ထိုင္း စစ္အာဏာသိမ္းမႈ ကုလသမဂၢႏွင့္ ႏုိင္ငံတကာ စိုးရိမ္

ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ အိမ္နီးခ်င္း ထုိင္းႏုိင္ငံတြင္ စစ္တပ္က အာဏာသိမ္းလိုက္သည့္အတြက္ ကမာၻ႔ကုလသမဂၢ၊ အေမရိကန္ အပါအ၀င္ ႏုိင္ငံတကာက အထူးစုိးရိမ္ေၾကာင္း ထုတ္ျပန္ ေျပာဆိုၾကသည္။ကုလသမဂၢ အေထြေထြ အတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ မစၥတာ ဘန္ကီမြန္းကလည္း ထုိင္းႏုိင္ငံတြင္ စစ္အာဏာသိမ္းမႈ အေပၚ အထူး စိုးရိမ္မိေၾကာင္း ၄င္း၏ ေျပာေရးဆုိခြင့္ရွိသူက ေျပာဆုိထားသည္။

အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ဂြ်န္ကယ္ရီက ယခုကဲ့သို႔ခုိင္လံုသည့္ အေၾကာင္းျပခ်က္ မရွိဘဲ ယမန္ေန႔က ထုိင္းႏုိင္ငံတြင္ စစ္တပ္က အာဏာသိမ္းလိုက္ျခင္းအေပၚ စိတ္ပ်က္မိေၾကင္းႏွင့္ ထုိင္း ႏုိင္ငံေရးသမားမ်ားအား စစ္ေကာင္စီမွ ထိန္းသိမ္းလုိက္ျခင္းအေပၚ စိုးရိမ္မိေၾကာင္း၊ ၄င္းတုိ႔ကို ျပန္လႊြတ္ေပးရန္ႏွင့္ ထုိင္းႏုိင္ငံတြင္ ဒီမုိကေရစီစနစ္ ျပန္လည္ အသက္ သြင္းရန္ ေတာင္းဆိုလုိက္သည္။

ဘရပ္ဆဲလ္အေျခစိုက္ ဥေရာပသမဂၢ ႒ာနခ်ဳပ္႐ံုး၏ ႏုိင္ငံျခားေရး႒ာနကလည္း လက္ရွိအေျခအေနကို အထူးစိုးရိမ္ၿပီး ထုိင္းႏုိင္ငံတြင္ ဒီမုိကေရစီစနစ္ကို အျမန္ဆံုးျပန္လည္ေဖာ္ေဆာင္ရန္ အေရးႀကီးေၾကာင္း ေၾကညာခ်က္ ထုတ္ျပန္ခဲ့သည္။

ျပင္သစ္ႏုိင္ငံ အပါအ၀င္ ႏုိင္ငံတကာ အစုိးရမ်ားကလည္း ထုိင္းႏုိင္ငံတြင္ ယခုကဲ့သုိ႔ စစ္အာဏာသိမ္းျခင္း အေပၚ စိုးရိမ္ ေၾကာင္း၊ ထုိင္းစစ္ေကာင္စီအေနျဖင့္ ႏုိင္ငံသား အခြင့္အေရးမ်ား ျပန္လည္ရရွိေစေရး ေဆာင္ ရြက္ရန္ တုိက္တြန္းေၾကာင္း ေျပာ ဆုိၾကသည္။

ထုိင္းစစ္တပ္က အာဏာသိမ္းၿပီးေနာက္ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ သေဘာထားကို သိႏုိင္ရန္အတြက္ ဧရာ၀တီက သမၼတ ေျပာခြင့္ရ ျပန္ၾကားေရး ဒု၀န္ႀကီး ဦးရဲထြဋ္ကို ေမးျမန္းခဲ့ရာ ၄င္းက ၂၄ ႀကိမ္ေျမာက္(အာဆီယံ) ထိပ္သီး အစည္းအေ၀းက ထုုတ္ျပန္ခဲ့ေသာ ထိုုင္းႏုိင္ငံႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ ေၾကညာခ်က္အတုိင္း အာဆီယံႏိုင္ငံမ်ား၏ သေဘာထားအတုိင္း ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ ေျဖရွင္းေရးပင္ ျဖစ္ၿပီး အာဆီယံႏုိင္ငံမ်ားၾကား အခ်င္းခ်င္း တုိင္ပင္ၿပီးမွသာ ယခုကဲ့သို႔ စစ္တပ္အာဏာသိမ္းျခင္းကို သေဘာထား ေပးႏုိင္မည္ဟု ေျဖၾကား ခဲ့သည္။

