ပုဒ္မ ၅၉(စ) ျပင္ဆင္ေရး အလားအလာ အကဲခတ္တခ်ိဳ႕ အျမင္

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ သမၼတျဖစ္ေရး အတြက္ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒ ကို ျပင္ဆင္ဖို႔ ဆိုရင္ NLD ပါတီနဲ႔ စစ္တပ္အၾကား အခ်ိန္ယူၿပီး ယံုၾကည္မႈ တည္ေဆာက္ဖို႔ နဲ႔ သေဘာတူညီမႈေတြ ထပ္ယူဖို႔ လိုအပ္တဲ့အတြက္ NLD အစိုးရ ပထမ သက္တမ္းအတြင္းမွာေတာ့ ျဖစ္ႏိုင္ေျခနည္းတယ္လို႔ အေမရိကန္ႏိုင္ငံ အေျခစိုက္ ျမန္မာ့အေရး ေလ့လာသံုးသပ္သူေတြက ေျပာၾကပါတယ္။ 

အခုအပတ္မွာ NLD ပါတီက ဦးေဆာင္တဲ့ လႊတ္ေတာ္အစည္းအေဝးေတြကို စတင္က်င္းပခဲ့ၿပီးတဲ့ေနာက္ NLD ပါတီေခါင္းေဆာင္ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ကို သမၼတ အျဖစ္ တင္ေျမႇာက္ႏိုင္ဖို႕ အတားအဆီးျဖစ္ေနတဲ့ ပုုဒ္မ ၅၉ (စ)ကို ယာယီ ဆုုိင္းငံ့ထားဖို႔ NLD ပါတီဝင္ေတြက ျပင္ဆင္ေနတယ္ဆိုတဲ့ သတင္းေတြထြက္ေပၚေနတာနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး၊ တပ္မေတာ္သားကိုယ္စားလွယ္ ေတြအေနနဲ႕ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒအတိုင္းပဲ ေဆာင္ရြက္မယ္လို႔ တပ္မေတာ္သား ကိုယ္စားလွယ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေတာက္ထြန္းက မေန႔က ဗြီအိုေအကို ေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။

အလားတူပဲ ျမန္မာ စစ္တပ္ကထုတ္ေ၀တဲ့ ျမ၀တီ သတင္းစာမွာလည္း ပုုဒ္မ ၅၉ (စ) မျပင္ဆင္သင့္ဘူးဆုုိတဲ့ ေဆာင္းပါးကို မၾကာခင္က ပံုႏွိပ္ေဖာ္ျပခဲ့ပါ တယ္။

အေမရိကန္ႏိုင္ငံ ေဂ်ာ့ေတာင္း တကၠသိုလ္က အာရွေရးရာ ေလ့လာေရးဌာန က ျမန္မာ့အေရး ကၽြမ္းက်င္သူ ပါေမာကၡ ေဒါက္တာ ေဒးဗစ္စတိုင္းဘတ္က ေတာ့ လက္ရွိ အေျခအေနမွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ သမၼတ ျဖစ္လာႏိုင္ ေျခ အလြန္နည္းပါးတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။

”အခု လက္ရွိအေျခအေနမွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အေနနဲ႔ သမၼတျဖစ္ဖို႔ ျဖစ္ႏုိင္ေျခ နည္းပါတယ္။ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒကို ျပင္ဖို႔ဆိုရင္ စစ္တပ္က သေဘာတူညီဖို႔လိုတဲ့အျပင္၊ တစ္ခ်ိန္ခ်ိန္မွာ လူထုဆႏၵခံယူပြဲပါ လုပ္ဖို႕ လိုဦးမွာပါ။ အဲဒီလိုျဖစ္ႏိုင္ဖို႕ ေစာပါေသးတယ္။ စစ္တပ္က NLD ပါတီအေပၚ ယံုၾကည္မႈ ရွိဖို႕ လိုသလို၊ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အေပၚလည္း ယံုၾကည္မႈရွိဖို႕ လိုပါတယ္။ ဒီလို ယံုၾကည္မႈဟာ အခ်ိန္ယူၿပီး တည္ေဆာက္မွ ျဖစ္လာႏိုင္တာမ်ိဳးပါ။”

