ထိုုင္းရွိ ျမန္မာအလုုပ္သမားမ်ား ဌာေနျပန္ရန္ သံအရာရွိ တိုုက္တြန္း

လးႏွစ္ဗီဇာ သက္တမ္းကုန္ဆံုးသြားေသာ အလုုပ္သမားမ်ားအေနျဖင့္ ထိုင္းရဲဖမ္းဆီးမခံရေစရန္ ႏွစ္ႏိုုင္ငံ သေဘာတူညီခ်က္အတိုုင္း ျမန္မာျပည္သုုိ႔ျပန္ၿပီးမွ ျပန္လည္၀င္ေရာက္သင့္ေၾကာင္း ျမန္မာအလုုပ္ သမားေရးရာ သံအရာရွိက ေျပာဆိုသည္။

ထိုုင္းနိုုင္ငံတြင္ အလုုပ္လုုပ္ကိုုင္ေနသည့္ ေလးႏွစ္ဗီဇာ သက္တမ္းကုန္ဆံုးသြားေသာ အလုုပ္သမားမ်ား အေနျဖင့္ ထိုင္းရဲဖမ္းဆီးမခံရေစရန္ ႏွစ္ႏိုုင္ငံ သေဘာတူညီခ်က္ MOU တြင္ပါသည့္အတိုုင္း ျမန္မာျပည္သုုိ႔ျပန္ၿပီးမွ ျပန္လည္၀င္ေရာက္သင့္ေၾကာင္း ျမန္မာအလုုပ္သမားေရးရာ သံအရာရွိ ဦးေက်ာ္ေက်ာ္လြင္က ေျပာဆိုသည္။

၂၀၀၉ ခုုႏွစ္က လက္မွတ္ထိုုးထားသည့္ MOU တြင္ ယာယီႏိုုင္ငံကူးလက္မွတ္ ကိုုင္ေဆာင္ထားေသာ ျမန္မာအလုုုုပ္သမားမ်ားအေနျဖင့္ ေလးႏွစ္ဆက္တိုုက္ အလုုပ္လုုပ္ျပီးပါက ျမန္မာျပည္တြင္ ၃ ႏွစ္ ျပန္လည္ ေနထိုုင္ၿပီးမွသာ ထိုုင္းႏိုုင္ငံသိုု႔ ျပန္၀င္ခြင့္ရမည္ ျဖစ္သည္။

သိုု႔ေသာ္ မႏွစ္က ထိုုင္း၊ ျမန္မာအလုုပ္သမားအရာရွိမ်ား ေဆြးေႏြးခ်က္မ်ားအရ အလုုပ္သမားမ်ားကို ၃ ႏွစ္အစား ၁ လ ျပန္ေနရန္၊ ေနာက္ဆုံးတြင္ နယ္စပ္သိုု႔ တညသာ ျပန္ၿပီး နယ္စပ္ရံုုးမ်ားတြင္ ဗီဇာသက္တမ္းတိုုးၿပီးျပန္လာရန္ ေလ်ာ့ခ်သေဘာတူညီထားခဲ့သည္။ ယမန္ႏွစ္ေဆြးေႏြးခ်က္မ်ားသည္ ထိုုင္းအစိုုးရ ၀န္ျကီးဌာနမွ တရား၀င္ လက္မွတ္ထိုုး ထုုတ္ျပန္ထားျခင္း မဟုုတ္ေပ။ ထိုု႔အျပင္ လက္ရွိ ထိုုင္းနိုုင္ငံေရးမတည္မၿငိမ္မႈမ်ားေၾကာင့္ အလုုပ္သမားမ်ား သက္တမ္းတိုုးေရးအတြက္ နယ္စပ္ရံုုးမ်ား ဖြင့္လွစ္ႏိုုင္ျခင္း မရွိေသးေပ။

