ရန္ကုန္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဆြးေႏြးပြဲမွာ အၿပီးသတ္ သေဘာတူညီခ်က္ေတြ ရႏုိင္မလား

ျပည္ေထာင္စု ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဖာ္ေဆာင္ေရး လုပ္ငန္းေကာ္မတီ (UPWC) နဲ႔ တႏိုင္ငံလံုး အပစ္အခတ္ ရပ္ စဲေရးဆိုင္ရာ ညႇိႏိႈင္းေရး အဖြဲ႔ (NCCT) တို႔ စက္တင္ဘာ ၂၂ ရက္က စတင္ၿပီး ၂၆ ရက္အထိ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ မွာ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးၾကမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

တႏိုင္ငံလံုး အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး သေဘာတူ လက္မွတ္ထိုးႏိုင္ဖို႔ ဒီအဆင့္ဟာ အေရးပါၿပီး ဒီေဆြးေႏြးပြဲ ကေန သေဘာတူညီခ်က္ ေတြရႏိုင္မလား ဆိုတာကို ႏွစ္ဘက္ေခါင္းေဆာင္ေတြ  အာမခံခ်က္ေပးဖို႔ ခက္ခဲ ပါလိမ့္မယ္။

ဘာေၾကာင့္လဲ ဆိုပါက ဒီအဆင့္ ေဆြးေႏြးမယ့္ အခ်က္ေတြထဲမွာ အစိုးရဘက္က လိုက္ေလ်ာဖို႔ တြန္႔ဆုတ္

ေနတဲ့ အဓိက အခ်က္ ေတြကို ေဆြးေႏြးၾကမွာ ျဖစ္ေနလို႔ပါပဲ။

တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ တပ္ဖြဲ႔ေတြဘက္က ကရင္ျပည္နယ္မွာ လုပ္ခဲ့တဲ့ ေလာ္ခီးလာ ညီလာခံ ၿပီးကတည္းက တင္ျပလာတဲ့ အေရးအႀကီးဆံုး အခ်က္တခု ရွိပါတယ္။

အဲဒီအခ်က္က တႏိုင္ငံလံုး အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးဆိုင္ရာ သေဘာတူညီခ်က္ စာခ်ဳပ္ ခ်ဳပ္ၿပီးၿပီးခ်င္းမွာ မျဖစ္မေနဖြဲ႔စည္း လုပ္ေဆာင္ ရမယ့္“ျပည္ေထာင္စု ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဆြးေႏြးမႈဆိုင္ရာ ပူးတြဲဦးေဆာင္ ေကာ္မတီ” ဖြဲ႔ရမယ္ဆိုၿပီး တင္ျပထားတာေၾကာင့္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒီေကာ္မတီကို မျဖစ္မေနဖြဲ႔ဖို႔ လိုအပ္ေနတာက တႏိုင္ငံလံုး အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရးဆိုင္ရာ သေဘာတူ ညီခ်က္ စာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္ၿပီးရင္ NCCT မွာ ပါဝင္တဲ့ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္ တပ္ဖြဲ႔ေတြအတြက္ အဲဒီစာခ်ဳပ္ဟာ အေပၚယံ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး စာခ်ဳပ္ မ်ဳိး မဟုတ္ဘဲ  စာခ်ဳပ္ထဲမွာပါတဲ့ ႏွစ္ဘက္ သေဘာတူညီခ်က္ေတြ ကို ခိုင္မာတဲ့ လက္ေတြ႔ အေကာင္အထည္ေဖာ္ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ဖို႔ ျဖစ္ေနလို႔ပါ။

NCCT ဘက္က ေတာင္းဆိုေနတဲ့ “ျပည္ေထာင္စု ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဆြးေႏြးမႈဆိုင္ရာ ပူးတြဲဦးေဆာင္ ေကာ္ မတီ” ဖြဲ႔ဖို႔ကို အစိုးရက သေဘာမတူပါဘူး။ ဒါဟာ တိုင္းရင္းသားေတြ အတြက္ လာမယ့္ ေဆြးေႏြးပြဲမွာ အႀကိတ္အနယ္ ေဆြးေႏြးရမယ့္ အဓိက အခ်က္တခု ျဖစ္ေနပါတယ္။