အျခားျမန္မာ့အေရး ကၽြမ္းက်င္သူတစ္ဦးျဖစ္တဲ့ ၀ါရွင္တန္ ဒီစီ အေျခစိုက္ Carnegie Endowment for International Peace အဖြဲ႕က Vikiram Nehru က ပုဒ္မ ၅၉ (စ)ကို ျပင္ဆင္ဖို႕ဆိုရင္ NLD ပါတီရဲ႕ အစိုးရသစ္ တက္လာၿပီးတဲ့ေနာက္ စစ္တပ္ရဲ႕ ယံုၾကည္စိတ္ခ်မႈကို ရၿပီးတဲ့ အခ်ိန္မွသာလွ်င္ ျဖစ္ႏိုင္မွာျဖစ္ၿပီး၊ လက္ရွိ သမၼတ သက္တမ္္း အတြင္းမွာေတာ့ ျဖစ္ႏိုင္ေျခ နည္းတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။

"ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို သမၼတ ျဖစ္ခြင့္ ပိတ္ပင္ထားတဲ့ ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒ မျပင္ဆင္ဖို႔ တပ္မေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေတြ ရည္စူးထား တာဟာ သိပ္ေတာ့ အံ့ၾသစရာ မရွိပါဘူး။ ျဖစ္ႏိုင္တာကေတာ့ အစိုးရသစ္ တက္လာၿပီးတဲ့ေနာက္၊ အခ်ိန္အတိုင္းအတာတစ္ခုအထိ NLD အစိုးရရဲ႕ အုပ္ခ်ဳပ္မႈကို ေစာင့္ၾကည့္ၿပီးတဲ့ အခါ၊ ေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဦးေဆာင္တဲ့ အစိုးရသစ္အေပၚ ယံုၾကည္မႈရွိလာမယ္၊ ဒါ့အျပင္ စစ္တပ္ကို ထိခိုက္မယ့္ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြ မလုပ္ဖို႕ သေဘာတူညီမႈ ယူႏိုင္မယ္ဆိုရင္ေတာ့ သူတို႕အေနနဲ႕ ဖြဲ႕စည္းပံုကို ေျပာင္းလဲဖို႕ သေဘာတူႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အခုလို အေျပာင္းအလဲ ကာလမွာေတာ့ ျဖစ္လာႏိုင္ေျခ နည္းပါတယ္။”

၀ါရွင္တန္ ဒီစီအေျခစိုက္ CSIS အဖြဲ႕၊ အေရွ႕ေတာင္အာရွ ေလ့လာေရး ဌာနက ျမန္မာ့အေရး သံုးသပ္သူ Phuong Nguyen ကေတာ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ သမၼတျဖစ္ဖို႔ အတြက္ အခ်က္ႏွစ္ခ်က္အေပၚ မူတည္တယ္လို႕ ေျပာပါတယ္။

"NLD ပါတီက တာ၀န္ရွိသူေတြက သူတို႕အေနနဲ႕ ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒ ျပင္ဆင္ေရး ကို ဦးစားေပးလုပ္မွာ မဟုတ္ဘူးလို႔ အေစာပိုင္း က ေျပာဆိုခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ လႊတ္ေတာ္သစ္ကို စတင္ၿပီး မၾကာခင္မွာပဲ ဒီရပ္တည္ခ်က္ကေန ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ သမၼတျဖစ္ခြင့္ရဖို႕ ဒီ ပုဒ္မ ၅၉ (စ) ကို ဘယ္လို ဆိုင္းငံ့ မလဲ ဒါမွမဟုတ္ ကင္းလြတ္ခြင့္ရေအာင္ လုပ္မလဲ ဆိုတဲ့ အေနအထားကို ေျပာင္းလဲသြားပါတယ္။