ျမန္မာသံရံုုးက သက္တမ္းကုုန္အလုုပ္သမားမ်ား ဆက္လက္ေနထိုုင္ခြင့္ရျပီး ဖမ္းဆီးမႈ မလုုပ္ရန္ ေမတၱာ ရပ္ခံထားေသာ္လည္း ထိုုင္းၿမိဳ႕နယ္ တခ်ဳိ႕တြင္ ဖမ္းဆီးမႈမ်ား ရွိေနဆဲျဖစ္သည္။ ထို႕အတြက္ မည္သို႕ ကူညီလုုပ္ေဆာင္ေပးႏိုုင္မလဲဟုု ေမးျမန္းရာတြင္ “က်ေနာ္တိုု႔ ႏွစ္ႏိုုင္ငံ MOU စာခ်ဳပ္ထဲမွာပါတဲ့အတိုုင္း အလုုပ္သမားတေယာက္က ၂ ႏွစ္၂ ခါနဲ႔ ေလးႏွစ္ေန။ ၃ ႏွစ္ျပန္ရမယ္။ ေနာက္တခါက်ေတာ့ ၁ လ ျပန္ေလ်ာ့တယ္။ ေနာက္တခါက်ေတာ့ ျပန္ေလ်ာ့ပီး အျမန္ဆံုုးရေအာင္ သူတိုု႔ႀကိဳးစားေပးမယ္။ ဒါပဲ ေျပာတာ။ သူတိုု႔လည္း မဖမ္းဘူးလိုု႔မွ မေျပာတာ။ က်ေနာ္တိုု႔ဘက္ကလည္း သူတိုု႔ မဖမ္းေအာင္ တတ္ႏိုုင္သေလာက္ ေမတၱာရပ္ခံတယ္။ ဒါပဲ လုုပ္လိုု႔ရမွာေပါ့” ဟု အလုုပ္သမား သံအရာရွိ ဦးေက်ာ္ေက်ာ္လြင္က ဆိုုသည္။

ဖမ္းဆီးခံရမႈမ်ားမွ လြတ္ေျမာက္ရန္ အေကာင္းဆံုုး နည္းမွာ ထိုုင္းဥပေဒအတိုုင္း လိုုက္နာသင့္ေၾကာင္း သူက ဆိုုသည္။

“အလုုပ္သမားေတြအေနနဲ႔ ထိုုင္းဥပေဒအတိုုင္း လိုုက္နာတာ အေကာင္းဆံုုးေပါ့။ ထိုုင္းဥပေဒက ဘယ္လိုုေျပာထားလဲ။ က်ေနာ္လည္း ဘယ္လိုုသြားေျပာလိုု႔ရမွာလဲ။ တတ္ႏိုုင္သမွ် ေဆာင္ရြက္ေပးတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဗီဇာျပည့္သြားတဲ့လူကေတာ့ ႏိုုင္ငံတကာ ဥပေဒအတိုုင္း ရွိမယ္။ ဗီဇာျပည့္သြားရင္ ေနလိုု႔ မရဘူး၊ ျပန္။ ျပန္ၿပီးေတာ့ စာအုုပ္အသစ္၊ ဗီဇာအသစ္ လုုပ္ျပီး ျပန္တက္လာ။ ဒါ ထံုုးစံပဲေလ။ အခုုေလာေလာဆယ္ အဆင္မေျပစဥ္ ကာလမွာေတာ့ အဲဒါပဲ လိုုက္နာရံုုရွိတာေပါ့”ဟုလည္း ေျပာဆိုသည္။

ဗီဇာသက္တမ္းတိုုးရန္ နယ္စပ္ရံုုးမ်ား မဖြင့္ႏိုင္ေသးဘဲ ဖြင့္ဖိုု႔ႀကိဳးစားေနဆဲ ျဖစ္ေၾကာင္း ျမန္မာသံ႐ုံးမွ အလုုပ္သမားဆိုင္ရာ သံအရာရွိက ဆိုသည္။ “(အလုပ္သမား) ေအဂ်င္စီေတြရွိတယ္။ ေအဂ်င္စီနဲ႔ခ်ိတ္ၿပီး MOU နဲ႔ျပန္တက္လာလိုု႔ရတာပဲ။ အလုုပ္သမားအသစ္အေနနဲ႔ အလုုပ္ရွင္နဲ႔ တခါတည္း ခ်ိတ္ဆက္ၿပီး အလုုပ္သမားေခၚလႊာ (demands) ယူၿပီး ေဆာင္ရြက္လိုု႔ရတာပဲ”ဟုလည္း ဆိုသည္။

ထိုင္းသတင္းမ်ားတြင္ MOU အရ အလုုပ္သမားတဦး ျမန္မာျပည္ထဲ ျပန္ေနရမည့္ အခ်ိန္သည္ ၃ ႏွစ္ျဖစ္ၿပီး မႏွစ္က အစည္းအေ၀းမ်ားတြင္ ျပန္ေနရမယ့္ရက္ ေလ်ာ့ခ်ျပင္ဆင္ျခင္းမ်ားအား ထိုုင္းအစိုုးရအေနျဖင့္ အတည္မျပဳထားေသးေၾကာင္း သိရသည္။ “အတည္ျပဳတာ မျပဳတာကေတာ့ သူတိုု႔အပိုုင္းေပါ့။ ႏွစ္ႏိုုင္ငံ အစည္းအေ၀း ဆံုုးျဖတ္ခ်က္ေတြအရ တလထိ ေလ်ာ့ခ်မယ္လိုု႔ပါျပီးသား။ ေနာက္ဆံုုးအခ်က္ကေတာ့ အျမန္ဆံုုး ေဆာင္ရြက္ေပးမယ္လိုု႔ပါျပီးသား။ အဲဒီမွာက်ေတာ့ အခ်ိန္ကာလ သတ္မွတ္ခ်က္ မပါဘူးေပါ့ေနာ္။ ဒါ က်ေနာ္တိုု႔ဘက္မွာ အေထာက္အထားနဲ႔ ရွိတဲ့ဟာေပါ့” ဟု ဦးေက်ာ္ေက်ာ္လြင္က ဆုိသည္။