ထုိင္းႏုိင္ငံတြင္ စစ္အာဏာသိမ္းေၾကာင္း ေမလ ၂၂ ရက္ေန႔ ညေန ၅ နာရီက ေၾကညာအၿပီး ည ၁၀ နာရီမွ မနက္ ၅ နာရီ အတြင္း ညမထြက္ရ အမိန္႔ႏွင့္ လူ ၅ ဦးထက္ ပုိမစုရ အမိန္႔မ်ားကို အာဏာသိမ္း စစ္ေကာင္စီက ဆက္တိုက္ထုတ္ ျပန္ခဲ့သည္။

ထုိ႔ေနာက္ အစုိးရ႐ံုးမ်ားတြင္ ထုိင္းစစ္တပ္က ေနရာယူထားၾကသည္။

အာဏာသိမ္း စစ္ေကာင္စီကို အမ်ိဳးသား ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏွင့္ တရားဥပေဒ စုိးမုိးမႈ ေကာင္စီ (National Peace and Order Maintaining Council – NPOMC) ဟု ေခၚဆိုၿပီး ထုိင္းႏုိင္ငံ၏ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံ ဥပေဒ ကိုလည္း ယာယီရပ္ဆိုင္းကာ ထုိင္းဘုရင့္တပ္မေတာ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ပရာယြတ္ ခ်န္အုိခ်ာက ယခုအခါ အာဏာသိမ္း စစ္အစုိးရ၏ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ အျဖစ္ေၾကညာသည္။

လက္ရွိ အိမ္ေစာင့္အစုိးရ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ Niwattamrong Boongsongpaism ၏ အစုိးရအဖြဲ႔ကိုလည္း ဖ်က္သိမ္းလုိက္ၿပီး စစ္ေကာင္စီႏွင့္ ယမန္ေန႔ ညတြင္းခ်င္း အျမန္ဆံုး ဆက္သြယ္ရန္ အမိန္႔ထုတ္ျပန္ခဲ့သည္။

အလားတူ ယခင္ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ေဟာင္း မစၥ ယင့္လတ္ ရွင္နာ၀ပ္ အပါအ၀င္ ဖုယာ့ပါတီထိပ္တန္း ေခါင္းေဆာင္ ၂၃ ဦးကိုလည္း အာဏာသိမ္း စစ္ေကာင္စီႏွင့္ အျမန္ဆံုး ဆက္သြယ္ရန္ အမိန္႔ထုတ္ျပန္ ထားေၾကာင္း ဘန္ေကာက္ပုိ႔စ္ သတင္း တပုဒ္တြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။

ထုိင္း စစ္တပ္က ေမ ၂၀ ရက္ နံနက္ပိုင္းက ထုိင္း အိမ္ေစာင့္ အစုိးရႏွင့္ တုိင္ပင္ျခင္း မရွိဘဲ စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး (မာရွယ္ေလာ) ထုတ္ျပန္ ေၾကညာလုိက္ၿပီး ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ထိန္းသိမ္းမႈ ကြပ္ကဲေရး စင္တာ (The Peace Keeping Command Centre – PKCC) ကိုဖြဲ႔စည္းခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ စစ္တပ္က အာဏာသိမ္းျခင္း မဟုတ္ေၾကာင္း ထုိင္းစစ္ဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီးက ေၾကညာခဲ့သည္။

ထုိ႔ေနာက္ ေမ ၂၁ ရက္က ထုိင္းႏုိင္ငံတြင္ အဓိက ႏုိင္ငံေရးအင္အားစုမ်ားျဖစ္သည့္ ဖုယာ့ထုိင္းပါတီႏွင့္ ရွပ္နီ ေခါင္းေဆာင္မ်ား၊ ဒီမုိကရက္ ပါတီ၊ ဆုေထ့ပ္ေခါင္းေဆာင္သည့္ မစၥ ယင့္လတ္ အစုိးရ ဆန္႔က်င္ေရး PDRC ေခါင္းေဆာင္မ်ားကုိ ေခၚယူကာ ႏုိင္ငံေရး ေဆြးေႏြးအေျဖရွာၾကရန္ စီစဥ္ေပးခဲ့ေသာ္လည္း ညွိႏႈိင္း အေျဖရွာႏုိင္မႈ မရခဲ့ေပ။

အာဏာသိမ္းစစ္အစုိးရက တုိင္းျပည္တြင္ ႏုိင္ငံေရး ေခါင္းေဆာင္မ်ားၾကား ညႇိႏႈိင္းအေျဖမရွာႏုိင္၍ ယခု ကဲ့သုိ႔ စစ္တပ္က အာဏာသိမ္းရျခင္းျဖစ္ၿပီး ႏုိင္ငံတြင္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏွင့္ လံုၿခံဳေရး၊ တရားဥပေဒ ျပန္လည္ စုိးမုိးႏုိင္ေရး တို႔အတြက္သာ စစ္တပ္က အာဏာသိမ္းရျခင္းျဖစ္သည္ဟု ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ပရာယြတ္ ခ်ိန္အုိခ်ာက ေျပာဆုိခဲ့သည္။

