ေတာင္ကိုရီးယားနိုင္ငံက ျမန္မာနိုင္ငံတြင္ စီးပြားေရးလုပ္ကိုင္မွု အရွိန္ျမႇင့္ရန္ႏွင့္ တိုးတက္ေရးတြင္ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ရန္ ေတာင္ကိုရီးယား၏ သမၼတက နိုင္ငံေတာ္အတိုင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္ႏွင့္ အဂၤါေန႔က ေတြ႕ ဆုံၿပီးေနာက္ ကတိျပဳသည္။
ေတာင္ကိုရီးယား သမၼတ၏ ခရီးစဥ္သည္ စီးပြားေရးနယ္ပယ္ အပါအဝင္ အေရွ႕ေတာင္အာရွ နိုင္ငံ မ်ားႏွင့္ဆက္ဆံေရး ပိုမိုနက္ရွိုင္းေအာင္ ေဆာင္ရြက္မည့္ ေတာင္ပိုင္းမူဝါဒသစ္၏ အစိတ္အပိုင္း ျဖစ္သည္။
သမၼတ မြန္းေဂ်အင္းသည္ နိုဝင္ဘာလတြင္က်င္းပမည့္ အေရွ႕ေတာင္အာရွ နိုင္ငံမ်ား အသင္းဝင္နိုင္ငံ မ်ားႏွင့္ အထူး အစည္းအေဝး မတိုင္မီ ထိုနိုင္ငံမ်ားႏွင့္ ပိုမိုနီးကပ္ေသာ ဆက္ဆံေရး တည္ေဆာက္ရန္ ေဒသတြင္း ၆ ရက္ၾကာ ခရီးစဥ္ကို တနဂၤေႏြေန႔က စတင္ၿပီးေနာက္ အဂၤါေန႔နံနက္က ျမန္မာနိုင္ငံ ၿမိဳ႕ေတာ္ ေနျပည္ေတာ္သို႔ ေရာက္ရွိလာျခင္း ျဖစ္သည္။
ေနျပည္ေတာ္တြင္ ေတာင္ကိုရီးယား သမၼတသည္ ျမန္မာသမၼတ ဦးဝင္းျမင့္ႏွင့္ နိုင္ငံေတာ္၏ အတိုင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ တို႔ႏွင့္ ေတြ႕ဆုံခဲ့သည္။
ႏွစ္နိုင္ငံအၾကား ရင္းႏွီးျမႇုပ္ႏွံမွုကို အထူးျပဳေသာ နားလည္မွုစာခၽြန္လႊာ ၅ ခုႏွင့္ မူေဘာင္ သေဘာတူညီခ်က္ တခုတို႔ကို လက္မွတ္ ေရးထိုးခဲ့သည္။
ထိုမူဝါဒ၏ အစိတ္အပိုင္းအျဖစ္ ျမန္မာနိုင္ငံသည္ ေတာင္ကိုရီးယားနိုင္ငံ၏ အဓိက အာ႐ုံစိုက္ေသာ နိုင္ငံမ်ားအနက္ တနိုင္ငံျဖစ္သည္။ သမၼတ မြန္းေဂ်အင္းက ကိုရီးယား ျမန္မာ စက္မွုဇုန္စီမံကိန္း တခုကို အေလးထားေဖာ္ျပၿပီး ထိုစီမံကိန္း သည္ ျမန္မာနိုင္ငံတြင္ ကိုရီးယား ရင္းႏွီးျမႇုပ္ႏွံမွုကို အရွိန္ျမႇင့္တင္ေပးၿပီး စီးပြားေရး တိုးတက္မွုကို အထူးအက်ိဳးျပဳမည့္ ႏွစ္နိုင္ငံအၾကား ဂႏၴဝင္ေျမာက္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မွု ျဖစ္သည္ဟု ေျပာသည္။
ထိုစက္မွုဇုန္ တေနရာတည္းတြင္ ရင္းႏွီးျမႇုပ္ႏွံသူမ်ားအား ဝန္ေဆာင္မွုအားလုံး ေပးမည့္ဌာန တခုကိုလည္း ထူေထာင္မည္ ျဖစ္သည္။
“အဲဒီစက္မွုဇုန္မွာ ကိုရီးယားစီးပြားေရး လုပ္ငန္းရွင္မ်ား ေနာက္ထပ္ရင္းႏွီးျမႇုပ္ႏွံဖို႔ က်ေနာ္တို႔ အားေပးမယ္” ဟု သမၼတ မြန္းေဂ်အင္က ေနျပည္ေတာ္တြင္ အဂၤါေန႔က က်င္းပသည့္ သတင္းစာ ရွင္းလင္းပြဲတြင္ ေျပာသည္။
တေနရာတည္းတြင္ ဝန္ေဆာင္မွု အားလုံး ေပးျခင္းသည္ ေတာင္ကိုရီးယား ရင္းႏွီးျမႇုပ္ႏွံသူမ်ား ဝင္ေရာက္လာျခင္းကို အားေပးလိမ့္မည္ဟု မြန္းေျပာသည္။