NCCT ဒုဥကၠ႒ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ဂြန္ေမာ္က“ဒီအခ်က္က က်ေနာ္တို႔အတြက္ အလြန္အေရးႀကီး ပါတယ္။ သေဘာ တူညီမႈ ရတဲ့အထိ က်ေနာ္ တို႔ ေဆြးေႏြးရမယ့္ အခ်က္ ျဖစ္ပါတယ္”လို႔ ဆိုပါတယ္။

ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ ျမန္မာႏိုင္ငံ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ျပန္လည္ထူေထာင္ေရး လုုပ္ငန္း ဗဟိုုဌာန (MPC) မွာ ၾသဂုတ္ လလယ္ပိုင္းက က်င္းပတဲ့ NCCT နဲ႔ UPWC တို႔ ေဆြးေႏြးပြဲမွာ ဒီအခ်က္ကို ထည့္သြင္း ေဆြးေႏြးခဲ့တယ္လို႔ တိုင္းရင္းသား ေခါင္းေဆာင္ေတြဆီက သိရပါတယ္။

အစိုးရဘက္က ဒီအခ်က္ အေပၚမွာ “ပူးတြဲလည္း မလိုခ်င္ဘူး။ ဦးေဆာင္လည္း မလိုခ်င္ဘူး” ဆိုခဲ့ၿပီး အဲဒီ ေဆြးေႏြးပြဲမွာပဲ ယာယီ အားျဖင့္“ျပည္ေထာင္စု ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဆြးေႏြးမႈဆိုင္ရာ ေကာ္မတီ” ဖြဲ႔မယ္ဆိုၿပီး ယာယီ သေဘာတူခဲ့ၾကပါတယ္။

ယာယီ သေဘာတူလိုက္ၾကတဲ့ “ျပည္ေထာင္စု ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဆြးေႏြးမႈဆိုင္ရာ ေကာ္မတီ” က ဘာျဖစ္ မလဲ။ ဘာတာဝန္ ရွိမလဲ။ ဘာလုပ္ပိုင္ခြင့္ေတြ ရွိတယ္ ဆိုတာကို တိုင္းရင္းသား ေခါင္းေဆာင္ေတြလည္း ေသေသခ်ာခ်ာ သိၾကတာ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ အဲဒါေတြကို ျပန္ၿပီး ေဆြးေႏြးၾကမယ္လို႔ သိရပါတယ္။

တိုင္းရင္းသားေတြက တႏိုင္ငံလံုး အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး သေဘာတူညီမႈေတြ ျပဳလုပ္ၿပီးတဲ့ေနာက္ပိုင္း စနစ္မက်၊ အာမခံခ်က္ မရွိဘဲ ဖ႐ိုဖရဲနဲ႔ ၿပီးဆံုးသြားမွာကို စိုးရိမ္ေနၾကပါတယ္။

NCCT အဖြဲ႔ဝင္ ေဒါက္တာ ဆလိုင္း လ်န္မႈန္း ဆာေခါင္းက“တႏိုင္ငံလံုး အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရးမွာ ေသာ္ လည္းေကာင္း၊ ႏိုင္ငံေရး ေဆြးေႏြးမႈဆိုင္ရာ ကိစၥမွာ ေသာ္လည္းေကာင္း အဲဒီလို ပူးတြဲ ဦးေဆာင္ ရမယ့္ ေကာ္မတီ မရွိဘဲနဲ႔ က်ေနာ္တို႔ အလုပ္လုပ္လို႔ မရဘူး” လို႔ ဆိုပါတယ္။

