သေဘာကြဲလြဲမႈမ်ား ရွိခဲ့ေသာ္လည္း ေတာင္တ႐ုတ္ပင္လယ္အတြင္း တင္းမာမႈပိုလာျခင္းကို စိုးရိမ္ေၾကာင္း အာဆီယံႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးမ်ား ထုတ္ျပန္

ေတာင္တ႐ုတ္ပင္လယ္အတြင္း တင္းမာေနမႈပိုလာျခင္းႏွင့္ ပတ္သက္၍ စိုးရိမ္ေၾကာင္း အာဆီယံႏိုင္ ငံျခားေရးဝန္ႀကီးမ်ားက ေမ ၁ဝ ရက္တြင္ ေၾကညာခ်က္ ထုတ္ျပန္လိုက္သည္။ (၂၄) ႀကိမ္ေျမာက္ အာဆီယံ ထိပ္သီးအစည္းအေဝးႏွင့္ ဆက္စပ္အစည္းအေဝး ပထမေန႔အျဖစ္ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးမ်ား အစည္း အေဝးျပဳလုပ္ခဲ့ၿပီး ထိုအစည္းအေဝးအၿပီးတြင္ ယင္းကဲ့သို႔ ေၾကညာခ်က္ ထုတ္ျပန္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။

“အာဆီယံႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးမ်ား အစည္းအေဝးမွာ ေတာင္တ႐ုတ္ပင္လယ္ကိစၥကို ေဆြးေႏြးခဲ့တယ္။ ဒါနဲ႔ပတ္သက္ျပီး အားလံုး သေဘာတူညီခ်က္တစ္ခု ရရွိခဲ့တယ္။ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးေတြ အားလံုးကေန ေတာင္တ႐ုတ္ပင္လယ္အေရးကိစၥကို ၿငိမ္းခ်မ္းစြာေျဖရွင္းဖို႔ တိုက္တြန္းခဲ့ပါတယ္။ ဒီကိစၥနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ေၾကညာခ်က္တစ္ေစာင္ ထုတ္ျပန္ခဲ့ပါတယ္။ 

ဒါ့အျပင္ ေတာင္တ႐ုတ္ပင္လယ္အေရးနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး သူတို႔ အမွန္တကယ္ စိုးရိမ္မႈရွိေၾကာင္း ေျပာၾကားခဲ့ ပါတယ္”ဟု ေမ ၁ဝ ရက္ ညေနပိုင္းက ျပဳလုပ္ေသာ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲတြင္ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး ဦးဝဏၰေမာင္လြင္က ဆိုသည္။

အာဆီယံႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးမ်ား၏ ေၾကညာခ်က္၌ “ေတာင္တ႐ုတ္ပင္လယ္အတြင္း ေတာင္တ႐ုတ္ ပင္လယ္အေရးႏွင့္ ပတ္သက္၍ ၁၉၈၂ ခုႏွစ္ UN Convention on the Law of the Sea (UNCLOS) အပါအဝင္ ႏိုင္ငံတကာ တရားဥပေဒမ်ားမွ ျပဌာန္းထားခ်က္မ်ားကို လိုက္နာၿပီး ထိန္းထိန္းသိမ္းသိမ္းႏွင့္ ေဒသတြင္း ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏွင့္ တည္ၿငိမ္ေရးကို ထိခိုက္မည့္လုပ္ရပ္မ်ား ေရွာင္ရွားရန္၊ အင္အားမသံုးဘဲ ၿငိမ္းခ်မ္းသည့္ နည္းလမ္းမ်ားျဖင့္ ျပႆ နာမ်ားကိုေျဖရွင္းရန္ သက္ဆိုင္သူမ်ားကို တိုက္ တြန္းေၾကာင္း”ေဖာ္ျပခဲ့သည္။