အေၾကာင္းကေတာ့ သူမ သမၼတျဖစ္လာျဖင္းအားျဖင့္ ရလာႏိုင္တဲ့ အက်ိဳးေက်းဇူးေတြေၾကာင့္ ပါ။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အျပင္ အျခား သမၼတျဖစ္ဖို႕ ထိုက္တန္တဲ့လူ မရွိသေလာက္ပဲလို႕ NLD ပါတီရဲ႕ အႀကီးတန္း တာ၀န္ရွိသူေတြ က ေျပာခဲ့ဘူးပါတယ္။ စစ္တပ္ ကိုယ္စားလွယ္ေတြအေနနဲ႕ လည္း ကာလတို အတြင္းမွာ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒကို မျပင္ျဖစ္ေအာင္ ႀကိဳးစားၾကမွာပါ။ အေျပာင္းအလဲျဖစ္ဖို႕ကေတာ့ အခ်က္ႏွစ္ခ်က္အေပၚ မူတည္ ပါတယ္။

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ နဲ႔ စစ္တပ္ ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳပ္ မင္းေအာင္လိႈင္ တို႕ႏွစ္ဦး ေတြ႔ဆံုအၿပီးမွာ ခန္႕မွန္းေျပာဆိုမႈေတြ အမ်ားႀကီးရွိခဲ့ပါတယ္။ သူတို႔ႏွစ္ဦးအၾကားမွာ သေဘာတူညီမႈ တစံုတစ္ရာ ရခဲ့မယ္ ဆိုရင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ သမၼတျဖစ္ဖို႔ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခုကေတာ့ အဲဒီ ပုဒ္မ ၅၉ (စ)ကို ယာယီဆိုင္းငံ့လိုက္တာမ်ိဳး လုပ္ေဆာင္ႏိုင္မယ္ ဆိုရင္လည္း ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ”

၂၀၀၈ခုႏွစ္ ဖြဲစည္းပံု အေျခခံဥပေဒပါ ပုဒ္မ ၅၉(စ)အရ သမၼတတာ၀န္ ထမ္းေဆာင္မယ့္ သူအေနနဲ႕ ကိုယ္တိုင္ ဒါမွမဟုတ္ မိဘ၊ေဆြမ်ိဳး၊သားသမီး၊ ခင္ပြန္း၊ ဇနီး စတဲ့သူေတြက ႏိုင္ငံျခားသား၊ ဒါမွမဟုတ္ တိုင္းတပါးသား ခံယူထားသူ မျဖစ္ေစရလို႔ ေဖာ္ျပထားတာပါ။ လက္ရွိ ေဒၚေအာင္ဆန္း စုၾကည္ရဲ႕ သား၂ဦးစလံုးဟာ ျဗိတိန္ ႏိုင္ငံသားအျဖစ္ ရွိေနတာေၾကာင့္ သမၼတျဖစ္ဖို႔ ခက္ခဲေနတာျဖစ္ပါတယ္။

အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖဲြ႔ခ်ဳပ္က ၅၉(စ) အပါအ၀င္ ဖဲြ႔စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒျပင္ဆင္ဖို႔အတြက္ ဦးေဆာင္ႀကိဳးပမ္းခဲ့တဲ့ ဦးထြန္းထြန္းဟိန္ ကို ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ရဲ႕ ဥပေဒၾကမ္းေကာ္မတီ ဥကၠ႒အျဖစ္ မေန႔က ခန္႔အပ္ခဲ့ပါတယ္။ NLD ပါတီဘက္ကေန ၅၉(စ)ကို ျပင္ဆင္ဖို႔ ဒါမွမဟုတ္ ဆိုင္းငံ့ဖို႔ လုပ္ေဆာင္ေနတယ္ လို႔ သတင္းေတြထြက္ေပၚေနေပမယ့္ NLD ပါတီကေတာ့ အတည္ျပဳေျပာဆိုျခင္း မရွိေသးပါဘူး။

VOA