တိုင္းရင္းသားေတြ တင္ျပထားတဲ့ “ျပည္ေထာင္စု ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဆြးေႏြးမႈဆိုင္ရာ ပူးတြဲ ဦးေဆာင္ေကာ္ မတီ”မွာ အစိုးရဘက္က သမၼတ အဆင့္ပါတဲ့ ျပည္ေထာင္စု ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဖာ္ေဆာင္ေရး ဗဟိုေကာ္မတီ အဖြဲ႔ဝင္ေတြ ပါဝင္သလို တိုင္းရင္းသားေတြဘက္က သူတို႔သက္ဆိုင္ရာ အဖြဲ႔အစည္းေတြရဲ႕ ထိပ္သီးေခါင္း ေဆာင္ေတြ ပါဝင္မယ္လို႔ သိရပါတယ္။

လက္ရွိ အစိုးရ ျပည္ေထာင္စု ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဖာ္ေဆာင္ေရး ဗဟိုေကာ္မတီ မွာ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္က ဥကၠ႒ျဖစ္ၿပီး ဒု သမၼတေတြ၊ လႊတ္ေတာ္ ဥကၠ႒ေတြ၊ ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီး မင္းေအာင္လႈိင္ နဲ႔ ဒုဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေတြလည္း ပါဝင္ပါတယ္။

အစိုးရဘက္က တိုင္းရင္းသားေတြ တင္ျပထားတဲ့ ဒီေကာ္မတီနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး သေဘာမတူရတဲ့ အေၾကာင္း ရင္းကို တိတိက်က် ထုတ္ေဖာ္ ရွင္းလင္းတာ မရွိေသးပါဘူး။ ဒီအေပၚမွာ တိုင္းရင္းသား ေခါင္းေဆာင္ တခ်ဳိ႕က သူတို႔ကို အစိုးရက တန္းတူေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အဆင့္အတန္း ခြဲထားတယ္လို႔ ျမင္တာေတြလည္း ရွိေနပါတယ္။

“သူတို႔က အဲဒီ ဦးေဆာင္ ေကာ္မတီဖြဲ႔ဖို႔ မလိုလားတဲ့ သေဘာက သမၼတကို က်ေနာ္တို႔နဲ႔ တတန္းတည္း မထားခ်င္ဘူး။ အဲဒါက တန္းတူေရးကို သူတို႔ လက္မခံတဲ့ သေဘာေပါ့။ အဲဒီကိစၥက က်ေနာ္တို႔ အမ်ားႀကီး ထပ္ေဆြးေႏြးဖို႔လိုတယ္။ ဒီတိုင္းျပည္ရဲ႕ အႏွစ္ေျခာက္ဆယ္ ျပႆနာကို ေျဖရွင္းခ်င္တယ္ဆိုရင္ ဒီလိုအေရးႀကီး တဲ့ ေခါင္းကေန ဦးေဆာင္မယ့္ ေဘာ္ဒီ မရွိဘဲနဲ႔ က်ေနာ္တို႔ အလုပ္ လုပ္လို႔ မရဘူး။ သူတို႔ဘက္က အေလး အနက္ စဥ္းစားဖို႔ လိုတယ္”ဟု ေဒါက္တာ ဆလိုင္း လ်န္မႈန္း ဆာေခါင္းက ေျပာပါတယ္။

“ျပည္ေထာင္စု ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဆြးေႏြးမႈဆိုင္ရာ ပူးတြဲဦးေဆာင္ ေကာ္မတီ” ဖြဲ႔စည္းေရးဟာ အစိုးရနဲ႔ NCCT တို႔ အၾကားမွာ တစ္ဆို႔မႈ ရွိေနတဲ့ အဓိကအခ်က္ တခ်က္ ျဖစ္သလို အပစ္အခတ္ ရပ္စဲၿပီး ၾကားကာလမွာ တိုင္းရင္းသား တပ္ဖြဲ႔ေတြ အေနနဲ႔ နဂိုမူလအတိုင္း ပိုေနၿမဲ၊ က်ားေနၿမဲ ဆက္လက္ ေနထိုင္သြားႏိုင္ဖို႔ဟာ လည္း အဓိက ေဆြးေႏြးရမယ့္ အခ်က္ထဲမွာ ပါဝင္ေနပါတယ္။