ေတာင္ကိုရီးယားနိုင္ငံႏွင့္ ျမန္မာနိုင္ငံတို႔သည္ ေဒၚလာသန္း ၁၁၀ တန္ ကိုရီးယားျမန္မာ စက္မွုဇုန္ (KMIC) ကို ရန္ကုန္ ေျမာက္ပိုင္း လွည္းကူးတြင္ ထူေထာင္ရန္ သေဘာတူၾကခဲ့ၾကသည္။
ထိုစက္႐ုံမ်ားတြင္ ကိုရီးယားကုမၸဏီ ၂၀၀ ခန႔္ ရင္းႏွီးျမႇုပ္ႏွံမည္ဟု ေမၽွာ္လင့္ရၿပီး ထိုလုပ္ငန္းမ်ား သည္ ႏွစ္စဥ္အခြန္ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၁၀ သန္း ေပးေဆာင္ၾကမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။
သမၼတ မြန္းေဂ်အင္းသည္ ရန္ကုန္တြင္က်င္းပမည့္ KMIC ဖြင့္ပြဲ အခမ္းအနားႏွင့္ ျမန္မာ-ကိုရီးယား စီးပြားေရး ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္မွု အစည္းအေဝးသို႔ တက္ေရာက္သည္။
ႏွစ္နိုင္ငံအၾကား ရင္းႏွီးျမႇုပ္ႏွံမွုႏွင့္ ကုန္သြယ္မွု ျမႇင့္တင္ေရးကို အဓိက အာ႐ုံစိုက္ေသာ မြန္း၏ ျမန္မာ နိုင္ငံ ခရီးစဥ္သည္အာရွ စီးပြားေရး အင္အားႀကီး နိုင္ငံတနိုင္ငံမွ သမၼတ တဦးက ျမန္မာနိုင္ငံ၏ စီးပြားေရး အလားအလာမွ အက်ိဳးအျမတ္ ရယူရန္ႀကိဳးစားေသာ ခရီးစဥ္ျဖစ္သည္။
ေတာင္ကိုရီးယား နိုင္ငံသည္ ၎၏ မူဝါဒကို ပိုမို ေတာင့္တင္းႀကံ့ခိုင္ေအာင္ ႀကိဳးစားေနသည့္ အခ်ိန္ တြင္ ျမန္မာနိုင္ငံ၏ တ႐ုတ္ႏွင့္ အိႏၵိယ နိုင္ငံအၾကား ေသနဂၤဗ်ဴဟာက်စြာ တည္ရွိမွုႏွင့္ သယံဇာတ ေပါႂကြယ္ဝ ျခင္းသည္ ဆြဲေဆာင္မွု ျဖစ္ေနသည္။
အစည္းအေဝးအတြင္း ႏွစ္နိုင္ငံတို႔သည္ ေတာင္ကိုရီးယား လုပ္ငန္းမ်ား ျမန္မာနိုင္ငံတြင္ ရင္းႏွီးျမႇုပ္ႏွံ ရန္ ပိုမိုအားေပးေရး အတြက္ စနစ္တက် အားေပးေရး အပါအဝင္ ေရရွည္ တည္တံ့ခိုင္ျမဲသည့္ ႏွစ္နိုင္ငံ ဖြံ့ၿဖိဳးတိုးတက္မွုအတြက္ စီမံကိန္းမ်ား တြင္ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ရန္ ေဆြးေႏြးၾကသည္။
ႏွစ္နိုင္ငံတို႔သည္ အဂၤါေန႔တြင္ ကုန္သြယ္ေရးႏွင့္ စက္မွု ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရး ဆိုင္ရာ နားလည္မွု စာခၽြန္လႊာ ၅ခုကို လက္မွတ္ ေရးထိုးၾကသည္။
ထိုနားလည္မွု စာခၽြန္လႊာမ်ားတြင္ ျမန္မာနိုင္ငံတြင္ ကိုရီးယားရင္းႏွီးျမႇုပ္ႏွံ သူမ်ားအတြက္ အုပ္ခ်ဳပ္ ေရးပိုင္းဆိုင္ရာ ျပႆနာ မ်ား၊ သေဘၤာတင္ပို႔မွု ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရး၊ သေဘၤာက်င္းမ်ား အဆင့္ ျမႇင့္တင္ေရး၊ သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရးႏွင့္ ဆိပ္ကမ္း မ်ား တိုးတက္ေရး၊ သိပၸံႏွင့္ နည္းပညာ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ေရး၊ လုပ္ငန္းသစ္မ်ားကို အားေပးေရးႏွင့္ တီထြင္ဆန္းသစ္မွုတို႔ အတြက္ တေနရာ တည္းတြင္ ဝန္ေဆာင္မွုေပးေရး ဌာန ထူေထာင္ေရးတို႔ ပါဝင္ၿပီး မူေဘာင္ သေဘာတူညီခ်က္သည္ ကိုရီးယားက ျမန္မာနိုင္ငံ စီးပြားေရး တိုးတက္မွုအတြက္ စီးပြားေရးတိုးတက္မွု ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ ေရး ရန္ပုံေငြမွ ၂၀၁၈ မွ ၂၀၂၂ အတြင္း ေဒၚလာ ၁ ဘီလီယံ ထုတ္ေခ်းမည့္ အစီအစဥ္ႏွင့္ ပတ္သက္သည္။
