သမၼတဦးသိန္းစိန္သက္တမ္း ေဆာင္ရြက္ခ်က္ေတြအေပၚ တံု႔ျပန္မႈ

ႏို၀င္ဘာေရြးေကာက္ပဲြႀကီး နီးကပ္လာလို႔ ၀င္ေရာက္ယွဥ္ၿပိဳင္မယ့္ ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြ စတင္ အၿပိဳင္အဆိုင္ မဲဆြယ္လႈပ္ရွားေနခ်ိန္မွာ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္က သူ႔အစိုးရလက္ထက္အတြင္း ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ  ဒီမိုကေရစီနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရးေတြ တိုးတက္ခဲ့တဲ့အေၾကာင္း သမၼတ႐ံုးရဲ႕ လူမႈကြန္ယက္ စာမ်က္ႏွာမွာ မေန႔က ဗီြဒီယို ထုတ္ျပန္ထားပါတယ္။ ကုန္ဆံုးခါနီးျဖစ္တဲ့ သမၼတသက္တမ္းအတြင္း အခုလို လုပ္ေဆာင္မႈအေပၚ တုံ႔ျပန္ခ်က္ေတြ အမ်ဳိးမ်ဳိးထြက္ေပၚလာတာကို မအင္ၾကင္းႏိုင္ က စုစည္းတင္ျပထားပါတယ္။

မေန႔က သမၼတ႐ံုးရဲ႕ Facebook ကေန ထုတ္ျပန္တဲ့ ဗီြဒီယိုမွတ္တမ္းထဲမွာ ေတာ့ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္အေနနဲ႔ အရင္အစိုးရေတြက ပိတ္ထားတဲ့ ႏိုင္ငံတခါးကို ဖြင့္လွစ္ခဲ့ၿပီး လြတ္လပ္ခြင့္ေတြ ေပးခဲ့တယ္လို႔ ေျပာထားပါ တယ္။၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပဲြအၿပီး သမၼတျဖစ္လာတဲ့ ဦးသိန္းစိန္အေနနဲ႔ စာေပလြတ္လပ္ခြင့္၊ အင္တာနက္လြတ္လပ္ခြင့္၊ သတင္းမီဒီယာလြတ္လပ္ခြင့္၊ လြတ္လပ္စြာ ဆႏၵထုတ္ေဖာ္ခြင့္ စတာေတြကို ခြင့္ျပဳခဲ့တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

အမ်ားစုကေတာ့ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္အစိုးရ အာဏာရခါစအခ်ိန္မွာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးေတြ အရွိန္အဟုန္နဲ႔ လုပ္ခဲ့တယ္ဆိုတာကို အသိအမွတ္ ျပဳၾကေပမဲ့ လြန္ခဲ့တဲ့ ၂ ႏွစ္ေလာက္စၿပီး အေျခအေနေတြဟာ ေနာက္ျပန္ ဆုတ္သြားခဲ့တယ္လို႔ သံုးသပ္ေနၾကတာပါ။ နယူးေယာက္အေျခစိုက္ HRW လူ႔အခြင့္အေရး ေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖဲြ႔ႀကီးရဲ႕ အာရွေရးရာတာ၀န္ခံ Brad Adams ကလည္း -

“ဗြီဒီယိုထဲမွာေတာ့ အလုပ္သမားသမဂၢေတြ ဖြဲ႔စည္းထူေထာင္ခြင့္ရၿပီး၊ လြတ္လပ္စြာ ေတာင္းဆုိဆႏၵျပခြင့္ေတြ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္က ခြင့္ျပဳခဲ့တယ္ လို႔ ေျပာထားပါတယ္။ က်ေနာ္တုိ႔ျမင္ရတာကေတာ့ ဆႏၵျပမႈေတြ မ်ားလာ ေလ ဖမ္းဆီးေထာင္ခ်ခံရေလ ျဖစ္ပါတယ္။ ဆႏၵျပသူေတြကို ဖမ္းဆီး စြဲခ်က္ေတြတင္ၿပီးေတာ့ ေထာင္ဒဏ္ေတြ ခ်မွတ္ခဲ့တာပါ။ အဲဒီျဖစ္ရပ္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ အာဏာပိုင္ေတြအေနနဲ႔ မလုပ္ၾကဖို႔ အမ်ားျပည္သူသိ ေအာင္ သမၼတဦးသိန္းစိန္အေနနဲ႔ တရား၀င္ တားျမစ္ ထုတ္ေဖာ္ ေျပာဆုိတာမ်ိဳးလည္း မရွိပါဘူး။ ဒါ့အျပင္ ဒီလို ဖမ္းဆီးေထာင္ခ်တာေတြနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ေမးခြန္းေတြကိုလည္း ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးနဲ႔ သမၼတ႐ံုးက တာ၀န္ရွိသူေတြကလည္း ကာကြယ္ေျပာဆုိခဲ့ၾကပါတယ္။ လြန္ခဲ့တဲ့ ၃ ႏွစ္ေလာက္က အေျခအေနေတြ ေကာင္းေနေပမဲ့ တႏွစ္ေက်ာ္ေလာက္က စၿပီးေတာ့ အေျခအေနေတြ ျပန္ဆုိးလာခဲ့ပါတယ္။ အဆိုးဘက္သြားေနတဲ့ အေျခအေနေတြကို ရပ္တန္႔ဖို႔အတြက္ ႏုိင္ငံေခါင္းေဆာင္ျဖစ္တဲ့ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္မွာ တာ၀န္ရွိပါတယ္။”