ထို႔ေနာက္ ယခင္ ရွင္နာ၀ပ္ မိသားစု တည္ေထာင္ထားသည့္ ဖုယာ့ထုိင္းပါတီႏွင့္ ၄င္းပါတီကိုေထာက္ခံၾက သည့္ ရွပ္နီ ေခါင္း ေဆာင္မ်ား၊ အစုိးရဆန္႔က်င္ေရး ဆုေထ့ပ္အပါအ၀င္ ရွပ္၀ါေခါင္းေဆာင္မ်ားႏွင့္ အျခားႏုိင္ငံေရး ေခါင္းေဆာင္မ်ားကိုလည္း ထုိင္းစစ္အာဏာသိမ္း ေကာင္စီက ယမန္ေန႔က ဖမ္းဆီး ထိန္းသိမ္းခဲ့သည္။

အာဏာသိမ္း စစ္ေကာင္စီ၏အမိန္႔ျဖင့္ ထုိင္းႏုိင္ငံတြင္းရွိ သတင္းမီဒီယာမ်ားအားလံုးကိုလည္း ထုိင္းစစ္တပ္ က ၀င္ေရာက္စီးနင္းကာ ၄င္းတုိ႔၏ ထုတ္လႊင့္ေနက် အစီအစဥ္မ်ားကို ရပ္ဆုိင္းေစၿပီး ေနာက္ထပ္ အမိန္႔ တစံုတရာမရမခ်င္း သတင္းမီဒီယာမ်ားအေနျဖင့္ ထုတ္လႊင့္ခြင့္မျပဳေခ်။

ထုိင္းသတင္းမီဒီယာမ်ားအေနျဖင့္ စစ္တပ္က အာဏာသိမ္းမႈကို ေ၀ဖန္ခြင့္လည္း မျပဳဟု သိရသည္။ ထုိင္း ႐ုပ္/သံႏွင့္ ေရဒီယုိလိုင္းမ်ားက စစ္သီခ်င္းႏွင့္ အာဏာသိမ္းစစ္ေကာင္စီ၏ အမိန္႔မ်ားသာ ထုတ္ျပန္ေပးေန သည္။

ထုိ႔ေၾကာင့္ သတင္းသမားမ်ား ကာကြယ္ေရး ေကာ္မတီတခုျဖစ္ေသာ Committee to Protect Journalists –CPJ က လည္း အာဏာသိမ္းစစ္ေကာင္စီ၏ ယခုကဲ့သို႔ သတင္းမ်ားအား ဆင္ဆာျဖတ္ျခင္း၊ ပိတ္ပင္ျခင္း မ်ားကို ခ်က္ခ်င္း ႐ုပ္သိမ္းၿပီး သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ ျခြင္းခ်က္မရွိ အျမန္ဆုံး ျပန္လည္ခြင့္ျပဳရန္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ပရာယြတ္ ခ်န္အုိခ်ာကို ယမန္ေန႔က ေတာင္းဆိုလိုက္ သည္။

သို႔ေသာ္ ျမန္မာႏုိင္ငံမွ သမၼတ ေျပာခြင့္ရ ဦးရဲထြဋ္ကမူ “ဘယ္ႏုိင္ငံ မဆိုုပါဗ်ာ …အေရးေပၚအေျခအေနနဲ႔ ႀကံဳေတြ႔လာလိုု႔ ရွိရင္ ေတာ့ ႏိုင္ငံသားေတြရဲ႕ တခ်ဳိ႕ အခြင့္အေရးေတြကို ကန္႔သတ္တာမ်ဳိးေတြ ရွိပါတယ္။ အေမရိကန္လို ႏိုုင္ငံမ်ဳိးေတာင္ ဒုုတိယ ကမာၻစစ္တုုန္းက ဂ်ပန္လူမ်ဳိးေတြကိုု ထိန္းသိမ္းတာတိုု႔၊ စာေတြကို ဆင္ဆာလုုပ္တာတိုု႔ ရွိခဲ့တာပဲ။ ထိုင္းႏုိင္ငံမွာ က်ေနာ္ေလ့လာမိသေလာက္ သိသေလာက္ ထိုုင္းတပ္မေတာ္ က ပဋိပကၡျဖစ္ေအာင္ လႈံ႔ေဆာ္ေနတဲ့ တခ်ဳိ႕မီဒီယာေတြကိုု ၀င္ေရာက္ထိန္းသိမ္းတာပဲရွိတယ္။ဘန္ေကာက္ ပိုု႔စ္တိုု႔လိုု ေနရွင္းတိုု႔လို Mainstream မီဒီယာ ႀကီးေတြကေတာ့ ပံုုမွန္အတိုုင္း ဆက္ လုုပ္ေနတာ ေတြ႔ရတယ္။ သူတိုု႔မျဖစ္မေန လုုပ္ဖိုု႔လိုုအပ္တဲ့ဟာကိုုပဲ လုုပ္မယ္လိုု႔ က်ေနာ္ထင္ပါတယ္”ဟု ေျပာဆုိသည္။