အဲဒါေတြအျပင္ ႏိုင္ငံေရး ေဆြးေႏြးမႈ အဆင့္မွာ အစိုးရဘက္က ေတာင္းဆို ထားတာက ၅ ပြင့္ဆိုင္ ပါ ဝင္ေရး၊ တိုင္းရင္းသားေတြဘက္က သံုးပြင့္ဆိုင္ ပါဝင္ေရး ကိစၥေတြကလည္း သေဘာတူညီမႈ မရေသး ပါဘူး။

တိုင္းရင္းသားေတြ ေတာင္းဆိုထားတဲ့ သံုးပြင့္ဆိုင္ ပါ၀င္ေရးမွာ အစိုးရဘက္က အစိုးရအဖြဲ႔၊ တပ္မေတာ္၊ လႊတ္ေတာ္ ရယ္၊ ႏိုင္ငံေရး ပါတီေတြ၊ ဒီမိုကေရစီ အင္အားစုေတြရယ္နဲ႔ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ အုပ္စုရယ္ ဆိုၿပီး သံုးပြင့္ဆိုင္ တင္ျပထားတယ္လို႔ သိရပါတယ္။

တိုင္းရင္းသားေတြ အဓိကေတာင္းဆိုေနတဲ့ အမ်ဳိးသားတန္းတူေရးနဲ႔ ကိုယ္ပိုင္ျပဌာန္းခြင့္ရွိတဲ့ ဖက္ဒရယ္မူ ကို အေျခခံတဲ့ ျပည္ေထာင္စု တည္ေဆာက္ေရးဆိုတဲ့ ေနရာမွာ ဖက္ဒရယ္ဆိုတဲ့ ေဝါဟာရကို တပ္မေတာ္ ဘက္က သေဘာမေတြ႔ဘူး ျဖစ္ေနတယ္ လို႔ သိရပါတယ္။

တုိင္းရင္းသားေတြဘက္က ထည့္သြင္း ေတာင္းဆိုထားတဲ့ လက္နက္ကိုင္ ေတာ္လွန္ေရးဆိုတဲ့ အသံုး အႏႈန္းကို တပ္မေတာ္ဘက္က မႀကိဳက္ဘူးလို႔ ဆိုပါတယ္။

ဒါ့အျပင္ ဒီတႀကိမ္ ေဆြးေႏြးရမယ့္အခ်က္ေတြထဲမွာ တပ္ေနရာခ်ထားေရးကိစၥ၊ တပ္သားသစ္ မစုေဆာင္း ေရးကိစၥ၊ တႏိုင္ငံလံုး အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး လက္မွတ္ထိုးရာမွာ ဘယ္အဖြဲ႔ေတြက လက္မွတ္ထိုးၾကမလဲ၊ ထိုးတဲ့အခါမွာေရာ သက္ေသေတြက ဘယ္သူ ေတြ ျဖစ္မလဲဆိုတာက အႀကိတ္အနယ္ ညႇိႏႈိင္းၾကရမယ့္ အေျခအေန ရွိေနပါတယ္။

ဒီအခ်က္ေတြဟာ အရင္ေဆြးေႏြးပြဲေတြမွာ ႏွစ္ဘက္သေဘာတူေရး ေဆြးေႏြးဆံုးျဖတ္ဖို႔ အခက္အခဲေတြ ျဖစ္ေနတာေၾကာင့္ က်န္ ေနခဲ့တဲ့ အခ်က္ေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီတႀကိမ္ ေဆြးေႏြးပြဲဟာ အရင္ ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကတဲ့ ပြဲေတြထက္ အခက္အခဲေတြ ရွိႏိုင္ပါတယ္။