“ႏွစ္နိုင္ငံအၾကား ကုန္သြယ္မွု တိုးတက္ေနၿပီး ျမန္မာနိုင္ငံတြင္ ကိုရီးယား ရင္းႏွီးျမႇုပ္ႏွံမွု တိုးတက္ ေရးအတြက္လုပ္ေဆာင္စရာမ်ား အားလုံးကို လုပ္ေဆာင္ေနသည္” ဟု နိုင္ငံေတာ္၏ အတိုင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ေျပာသည္။
သမၼတမြန္းေဂ်အင္းႏွင့္ ဦးဝင္းျမင့္တို႔သည္ ထိုေန႔အေစာပိုင္းက အက်ိဳးရွိၿပီး ခင္မင္ရင္းႏွီးေသာ ေဆြးေႏြးမွုမ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့ၿပီး က်ယ္ျပန႔္ေသာ အေၾကာင္းအရာမ်ားကို ႏွစ္ဖက္ စည္းေဝးခဲ့သည္ဟု ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ေျပာသည္။
ေတာင္ကိုရီးယား ဘ႑ာေရးႀကီးၾကပ္မွု ဌာန၏အဆိုအရ ျမန္မာနိုင္ငံသည္ ေတာင္ကိုရီးယား ဘ႑ာေရးလုပ္ငန္းမ်ားအတြက္ ႏွစ္သက္မွု အမ်ားဆုံးေနရာ ျဖစ္ေနေၾကာင္း မြန္း၏ ခရီးစဥ္မတိုင္မီ ႏွစ္ရက္အလိုတြင္ ကိုရီးယား မီဒီယာမ်ားက ေဖာ္ျပၾကသည္။
ဘဏ္လုပ္ငန္း ၇ ခုမွ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားသည္ မြန္း၏ ခရီးစဥ္တြင္ လိုက္ပါလာေၾကာင္း ကိုရီးယား မီဒီယာမ်ားက ေဖာ္ျပၾကသည္။
ထိုကိုယ္စားလွယ္မ်ားတြင္ ကိုရီးယားဘဏ္မ်ား အသင္း ဥကၠ႒ႏွင့္ အမွုေဆာင္အရာရွိခ်ဳပ္ ကင္ေတး ယန္း၊ ကိုရီးယား စက္မွုဘဏ္ ဥကၠ႒ ကင္ဒိုးဂ်င္၊ ကိုရီးယားထုတ္ကုန္ သြင္းကုန္ဘဏ္ ဒုတိယဥကၠ႒ ကန္ဆန္းဂ်ဳံး၊ ရွင္းနန္ဘဏ္ အမွုေဆာင္ အရာရွိခ်ဳပ္ ဂ်င္ေအာ့ေဒါင္၊ ေကဘီကြတ္ခ္မင္း ဘဏ္ အမွုေဆာင္ အရာရွိခ်ဳပ္ ဟားရင္၊ ေကအီးဘီဟာနာ ဘဏ္အမွုေဆာင္ အရာရွိခ်ဳပ္ ဂ်ီဆန္းက်ိဳးႏွင့္ ဝိုရီဘ႑ာေရးအုပ္စု ဥကၠ႒ ဆြန္းေတးဆန္တို႔ ပါဝင္သည္။
ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲရန္ သူ႔လုပ္ငန္း၏ အစီအစဥ္မ်ားကို ဗဟိုဘဏ္ အရာရွိမ်ားႏွင့္ ေဆြးေႏြးမည္ဟု ကိုရီးယားစက္မွု ဘဏ္ဥကၠ႒ ကင္ဒိုးဂ်င္က ေျပာသည္။
ကိုရီးယားစက္မွုဘဏ္သည္ ျမန္မာအေသးစား၊ အလတ္စား စက္မွုလုပ္ငန္းမ်ား တိုးတက္ေရးတြင္ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ရန္ အေသးစား၊ အလတ္စား စက္မွုလုပ္ငန္းမ်ား တိုးတက္ေရးဘဏ္ႏွင့္ ဗုဒၶဟူးေန႔တြင္ နားလည္မွု စာခၽြန္လႊာ လက္မွတ္ေရးထိုးရန္ ရွိသည္။
ဖြံ့ၿဖိဳးတိုးတက္ေရး နယ္ပယ္တြင္ တက္ႂကြေသာ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မွုႏွင့္ ႂကြယ္ဝခ်မ္းသာေရး လုပ္ငန္းမ်ားကို အရွိန္အဟုန္ ျမႇင့္တင္ရန္ ႏွစ္ဖက္သေဘာတူေၾကာင္း မြန္းကေျပာသည္။
