏြးခဲ့ပါ တယ္။
တျခား ျဖစ္ရပ္သစ္ေတြ ျဖစ္တဲ့ မေလးရွား အမ္အိပ္ခ်္ ၁၇ ေလယာဥ္ ပစ္ခ်ခံရ တာ ယူကရိန္းပဋိပကၡနဲ႔ အာဖဂန္နစၥတန္ အေျပာင္းအလဲေတြကိုလည္း ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။
အာဆီယံ အေရွ႕ေတာင္အာရွ ႏ်ဴကလီးယား လက္နက္ ကင္းမဲ့ဇုန္ သေဘာတူညီ ခ်က္မွာ ျမန္မာက လက္မွတ္ေရးထိုးခဲ့ၿပီးေတာ့ အရင္ကရွိခဲ့တဲ့ ႏ်ဴကလီးယား ပိုင္ႏုိင္ငံျဖစ္ေရး ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ကို စြန္႔လႊတ္ပစ္ခဲ့ ပါၿပီ။
၂၀၁၁ ခုႏွစ္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးမလုပ္ခင္နဲ႔ အေမရိကန္နဲ႔ ဆက္ဆံေရးပုံမွန္ ျဖစ္ေအာင္လုပ္ေဆာင္ႏုိင္ျခင္း မရွိခင္မွာ ပုန္းလွ်ိဳးကြယ္လွ်ိဳးလုပ္ေဆာင္ေနတဲ့ ႏ်ဴကလီးယား ထုတ္လုပ္မႈဟာ အဓိက ျပႆ နာလိုျဖစ္ေနခဲ့ တာပါ။
အဲဒီေနာက္မွာေတာ့ ဒီကိစၥေတြကို ရွင္းရွင္းလင္းလင္းျဖစ္ဖုိ႔ ေနျပည္ေတာ္က ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ႀကိဳးစားခဲ့ပါ တယ္။
လာမည့္ အာဆီယံအလွည့္က် ဥကၠ႒သစ္ မေလးရွားကလည္း အဖြဲ႔ရဲ႕ ေရရွည္ ေမွ်ာ္မွန္း ခ်က္ျဖစ္တဲ့ ေဒသတြင္း ႏ ်ဴ ကလီးယားလက္နက္ ဖ်က္သိမ္းေရးကို ဆက္လက္ လုပ္ေဆာင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။
အထက္က ေျပာဆိုခဲ့တဲ့ ေအာင္ျမင္မႈေတြ အျပင္ အာဆီယံမွာ ႏုိင္ငံတကာနဲ႔ ျပည္တြင္း အေရးအခင္းေတြ မွာ ျမန္မာက ပြဲကို ေျပာင္းလဲႏုိင္တဲ့ အေျခအေန ရွိေပမယ့္ ဒါဟာ တကယ္ေတာ့ ျဖစ္မလာပါဘူး။
အာဆီယံ အိမ္နီးခ်င္းေတြကို ထိခုိက္ေပမယ့္ အာဆီယံ လုပ္ငန္းစဥ္ေတြမွာ သိသိသာသာ ခ်န္လွပ္ထားတဲ့ ရုိဟင္ဂ်ာနဲ႔ ဘာသာေရးအဓိကရုဏ္းေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အိမ္ရွင္ကေတာ လုံး၀ အထိမခံ ျဖစ္ေနပါတယ္။
ေမလမွာေတာ့ ဥကၠ႒က ထုိင္းႏုိင္ငံေရး အေျခအေနနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အာဆီယံက ေခါင္းေဆာင္ေတြရဲ႕ ကိုယ္စား သူရဲ႕သေဘာထားကို ပူးေပါင္း ထုတ္ျပန္ခဲ့ပါ တယ္။
ျမန္မာက မိတ္ေဆြႏုိင္ငံေတြထံကေန ယုံၾကည္မႈ ျမင့္ျမင့္မားမား ရထားသလို ဒီကိစၥရပ္ေတြကို ေဆြးေႏြးႏုိင္ၿပီး ဘုံသေဘာတူညီခ်က္ကုိ ရွာေဖြႏုိင္မယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ေနပါတယ္။
