ဒီမိုကေရစီ အခြင့္အေရးႏွင့္ ျပည္သူ႔ဘံုပိုင္ သဘာ၀ အရင္းအျမစ္ ရွင္းတမ္း

Tuesday, November 5, 2013

ႏိုင္ငံ တစ္ခု၏ သဘာဝ သယံဇာတ အရင္းအျမစ္ မ်ားသည္ ထိုႏုိင္ငံတြင္ မီွတင္းေနထုိင္ေ သာ ျပည္ သူျပ ည္သား အားလံုးႏွင့္ သက္ဆုိင္ၿပီး အားလံုး ဘံုပိုင္ ဆိုင္ေသာ အရာဟု လည္းဆုိႏုိင္ပါသည္။

ထုိအခ်က္ေၾကာင့္ပင္ ဒီမုိကေရစီ ႏုိင္ငံေတာ္ တစ္ခုဟု ေသခ်ာပါက ျပည္ သူမ်ား အေနႏွင့္ အစိုးရမွျပည္သူ ကိုယ္စား တာဝန္ယူ အုပ္ခ်ဳပ္၍ သယံဇာတ အရင္း အျမစ္ တူးေဖာ္ ထုတ္လုပ္ျခင္းမွ ရရွိသည့္ အခြန္အတု တ္ အပါအဝင္ ဘ႑ာေငြ အသီးသီးကို သိရွိခြင့္၊ ေျပာဆိုေမးျမန္း ပိုင္ခြင့္သည္ ရွိရမည္ျဖစ္ သည္။

ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ ျပည္ပ တင္ပို႔မႈမ်ား တြင္ သဘာဝ သယံဇာတ မ်ားျဖစ္ေသာ ေရနံ၊ သစ္ႏွင့္ ေက်ာက္မ်က္ ရ တနာ တင္ပို႔မႈသည္ ငါးဆယ္ ရာခိုင္ႏႈန္းေက်ာ္ ရွိ ေၾကာင္း ဘ႑ာေရး ႏွင့္ ပတ္သက္၍ ပြင့္ လင္းျမင္ သာေ ရး ေဆာင္ရြက္ေနသည့္ အဖြဲ႕တစ္ခု ျဖစ္ေသာ RWI (Revenue Watch International) ၏ Myanmar Ex port 2010 ထုတ္ျပန္ခ်က္ အရ သိရ သည္။

ပ်ဳိးပင္ အစီအစဥ္ မွ ဦးဆလိုင္း က်ဳံးလ်န္ေထာင္းက ”ဒါကို ၾကည့္ရင္ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ႏုိင္ငံက သဘာဝသယံ ဇာတ ထုတ္လုပ္ တင္ပို႔မႈကို ေတာ္ေတာ္ ႀကီး မွီခိုေနရ တဲ့ ႏုိင္ငံျဖစ္ တယ္”ဟု ၄င္း က သံုးသပ္သည္။

သဘာဝ သယံဇာတ ၾကြယ္ဝေသာ ႏုိင္ငံတစ္ခုတြင္ သယံဇာတ တူးေဖာ္ ထုတ္လုပ္ျခင္းမွ ရရွိေသာ ဝင္ေငြ မ်ား၊ အခြန္ ဘ႑ာမ်ားႏွင့္ ၄င္းတို႔ကိုသံုးစြဲမႈ တို႔ကို ေဖာ္ျပေပး မည့္ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ ရွိေသာ စံႏႈန္းတစ္ခု မွာ မရွိမျဖစ္ လုိအပ္ သည္။

ယင္းသို႔ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ ကို ေဖာ္ေဆာင္ႏုိင္မည့္ သဘာဝ သယံဇာတ အရင္းအျမစ္မ်ားမွ ရရွိေသာ ဝင္ေ ငြမ်ား ႏွင့္ပတ္သက္ေသာ ကမၻာလံုး ဆုိင္ရာ စံ ႏႈန္း EITI ကိုျမန္ မာႏုိင္ငံတြင္ အေကာင္ အထည္ေ ဖာ္ ေ ဆာင္ရြက္ရန္ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္က ၂ဝ၁၂ ႏွစ္ကုန္ပိုင္းတြင္ အမိန္႔ေၾကာ္ျငာစာ ထုတ္ျပန္ခဲ့သည္။

EITI စံႏႈန္းတြင္ သဘာဝသယံ ဇာတအရင္း အျမစ္မ်ား တူးေဖာ္ထုတ္ လုပ္ျခင္း လုပ္ငန္းမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္ ၍ အစိုးရမွ ရရွိေသာ ဝင္ေငြမ်ား အခြန္မ်ား ႏွင့္ ၄င္းတို႔ကို မည္သို႔ သံုးစြဲ ခဲ့သည္ကို ေဖာ္ျပေပးရသည္။ ထုိ႔ အတူပင္ ကုမၸဏီ မ်ားဘက္မွလည္း အစုိးရသို႔ အခြန္မည္ မွ်ေပးသြင္းရ သည္။ မည္မွ် တူးေဖာ္ ထုတ္လုပ္ သည္ႏွင့္ ေဒသ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရး အ တြက္ မည္သို႔ သံုးစြဲခဲ့သည္ကို ေဖာ္ျပေပး ရသည္။ ယင္းေဖာ္ျပခ်က္မ်ား မွန္ ကန္မႈ ရွိမရွိကို အရပ္ဘက္ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းမွ တုိက္ဆုိင္ စစ္ေဆးရသည္။