ကိုရီးယားနိုင္ငံသည္ ျမန္မာနိုင္ငံတြင္ ေက်းလက္လူမွု အသိုင္းအဝန္းမ်ား တိုးတက္ေရး စီမံကိန္းမ်ားကို ကူညီေနသည္။
တိုးတက္ေရး စီမံကိန္းမ်ားတြင္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မွု မ်ားသည္ အျပန္အလွန္ အက်ိဳးရွိေသာ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မွု အျဖစ္ အျခားနိုင္ငံမ်ားအတြက္ ေတာက္ပေသာ ဥပမာမ်ားျဖစ္သည္ဟု မြန္းက ေျပာသည္။
အသိပညာရွင္၊ အတတ္ပညာရွင္မ်ား ျပဳစုပ်ိဳးေထာင္ေရးႏွင့္ ေက်ာင္းဘတ္စ္ကားမ်ား ေထာက္ပံ့ေရး အပါအဝင္ ဖြံ့ၿဖိဳးတိုးတက္ေရး စီမံကိန္းမ်ား ပိုမို ေတာင့္တင္းႀကံ့ခိုင္ေရးႏွင့္ ပတ္ဝန္းက်င္ဆိုင္ရာ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မွု တိုးခ်ဲ႕ေရးကို ႏွစ္ဖက္ ေဆြးေႏြးေၾကာင္း မြန္းက ေျပာသည္။
ယခုခရီးစဥ္အတြင္း ေတာင္ကိုရီးယား နိုင္ငံသည္ ျမန္မာနိုင္ငံအတြက္ ေက်ာင္းဘတ္စ္ကား ၆၀ ကိုလည္း လွူဒါန္းခဲ့သည္။
ႏွစ္နိုင္ငံအၾကား စီးပြားေရးဆက္စပ္မွု စီးပြားေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးသည္ စစ္အာဏာရွင္စနစ္ အထီးက်န္မွုေအာက္တြင္ ဆယ္စုႏွစ္ ၆ ခု ၾကာၿပီးေနာက္ ျမန္မာနိုင္ငံ၏ ဒီမိုကေရစီ အကူးအေျပာင္း ကာလကို ၿပီးျပည့္စုံေအာင္ လုပ္ေဆာင္ရာတြင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အစိုးရ၏ အဓိကပန္းတိုင္တခု ျဖစ္သည္။
၂၀၁၆ ခုႏွစ္တြင္ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ အာဏာရၿပီးေနာက္ အစိုးရသည္ နိုင္ငံေရးႏွင့္ စီးပြားေရး ျပဳျပင္ေျပာင္း လဲမွုမ်ားကို အေကာင္အထည္ ေဖာ္ေနသည္။ ျမန္မာနိုင္ငံသည္ ၂၀၁၇ ခုႏွစ္က ရခိုင္ျပည္နယ္မွ မြတ္စလင္ အက်ပ္ အတည္းကို ကိုင္တြယ္ပုံႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး နိုင္ငံ၏ပုံရိပ္ ထိခိုက္ခ်ိန္မွစတင္ကာ စီးပြားေရးေႏွးေကြးျခင္းႏွင့္ နိုင္ငံျခား တိုက္ရိုက္ ရင္းႏွီးျမႇုပ္ႏွံမွု က်ဆင္းျခင္း တို႔ကို ရင္ဆိုင္ေနရသည္။ အေနာက္နိုင္ငံမ်ားက ေရွာင္ခြာ ေနၾကေသာ္လည္း ဂ်ပန္၊ တ႐ုတ္၊ ေတာင္ကိုရီးယားတို႔ ကဲ့သို႔ေသာ အာရွနိုင္ငံမ်ားသည္ ျမန္မာနိုင္ငံတြင္စီးပြားေရး တိုးခ်ဲ႕ေနၾကသည္။
ေတာင္ကိုရီးယား နိုင္ငံသည္ ျမန္မာနိုင္ငံ၏ အႀကီးမားဆုံး စီးပြားဖက္နိုင္ငံမ်ား အနက္ တနိုင္ငံျဖစ္ၿပီး ဇူလိုင္လအထိ လုပ္ငန္းေပါင္း ၁၇၇ တြင္ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၃.၉၇ ဘီလ်ံ ျမႇုပ္ႏွံကာ ဆ႒မအႀကီးဆုံး နိုင္ငံျခား ရင္းႏွီးျမႇုပ္ႏွံသူ ျဖစ္သည္ဟု ရင္းႏွီးျမႇုပ္ႏွံမွုႏွင့္ ကုမၸဏီမ်ား ညႊန္ၾကားေရးဦးစီးဌာန (DICA) ၏ စာရင္းမ်ားအရ သိရသည္။