ထို႔ျပင္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး၊ တည္ၿငိမ္ေရး၊ ေရေၾကာင္းလံုျခံဳေရး၊ ေတာင္တ႐ုတ္ပင္လယ္အတြင္း လြတ္လပ္စြာ သြားလာခြင့္ႏွင့္ ေလေၾကာင္းမွ လြတ္လပ္စြာပ်ံသန္းခြင့္အျပင္ ေတာင္တ႐ုတ္ပင္လယ္ဆိုင္ရာ မူဝါဒ ေျခာက္ ခ်က္၊ (၁ဝ) ႀကိမ္ေျမာက္ ေတာင္တ႐ုတ္ပင္လယ္ႏွင့္ သက္ဆိုင္သူမ်ားအတြက္ က်င့္ဝတ္ဆိုင္ရာစာတမ္းမ်ား အစည္းအေဝးတြင္ ထုတ္ျပန္ခဲ့သည့္ (၁၅) ႀကိမ္ေျမာက္ အာဆီယံ-တ႐ုတ္ပူးတြဲေၾကညာခ်က္တို႔၏ အေရးပါ ပံုကို အာဆီယံႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးမ်ား က ျပန္လည္အတည္ျပဳ ေဆြးေႏြးခဲ့ေၾကာင္း ထုတ္ျပန္ခဲ့သည္။ 

ထို႔ေနာက္ ေတာင္တ႐ုတ္ပင္လယ္ႏွင့္ သက္ဆိုင္သူမ်ားအတြက္ လုပ္ထံုးလုပ္နည္းဆိုင္ရာေၾကညာခ်က္ (DOC) ကို လိုက္နာရန္ႏွင့္ ယံုၾကည္မႈတည္ေဆာက္ရန္အတြက္ DOC အတိုင္း ျပည့္ျပည့္ဝဝႏွင့္ ထိထိေရာက္ေရာက္ ေဖာ္ေဆာင္ေပးရန္ အာဆီယံႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးမ်ား သေဘာတူေၾကာင္းႏွင့္ ေတာင္တ႐ုတ္ပင္လယ္ႏွင့္သက္ဆိုင္သူမ်ားအတြက္ လုပ္ထံုးလုပ္နည္း (COC) အဆံုးသတ္ေရး ဆြဲမႈကို လ်င္ျမန္စြာလုပ္ေဆာင္ရန္ကိုလည္း အာဆီယံႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးမ်ားက အေလးထားေၾကာင္းေၾကညာခ်က္ တြင္ ေဖာ္ျပခဲ့သည္။ 

ေမ ၁ဝ ရက္တြင္ ျပဳလုပ္သည့္ အာဆီယံႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး အစည္းအေဝးတြင္ ေတာင္တ႐ုတ္ပင္လယ္ အေရးအတြက္ ေၾကညာခ်က္ထုတ္ျပန္ သင့္၊ မသင့္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ အာဆီယံႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး မ်ားအၾကား သေဘာထားကြဲမႈမ်ား ရွိခဲ့သည့္အျပင္ အစည္းအေဝးကိုလည္း အခ်ိန္တိုးျမွင့္ျပဳလုပ္ခဲ့သည္။

အာဆီယံႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးမ်ားအစည္းအေဝးကို ေမ ၁ဝ ရက္ နံနက္ ၉ နာရီမွ ၁ဝ နာရီအထိ ျပဳလုပ္ရန္ စီစဥ္ခဲ့ေသာ္လည္းမၿပီးျပတ္ဘဲ ၁၁ နာရီေက်ာ္အခ်ိန္အထိ ျပဳလုပ္ခဲ့သည္။ ထို႔ျပင္ ေၾကညာခ်က္ထုတ္ျပန္ေရး အတြက္ ညွိႏိႈင္းမႈမ်ား ဆက္လက္ျပဳလုပ္ခဲ့သျဖင့္ မြန္းလြဲ ၁ နာရီ ၃ဝ မိနစ္အခ်ိန္မွသာ အာဆီယံႏိုင္ငံေရးႏွင့္ လံုျခံဳေရးေကာင္စီအသိုက္အဝန္း အစည္းအေဝးကို ျပဳလုပ္ခဲ့ရသည္။ 