ဘန္ေကာက္ၿမိဳ႕က အစိုးရဆန္႔က်င္ေရးဆႏၵျပသူမ်ားႏွင့္ အစုိးရ ေထာက္ခံဆႏၵျပ ရွပ္နီသပိတ္စခန္းမ်ားကို လည္း ထုိင္းစစ္သားမ်ားက ၀င္ေရာက္ကာ ေခါင္းေဆာင္မ်ားကို ဖမ္းဆီးျခင္းႏွင့္ သပိတ္စခန္းမ်ားမွ ဆုတ္ခြာေစခဲ့သည္။

ထုိင္းႏုိင္ငံ တႏုိင္ငံလံုးရွိ ေက်ာင္းမ်ားကိုလည္း ယေန႔ ေသာၾကာေန႔မွ စတင္၍ တနဂၤေႏြေန႔အထိ ပိတ္လိုက္ သည္။

ထုိင္းႏုိင္ငံတြင္ ျမန္မာႏုိင္ငံမွ လာေရာက္အလုပ္လုပ္ကိုင္ေနၾကေသာ သန္းႏွင့္ခ်ီသည့္ ေရႊ႕ေျပာင္းျမန္မာ အလုပ္သမားသည္ ယခုကဲ့သို႔ စစ္တပ္က အာဏာသိမ္းၿပီး ညမထြက္ရ အမိန္႔ႏွင့္ လူ ၅ ဦးထက္ ပုိမစုရ အမိန္႔မ်ားေၾကာင့္ လုပ္ငန္းခြင္မ်ားသို႔ သြားေရာက္လုပ္ကိုင္ေရး အခက္အခဲမ်ားရွိေၾကာင္း သိရသည္။

ထုိသို႔စစ္တပ္က အာဏာသိမ္းလုိက္သည့္အတြက္ မလုိအပ္ဘဲ ထုိင္းႏုိင္ငံသုိ႔ အလည္အပတ္ သြားေရာက္ျခင္း မျပဳရန္ မေလးရွားႏုိင္ငံ အပါအ၀င္ အေရွ႕ေတာင္အာရွႏုိင္ငံမ်ားက ၄င္းတုိ႔၏ ႏုိင္ငံသားမ်ားကို သတိေပးမႈမ်ား ထုတ္ျပန္ထားသည္။

ထုိင္းႏုိင္ငံ၏ အႀကီးဆံုး ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံသည့္ ဂ်ပန္ႏုိင္ငံကလည္း စစ္အာဏာသိမ္းမႈအေပၚ အလြန္စိုး ရိမ္ေၾကာင္း ထုတ္ျပန္ၿပီး ထုိင္းႏုိင္ငံသုိ႔ ဂ်ပန္ႏုိင္ငံသားမ်ားခရီးသြားလာျခင္းကို သတိထားၾကရန္ႏွင့္ ထုိင္း အေျခစိုက္ တုိယုိတာႏွင့္ ဟြန္ဒါ စက္႐ံုမ်ား၏ ညပိုင္း အလုပ္လုပ္ျခင္းကိုလည္း ေခတၱဆုိင္းငံ့ထားရေၾကာင္း ေျပာဆုိထားသည္။

ထုိင္း-ျမန္မာနယ္စပ္ ဂိတ္မ်ားကို ယမန္ေန႔ ညေနပိုင္းက ပိတ္ထားခဲ့ေသာ္လည္း ယေန႔ နံနက္ပုိင္းတြင္ ဖြင့္လွစ္ခဲ့ၿပီး လူကိုသာ နယ္စပ္ဂိတ္ကုိ ျဖတ္သန္းခြင့္ ေပးေၾကာင္း၊ ထုိင္း-ျမန္မာ ကုန္စည္စီးဆင္းမႈ ေခတၱ ရပ္ဆုိင္း ထားရေၾကာင္း နယ္စပ္မွ လာေသာ သတင္းမ်ား အရ သိရသည္။

ထိုင္းစစ္တပ္ ထိန္းခ်ဳပ္ထားသည့္ မီဒီယာမ်ားကမူ ထုိင္းႏုိင္ငံ၏ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ား ပံုမွန္အတုိင္း လည္ ပတ္ေနေၾကာင္း ထုတ္ျပန္ေနသည္။

ဧရာ၀တီ