ေပါ့စကိုေဒဝူး၊ ေဒဝူးေမာ္တာ၊ ေလာ္တဲႏွင့္ ဟြန္ဒိုင္းအပါအဝင္ ကိုရီးယားနိုင္ငံ၏ အႀကီးမားဆုံး လုပ္ငန္းတခ်ိဳ႕သည္ ျမန္မာနိုင္ငံတြင္ ႀကီးမားေသာ ေဈးကြက္ေဝစုမ်ား ရရွိထားၾကသည္။
အစိုးရ၏ စာရင္းမ်ားအရ ကိုရီးယား ရင္းႏွီးျမႇုပ္ႏွံမွုမ်ားသည္ ကုန္ထုတ္လုပ္ေရး၊ အေျခခံ အေဆာက္အအုံ စီမံကိန္းမ်ား၊ ေဆာက္လုပ္ေရး၊ ျဖန႔္ခ်ိေရးႏွင့္ ဟိုတယ္လုပ္ငန္းမ်ားတြင္ ရွိေနေၾကာင္းသိရသည္။
၂၀၁၈ ခုႏွစ္ ေအာက္တိုဘာလမွ ယခုႏွစ္ ဇန္နဝါရီလအတြင္း သီဟိုေစ့၊ သရက္သီး၊ ဆန္ႏွင့္ပဲ အမ်ိဳးမ်ိဳး အပါအဝင္ ျမန္မာနိုင္ငံမွ ေတာင္ကိုရီးယား နိုင္ငံသို႔ ပို႔ကုန္မွာ ေဒၚလာ ၄၃.၃ သန္းဖိုးရွိသည္။
ျမန္မာနိုင္ငံသည္ ေတာင္ကိုရီးယားနိုင္ငံမွ အလွကုန္မ်ား၊ အစားအေသာက္၊ လၽွပ္စစ္ပစၥည္း၊ အထည္အလိပ္၊ ဖုန္းႏွင့္အျခား ကုန္စည္မ်ားကို တင္သြင္းေနသည္။
DICA ၏ စာရင္းမ်ားအရ ႏွစ္နိုင္ငံအၾကား ကုန္သြယ္မွုမွာ ၂၀၁၇-၁၈ ဘ႑ာေရးႏွစ္တြင္ ေဒၚလာ ၇၉၈ သန္းနီးပါး ရွိသည္ဟု သိရသည္။ ႏွစ္နိုင္ငံအၾကား ကုန္သြယ္မွုမွာ ၂၀၁၆-၁၇ ခုႏွစ္က ေဒၚလာ ၈၆၆ သန္း၊ ၂၀၁၅-၁၆ ခုႏွစ္က ေဒၚလာ ၆၅၇ သန္း၊ ၂၀၁၄-၁၅ ခုႏွစ္က ေဒၚလာ ၈၆၂ သန္း၊ ၂၀၁၃-၁၄ ခုႏွစ္က ေဒၚလာ ၁.၅၇ ဘီလ်ံ၊ ၂၀၁၂-၁၃ ခုႏွစ္က ေဒၚလာ ၆၂၃ သန္းႏွင့္ ၂၀၁၁-၂၁ ခုႏွစ္က ေဒၚလာ ၆၆၇ သန္း ရွိသည္။
ရခိုင္ျပည္နယ္ ရင္းႏွီးျမႇုပ္ႏွံမွု ညီလာခံ မက်င္းပမီ ေဖေဖာ္ဝါရီလက ျမန္မာနိုင္ငံဆိုင္ရာ ေတာင္ကိုရီးယား သံအမတ္ လီဆန္းဟြာသည္ သူ၏အစိုးရ၏ ေထာက္ခံမွုကို ေဖာ္ျပၿပီး ထိုေဒသမွ ပဋိပကၡကို ေျဖရွင္းရာတြင္ စီးပြားေရး တိုးတက္မွုသည္ အဓိကျဖစ္သည္ဟု ေတာင္ကိုရီးယား နိုင္ငံက ယုံၾကည္ေၾကာင္း ေျပာၾကားခဲ့သည္။
ယခင္ႏွစ္က လီႏွင့္ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အၾကား ေဆြးေႏြးမွုမ်ားသည္ ရခိုင္ျပည္နယ္ စီးပြားေရး တိုးတက္ေရး အတြက္ ေတာင္ကိုရီးယားနိုင္ငံက မည္သို႔ ကူညီနိုင္သည္ကိုသာ အဓိကထားၿပီး ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က အဓိက က႑ႏွစ္ခု အျဖစ္ စိုက္ပ်ိဳးေရးႏွင့္ အထည္ခ်ဳပ္လုပ္ငန္းတို႔ကို ေျပာၾကားခဲ့သည္။
ႏွစ္နိုင္ငံ၏ ထူးျခားေသာ ဆက္ဆံေရး ျမန္မာႏွင့္ ေတာင္ကိုရီးယားအၾကား ႏွစ္နိုင္ငံ ဆက္ဆံေရးသည္ လြန္ခဲ့ေသာႏွစ္ကသိသိသာသာ တိုးတက္ခဲ့သည္။ ေအာက္တိုဘာလ အတြင္း ႏွစ္နိုင္ငံတို႔သည္ ရင္းႏွီးျမႇုပ္ႏွံမွု ျမႇင့္တင္ေရးႏွင့္ ကာကြယ္ေရး သေဘာတူစာခ်ဳပ္ကို လက္မွတ္ ေရးထိုးခဲ့ၾကသည္။