“ဒီေန႔အစည္းအေဝးက အရင္ကအစည္းအေဝးေတြထက္ ၾကာေနတာက ေတာင္တ႐ုတ္ပင္လယ္ အေရးေၾကာင့္ဆိုတာ ဟုတ္ပါတယ္။ ေတာင္တ႐ုတ္ပင္လယ္အေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အခ်က္ႏွစ္ခ်က္ကို ေဆြးေႏြးတာ ၾကာေနတာပါ။တစ္ခုက ေတာင္တ႐ုတ္ပင္လယ္အေရးနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ထုတ္ျပန္ေၾကညာခ်က္ တစ္ခု သက္သက္ထုတ္မလား ဒါမွမဟုတ္ မူရင္းထုတ္ျပန္ခ်က္မွာမွ အပိုဒ္ခြဲတစ္ခု အေနနဲ႔ ထုတ္ျပန္ မလားဆိုတာရယ္၊ ေနာက္တစ္ခုက အာဆီယံႏုိင္ငံအခ်င္းခ်င္း ၾကားမွာ အျမင္အမ်ဳိးမ်ဳိး ျဖစ္ေနတာေၾကာင့္ပါ။ အာဆီယံအဖြဲ႕အေနနဲ႔က ဘယ္သူမွားတယ္။ ဘယ္သူမွန္တယ္ဆိုတာမ်ဳိး ေျပာဖို႔ မဟုတ္ဘဲ ႏွစ္ဘက္ စလံုးအေနနဲ႔ ၿငိမ္းၿငိမ္းခ်မ္းခ်မ္းေျဖရွင္းဖို႔ပဲ အဓိကေျပာဆိုတာပါ”ဟု ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ အာဆီယံေရးရာ ေျပာေရး ဆိုခြင့္ရွိသူ ျပန္ၾကားေရးဝန္ႀကီးဌာန ဒုတိယဝန္ၾကီး ဦးရဲထြဋ္က ဆိုသည္။

ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးမ်ားအစည္းအေဝး အခ်ိန္ၾကာခဲ့ျခင္းမွာ ေတာင္တ႐ုတ္ပင္လယ္အေရး တစ္ခု တည္းေၾကာင့္မဟုတ္ဘဲ အျခားကိစၥမ်ားလည္း ပါဝင္သည္ဟု ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး ဦးဝဏၰေမာင္လြင္က သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲအၿပီးတြင္ The Daily Eleven သို႔ သီးသန္႔ေျပာၾကားသည္။

“ေဆြးေႏြးတာကေတာ့ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ေဆြးေႏြးၾကတဲ့ သေဘာပါပဲ။ အဲဒါေၾကာင့္ (ေတာင္တ႐ုတ္ ပင္လယ္အေရး) ၾကန္႔ၾကာတာေတာ့ မဟုတ္ဘူး။ ေဆြးေႏြးတာကေတာ့ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးမ်ားရဲ႕ တာဝန္ ယူရတဲ့ Scope နဲ႔ Area ေတြက က်ယ္တဲ့အခါက်ေတာ့ ဒီဟာေတြကို ျပည့္ျပည့္စံုစံုနဲ႔ တစ္ထိုင္တည္း ေဆြးေႏြးက်င့္သံုးတဲ့အခါ အခ်ိန္ပိုသြားတဲ့ သေဘာပါပဲ”ဟု ဦးဝဏၰေမာင္လြင္က ေျပာၾကားသည္။

ေတာင္တ႐ုတ္ပင္လယ္အတြင္း အေျခအေနတင္းမာမႈသည္ (၂၄) ႀကိမ္ေျမာက္ အာဆီယံထိပ္သီးေဆြးေႏြး ပြဲ မစတင္မီ ၿပီးခဲ့သည့္ရက္သတၱပတ္က ျပန္လည္ေပၚေပါက္ခဲ့ျခင္းျဖစ္ၿပီး ဗီယက္နမ္၊ ဖိလစ္ပိုင္ႏွင့္ တ႐ုတ္ ႏိုင္ငံတို႔အၾကား တင္းမာမႈ ပိုလာခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ 

Eleven Media Group