၂၀၁၂ ေအာက္တုိဘာမွာေတာ့ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးအစည္းအေ၀းမွာ ရိုဟင္ဂ်ာ အေရးကိစၥ ေဆြးေႏြးဖို႔ ကေမာၻဒီးယားရဲ႕ ေတာင္းဆိုခ်က္ကို ျမန္မာက ပယ္ခ်ခဲ့ ပါတယ္။
တကယ္ေတာ့ ျမန္မာဟာေနာက္မွ ယံုၾကည္မႈရွိလာခဲ့တာပါ။ ၂၀၀၈ ေမလ ဧရာ၀တီ ျမစ္၀ကၽြန္းေပၚကို ပ်က္စီးသြားေစတဲ့ ဆုိင္ကလုန္းနာဂစ္ တုိက္ခတ္ခဲ့ အၿပီးမွာ ေဒသတြင္းနဲ႔ ႏုိင္ငံတကာက တတ္ႏုိင္ သေလာက္ လူသားခ်င္းစာနာမႈ အကူအညီေပးဖို႔ ႀကိဳးစားအားထုတ္မႈကို ျမန္မာအာဏာပုိင္ေတြနဲ႔ အေျခတည္ ဖြံ႔ၿဖိဳးစ လူထုအဖြဲ႔အစည္းေတြက ကိုယ္ေတြ႔ ေလ့လာသိရွိခဲ့ရပါတယ္။
ျပန္လည္ထူေထာင္ေရး လုပ္ေဆာင္မႈေတြအတြက္ ၃ ႏွစ္တာ အထူး ေစ့စပ္ေဆြးေႏြးမႈက ျမန္မာအရာရွိေတြနဲ႔ ေဒသခံ လက္တြဲေဖာ္ေတြကို ႏိုင္ငံတကာ အထူးသျဖင့္ အာဆီယံေခါင္းေဆာင္တဲ့ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈ အရွိန္အဟုန္ကို ပိုမုိနားလည္ေစပါတယ္။
အာဆီယံ ဥကၠ႒တာ၀န္က လက္ရွိေဆာင္ရြက္ေနတဲ့ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး အတြက္ ပိုမိုေကာင္းမြန္တဲ့ တြန္းအား ျဖစ္ေစမယ္ဆိုတာ သံသယရွိစရာမလုိ ပါဘူး။
လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈနဲ႔ မီဒီယာအေပၚ လြတ္လပ္စြာေျပာဆိုေ၀ဖန္ခြင့္ကို တားဆီးမႈေတြအတြက္ အေနာက္ႏုိင္ငံေတြရဲ႕ ျပင္းထန္တဲ့ ေ၀ဖန္မႈေတြ ရွိေပမယ့္ အာဆီယံက ျမန္မာကို ဆက္လက္ ေထာက္ခံမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအတြက္လည္း ေကာင္းမြန္တဲ့ အေၾကာင္းျပခ်က္ေတြ ရွိေနပါတယ္။
အာဆီယံ အသိုင္းအ၀န္းအေသးစိတ္ အစီအစဥ္အတြက္ လက္ရွိျမန္မာရဲ႕ ရပ္တည္ခ်က္ကအတာ္ေလး ေကာင္းမြန္ေနသလို ႏုိင္ငံေရးနဲ႔ လုံၿခဳံေရး မ႑ိဳင္ေတြမွာ တျခား အာဆီယံအဖြဲ႔၀င္ေတြထက္ ေအာင္ျမင္ တိုးတက္မႈေတြ ရွိေနပါတယ္။
ဒီအတြက္ ဥပမာ ၂ ခုကို မီးေမာင္းထိုးျပရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ပထမတခုကေတာ့ အင္ဒိုနီးရွား၊ မေလးရွား၊ ထုိင္း၊ ဖိလစ္ပိုင္ၿပီးရင္ ျမန္မာက အမ်ိဳးသား လူ႔အခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္ကို တည္ေထာင္ႏုိင္တဲ့ ၅ ႏုိင္ငံေျမာက္ အာဆီယံအဖြဲ႔၀င္ႏုိင္ငံလည္း ျဖစ္ပါတယ္။