၂၀၁၈ ခုႏွစ္ ဧၿပီလကလည္း ျမန္မာစီးပြားေရးႏွင့္ ကူးသန္းေရာင္းဝယ္ေရး ဝန္ႀကီး ေဒါက္တာ သန္းျမင့္ဦးေဆာင္သည့္ျမန္မာကိုယ္စားလွယ္ အဖြဲ႕ႏွင့္ ေတာင္ကိုရီးယား ကုန္သြယ္ေရး၊ စက္မွုႏွင့္ စြမ္းအင္ ဝန္ႀကီး ကင္ဟြန္ေခ်ာင္ တို႔သည္ ကုန္သြယ္ေရးႏွင့္ ရင္းႏွီးျမႇုပ္ႏွံမွု ျမႇင့္တင္ေရးအတြက္ ေနျပည္ေတာ္တြင္ ဝန္ႀကီးအဆင့္ အစည္းအေဝး က်င္းပခဲ့သည္။
ႏွစ္ဖက္တို႔သည္ ျမန္မာနိုင္ငံတြင္ ရင္းႏွီးျမႇုပ္ႏွံမည့္ ေတာင္ကိုရီးယား ကုမၸဏီမ်ားအတြက္ စက္မွုဇုန္ တခု ထူေထာင္ေရး၊ ကိုရီးယားနိုင္ငံဆိုင္ရာ ႐ုံးထူေထာင္ေရး၊ ျမန္မာနိုင္ငံစီးပြားေရးႏွင့္ ကူးသန္း ေရာင္းဝယ္ေရး ဝန္ႀကီးဌာနမွ ကုန္သြယ္မွု ျမႇင့္တင္ေရး ဦးစီးဌာနႏွင့္ ကိုရီးယား ကုန္သြယ္ေရးႏွင့္ ရင္းႏွီးျမႇုပ္ႏွံမွုဌာန အၾကား ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မွု ျမႇင့္တင္ေရးတို႔ကို လုပ္ေဆာင္ေနသည္။
ထိုအစည္းအေဝးအတြင္း ႏွစ္နိုင္ငံတို႔သည္ ကုန္သြယ္ေရးႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ သတင္းအခ်က္အလက္ က႑၊ အီးေကာမာ့စ္ အေကာင္အထည္ ေဖာ္ေရးအတြက္ အခ်က္အလက္ဘဏ္ ထူေထာင္ေရးႏွင့္ သေဘာတူညီထားၿပီးေသာ ကုန္သြယ္ေရးႏွင့္ ရင္းႏွီးျမႇုပ္ႏွံမွု ျမႇင့္တင္ေရးႏွင့္ အကာအကြယ္ေပးေရး သေဘာတူ စာခ်ဳပ္ အေကာင္အထည္ ေဖာ္ေရးအတြက္ ေလ့က်င့္ေပးရန္ ျမန္မာ ဝန္ထမ္းမ်ားကို ေတာင္ကိုရီးယား နိုင္ငံသို႔ ေစလႊတ္ေရးကိုဆုံးျဖတ္ခဲ့သည္။
ႏွစ္နိုင္ငံစလုံးတြင္ ရင္းႏွီးျမႇုပ္ႏွံမွုႏွင့္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ားကို အေထာက္အကူ ျပဳေရးအတြက္ ျမန္မာ-ကိုရီးယားကုန္သည္ႏွင့္ စက္မွုလုပ္ငန္းရွင္မ်ား အသင္း (MKCCI) ကို ဒီဇင္ဘာလက ထူေထာင္ခဲ့သည္။
ေတာင္ကိုရီးယားနိုင္ငံမွ HUBS MK Co Ltd သည္ စီးပြားေရးႏွင့္ ကူးသန္းေရာင္းဝယ္ေရး ဝန္ႀကီးဌာနပိုင္ ေဒၚလာသန္း ၁၀၀ နီးပါးတန္ သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရး အေဆာက္အအုံကို ရန္ကုန္အေနာက္ပိုင္း လွိုင္သာယာရွိ ေရႊလင္ပန္း စက္မွုဇုန္တြင္ တည္ေဆာက္ရန္ နားလည္မွု စာခၽြန္လႊာကို လက္မွတ္ေရးထိုးခဲ့သည္။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ႏွင့္ ေတာင္ကိုရီးယား သမၼတတို႔ နားလည္မွု စာခၽြန္လႊာ(MoU)လက္မွတ္ ေရးထိုးစဥ္ (Myanmar State Counselor’s Office)
ေက်းလက္ေဒသမ်ားမွ ကုန္စည္မ်ားကို ျပည္ပတင္ပို႔ရန္ ဗဟိုအခ်က္အျခာ ေနရာသို႔ သယ္ယူပို႔ ေဆာင္မွုအား အဆင္ေျပေအာင္ လုပ္ေဆာင္ေပးမည့္ ေခတ္မီ ကုန္သြယ္ေရး စနစ္ ထူေထာင္ျခင္းျဖင့္ စိုက္ပ်ိဳးေရး၊ ေမြးျမဴေရးႏွင့္ ေရထြက္ပို႔ကုန္မ်ား၏ အရည္အေသြးကို ထိန္းသိမ္းနိုင္ေၾကာင္း အစိုးရ သတင္းစာ တေစာင္၏ အဆိုအရ သိရသည္။