”ကုမၸဏီေတြ က အစုိးရကို ဘယ္ ေလာက္ေပးတယ္။ အစိုးရက သူဘယ္ ေလာက္ရတယ္ ဆုိတာကို ေဖာ္ျ ပရတယ္။ အဲဒါမ်ဳိး အစ္မတုိ႔ဆီမွာ တစ္ခါမွ မရွိခဲ့ဘူး” ဟု ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ EITI ေဖာ္ေဆာင္ေရး အတြက္ ၾကားခံေဆာင္ ရြက္ေပးေနေသာ NGO တစ္ခုျဖစ္သည့္ MDRI မွ ေဒၚေကသီက ေျပာသည္။

► ဒီမိုကေရစီ၏ အေျခခံရပိုင္ခြင့္

သဘာဝ သယံဇာတမ်ား တူးေဖာ္ ထုတ္လုပ္ျခင္းႏွင့္ ပတ္သက္၍ ျပည္သူ မ်ားေျပာဆုိခြင့္၊ သိရွိခြင့္ မ်ားသ ည္ ဒီမုိကေရစီႏုိင္ငံ အျဖစ္ ေျပာင္းလဲေလွ်ာက္ လွမ္းေနေသာ ျမန္မာႏိုင္ငံ အတြက္ အစိုးရ၊ ျပည္သူႏွင့္ အရ ပ္ဘက္ အဖြဲ႕ အစည္းမ်ား ၾကား ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ ရရွိၿပီး ယံုၾကည္မႈ မ်ားကို တုိးေစႏုိင္ေ သာ အ ေၾကာင္း တရားမ်ားျဖစ္သည္။

သို႔ရာတြင္ တပ္မေတာ္ အစိုးရ အုပ္ခ်ဳပ္မႈေအာက္မွ ဒီမိုကေရစီႏုိင္ငံ အျဖစ္ ေလွ်ာက္လွမ္းလာ သည္မွာ ႏွ စ္ ႏွစ္ေက်ာ္ သံုးႏွစ္တာ ကာလသာ ရွိေသး သည့္ ျမန္ မာႏုိင္ငံ အဖို႔ EITI ေခၚ သဘာဝ သယံဇာတ တူးေ ဖာ္ ထုတ္လုပ္ ေရး လုပ္ငန္းမ်ား ပြင့္လင္း ျမင္သာမႈ ရွိေရး ေဆာင္ရြက္မႈ ကို ယခုအခ်ိန္တြင္ ေဖာ္ေဆာင္ရန္ ႀကိဳးစားသည္ မွာ အျခား အာဆီယံ ႏ္ုင္ငံ မ်ားႏွင့္ ယွဥ္ပါက ေရွ႕ ေရာက္ေနသည္ ဟုပင္ ဆုိ၍ရေၾကာင္း M DRI မွ ဒုတိယ အဖြဲ႕ေခါင္းေဆာင္ ကိုမင္းဇာနည္လင္းက ေျပာသည္။

EITI စံႏႈန္းကို အေကာင္အထည္ ေဖာ္ရန္အတြက္ ေရွးဦးစြာ EITI အဖြဲ႕ ဝင္ေလာင္းႏုိင္ငံ အျဖစ္ေလွ်ာက္ ထားရန္ လုိအပ္သည္။ အဖြဲ႕ဝင္ေလာင္း အျဖစ္ ေလွ်ာက္ ထားရန္ အခ်က္ ၄ ခ်က္လိုအပ္ သည္။

လာမည့္ ဒီဇင္ဘာလတြင္ EITI အဖြဲ႕ဝင္ေလာင္းႏုိင္ငံ အျဖစ္ ေလွ်ာက္ လႊာတင္မည့္ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ လုိအပ္ ခ်က္ ၄ ခုအနက္ ၂ ခုကို ေဖာ္ေဆာင္ ရန္ က်န္ရွိေနေသး သည္။

အထက္ပါ လုိအပ္ခ်က္ႏွစ္ခု မွာ EITI စံႏႈန္းတြင္ အဓိကက်ေသာ အရပ္ ဘက္ လူမႈအဖြဲ႕အစည္းမွ ကိုယ္ စားလွယ္ မ်ား၊ ကုမၸဏီ မ်ားမွ ကိုယ္စားလွယ္ မ်ား ႏွင့္ အစိုးရ ဘက္မွ ကိုယ္စားလွယ္မ်ား သံုးဦးသံုးဖလွယ္ ပါဝင္ေသာ ၫြန္႔ေပါင္း အဖြဲ႕ (MSG) ကိုဖြဲ႕စည္းရန္ႏွင့္ EITI ဘုတ္အဖြဲ႕မွ ခ်မွတ္ေပးထားေသာ အစီ ရင္ခံ စာ တင္ျခင္းႏွင့္ တုိက္ဆုိင္ စစ္ေဆး ျခင္း လုပ္ငန္းမ်ား အခ်ိန္မီ ေဆာင္ရြက္ၿပီး စီးေစႏုိင္သည္။

Popular Myanmar News Journal