ထိုုင္းႏိုုင္ငံတြင္ လတ္တေလာျဖစ္ပြားေနေသာ ႏိုုင္ငံေရးျပႆနာေတြေၾကာင့္ အစိုုးရအဖြဲ႔ လုုပ္ငန္းမ်ား ရပ္ဆိုုင္းထားရျပီး ေဖေဖာ္၀ါရီလ ၂ ရက္ေန႔ ထိုုင္းေရြးေကာက္ပြဲအၿပီး အစိုးရသစ္လက္ထက္တြင္မွ ျမန္မာ အလုုပ္သမား ကိစၥကို ဆက္လက္ ေဆာင္ရြက္ႏိုုင္မည္ျဖစ္သည္။

ဦးေက်ာ္ေက်ာ္လြင္က ဆက္ၿပီး “ခုုနက အတည္မျပဳရေသးဘူးဆိုုတာက က်ေနာ္တိုု႔ဘက္က သက္တမ္းကုုန္ သြားတဲ့အလုုပ္သမားေတြ အလုပ္ဆက္လုုပ္ႏိုုင္ဖိုု႔ ရက္ေပါင္း ၁၈၀ ထပ္ေနခြင့္ျပဳေပးဖို႔လည္း ထိုုင္းအစိုုးရဆီမွာ ေျပာထားတယ္။ ဒါကေတာ့ အစိုုးရအဖြဲ႔က အတည္မျပဳရေသးဘူး”ဟု ဆိုသည္။

သက္တမ္းကုုန္လြန္သြားသည့္ အလုုပ္သမား ေသာင္းဂဏန္းေက်ာ္ရွိၿပီး ၂၀၁၄ ခုုႏွစ္ကုုန္တြင္ သက္တမ္းကုုန္မည့္သူ ၁ သိန္းေက်ာ္ထိ ရွိႏိုုင္ေၾကာင္း သိရသည္။ သိုု႔ေသာ္ မဟာခ်ဳိင္ေဒသတခုတည္း မွာပင္ သက္တမ္းကုန္ဆံုုးေတာ့မည့္သူ တေသာင္းေက်ာ္ရွိေနၿပီး သက္တမ္းလြန္အလုုပ္သမားမ်ားကိုု တခ်ုဳိ႕အလုုပ္ရွင္မ်ားမွ အလုုပ္ထုုတ္လိုုက္ျခင္းမ်ားလည္းရွိေၾကာင္း တခ်ဳိ႕မွာ ဖမ္းဆီးမခံရေအာင္ အာဏာပိုုင္မ်ားထံ ေငြေပးေနရသူမ်ားရွိေၾကာင္း မဟာခ်ဳိင္အေျခစိုုက္ ထိုုင္းႏိုုင္ငံေရာက္ ျမန္မာႏိုုင္ငံ သားမ်ားအဖြဲ႔ (MAT) အတြင္းေရးမွဴး ဦးခိုုင္ႀကီးက ဧရာ၀တီသိုု႔ ေျပာသည္။

“က်ေနာ္တိုု႔ မဟာခ်ဳိင္က MPP ငါးေသတၱာ စက္ရံုုမွာ လြန္ခဲ့တဲ့ ၂ ပတ္ (ဇန္န၀ါရီ လလယ္)က အလုုပ္သမား ၂၈ ေယာက္ ဗီဇာကုုန္လိုု႔ အလုုပ္ရွင္က ေမာင္းထုုတ္လိုုက္ျပီ။ ေနာက္ထပ္ အလုုပ္သမား ၃၀၀ ေက်ာ္ေလာက္ကလည္း ေဖေဖာ္၀ါရီ ၅ ရက္ေန႔မွာ သက္တမ္းကုုန္ေတာ့မွာ။ သူတိုု႔ အလုုပ္ရွင္က ဆက္မခန္႔ေတာ့ဘူး ေျပာေနတယ္” ဟုု ဆိုုသည္။