ရန္ကုန္တိုင္း အစိုးရႏွင့္ ေတာင္ကိုရီးယား အေျခစိုက္ Wooree Company တို႔သည္လည္း ရန္ကုန္ ျမစ္ အေနာက္ဖက္ ကမ္းရွိ မဖြံ့ၿဖိဳးေသးေသာ ၿမိဳ႕နယ္တခုတြင္ စက္မွုဇုန္တခု ထူေထာင္ေရး ကိုလည္း နားလည္မွုစာခၽြန္လႊာ လက္မွတ္ ေရးထိုးခဲ့သည္။
ယခုႏွစ္ ေမလအတြင္းကလည္း ကိုရီးယား စက္မွုဘဏ္ႏွင့္ ဘ႑ာေရးဝန္ေဆာင္မွုမ်ား ေကာ္မရွင္တို႔ သည္ ဆိုးလ္ရွိ ကိုရီးယား ဘ႑ာေရးဝန္ေဆာင္မွု နည္းပညာ ရက္သတၱပတ္ ၂၀၁၉ တြင္ ကိုရီးယား အေသးစား၊ အလတ္စား လုပ္ငန္းမ်ားအတြက္ ျမန္မာရင္းႏွီးျမႇုပ္ႏွံမွု ညီလာခံကို ပူးတြဲက်င္းပခဲ့သည္။
ျမန္မာကိုယ္စားလွယ္ အဖြဲ႕ကို ရင္းႏွီးျမႇုပ္ႏွံမွုႏွင့္ နိုင္ငံျခား စီးပြား ဆက္သြယ္ေရး ဝန္ႀကီးဌာန ျပည္ေထာင္စုဝန္ႀကီးႏွင့္ ျမန္မာနိုင္ငံ ရင္းႏွီးျမႇုပ္ႏွံမွု ေကာ္မရွင္ဥကၠ႒ ဦးေသာင္းထြန္းက ဦးေဆာင္ၿပီး ျမန္မာနိုင္ငံမွ အခြင့္အလမ္းမ်ား အေၾကာင္းကိုကိုရီးယား ရင္းႏွီးျမႇုပ္ႏွံသူ ၂၈၀ ေက်ာ္အား ရွင္းလင္း ေျပာၾကားခဲ့သည္။
လြန္ခဲ့ေသာ တပတ္က ျမန္မာၿမိဳ႕ရြာႏွင့္ အိုးအိမ္ဖြံ့ၿဖိဳးေရး ဦးစီးဌာနသည္ ေတာင္ကိုရီးယား ေျမယာႏွင့္ အိုးအိမ္ ေကာ္ပိုေရးရွင္းတို႔သည္ ရန္ကုန္ေျမာက္ပိုင္း လွည္းကူးတြင္ ပူးတြဲ စက္မွုဇုန္ထူေထာင္ေရး ဖက္စပ္ သေဘာတူ စာခ်ဳပ္ကို လက္မွတ္ ေရးထိုးခဲ့ၾကသည္။
စက္မွုႏွင့္ စီးပြားေရး အေဆာက္အအုံမ်ား၊ သုေတသနႏွင့္ ဖြံ့ၿဖိဳးေရး အေဆာက္အအုံ တခုႏွင့္ သင္တန္းေက်ာင္းတခု ပါဝင္ေသာ ကိုရီးယား ျမန္မာ စက္မွုဇုန္ကို ထိုလုပ္ငန္း ႏွစ္ခုက ေဒၚလာသန္း ၁၁၀ အကုန္ခံၿပီး ေညာင္ႏွစ္ပင္ ေက်းရြာတြင္ အေကာင္အထည္ ေဖာ္မည္ ျဖစ္သည္။
ကိုရီးယား လုပ္ငန္းႏွစ္ခုတို႔သည္ ထုတ္လုပ္ေရး လုပ္ငန္းမ်ားတြင္ ရင္းႏွီးျမႇုပ္ႏွံမည္ဟု ေမၽွာ္လင့္ရၿပီး ႏွစ္စဥ္ အခြန္ေဒၚလာ ၁၀ သန္း ရရွိမည္ျဖစ္သည္။
ကုန္သြယ္ေရးႏွင့္ ရင္းႏွီးျမႇုပ္ႏွံမွု အျပင္ ေတာင္ကိုရီးယား နိုင္ငံသည္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕လယ္ စီးပြားေရး အခ်က္အျခာမွ ရန္ကုန္ျမစ္တဖက္ကမ္းကို ဆက္သြယ္ေပးမည့္ ျမန္မာ-ေတာင္ကိုရီးယား ခ်စ္ၾကည္ေရး တံတားအမည္ရွိ တံတားတခုကို တည္ေဆာက္ေနသည္။ ထိုတံတား ပႏၷက္ရိုက္ပြဲကို တက္ေရာက္ရန္ အတြက္ နိုင္ငံေတာ္၏ အတိုင္ပင္ခံေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ ဒီဇင္ဘာလက ရန္ကုန္သို႔ လာေရာက္ခဲ့သည္။
ထို႔အျပင္ ကိုရီးယား နိုင္ငံတကာ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရး ေအဂ်င္စီသည္ ေက်းလက္ေဒသ ေရရွည္ ဖြံ့ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးႏွင့္ အမ်ားျပည္သူဆိုင္ရာ ဝန္ေဆာင္မွု၊ နည္းပညာ၊ ပညာေရးႏွင့္ အေျခခံအေဆာက္အအုံ တည္ေဆာက္ေရးတို႔ အတြက္လည္း အကူအညီမ်ား ေပးေနသည္။