မႏၱေလးၿမိဳ႕ခံသတင္းေထာက္ ကိုစန္းယုေက်ာ္ရဲ႕ အျမင္ကေတာ့ -

“မီဒီယာလြတ္လပ္ခြင့္ေပးတယ္ဆုိတာ ဆင္ဆာတခုတည္း ပယ္ဖ်က္ေပးလိုက္တာကို လြတ္လပ္ခြင့္ေပးတယ္လုိ႔ ထင္ေနပံုရတယ္ဗ်။ တကယ္လည္း ဆင္ဆာမရွိတာကို က်ေနာ္တုိ႔ ႀကိဳဆုိပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ လြတ္လပ္ခြင့္ဆုိတာ ဒီထက္ အစေပါင္းမ်ားစြာ လိုတယ္ေလဗ်ာ။ ဥပမာ - သတင္းသမားေတြကို ဖမ္းဆီးခ်ဳပ္ေႏွာင္တာေတြ မရွိရဘူး။ ၿပီးေတာ့ သတင္းအခ်က္အလက္ေတြကို အစိုးရေတြက မီဒီယာေတြကို လိုအပ္သလို ေပးႏုိင္ရမယ္ေလ။ ဒါေပမဲ့ အခုလက္ရွိ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္လက္ထက္ မွာေတာ့ ခုနကေျပာတဲ့ ဒီအခ်က္ ၂ ခ်က္က က်န္တာေတြကို မေျပာေတာ့ဘူး။ အဲဒီအခ်က္ ၂ ခ်က္က ရွိေနေသးတဲ့အတြက္ မီဒီယာလြတ္လပ္ခြင့္ ေျဖေလွ်ာ့ေပးတယ္ဆိုတဲ့ အသံုးအႏႈန္းကေတာ့ ႀကီးႀကီးက်ယ္က်ယ္ ေျပာတယ္လို႔ပဲ က်ေနာ္ကေတာ့ ထင္တယ္ဗ်။”

ျမန္မာအမ်ဳိးသားကြန္ဂရက္ပါတီ ဥကၠဌ ဦးေကာင္းျမင့္ထြတ္ကလည္း

“တုိင္းျပည္အေျပာင္းအလဲအတြက္ သူက တတ္စြမ္းသမွ် လုပ္ရမယ္လို႔ ခံယူထားပံုေတာ့ ေပၚပါတယ္။ အဲေတာ့ သူစြမ္းသေလာက္ သူ နားလည္ႏုိင္သေလာက္ သူလုပ္ေပးတာေပါ့ဗ်ာ။ က်ေနာ္တုိ႔ တဘက္ကက်ေတာ့ ဒီလို အခြင့္အေရးေတြကို က်ေနာ္တုိ႔ေတြက ေထာင္က်ခံၿပီး တုိက္ယူခဲ့တဲ့ လူေတြဘက္က နားလည္မႈကက်ေတာ့ ပံုစံတမ်ိဳးျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္။ အဲေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ တုိင္းျပည္ရဲ႕ ျပႆနာက အဲဒီနားလည္မႈေတြကို ညိႇႏိႈင္းၿပီး အလုပ္လုပ္သြားႏုိင္ရင္ေတာ့ အေကာင္းဆံုးအေျဖ ထြက္လာမွာပါ။”

ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ခံ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလႈပ္ရွားေနသူ ကိုလူေမာ္ကေတာ့  ဒီမိုကေရစီေရး လႈပ္ရွားေနၾကသူေတြေၾကာင့္ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္အေနနဲ႔ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးေတြကို လုပ္ခဲ့ရတယ္လို႔ ျမင္ပါတယ္။

“သူကေတာ့ စစ္တပ္က ပုဂၢိဳလ္ေပါ့ေနာ္။ စစ္တပ္က ပုဂၢိဳလ္ဆုိရင္ေတာ့ ဒီလို အေတြ႔အႀကံဳမ်ိဳးေတြကို ေပးတဲ့ေနရာမွာေတာ့ ပြင့္လင္းလာတယ္လို႔ သူ႔ဘက္က ခံစားရတဲ့ ခံစားခ်က္ေပါ့ေနာ္။ ဒါ က်ေနာ္တုိ႔ဘက္က ျပန္ၾကည့္မယ္ဆုိရင္ေတာ့ ဒီလုိအေျခအေနျဖစ္ဖို႔အတြက္ ဒီမိုကေရစီ အင္အားစုေတြ ႏွစ္နဲ႔ခ်ီၿပီး အမ်ားႀကီး ခံစားခဲ့ၾကရတာေလ။ က်ေနာ္တုိ႔ဘက္က ျပန္ၾကည့္မယ္ဆုိရင္လည္း ဒီမိုကေရစီ ႏုိင္ငံတႏိုင္ငံကို ထူေထာင္ေတာ့မယ္ဆုိရင္ေတာ့ ဒီေလာက္ အခြင့္အေရးေတြေတာ့ အမ်ားႀကီး ေပးရမွာေပါ့။ အဲေတာ့ ဒီလိုေပါ့ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးတခုကို လုပ္ၾကတဲ့ေနရာမွာ ငါတေယာက္တည္း ေကာင္းလို႔ဆုိတာမ်ိဳး မဟုတ္ဘူးေပါ့ေနာ္။”

အလားတူ ၈၈ မ်ဳိးဆက္ ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္ေဟာင္း တဦးျဖစ္တဲ့ ကိုဗသက္ေအာင္ကလည္း ျမန္မာျပည္သူေတြအေနနဲ႔ လက္ရွိအေျခအေနမွာ ဖိနွိပ္မႈ အကန္႔အသတ္ေတြနဲ႕ ရင္ဆိုင္ေနရဆဲပဲလို႔ ေျပာပါတယ္။

“ျပည္သူေတြကို ထိန္းခ်ဳပ္ၿပီးေတာ့ တျခားေသာ အတိုက္အခံေတြကိုလည္း ဒီလုိပဲေပါ့ တုိင္းျပည္ရဲ႕ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးကို လိုခ်င္တဲ့ ႏုိင္ငံေရး သမားေတြ၊ ပညာရွင္ေတြ၊ သတင္းစာနယ္ဇင္းသမားေတြေပါ့ဗ်ာ အားလံုး အကုန္လံုးကို သူက အကန္႔အသတ္ေတြနဲ႔ပဲ သူတို႔ေတြရဲ႕ လက္ေအာက္ကပဲ သူတုိ႔က အကန္႔အသတ္နဲ႔ ေပးၿပီးေတာ့ လြတ္လပ္ခြင့္ ေပးသေယာင္ေယာင္ လုပ္ထားတဲ့ နည္းစနစ္ပါပဲဗ်ာ။”

ဒီအေတာအတြင္းမွာပဲ အတိုက္အခံပါတီႀကီးျဖစ္တဲ့ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီ အဖဲြ႔ခ်ဳပ္ NLD ေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ ေရြးေကာက္ပဲြ မဲဆြယ္စည္း႐ံုးေရး ေဟာေျပာပဲြေတြမွာလည္း NLD အေနနဲ႔ ေရြးေကာက္ပဲြ အႏိုင္ရရင္ အဂတိကင္းစင္တဲ့ အစိုးရဖဲြ႔စည္းမွာျဖစ္ၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးေတြ အျမန္ဆံုးျဖစ္လာေအာင္နဲ႔ တိုင္းရင္းသားအခြင့္ အေရးေတြကို အာမခံတဲ့ ျပည္ေထာင္စုစနစ္ ေပၚေပါက္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ မယ္လို႔ ကတိေပး ေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။

VOA