ေကာ္မရွင္က အထူးသျဖင့္ ေျမယာသိမ္း အျငင္းပြားမႈေတြ အပါအ၀င္ လူအခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈ ျဖစ္ရပ္ ၆၀၀၀ ေက်ာ္လက္ခံရရွိထားပါတယ္။ ထိခုိက္မႈ နည္းပါးတဲ့ ျဖစ္ရပ္ ၂၀၀ ေက်ာ္ေလာက္ပဲ စုံစမ္းစစ္ေဆးႏုိင္ခဲ့ပါတယ္။
လူ႔အခြင့္အေရး ကာကြယ္ရာမွာ ကြဲလြဲတဲ့မွတ္တမ္းေတြ ရွိေနေပမယ့္ ေကာ္မရွင္က အလုပ္ေတြကို ဆက္ လက္ လုပ္ေဆာင္ေနဆဲ ျဖစ္သလို ဆက္ၿပီး လုပ္ေဆာင္သြားဖို႔လည္း ရွိေနပါတယ္။ ဒါအျပင္ ေကာ္မရွင္က ေအာက္ေျခနဲ႔ လူထုအေျချပဳ အဖြဲ႔အစည္းေတြနဲ႔ ေစ့စပ္ေဆြးေႏြးမႈကို ေရွာင္ရွားျခင္း မရွိသလို တားျမစ္ထား တဲ့ ကိစၥေတြကို ရွင္းရွင္းလင္းလင္း နားလည္မႈကို ျပသခဲ့ပါတယ္။
ဒုတိယတခုကေတာ့ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္မွာ တည္ေထာင္ခဲ့တဲ့ ျမန္မာၿငိမ္းခ်မ္းေရး စင္တာဟာ အမ်ိဳးသား ျပန္လည္ သင့္ျမတ္ေရးနဲ႔ ေတြ႔ဆုံေဆြးေႏြးေရး အာဆီယံရဲ႕ မူ၀ါဒလမ္းစဥ္နဲ႔ သင့္ေတာ္တဲ့ တခုတည္းေသာ အဖြဲ႔လည္း ျဖစ္ပါတယ္။
လက္ရွိလုပ္ေဆာင္ေနဆဲ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ျဖစ္စဥ္ အေတြ႔အႀကဳံက အာဆီယံ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးနဲ႔ ျပန္လည္ သင့္ျမတ္ေရးအဖြဲ႔အတြက္ တကယ့္ကို အသုံး၀င္မွာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။
လက္ရွိ အာဆီယံက ႏုိင္ငံေရးနဲ႔ လုံၿခဳံေရး မ႑ိဳင္မွာ လုပ္ေဆာင္ရမယ့္ ၁၄၇ ခ်က္ထဲက ၁၂၄ ခ်က္ကို အၾကမ္းဖ်င္း လုပ္ေဆာင္ႏုိင္ခဲ့ေပမယ့္ ျမန္မာက တခ်ိဳ႕လုပ္ေဆာင္ထားၿပီးျဖစ္တဲ့ ပဋိပကၡအလြန္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး တည္ေဆာက္ေရးနဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ထိန္းသိမ္းမႈကိုေတာ့ အာဆီယံက လုပ္ေဆာင္ႏုိင္ျခင္း မရွိေသးပါဘူး။
ဥကၠ႒အေနနဲ႔ ျပည္တြင္းေရး ျပႆနာကိစၥရပ္ေတြ ေရွ႕ဆက္ဖို႔ ဘယ္လိုလုပ္ေဆာင္ မလဲဆိုတာကိုေတာ့ ေစာင္ၾကည့္ဖို႔ က်န္ေနပါတယ္။
အထူးသျဖင့္ လာမယ့္ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲနဲ႔ စီစဥ္ထားတဲ့ ႏုိင္ငံလုံးဆိုင္ရာ အပစ္ခတ္ရပ္စဲေရး ကိစၥရပ္ေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ၂၀၁၅ အလြန္ကာလမွာေတာ့ ျမန္မာရဲ႕ ပုံရိပ္နဲ႔ အာဆီယံမွာ ရပ္တည္ခ်က္က ပိုၿပီးရွင္းလင္းလာမွာ ျဖစ္ပါ တယ္။
DVB
No comments:
Post a Comment