အလုုပ္သမားေရး လႈပ္ရွားသူမ်ားအဆိုုအရ တရား၀င္မွတ္ပံုုတင္ထားေသာ အလုုပ္သမား ၁.၇ သန္းထဲမွ တသိန္းေက်ာ္သည္ ေနာက္လတြင္ ဗီဇာသက္တမ္း ေလးႏွစ္ျပည့္ၾကေတာ့မည္ဟု သိရသည္။

“အစိုုးရဆီမွာ ၂၀၀၉ ခုုႏွစ္ ႏွစ္စပိုုင္းက အလုုပ္သမား ပတ္စပိုု႔ စလုုပ္တဲ့လူေတြရဲ့ အခ်က္အလက္စာရင္းေတြ ရွိေတာင္ရွိပါ့မလားလိုု႔ က်ေနာ္သံသယျဖစ္တယ္။ ဘာျဖစ္လိုု႔လဲ ဆိုုေတာ့ အလုုပ္သမားသံအရာရွိတိုု႔ ေျပာေျပာေနတဲ့ လူ ၁ ေသာင္းေက်ာ္ပဲ ရွိတယ္ဆိုုတာ က်ေနာ္တိုု႔ အံ့ၾသေနတယ္။ ဒါ တႏိုုင္ငံလံုုး ျဖစ္ႏိုုင္ပါ့မလား။ က်ေနာ္တိုု႔ မဟာခ်ုဳိင္က စက္ရံုေတြမွာတင္ လူ ၁ ေသာင္း မကေတာ့ဘူး။ ၂၀၀၉ ေဖေဖာ္၀ါရီမွာ မဟာခ်ဳိင္က အလုုပ္သမားေတြ တာခ်ီလိတ္မွာ သြားလုုပ္ၾကတာ။ တပတ္တပတ္ကိုု ၃-၄ ရာ ရွိတယ္” ဟု ကိုခိုင္ၾကီးက ေျပာသည္။

အလုုပ္သမားမ်ားအတြက္ တစံုုတရာ မလုုပ္ေပးနိုုင္ပါက လုုပ္အားေခါင္းပံုုျဖတ္မႈ၊ လူကုုန္ကူးမႈ စသည့္ ယခင္က အလုုပ္သမားမ်ား ၾကံဳေတြ႕ခံစားခဲ့ၾကရသည့္အတိုုင္း တပတ္ျပန္လည္မည့္ အေျခအေနအတြက္ စိုုးရိမ္ရေၾကာင္းလည္း သူက ဆိုုသည္။

“အခုု မဟာခ်ိဳင္မွာကိုုပဲ သက္တမ္းလြန္သြားလည္း ဆက္ေနလိုု႔ရေအာင္။ ခုုက ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက သက္ဆိုုင္ရာ ထိုုင္းအာဏာပိုုင္နဲ႔ ရဲနဲ႔ကိုု ေငြေပးၿပီး နားလည္မႈနဲ႔ ေနထိုုင္ခြင့္ရေအာင္ ဖန္တီးေနၾကၿပီ။ ကတ္ကေလးေတြ ထုုတ္ေပးထားတယ္။ ဒီၿမိဳ႕နယ္ထဲမွာ မဖမ္းဘူးေပါ့။ အထက္ကသိရင္ေတာ့ ဖမ္းတာေပါ့။ အလုုပ္ခြင္ထဲကေန အျပင္ကိုုေတာ့ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ သြားလိုု႔မရဘူးေပါ့။ အရင္ကလို ပိတ္ေလွာင္ပီး အလုုပ္လုုပ္ရမယ့္ အေျခအေနေတြေပါ့။ ဒါ အရင္ကလိုုပဲ ျပန္ျဖစ္ေနတာ။ ဒီလိုုဆိုုရင္ သူတိုု႔အတြက္ လုုပ္အားခ တန္းတူရဖိုု႔ အလုုပ္သမားအခြင့္အေရး အျပည့္အ၀ ရဖိုု႔ အာမခံခ်က္ လံုုး၀ မရွိေတာ့ဘူး”ဟုလည္း ေျပာသည္။

“ျမန္မာသံရံုုးကေနၿပီးေတာ့ အလုုပ္သမားေတြကိုု ျပန္ရင္လည္းျပန္၊ မဟုုတ္ရင္လည္း ဘာလုုပ္သင့္တယ္ ဆိုုတာ တရား၀င္ေၾကညာတာမ်ုဳိး လုုပ္သင့္တယ္” ဟုု ဦးခိုုင္ႀကီးက အၾကံျပဳသည္။

ဧရာ၀တီ