လိုင္ဇာညီလာခံမွာ တိုင္းရင္းသား ထိပ္သီးေခါင္းေဆာင္ေတြရဲ႕ ဆံုးျဖတ္ခ်က္အရ အခုေဆြးေႏြးေနၾကတဲ့ အခ်က္ေတြထဲက တခ်က္က်န္ခဲ့ပါက လက္မွတ္မထိုးဘူးဆိုတဲ့ သေဘာတူညီခ်က္လည္း ရွိထားတဲ့အတြက္ တခ်က္က်န္ခဲ့တာနဲ႔ လက္မွတ္ ထိုးျဖစ္မွာ မဟုတ္ဘူးလို႔ NCCT ေခါင္းေဆာင္ တခ်ဳိ႕က ေျပာပါတယ္။

အစိုးရဘက္က “ျပည္ေထာင္စု ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဆြးေႏြးမႈဆိုင္ရာ ပူးတြဲဦးေဆာင္ ေကာ္မတီ”ဖြဲ႔စည္းေရး ကိစၥမွာ သမၼတ၊ ကာခ်ဳပ္လို ေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔ တိုင္းရင္းသား ေခါင္းေဆာင္ေတြကို တတန္းတည္း မထားလိုတဲ့ တန္းတူေရး ကန္႔သတ္ခ်က္ေတြ ရွိေနတယ္ ဆို တဲ့ အသံေတြကလည္း တိုင္းရင္းသားေတြရဲ႕ ယံုၾကည္မႈကို ထိခိုက္ေစႏိုင္ပါတယ္။

ပူးတြဲဦးေဆာင္ ေကာ္မတီ ဖြဲ႔စည္းေရး ကိစၥကို အစိုးရ အေနနဲ႔ လက္တြန္႔ေနမႈ အေပၚ တႏိုင္ငံလံုး အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရးကို“အျပ သက္သက္ လိုခ်င္တာလား၊ ခိုင္မာတဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို လိုခ်င္တာလား” ဆိုၿပီး ေဝဖန္မႈေတြ ရွိေနပါတယ္။

ဦးခင္ညႊန္႔ လက္ထက္တုန္းက တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ တပ္ဖြဲ႔ေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားနဲ႔ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရးေတြ လုပ္ခဲ့ ဖူးပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ တိုင္းရင္းသားေတြ အတြက္ ႏိုင္ငံေရးအရ ခိုင္မာတဲ့ ရပ္တည္ႏိုင္ မႈေတြ မပါတဲ့ အဲဒီ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရးလည္း ပ်က္စီးခဲ့ပါတယ္။

ဒီႏွစ္ ေအာက္တိုဘာလထဲမွာ တိုင္းရင္းသားေတြနဲ႔ အစိုးရတို႔ အၾကား တႏိုင္ငံလံုး အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး လက္မွတ္ ထိုးႏိုင္လိမ့္မယ္လို႔ ဝန္ႀကီးဦးေအာင္မင္းက ေျပာဆိုထားတဲ့အေပၚ တိုင္းရင္းသား ေခါင္းေဆာင္ ေတြက ေဆြးေႏြးမႈ အၾကားမွာ တစ္ဆို႔ေန တာေတြကို ညွိႏႈိင္း သေဘာတူညီခ်က္ေတြ ရႏိုင္မယ္ဆိုပါက ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ အတြင္းမွာ ျဖစ္ႏိုင္ေျခ ရွိတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

အဲဒီေျပာဆိုခ်က္အေပၚ ေဒါက္တာ ဆလိုင္း လ်န္မႈန္း ဆာေခါင္းက “အခုတစ္ဆို႔ေနတဲ့ဟာေတြ အားလံုးက သူတို႔ (အစိုးရ) တင္ျပ တာကို က်ေနာ္တို႔က လက္မခံလို႔ တစ္ဆို႔ေနတာ မရွိဘူး။ က်ေနာ္တို႔ တင္ျပတဲ့ဟာ ကို သူတို႔ (အစိုးရ) လက္မခံလို႔ တစ္ဆို႔ေနတာပဲ ရွိတယ္”လို႔ မွတ္ခ်က္ျပဳ ေျပာဆိုပါတယ္။  

ဧရာ၀တီ