၂၀၁၈ ခုႏွစ္ ေမလက ဆရာအတတ္သင္ ေက်ာင္းတခုကို ေဒၚလာ ၁၂ သန္း အကုန္အက်ခံၿပီး ရန္ကုန္တြင္ ထူေထာင္ခဲ့သည္။ ကိုရီးယား နိုင္ငံတကာ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရး ေအဂ်င္စီသည္ လူမွုစီးပြား တိုးတက္ေရး ဆိုင္ရာ အတိုင္ပင္ခံ လုပ္ငန္းျဖစ္ေသာ ျမန္မာ ဖြံ့ၿဖိဳးတိုးတက္ေရး သိပၸံသို႔ ေဒၚလာသန္း ၂၀ ဘ႑ာေရး အေထာက္အပံ့ ေပးခဲ့သည္။
လြန္ခဲ့ေသာ တပတ္က ဧရာဝတီသတင္းဌာနတြင္ ေဖာ္ျပသည့္ သူ႔အေတြးသူ႔အျမင္ က႑တြင္ သံအမတ္လီက “သမၼတမြန္း၏ နိုင္ငံေတာ္ ခရီးစဥ္သည္ ႏွစ္နိုင္ငံအၾကား ဆက္ဆံေရးတြင္ သမိုင္းမွတ္တိုင္ တခုျဖစ္လိမ့္မည္ဟု ယုံၾကည္သည္” ဟု ေရးသားခဲ့သည္။
“ထိုခရီးစဥ္သည္ ေတာင္ပိုင္းမူဝါဒသစ္၏ မ႑ိဳင္ ၃ ခု အရ အတူတကြ ႂကြယ္ဝခ်မ္းသာမွုကို ျဖစ္ေစမည့္ ႏွစ္ဖက္အက်ိဳးရွိမည့္ ပူေပါင္းေဆာင္ရြက္မွုကို ေဖာ္ေဆာင္ရန္ ႀကီးမားေသာ အရွိန္အဟုန္ ျဖစ္ေစမည္ဟု မိမိ ယုံၾကည္သည္” ဟုလည္း သူက ေရးသားထားသည္။
မြန္း၏ခရီးစဥ္သည္ ၁၉၈၃ ခုႏွစ္က ေတာင္ကိုရီးယား သမၼတခ်န္ဒူးဝမ္ ျမန္မာနိုင္ငံသို႔ လာေရာက္ လည္ပတ္စဥ္ လုပ္ႀကံရန္ ႀကိဳးစားခံရၿပီးေနာက္ ျမန္မာနိုင္ငံသို႔ ေတာင္ကိုရီးယား သမၼတ တဦး၏ ဒုတိယေျမာက္ ခရီးစဥ္ျဖစ္သည္။ သမၼတလီေျမာင္ဘတ္သည္ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္က ျမန္မာနိုင္ငံသို႔ လာေရာက္ခဲ့သည္။
လာမည့္ႏွစ္သည္ ကိုရီးယား ျမန္မာ သံတမန္ဆက္ဆံေရး ထူေထာင္သည့္ ၄၅ ႏွစ္ေျမာက္ေန႔ ျဖစ္သည္။ ဆက္ဆံေရး ပိုမိုခိုင္မာေစေရး အတြက္ နိုဝင္ဘာလတြင္ အာဆီယံ – ကိုရီးယား သမၼတနိုင္ငံ အထိမ္းအမွတ္ ထိပ္သီးေဆြးေႏြးပြဲႏွင့္မဲေခါင္-ကိုရီးယား သမၼတနိုင္ငံ ထိပ္သီးေဆြးေႏြးပြဲကို က်င္းပမည္ျဖစ္သည္။
ထိုထိပ္သီးေဆြးေႏြးပြဲမ်ားသို႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ တက္ေရာက္မည္ဟု ေမၽွာ္လင့္ရသည္။
ဗုဒၶဟူးေန႔တြင္ မြန္းသည္ ၁၉၄၇ ခုႏွစ္ဇူလိုင္လ ၁၉ ရက္ေန႔က လုပ္ႀကံခံရေသာ နိုင္ငံေတာ္အတိုင္ပင္ခံ ၏ ဖခင္ လြတ္လပ္ေရး ဗိသုကာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းႏွင့္ လြတ္လပ္ေရးမတိုင္မီ ၾကားျဖတ္အစိုးရမွ အျခားေခါင္းေဆာင္မ်ား အတြက္ ရည္စူး တည္ေဆာက္ထားေသာ အာဇာနည္ဗိမၼာန္သို႔ သြားေရာက္ ခဲ့သည္။ ထို႔အျပင္မြန္းသည္ ၁၉၈၃ ခုႏွစ္က ရန္ကုန္တြင္ အာဇာနည္ဗိမၼာန္ ဗုံးခြဲတိုက္ခိုက္မွုတြင္ ေသဆုံးရသည့္ ကိုရီးယား ကိုယ္စားလွယ္ ၁၇ ဦးအတြက္ အထိမ္းအမွတ္သို႔လည္း သြားေရာက္ခဲ့သည္။
ဧရာဝတီ
No comments:
Post a Comment